Jesuh Cu Vailamtah Cungah A Thi Maw?
Baibal chimmi
Mi tampi nih vailamtah cu Khrihfa hmelchunhnak a si tiah an ruah. Asinain Jesuh an thah lioah an hmanmi thilri kong Baibal ah a langhter lo. Cucaah mah thilri cu zei bantuk dah a si ti kha ahohmanh nih fiang tein an hngal kho lo. Asinain Jesuh cu vailamtah cungah si loin a dingmi thingtung cungah a thi ti a langhtertu thil cu Baibal ah a um.
Baibal nih Jesuh an thah lioah hmanmi thilri kong a langhter tikah tam deuh cu Greek biafang stau·rosʹ kha a hman. (Matthai 27:40; Johan 19:17) Mah biafang kha “vailamtah” tiah an leh tawn nain a hrampi sullam taktak cu “a dingmi tung” tinak a si tiah Baibal lei mifim tampi nih an cohlan. a Stau·rosʹ timi biafang cu “thing pahnih kalh in aa pehmi phun a si timi sullam a ngei lo” tiah cauk pakhat nih a ti.—A Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament.
Baibal ah stau·rosʹ he a sulllam aa khatmi xyʹlon timi Greek biafang zong a hman. (Lamkaltu 5:30; 1 Peter 2:24) Mah biafang cu “thing,” “fung,” “tung,” asiloah “thingkung” timi sullam a ngei. b The Companion Bible nih hitin a ti: “Greek Baibal [Biakam Thar] ah thing pahnih phun in a langhtermi zeihmanh a um lo.”
Pathian nih biaknak ah vailamtah hman kha a cohlang maw?
Jesuh an thah lioah hmanmi thilri pungsang cu zei bantuk a si hmanhah a tanglei kong hna le Baibal caang hna nih biaknak ah vailamtah hman awk a si lo ti kha a langhter.
Vailamtah i telin hmanthlak, siasal le hmelchunhnak hna hmangin biak kha Pathian nih a duh lo. Pathian nih Israel mi kha an biaknak ah ‘zei bantuk mui a kengmi’ hmanh hman lo dingin nawl a pek hna. Cu bantukin Khrihfa pawl zong “siasal kha bia hna hlah u” tiah a ti hna.—Deuteronomi 4:15-19; 1 Korin 10:14.
Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna nih biaknak ah vailamtah an hmang lo. c Lamkaltu pawl cawnpiaknak le an nunning kha Khrihfa dihlak nih an i zohchunh awk a si.—2 Thesalon 2:15.
Biaknak ah vailamtah hmannak cu a hmaan lomi biaknak in aa thawkmi a si. d Jesuh a thih in kum za leng a rauh hnuah church pawl cu Jesuh cawnpiaknak in lam an pial i Khrihfabu ah a lut tharmi pawl kha vailamtah i telin “a hmaan lomi biaknak i hmelchunhnak hna kha hmannak nawl an awnh hna.” (The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words) Asinain mi pawl an biaknak aa thlen nakhnga caah a hmaan lomi biaknak hmelchunhnak pawl hman cu Baibal nih a cohlang lo.—2 Korin 6:17.
a D. R. W. Wood nih edit a tuahmi, voithumnak chuahmi New Bible Dictionary cahmai 245; Theological Dictionary of the New Testament, Volume VII, cahmai 572; Remh Ṭhanmi The International Standard Bible Encyclopedia, Volume 1, cahmai 825 le The Imperial Bible-Dictionary, Volume II, cahmai 84 ah zoh.
b The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, cahmai 1165; Liddell le Scott nih an ṭialmi Voikuanak Chuahmi A Greek-English Lexicon, cahmai 1191-1192 le Theological Dictionary of the New Testament, Volume V, cahmai 37 ah zoh.
c 2003, Encyclopædia Britannica i “Cross” timi ah zoh; The Cross—Its History and Symbolism, cahmai 40 le The Companion Bible, Oxford University Press, thlaihhlei 162, cahmai 186 ah zoh.
d The Encyclopedia of Religion, Volume 4, cahmai 165; The Encyclopedia Americana, Volume 8, cahmai 246 le Symbols Around Us, cahmai 205-207 ah zoh.