A ummi cazin ah kal

CHUNGKHAR CAAH BAWMTU | ṬHITUMNAK

Ṭha Tein Caan Hmangṭi U

Ṭha Tein Caan Hmangṭi U

 Nuva tampi cu hmunkhat ah an umṭi ko nain pakhat le pakhat biaruah awkah an i harh. Zeicah?

 An umṭi ko nain an i hlat—zeicah?

  •   Thabat tuknak

     “Pakhat le pakhat bia kan i ruah lai kan ti fatin kan pahnih in kan tha a ba tuk veve. Ka tha a bat tuk ahcun zei ruang lo ah ka thin a hung lengmang. Cucaah TV tu kan zoh.”—Anna.

  •   Internet ah lungthin peknak

     “Social media le Internet hmannak ah a caan a dih hmanh kan hngal tawn lo. Mah lawng kha kan zoh peng caah bia kan i ruah ti lo. Khaankhat ah kan umṭi hmanh kha kan philh tawn.”—Katherine.

  •   Duhmi i khah lonak

     “Ka vapa cu inn a ṭinle cangka in amah nih a huammi thil lawngte kha a tuah. A rian ah a bat tuk caah mah caan ahcun amah duhmi kha tuah ko seh tiah ka ruah. Asinain pakhat le pakhat a caan i pe u sihlaw a ṭha tuk hnga.”—Jane.

  •   Rian

     “Electornic thilri lawngte kan hmaan caah inn kan ṭin caan le kan chungkhar he kan umṭi caan hmanhah mah lawngte kha kan hmang peng. Inn kan phanh hmanhin rian kan ṭuan ṭhan. E-mail le ca i kuatnak ruangah ka nupi he caan ka hmang kho tuk lo.”—Mark.

 Na tuah khawhmi

  •   Nan i manh caan lawngah si loin a caan i pe hrimhrim u.

     Baibal phunglam: “A ṭha bik i thim awk kha nan hngalh lai.”—Filipi 1:10.

     Ruathmanh: Na rian le na huammi nakin na chungkhar biapi deuh ah na chiah kha na tuahsernak nih a langhter maw? Naa manh tik le rian na ngeih lo tik lawngah na chungkhar kha a caan na pe maw?

     Ruahnak cheuhnak: Na innchunghawi kha a caan a za in na pek nakhnga a hlankan in i timhtuah.

     “Ka vapa nih kanmah pahnih lawng a caan kan hman khawh nakhnga a timhtuah tikah kaa nuam tuk. A ka dawt i keimah he umṭi a duh tiah ka ruah. Mah tikah amah zong ka hun dawt chin.”—Anna.

  •   Electronic thilri kha biapi ah chia hlah u.

     Baibal phunglam: “Zeizong vialte caah hin caan a um cio.”—Phungchimtu 3:1.

     Ruathmanh: Cakuat a lutmi ruangah na innchunghawi kha a caan ṭha tein pe loin na um maw?

     Ruahnak cheuhnak: A tlawm bik ah nikhat ah voikhat cu rawl eiṭi u. Rawl nan eiṭi lioah phone kha a dang ah chia u. Rawl nan eiṭi caan cu nikhat chung nan hmuhtonnak i ruahṭi awkah a ṭha bikmi caan a si.

  •   A si khawh tik caan paohah dawr ah kalṭi u law inn rian zong ṭuanṭi u.

     Baibal phunglam: “Pahnih cu pakhat nakin an ṭhahnem deuh, zeicahtiah an ṭuanmi rian khan tam deuh an hmuh khawh.”—Phungchimtu 4:9.

     Ruathmanh: Inn caah a herhmi thil cawk awkah nangmah lawng voi zeizat dah na kal cang?

     Ruahnak cheuhnak: Pakhat lawngin tuah a ngah hmanhah nan pahnih in tuahṭi u.

     “Thil cawk, pakan ṭawl, thil bil, innpawng thianh ti bantuk inn rian hna kha ṭuanṭi awk a simi tinvo sung rian in hmu awk a si”—Nina.

  •    A hleihluat tuk in i ruahchan hlah u

     Baibal phunglam: “Mi vialte sinah nemnak tein va um u. Bawipa cu tuan ah a ra lai.”—Filipi 4:5.

     Ruathmanh: Na innchunghawi sinin a hleihluat tuk in naa ruahchan lo kha zeitindah na langhter khawh?

     Ruahnak cheuhnak: A duhmi le na duhmi kong kha i ruahṭi u law pakhat le pakhat nan herhmi caan kha i pe u.

     “Kei cu ka thazaang a der i ka ngan a dam lo. Ka vapa tu cu a dam i a ṭhawng. Cucaah kei cu inn ah kaa din. Ka vapa cu hrimhnak a hmuh nakhnga a leng hna ah ka chuahter. Anih leng a chuah lioah kei cu inn ah kaa dinh caah kan pahnih caah a ṭha.”—Daniela.

 I ruahṭi dingmi

 Pakhatnak ah, a tanglei i biahalnak hna hi pakhat cio in ruat u. Cun a phi kha i ruahṭi u.

  •    Pakhat le pakhat a caan a za in nan i pe maw?

  •   A caan pek dingin aa zuammi na innchunghawi i zei a sining kha dah thangṭhat na duh?

  •   Na innchunghawi kha zei ah dah ṭhanchoter na duh?

  •   Electonic thilri ruangah na innchunghawi biachimmi kha voi zeizat dah zei rel loin na um?

  •   Pakhat le pakhat a hleihluat tuk in nan i ruahchan lo kha zeitindah nan langhter khawh?

  • Tu zarh chung ah pakhat le pakhat a caan a za in nan i pek khawh nakhnga zei thlennak hna dah nan tuah khawh?