US i Zawtnak Khamnak le Kilvennak Center report ningin kum 15 in 19 kar mino pawl biahalnak an tuahmi hna ah hnarcheu hrawng nih kaa in nupa sinak kan tuah tiah an ti. “Kumhra fai pawl kha kaa in nupa sinak tuahnak kong kan hal hna tikah a palh lo tiin an ruah, annih nih mah kha nupa sualnak in an hmu lo” tiah Oral Sex Is the New Goodnight Kiss timi cauk ṭialtu Sharlene Azam nih a chim.

•  Zeitindah na ruah?

•  A hmaanmi cu zeidah a si?

•  Mah cu zeicah a biapit?

 A tanglei i biahalnak hna hi phi chunh.

1.   Kaa in nupa sinak tuahnak in fa pawi khawh a si maw?

   1.   A si

   2.   A si lo

2.   Kaa in nupa sinak tuah ruangah zawtnak ṭhalo ngeih khawh a si maw?

   1.   A si

   2.   A si lo

3.   Kaa in nupa sinak tuah cu nupa umṭinak phunkhat a si maw?

   1.   A si

   2.   A si lo

 Na phitmi le a tanglei i a kong hna aa tlak le tlak lo kha tahchunh.

1.   Kaa in nupa sinak tuahnak in fa pawi khawh a si maw?

    A phi: A si lo. Cucaah mi tampi nih kaa in nupa sinak tuah cu ṭih a nung lo tiah palh ngaiin an ruah.

2.   Kaa in nupa sinak tuah ruangah zawtnak ṭhalo ngeih khawh a si maw?

    A phi: A si. Kaa in nupa sualnak a tuahmi pakhat cu thinphin zawtnak (A asiloah B), chiaṭha ah puhcik chuahnak, chiaṭha hmatnak, rizun zawtnak, HIV le nupa umṭinak in a chuakmi zawtnak (syphilis) ti bantuk zawtnak ṭhalo hna i chawnh khawh a si.

3.   Kaa in nupa sinak tuah cu nupa umṭinak phunkhat a si maw?

    A phi: A si. Nupa ihṭinak, kaa le taw in nupa sinak tuah le midang di riamhternak ti bantuk tuahsernak vialte cu nupa sualnak ah aa telmi an si.

 Kaa in nupa sinak tuahnak he aa tlaiin Baibal nih zeidah a chim ti kha ruathmanh.

 Baibal chimmi: “Pathian nih nannih cu a thiangmi le nu le pa sualnak aa summi si hna seh ti kha aan duh hna.”​—⁠1 Thesalon 4:​3.

 “Nupa sualnak” tiah lehmi a hrampi biafang nih nupa ihṭinak, kaa le taw in nupa sinak tuah le midang di riamhternak hna i telin mah innchunghawi a si lomi he nupa sinak hman ti bantuk tuahsernak vialte kha a chim duhmi a si. Nupa sualnak a tuahmi pakhat cu ṭih a nung tukmi harnak hna a tong lai. Mah lak i ṭih a nung bikmi cu Pathian he i hawikomhnak tinvo sung kha a sung lai.​—⁠1 Peter 3:⁠12.

 Baibal chimmi: “Nu le pa sualnak a tuahmi nih cun amah pum cung hrimhrim ah khan sualnak a tuah a si.”​—⁠1 Korin 6:⁠18.

 Kaa in nupa sinak hmannak nih pumsalei le thlaraulei kha fakpi in a hnorsuan khawh. Na intuarnak zong a hnorsuan khawh. “Hlen ka si timi ruahnak, i ngaihchihnak le man ka ngei lo timi ruahnak hna na ngei kho” tiah cauk pakhat (Talking Sex With Your Kids) ah a langhter. “A hmaan lomi lam in nupa sinak tuah ruangah a chuakmi intuarnak cu zei bantuk phun in tuahmi a si hmanhah nupa sualnak tuah ruangah a chuakmi intuarnak vialte he aa khat. Mah vialte cu nupa sualnak ah an i tel dih.”

 Baibal chimmi: “Keimah cu BAWIPA nan Pathian, nan ca ṭhatnak cawnpiak aan duhtu hna . . . ka si.”​—⁠Isaiah 48:​17.

 Nupa umṭinak he aa tlaiin Pathian phunglam nih ṭhatnak aan pek khawh ti kha na zum maw? Asiloah khenkham tuk ka si tiin dah na ruah? Mah biahalnak phit khawh awkah tahchunhnak pakhat hi ruathmanh. Mawṭaw rang tuk in mawngh lo awkah rikhiahnak sermi, mawṭaw dirnak-kalnak a hmuhsakmi mei le dirnak hmelchunh hna kha na mitthlam ah cuanter hmanh. Mah hna kha khengkhamtu in maw na hmuh asiloah hupphengtu in dah na hmuh? Nangmah le a dang mawṭaw mawng hna nih mah dingrep hna kha zeirel loin nan um ahcun zeidah a cang kho?

 Pathian phunglam zong cutin a si ve. Mah phunglam hna kha zeirel loin kan um ahcun kan tuhmi cu kan zun ko lai. (Galati 6:⁠7) “Na zumhnak le na sunsakmi hna kha zeirel loin na um i a palh tiah na ruahmi thil hna kha na tuah ahcun nangmahle nangmah naa upatnak a zor lai” tiah cauk pakhat (Sex Smart) ah a langhter. Mah canah Pathian phunglam ningin na nun ahcun ziaza ṭha a ngeimi na hung si lai. Mah nakin a biapi deuhmi cu a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin na ngei kho zungzal lai.​—⁠1 Peter 3:⁠16.