A ummi cazin ah kal

CHUNGKHAR CAAH BAWMTU | FALE ZOHKHENHNAK

Ngakchia le Social Media​—Ṭhen 1: Ka Fale Nih Social Media An Hman Awk A Si Maw?

Ngakchia le Social Media​—Ṭhen 1: Ka Fale Nih Social Media An Hman Awk A Si Maw?

 Hlathlainak pakhat nih kumhrafai 100 ah 97 cu social media an hmang tiah a langhter. Na fale tah social media hman an duh ve maw? Cutin a si ahcun na ruah awk a simi a kong tlawmpal a um.

Hi capar ah

 Na fale nih a caan an hman ning

 “Social media cu mi lungthin lak awk, online peng awk le thawngpang thar check lengmang awkah tuahmi a si” tiah website HelpGuide nih a ti.

 “Social media kha minit tlawmpal lawng zoh dingin kaa tim nain suimilam tampi chung ka zoh sual tawn. Phone kha chiah in san a tlai deuhmi thil pakhatkhat tuah cu a har tuk kho men.”—Lynne, 20.

 Hitin i hal: Social media hmannak caah ri ka khiahmi kha zulh awkah ka fale cu mahle mah i uk khawhnak a zatawk in an ngei maw? Anmah tein rikhiah khawh awk le mah ningin zulh khawh awkah an cuza cang maw?

 Baibal phunglam: “Zeitindah kan nuncan a si ti kha ṭha tein i zoh u. . . . mifim bantukin um u. . . . caanṭha nan hmuhmi paohpaoh kha ṭha tein hman i zuam u.”—Efesa 5:15, 16.

Fale kha lamhruainak um loin social media hmanter cu cawnpiak hmasa loin rang citter he aa lo

 Hawikomhnak he aa tlaiin an hmuh ning

 “Social media” cu mi nih hawikom tampi kan ngei timi ruahnak an ngeih nakhnga caah tuahmi a si. Asinain mah bantuk hawikomhnak cu hawikomhnak taktak a si lo.

 “Mino tampi nih like le follower tampi an ngah tikah cutin a tuahtu hna kha an hngalh hna lo hmanhah mi nih biapi ah an kan chiah tiah palh ngaiin an ruahmi kha ka hmuh.”—Patricia, 17.

 Hitin i hal: Follower le like biapi tuk ah chiahnak kha hrial khawh awkah ka fale cu an cuza cang maw? A lengah hawikom zeitindah an ser khawh?

 Baibal phunglam: “Hawikom nih cun zeitik paohah dawt zungzal a si, u le nau cu harnak i hrawm awkah hrin kan si.”—Phungthlukbia 17:17

 Lungthinlei an ngandamnak

 Hlathlaitu hna nih social media a hleihluat tuk in a hmangmi hna cu an um a har, an lungre a thei i an lung hmanh a dong tiah an ti.

 “Kan hawile nih kanmah tel loin a dang kan hawile he thil pakhatkhat an tuahmi hmanthlak zoh cu lung a nuam lo.”—Serena, 19.

 Hitin i hal: Social media ah midang nih an tuahmi an hmuh tikah mahle mah biapi tuk ah i chiahnak, midang he i zuam duhnak le aa tlak lomi ruahnak hna hrial khawh awkah ka fale cu an cuza cang maw?

 Baibal phunglam: “Porhlawtnak kan ngeih awk a si lo, pakhat le pakhat kan thin kan i hunter awk a si lo, pakhat le pakhat kan i nahchuah awk a si lo.”—Galati 5:26.

 Online i an tuahsernak

 Social media nih online in nehsawhnak, sexting i kuatnak le a thurhnawmmi hmanthlak le video zohnak caah lam a awnter khawh. Na fale nih mah bantuk thil kha tuah awkah an i tim lai lo nain mah hna kha fawi tein an hmuh khawh.

 “Social media ah taarmi hna cu a ṭhami a lawh hmanhah a ṭhatlonak leiah fawi tein aa thleng kho. Mah ah a thurhnawmmi holh le a ṭhalomi music tampi a um.”—Linda, 23.

 Hitin i hal: Fimkhur tein Internet hman khawh awkah ka fale cu an cuza cang maw? Aa tlak lomi thil hna an hmuh tikah phih colh dingin lungthin ṭhawnnak an ngei maw?

 Baibal phunglam: “Nu le pa sualnak le dawhcah loin khuasaknak le hakkauhnak cu a chim hmanh nan chim awk a si lo. Cun a thurhnawmmi holh le hruh bia le bia dawhcah lo zong kha nan hman awkah aa tlakmi an si lo.”—Efesa 5:3, 4.

 Social media hman cu a herh maw?

 Nunnak caah asiloah i nuamhnak caah social media hman a herh lo. Mino tampi nih social media hman kha an duh lo—an lak i cheukhat cu an rak hmang nain a hnuah hman ti lo dingin bia an khiah.

 “Ka u nu cu social media a hman ruangah a ṭhalomi huham nih a iapmi kha ka hmuh, cucaah hman ti lo dingin bia ka khiah. Mah caan thawkin kaa nuam deuh i nunnak ah lungthawh awk a simi thil tampi a um tiah ka ruah.”—Nathan, 17.

 A biapi bikmi: Na fale kha social media hman na awnh hna hlanah annih cu rikhiahpiakmi caan ningin zulh awk, hawikom ṭha ngeih awk le a ṭhalomi thil hna hrial khawh awkah an cuza maw cang ti kha na hngalh a hau.

 Baibal phunglam: “Mifim nih cun a lamh ding kha ṭha tein a zoh.”—Phungthlukbia 14:15.