“Vawlei Ta An Si Lo”

“Vawlei ta an si lo caah . . . vawlei nih cun a huat hna.”​—JOHAN 17:14.

Zei Sullam Dah A Si?: Vawlei ta si lo timi cu Jesuh nih amah chan lio i zatlang nun le ramkhel lei buaibainak hna ah i tel loin khoika lei hmanh ṭan lo kha a chim duhmi a si. Jesuh nih hitin a ti: “Kei ka pennak cu hi vawlei ta hi a si lo; ka pennak cu hi vawlei ta hi rak si sehlaw cu, Judah mi nih an ka tlaih khawh nakhnga lo ka zultu hna hi heh tiah an cawl ve hnga. Kei ka pennak cu hi vawlei ta hi a si lo.” (Johan 18:36) Mah lengah Jesuh nih a zultu hna kha Baibal nih a thlauhmi lungput, biachim le tuahsernak hna kha hrial awkah a forh hna.​—Matthai 20:​25-​27.

A Hmasa Khrihfa Hna Nih Zeitindah An Rak Tuah?: Biaknaklei capar pawl a ṭialtu Jonathan Dymond nih a hmasa Khrihfa pawl cu “sualphawtnak, thong thlaknak le thahnak ti bantuk zei bantuk thil an ton hmanhah [ralkap] tlak kha an rak al” tiah a ti. Khoikalei hmanh ṭan lo ding timi an biakhiahnak kha thlahdorh canah sifah harnak in ding tu kha an rak i thim. Mah lengah an zulhmi ziazalei phunglam ruang zongah annih cu midang he an i thleidang. Khrihfa hna he aa tlaiin Baibal nih hitin a ti: “Cun atu cu lawkih mi hna kha, cu bantuk nunning ah cun nan telpi duh ti hna lo caah an khuaruah a har i nannih kha an in serhsat hna.” (1 Peter 4:​4) Tuanbialei mifim Will Durant nih Khrihfa pawl cu “biaknak a ṭanhmi le ziaza a thiangmi an si caah pumsa duhnak a zulmi hi vawlei mi hna cu anmah ruangah an hna a hnawk” tiah a ti.

Tuchan Ah Ahote Nih Dah Cutin An Tuah? Khrihfa pawl i khoikalei hmanh ṭan lo ding timi kong he aa tlaiin cauk pakhat (New Catholic Encyclopedia) nih hitin a ti: “Zumhnak ruangah ralkap tlak lo timi cu minung phunglam ningin cun hrihhram a ngei lo tiah kan ti khawh.” Africa minung zalonnak phu pakhat nih an chimmi kha thanhca pakhat (Reformierte Presse) nih 1994 lioah a cangmi Rwanda ram i miphun cihmih dingin thahnak ah “Jehovah Tehte Hna ti lo cu” a dang Khrihfa vialte cu an i tel dih tiah a ti.

Nazi Mei Khanghnak (ralpi pahnihnak lio i Judah miphun tampi thahnak) kong kha sianginn i an i ruah lioah siangsangruun saya pakhat nih “hlennak le puarhrannak kong kha zei bantuk phu asiloah zei bantuk bu hmanh nih mi hmaiah ralchanhnak bia an chim ngam lo” tiah a rak phunzai. Asinain United States i Mei Khanghnak Philhlonak Inn i a va kal hnuah Jehovah Tehte Hna cu Nazi nih puarhrangpi in le fakpi in an hrem ko hna nain an zumhnak kha fek tein an i tlaih peng ti kha a hngalh. Cucaah Nazi a ralchanhmi bu pakhat a um ti kha “atu cu ka hngalh cang” tiah mah sayapa nih a rak ṭial.

Jehovah Tehte Hna i ziazalei phunglam he aa tlaiin tah zeitin? Mekazin pakhat (U.S. Catholic) nih “ṭhitumnak tuah loin nu le pa umṭinak [le] nupa sualnak tuahnak kong he aa tlaiin biakinn ah cawnpiak kha tuchan i a cuza cangmi Catholic buchung mi tam deuh nih cun ngaih an duh lo” tiah a ti. Mah mekazin ah church hruaitu pakhat chimmi bia zong kha hitin a cherhchan: “Ka sinah ṭhitumnak tuah dingin a rami hna lakah tam deuh cu ṭhitumnak tuah loin hmunkhat ah a umṭi cangmi an si ti kha ka hngalh.” Cauk pakhat (New Encyclopædia Britannica) nih Jehovah Tehte Hna nih “a sangmi ziazalei phunglam kha an kilven” tiah a ti.