Nai ah na hawi pakhat asiloah na chungkhar pakhat nih aan thihtak maw? Aan thihtak ahcun mah capar nih na ngaihchiatnak tawnghtham khawh awkah aa bawmh lai.

Hi capar ah

•  A hleihluat tuk in ka ngaih a chia maw?

•  Ngaihchiatnak tawnghtham ning

•  Ṭhirual chimmi

 Mi tampi caah an ngaihchiatnak cu in awkah a har tuk i caan saupi tiang a rau.

 “Nikhat hmanh ka pu kong ruah loin ka um bal lo. A thihnak kum hnih a si cang ko nain a kong ka chim tikah ṭah loin ka um kho lo.”—Olivia.

 “Ka pi nih ka hmuitinh phanh awkah tampi a ka bawmh nain ka phanh taktakmi kha a hmu manh ti lo. Ka hmuitinh pawl ka phanh tik paohah ka pi nih a hmuh khawh lo caah ka ngaih a chia tuk.”—Alison.

 Ngaihchiatnak ruangah intuarnak phun tampi a chuak kho. Tahchunhnak ah:

 “Ka ṭang a thih lioah ka lau tuk, caan saupi tiang mah nih a ka lauter lengmang. Thil sining cu a ran tuk caah ka ar. Mah cu a voikhatnak dawtmi nih thihtaknak ka tonmi a si.”—Nadine.

 “Ka pu a thih lioah a cungah ka thin a hun, zeicahtiah a ngandamnak kha biapi ah chiah dingin kan forh nain cutin a tuah lo caah a si.”—Carlos.

 “Ka pu a thih lioah a pawngah a um lomi cu kan chungkhar ah ka unu le keimah lawng kan si. Ka pu kha ṭha tein mangṭha ka cah manh lo caah ka sual timi ruahnak ka ngei.”—Adriana.

 “Kan chungkhar he aa naihniammi nuva tuahkhat cu mawṭaw accident in an thi. Mah thil a can hnu in ka chungkharmi pakhatkhat inn in an chuah tik paohah an thi ve sual lai tiah ka thin a phang.”—Jared.

 “Ka pi nih a luancia kum thum lioah a kan thihtak, a nun lioah amah he caan tam deuh ka rak hman lo caah kaa ngaichih.”—Julianna.

 Launak, thinhunnak, thinphannak le i ngaihchihnak cu ngaihchiatnak ton tikah ngeih tawnmi intuarnak an si. Cubantuk intuarnak pakhatkhat na ngeih ve ahcun a donghnak ah a zor deuh lai ti kha zum. A si ahcun atu ah ngaihchiatnak kha zeitindah na tawnghtham khawh?

 Na hawi pakhat sinah na intuarnak phuang. Baibal nih hawikom taktak cu “harnak i hrawm awkah hrin” a si tiah a ti. (Phungthlukbia 17:17) Pakhatkhat sinah na intuarnak kong na chim ahcun a herhmi bawmhnak na hmu kho lai.

 “Ngaihchiat cu a phung a si ko. A caan ah nangmah lawngin na tuar khawh ko lai nain thil sining cu zeitikhmanh ah a ṭha kho ti lai lo tiah na hun ruah khawh. Mah ruangah mi pakhatkhat sinah na intuarnak kong chim cu a ṭha.”—Yvette.

 Na dawtmi kha philhhlah. Baibal nih “miṭha nih a lung chung i thil ṭha a khonmi chung khan ṭhatnak a chuahter” tiah a ti. (Luka 6:45) Nan rak i nuamh lio caan kong kha na ṭial khawh asiloah a hmanthlak pawl zong naa fim khawh.

 “A thih hlanah ka hawi nih a ka chimhmi thil vialte kha i ṭial dingin biakhiahnak ka tuah. Mah cu a tuahsernak kaa zohchunh khawh nakhnga caah a si. Cutin i ṭialnak nih ka ngaihchiatnak kha inkhawh awkah a ka bawmh.”—Jeffrey.

 Na ngandamnak kha biapi ah chia. Baibal nih pum cawlcanghnak tuah a ṭhathnemhnak kha a cohlan. (1 Timote 4:8) Ngandamnak a pemi rawl kha ei, exercise tuah law ṭha tein i din.

 “Na ngaihchiat lioah ṭha tein khua na ruat kho men lai lo, cucaah ngandam tein um awkah naa zuam a hau. Rawl ei le ṭha tein i dinh kha daithlang hlah.”—Maria.

 Midang kha bawm hna. Baibal nih hitin a ti: “Peklei ah hin hmuhlei nakin lunglawmhnak a um deuh.”—Lamkaltu 20:35.

 “Midang caah thil tuahpiak dingin i zuam, a hleiin dawtmi nih thihtaknak a tong vemi kha bawm hna. Mah nih midang zong nangmah bantukin harnak an tong ve ti kha aan hngalhter lai.”—Carlos.

 Thlacamnak in na intuarnak phuang. Baibal nih Jehovah Pathian kha “thlacamnak a kan Lettu” tiah a auh. (Salm 65:1) Cu lengah Jehovah nih “lungkuai mi kha a damter hna i an hma kha a menpiak hna” ti zongin a ti.—Salm 147:3.

 “Jehovah kha na herhmi bawmhnak le thazaang aan pek nakhnga hal. Mi nih a zungzal in a kan bawm kho lai lo nain Jehovah cu kanmah bawmh dingin timhcia a si.”—Jeanette.

 A tlarimi ruahchannak ngei. Ngaihchiatnak kan langhter ning aa lo cio lo ti kha i cinken. Jakob nih a fapa a thi tiah a ruah lioah hnemhnak kha a cohlang lo tiah Baibal nih a ti. (Genesis 37:35) Cucaah na ngaih a chiat peng ahcun na khuaruahhar hlah.

 “Ka pi a unu a thihnak cu kum 15 a si cang nain ruahlopi in thil pakhatkhat ka hmuh tikah a kong cu ka lung chungah a hung chuak ṭhan.”—Taylor.

 Na ruh a kiak hei ti u sih. Mah cu a fak ko lai nain a caan a cut tikah a dam te ko lai. A dam hlan ahcun na tuah awk a simi he aa tlaiin siibawi nih ruahnak cheuhnak aan pek ko lai.

 Dawtmi nih thihtaknak ruangah inmi “fahnak” zong cutin a si ve. Na ngaihchiatnak a zor deuh nakhnga a caan pek a hau. Cucaah na lungsau. Mah capar i ruahnak cheuhnak hna kha tuaktan law zeidah na caah bawmtu bik a si lai ti kha hngalh i zuam.