路加福音 18:1-43

18  耶稣Yēsūyòushuōle比喻bǐyù教导jiàodǎo门徒méntúyào时刻shíkè祷告dǎogào不要búyào灰心huīxīn放弃fàngqì+ 2  shuō:“Mǒuzuòchéngliyǒu审判官shěnpànguān敬畏jìngwèi上帝Shàngdì尊敬zūnjìngrén 3  zuòchéngliyǒu寡妇guǎfu常常chángchángjiànshuō:‘gēn那个nàgerénzhījiānde案件ànjiànqiú一定yídìngyàowèi主持zhǔchí公道gōngdào。’ 4  一直yìzhí理会lǐhuìdàn后来hòulái心里xīnlǐxiǎng:‘虽然suīrán敬畏jìngwèi上帝Shàngdì尊敬zūnjìngrén 5  可是kěshì这个zhège寡妇guǎfu一直yìzhíláizhǎo麻烦máfanjiùwèi主持zhǔchí公道gōngdàoba免得miǎnde总是zǒngshìláiduì纠缠不休jiūchán-bùxiūràngshòubuliǎo+。’” 6  Zhǔshuō:“你们Nǐmen听听tīngting这个zhège不义búyìde审判官shěnpànguānshuōdehuàba 7  虽然Suīrán上帝Shàngdì一直yìzhí表现biǎoxiàn耐心nàixīn+dàn那些nàxiēbèixuǎnshàngderén日夜rìyèxiàng呼求hūqiú+难道nándàohuìwèi他们tāmen主持zhǔchí公道gōngdàoma 8  告诉gàosu你们nǐmen上帝Shàngdìhuì迅速xùnsùdewèi他们tāmen主持zhǔchí公道gōngdào可是Kěshì人子rénzǐláidàode时候shíhouzàishangnéngzhǎodào这样zhèyàngde信心xìnxīnma?” 9  耶稣Yēsūduì那些nàxiē认为rènwéi正义zhèngyì+轻视qīngshì别人biérénderénshuōle比喻bǐyù 10  “Yǒuliǎngrénshàng圣殿shèngdiàn祷告dǎogàoshì法利赛Fǎlìsàipàiderénshì收税人shōushuìrén 11  那个Nàge法利赛Fǎlìsàipàiderénzhànzhe心里xīnlǐ祷告dǎogàoshuō:‘上帝Shàngdìa感谢gǎnxièxiàng其他qítāderén敲诈qiāozhà不义búyì通奸tōngjiānxiàng这个zhège收税人shōushuìrén+ 12  zhōu禁食jìnshíliǎngsuǒde全都quándōu交纳jiāonàshífēnzhī+。’ 13  收税人Shōushuìrénquè远远yuǎnyuǎndezhànzhelián抬头táitóuwàngtiān不敢bùgǎnzhǐchuízhexiōngshuō:‘上帝Shàngdìashì罪人zuìrénqiú开恩kāiʼēn+。’ 14  告诉gàosu你们nǐmenzài上帝Shàngdìyǎnzhōng回家huíjiāhòu那个nàge法利赛Fǎlìsàipàiderén正义zhèngyì+因为Yīnwèishéi抬高táigāo自己zìjǐjiùhuìbèi贬低biǎndīshéi谦卑qiānbēi下来xiàlái*jiùhuìbèi抬高táigāo+。” 15  Yǒurén婴儿yīngʼérdàidào耶稣Yēsū那里nàlǐqǐngshǒufàngzài小孩xiǎoháir身上shēnshang门徒Méntú看见kànjiànjiù责备zébèi那些nàxiērén+ 16  可是Kěshì耶稣Yēsūjiào他们tāmenláishuō:“Ràng小孩xiǎoháirdào这里zhèlǐláibié阻止zǔzhǐ他们tāmen因为yīnwèi上帝Shàngdìde王国Wángguóshì属于shǔyú这样zhèyàngderénde+ 17  实在shízài告诉gàosu你们nǐmenshéixiàng小孩xiǎoháir一样yíyàng接受jiēshòu上帝Shàngdìde王国Wángguójiùjuénéng进去jìnqù+。” 18  Yǒu民间mínjiānde首领shǒulǐngwèn耶稣Yēsūshuō:“良善Liángshànde老师lǎoshīyàozuò什么shénmecái可以kěyǐ得到dédào永远yǒngyuǎnde生命shēngmìngne+ 19  耶稣Yēsūduìshuō:“为什么wèi shénmechēngwéi良善liángshàndene没有Méiyǒushéipèichēngwéi良善liángshànde除了chúlewèi就是jiùshì上帝Shàngdì+ 20  诫命Jièmìngshì知道zhīdàode不可bùkě通奸tōngjiān+不可bùkěshārén+不可bùkě偷窃tōuqiè+不可bùkězuò伪证wěizhèng+yào尊敬zūnjìng*父母fùmǔ+。” 21  shuō:“Zhè一切yíqiè从小cóngxiǎojiù遵守zūnshǒule。” 22  耶稣Yēsūtīngdàohòujiùduìshuō:“hái缺少quēshǎoleyàngyào自己zìjǐde一切yíqièmàidiàoqiánfēngěi穷人qióngrén这样zhèyàngjiùyǒu财宝cáibǎozàitiānshangháiyàolái跟随gēnsuí+。” 23  tīngdào这些zhèxiēhuàjiù非常fēicháng忧愁yōuchóu因为yīnwèi十分shífēn富有fùyǒu+ 24  耶稣Yēsūkànzhejiùshuō:“Yǒuqiánrényàojìn上帝Shàngdìde王国Wángguóshì多么duōme困难kùnnana+ 25  事实Shìshíshang骆驼luòtuo穿chuānguò针眼zhēnyǎn富有fùyǒuderénjìn上帝Shàngdìde王国Wángguóhái容易róngyìne+ 26  听见Tīngjiànderénjiùshuō:“那么Nàmeshéinéng得救déjiùne+ 27  耶稣Yēsūshuō:“Duìrénláishuō可能kěnéngdeshìduì上帝Shàngdìláishuōdōu可能kěnéng+。” 28  彼得Bǐdéshuō:“kàn我们wǒmen已经yǐjīngpiēxià自己zìjǐde一切yíqiè跟随gēnsuíle+。” 29  耶稣Yēsūduì他们tāmenshuō:“实在shízài告诉gàosu你们nǐmenrén为了wèile上帝Shàngdìde王国Wángguópiēxiàle房屋fángwū妻子qīzi兄弟xiōngdì父母fùmǔhuò儿女érnǚ+ 30  没有méiyǒuzài现今xiànjīn得到dédào许多xǔduōbèidezài将来jiāngláide制度zhìdùhuì得到dédào永远yǒngyuǎnde生命shēngmìng+。” 31  耶稣Yēsū十二shíʼèr使徒shǐtúdàidào一旁yìpángduì他们tāmenshuō:“Kàn现在Xiànzài我们wǒmenshàng耶路撒冷Yēlùsālěngzhòng先知xiānzhīxiěxiàde关于guānyú人子rénzǐdeshì+dōuhuì实现shíxiàn+ 32  例如Lìrúhuìbèijiāogěi外族人wàizúrén+bèirén戏弄xìnòng+侮辱wǔrǔ唾沫tuòmo+ 33  那些Nàxiērénhuì鞭打biāndǎ杀害shāhài+可是kěshìsāntiānhuì复活fùhuó+。” 34  Zhè一切yíqiè他们tāmen一点yìdiǎnr明白míngbai这些Zhèxiēhuàde意思yìsiduì他们tāmenláishuōshì隐藏yǐncángde他们tāmen理解lǐjiě耶稣Yēsūzàishuō什么shénme+ 35  耶稣Yēsūzǒujìn耶利哥Yēlìgēde时候shíhouyǒu盲人mángrénzuòzài路边lùbiān讨饭tǎofàn+ 36  盲人Mángrén听见tīngjiànyǒuqúnrén经过jīngguòjiùwènshì怎么zěnmehuíshì 37  Yǒurén告诉gàosu:“Shì拿撒勒Násālèrén耶稣Yēsū经过jīngguò!” 38  jiù喊叫hǎnjiàoshuō:“大卫Dàwèide子孙zǐsūn耶稣Yēsū可怜kělián可怜kěliánba!” 39  Zǒuzài前头qiántouderén责备zébèijiào不要búyào作声zuòshēngquè越发yuèfā呼喊hūhǎnshuō:“大卫Dàwèide子孙zǐsūn可怜kělián可怜kěliánba!” 40  耶稣Yēsūjiùtíng下来xiàlái吩咐fēnfùrén盲人mángréndàidào面前miànqián盲人Mángrénzǒujìnle耶稣Yēsūwènshuō 41  “yàowèizuò什么shénmene?”shuō:“Zhǔaqiú使shǐ恢复huīfù视力shìlìba。” 42  耶稣Yēsūduìshuō:“恢复huīfù视力shìlìbade信心xìnxīn使shǐ痊愈quányùle*+。” 43  立刻lìkè恢复huīfùle视力shìlìjiù跟随gēnsuí耶稣Yēsū+颂扬sòngyáng*上帝ShàngdìKàndàoderén全都quándōu赞美zànměi上帝Shàngdì+

脚注

Yòu心里xīnlǐ谦卑qiānbēi”。
Yòu孝敬xiàojìng”。
Yòu得救déjiùle”。
Yòu荣耀róngyào”。

注释

比喻BǐyùJiànTài13:3de注释zhùshì

Yào时刻shíkè祷告dǎogào只有Zhǐyǒu路加Lùjiādào耶稣Yēsūshuōde这个zhège比喻bǐyù2-8jié),zhè再次zàicì说明shuōmíng路加Lùjiāzàixiě福音书Fúyīnshūshí特别tèbié强调qiángdiàogēn祷告dǎogào有关yǒuguāndeshì。(1:10,13;2:37;3:21;6:12;9:28,29;11:1;18:1-8;22:39-46;23:46

审判官Shěnpànguān耶稣Yēsūshuōde看来kànláishì罗马人Luómǎrén委任wěirènde审判官shěnpànguānhuò司法sīfǎ官员guānyuán根据Gēnjù犹太Yóutài司法sīfǎ制度zhìdù至少zhìshǎoyàoyǒusān男子nánzǐcáinéng设立shèlì法庭fǎtíng因此yīncǐ比喻bǐyùzhōngshuōde显然xiǎnránshì犹太人Yóutàirénde审判官shěnpànguān另外Lìngwài这个zhège审判官shěnpànguān敬畏jìngwèi上帝Shàngdì尊敬zūnjìng任何rènhérén意思yìsishì根本gēnběn在乎zàihu其他qítārénde想法xiǎngfǎ

尊敬zūnjìngrénZhèhuàde意思yìsishì根本gēnběn在乎zàihu舆论yúlùnhuò其他qítārénde想法xiǎngfǎ。(Lìngjiàn18:2de注释zhùshì

Duì纠缠不休jiūchán-bùxiūràngshòubuliǎoYòu不断búduàn痛打tòngdǎ直到zhídào打垮dǎkuǎ”,直译zhíyìzhòngyǎnxià直到zhídào最后zuìhòu”。这里Zhèlǐyòngde希腊Xīlà语词yǔcíhy·po·pi·aʹzobèi定义dìngyìwéi重重zhòngzhòngde……deliǎnhuòzhǒng……deyǎn”,zàiběnjié经文jīngwén看来kànlái比喻bǐyùlìngmǒurén持续chíxù感到gǎndào厌烦yànfánhuò筋疲力尽jīnpí-lìjìn有些Yǒuxiē学者xuézhě觉得juéde这个zhège包含bāohán破坏pòhuàimǒurén名声míngshēngde意思yìsi根据Gēnjù上下文shàngxiàwénzhèhuà描述miáoshùdeshì审判官shěnpànguān心里xīnlǐde感觉gǎnjué起初qǐchū愿意yuànyìwèi寡妇guǎfu主持zhǔchí公道gōngdào后来hòuláiquè因为yīnwèi寡妇guǎfu坚持不懈jiānchí-búxièér答应dāyinglede请求qǐngqiú。(18:1-4这个Zhège比喻bǐyùshìshuō耶和华Yēhéhuájiùxiàng那个nàge不义búyìde审判官shěnpànguān一样yíyàngérshì上帝Shàngdìgēn审判官shěnpànguānzuòle对比duìbǐ如果Rúguǒlián不义búyìde审判官shěnpànguān最终zuìzhōngdōuwèirén主持zhǔchí公道gōngdàogèng何况hékuàngshì上帝ShàngdìneXiàng比喻bǐyùzhōngde寡妇guǎfu一样yíyàng上帝Shàngdìde仆人púrén必须bìxū坚持不懈jiānchí-búxièdexiàng耶和华Yēhéhuá求助qiúzhù正义Zhèngyìde上帝Shàngdì一定yídìnghuì回应huíyìng他们tāmende祷告dǎogàowèi他们tāmen主持zhǔchí公道gōngdào。(18:6,7

这样Zhèyàngde信心xìnxīnZài这里zhèlǐzuò信心xìnxīnde希腊Xīlà语词yǔcí前面qiánmiànyǒu定冠词dìngguàncízhè显示xiǎnshì耶稣Yēsū当时dāngshítándeshì一般yìbānde信心xìnxīnérshìzhǒng特别tèbiéde信心xìnxīn就是jiùshì比喻bǐyùzhōng寡妇guǎfu那样nàyàngde信心xìnxīn。(18:1-8Zhè包括bāokuò相信xiāngxìn祷告dǎogàode力量lìliàng以及yǐjí相信xiāngxìn上帝Shàngdì一定yídìnghuìwèi那些nàxiēbèixuǎnshàngderén主持zhǔchí公道gōngdào耶稣Yēsū没有méiyǒu回答huídá这个zhège关于guānyú信心xìnxīnde问题wèntí看来kànláishì为了wèileràngde门徒méntú可以kěyǐ想想xiǎngxiang自己zìjǐyǒu怎样zěnyàngde信心xìnxīn耶稣Yēsū当时dāngshíchū这个zhège关于guānyú祷告dǎogào信心xìnxīnde比喻bǐyù非常fēicháng恰当qiàdàng因为yīnwèi之前zhīqiángāngshuōwán门徒méntúhuìdào种种zhǒngzhǒng信心xìnxīnde考验kǎoyàn。(17:22-37

圣殿ShèngdiànShàng圣殿shèngdiàn祷告dǎogàoderénnéng进入jìnrù圣所shèngsuǒhuò至圣所zhìshèngsuǒdàn可以kěyǐ进入jìnrù周围zhōuwéide院子yuànzi比喻Bǐyùzhōngdeliǎng犹太人Yóutàirén显然xiǎnránzhànzài其中qízhōng院子yuànzili。(Lìngjiàn附录FùlùB11

敲诈Qiāozhà耶稣Yēsūzài比喻bǐyùlitándào以为yǐwéide法利赛派Fǎlìsàipàiderénzài上帝Shàngdì面前miànqián表扬biǎoyáng自己zìjǐshuō自己zìjǐ没有méiyǒu敲诈qiāozhàrénZài罗马Luómǎ统治tǒngzhì以色列Yǐsèliè期间qījiān负责fùzéshōushuìde犹太人Yóutàirén常常chángcháng敲诈qiāozhà别人biérén他们Tāmen因为yīnwèi自己zìjǐde职权zhíquányǒuhěnduō机会jīhuì通过tōngguò剥削bōxuē老百姓lǎobǎixìnglái牟利móulì自肥zìféi他们tāmende罗马Luómǎ主人zhǔrén显然xiǎnrán一样yíyàng)。耶稣Yēsūzài比喻bǐyùlidào敲诈qiāozhàshí可能kěnéng就是jiùshìzhǐ当时dāngshízhèzhǒnghěn普遍pǔbiànde情况qíngkuàng

zhōu禁食jìnshíliǎng “禁食Jìnshíbìng没有méiyǒu出现chūxiànzài摩西Móxī法典fǎdiǎnzhōngdàn法典fǎdiǎn要求yāoqiúrénzàiniánde赎罪日Shúzuìrì克己kèjǐ自律zìlǜ”,一般yìbān认为rènwéizhètiáo诫命jièmìngjiù包括bāokuò禁食jìnshí。(16:29脚注jiǎozhùMín29:7脚注jiǎozhùShī35:13后来Hòulái另外lìngwài日子rìzi逐步zhúbùbèidìngwéiměinián必须bìxū禁食jìnshíde日子rìziwèideshì纪念jìniàn以色列Yǐsèliè民族mínzú经历jīnglìde灾难zāinànDàn法利赛派Fǎlìsàipàide惯例guànlìquèshìzhōu禁食jìnshíliǎng”,就是jiùshìzàiměizhōudeèrtiān禁食jìnshí他们Tāmen这样zhèyàngzuòshìyàoràngrénkànchū他们tāmen多么duōme虔诚qiánchéng。(Tài6:16根据Gēnjù一些yìxiē参考cānkǎo资料zīliào他们tāmen选择xuǎnzé禁食jìnshíde那些nàxiē日子rìzi正好zhènghǎoshìyǒu集市jíshìde日子rìzi当天dàngtiān城镇chéngzhènlihuìyǒu许多xǔduōrén他们Tāmenhuìzài会堂huìtáng举行jǔxíng特别tèbié活动huódònghuò地方dìfāng法庭fǎtíng开会kāihuìde时候shíhou禁食jìnshí

Qiú开恩kāiʼēnYòuqiú可怜kělián”。zuòqiú……开恩kāiʼēnde希腊Xīlà语词yǔcízài希腊语Xīlàyǔ经卷jīngjuànzhōngzhǐ出现chūxiànguoliǎngdōugēnqiúēnhuò赎罪shúzuì有关yǒuguānZài希伯来书Xībóláishū2:17参看cānkàn脚注jiǎozhù),这个zhègezuòxiànshàngqiúēn赎罪shúzuìde祭牲jìshēng”,yòu赎罪shúzuì”。

婴儿Yīngʼér希腊语Xīlàyǔshìbreʹphos,zhǐ非常fēichángxiǎode孩子háizi婴儿yīngʼér甚至shènzhì胎儿tāiʼér。(1:41;2:12;7:19;提后Tí-Hòu3:15;彼前Bǐ-Qián2:2平行Píngxíng记载jìzǎi马太福音Mǎtài Fúyīn19:13马可福音Mǎkě Fúyīn10:13yòngdeshìlìng希腊Xīlà语词yǔcípai·diʹon,这个zhège不仅bùjǐnyòngláizhǐ刚刚gānggāng出生chūshēnghuò出生chūshēng不久bùjiǔde婴孩yīngháiTài2:8;1:59),yòngláizhǐ崖鲁Yálǔ12suìde女儿nǚʼér5:39-42)。福音书Fúyīnshūde执笔者zhíbǐzhěyòngtóngde希腊Xīlà语词yǔcílái描述miáoshù当时dāngshí在场zàichǎngde孩子háizizhè看来kànlái表明biǎomíng那些nàxiē孩子háizi年纪niánjì有大有小yǒudà-yǒuxiǎoér路加Lùjiā显然xiǎnrán焦点jiāodiǎnfàngzàile婴儿yīngʼér身上shēnshang

Qǐngshǒufàngzài小孩xiǎoháir身上shēnshang意思Yìsishìràng耶稣Yēsū祝福zhùfú他们tāmen

Xiàng小孩xiǎoháir一样yíyàngJiàn10:15de注释zhùshì

良善Liángshànde老师lǎoshīJiàn10:17de注释zhùshì

耶稣Yēsū……duìshuō根据Gēnjù马可Mǎkěde记载jìzǎi耶稣Yēsūkàndào这个zhège民间mínjiān首领shǒulǐngde态度tàidù这么zhème认真rènzhēn,“jiùài”。(10:21Dàn耶稣Yēsū可能kěnéngkànchū这个zhègerén如果rúguǒyào成为chéngwéi门徒méntúhái必须bìxū进一步jìnyíbù培养péiyǎng自我牺牲zìwǒ-xīshēngde精神jīngshén于是Yúshì耶稣Yēsū告诉gàosuyào自己zìjǐde一切yíqièmàidiàoqiánfēngěi穷人qióngrén。”Gēn彼得Bǐdé其他qítāpiēxià一切yíqiè跟随gēnsuí耶稣Yēsūderéntóng这个zhège年轻人niánqīngrén舍不得shěbude放弃fàngqì自己zìjǐde财富cáifùzuò耶稣Yēsūde门徒méntú。(Tài4:20,22;18:23,28

骆驼Luòtuo穿chuānguò针眼zhēnyǎn富有fùyǒuderénjìn上帝Shàngdìde王国Wángguóhái容易róngyì耶稣Yēsūshìzàiyòng夸张法kuāzhāngfǎlái说明shuōmíng道理dàolǐ正如Zhèngrú骆驼luòtuo可能kěnéng穿chuānguò针眼zhēnyǎn富有fùyǒuderén如果rúguǒ继续jìxù财物cáiwùkànde自己zìjǐgēn耶和华Yēhéhuáde关系guānxìgèng重要zhòngyàojiù可能kěnéngjìn上帝Shàngdìde王国Wángguó”。不过Búguò耶稣Yēsūde意思yìsishìshuō富有fùyǒuderéndōunéng承受chéngshòu王国wángguó因为yīnwèi接着jiēzheshuō:“Duìrénláishuō可能kěnéngdeshìduì上帝Shàngdìláishuōdōu可能kěnéng。”(18:27Zài希腊语Xīlàyǔ经卷jīngjuànzhōngběnjié经文jīngwénlizuòzhēnde希腊Xīlà语词yǔcíbe·loʹnezhǐ出现chūxiànguozhè这个Zhège有时yǒushíyòngláizhǐzuò手术shǒushùshíyòngdezhēn平行Píngxíng记载jìzǎi马太福音Mǎtài Fúyīn19:24马可福音Mǎkě Fúyīn10:25zhōngzuòzhēnde希腊Xīlà语词yǔcíshìrha·phisʹ,yuán意思yìsiwéi缝纫féngrènde动词dòngcí

将来Jiāngláide制度zhìdùYòu将来jiāngláide时代shídài”。希腊Xīlà语词yǔcíai·onʹde基本jīběn意思yìsishì时代shídài”,可以kěyǐzhǐmǒu年代niándài时期shíqīhuò时代shídài区分qūfēn开来kāiláide情势qíngshìhuò特征tèzhēng耶稣Yēsūzài这里zhèlǐshuōdeshì上帝Shàngdìde忠仆zhōngpúzài未来wèiláijiānghuì进入jìnrùde那个nàge时代shídài到时dàoshí他们tāmenhuìzài上帝Shàngdì王国Wángguóde统治tǒngzhìxià享有xiǎngyǒu永远yǒngyuǎnde生命shēngmìng。(10:29,30lìngjiàn词语Cíyǔ解释jiěshì制度Zhìdù”)

Shàng耶路撒冷YēlùsālěngJiànTài20:17de注释zhùshì

Bèirén……唾沫tuòmoJiàn10:34de注释zhùshì

耶利哥YēlìgēZhèshì以色列人Yǐsèlièrénzài约旦河Yuēdàn Hé西岸xīʼàn征服zhēngfúde迦南人Jiānánrénde城市chéngshì。(Mín22:1;Shū6:1,24,25Zhèzuò古老gǔlǎode城市chéngshì后来hòuláibèi废弃fèiqìledàn流放liúfàng巴比伦Bābǐlúnde犹太人Yóutàirén回来huíláihòuyòuzài原址yuánzhǐshangjiànlezuòchéng因为yīnwèi那里nàlǐyǒu优质yōuzhìde水源shuǐyuán苏丹Sūdānquán)。Dàole耶稣Yēsūde时代shídài罗马人Luómǎrén已经yǐjīngzài犹太Yóutài旧城jiùchéngnányuē2公里gōnglǐchùjiànlezuò新城xīnchéng也许Yěxǔshì因为yīnwèi这个zhège理由lǐyóu马太Mǎtài马可Mǎkězài叙述xùshùtóngjiànshìde时候shíhoushuō耶稣Yēsūzhèngcóng耶利哥Yēlìgē出来chūlái”(Tài20:29;10:46),ér路加Lùjiāshuō耶稣Yēsūzhèngzǒujìn耶利哥Yēlìgē耶稣Yēsū可能kěnéngshìcóng犹太Yóutài旧城jiùchéng出来chūláihòuzài前往qiánwǎng罗马Luómǎ新城xīnchéngdeshangzhìhǎole那个nàge盲人mángrén。(Lìngjiàn附录FùlùB4B10

盲人mángrén关于Guānyúzhèjiànshì马太Mǎtàide记载jìzǎi20:30dào当时dāngshíyǒuliǎng盲人mángrén马可Mǎkě10:46路加Lùjiādōuzhǐdào其中qízhōng盲人mángrén看来kànlái他们tāmende焦点jiāodiǎndōufàngzài身上shēnshangdàn只有zhǐyǒu马可Mǎkědàode名字míngzijiào巴提迈Bātímài

大卫Dàwèide子孙zǐsūn这个Zhège盲人mángrén耶稣Yēsūchēngwéi大卫Dàwèide子孙zǐsūn”,jiù等于děngyú公开gōngkāi承认chéngrèn耶稣Yēsūshì弥赛亚Mísàiyà。(LìngjiànTài1:1,6de注释zhùshì

多媒体资料