Baibal Nih An Nunning A Thlen

RASTAFARIAN * pakhat nih a sam aa phirmi kha zeicah a tan? Mirang pawl a huat hnanak kha zeicah a thlau? Ritnak sii a zuarmi hna caah tangka a khawmhmi, a puarhrangmi mino pakhat nih zeicah a nunning kha a thlen? An chimmi bia kha zohhmanh hna u sih.

“Huatnak Lungthin Ka Ngeihmi Kha Ka Hloh Khawh.”​—HAFENI NGHAMA

KUM: 34

CHUAHKEHNAK RAM: ZAMBIA

TUANBIA: RASTAFARIAN

HLANLIO: Zambia ram i refugee camp ah ka chuak. Ka nu cu ral lioah Namibia ram ah a tli i Nitlak Thlanglei Africa Mi Hna Phu (SWAPO) ah a rak lut. Mah lio cu Namibia ram a ukmi Thlanglei Africa cozah kha mah phu nih a doh lio caan a si.

Kum 15 ka si tiang refugee camp tampi ah ka rak um. SWAPO phu ah a ummi mino pawl cu luatnak ca cawlcanghnak ah i tel awk, ramkhel lei zumhnak hna i tlaih awk le mirang pawl huat awkah cawnpiak kan si.

Kum 11 ka si ah camp i a ummi church chungtel si ka duh tiah pastor pakhat kha ka chimh. Mah church cu Roman Catholic, Lutheran, Anglican le a dang biaknak hna aa cawhmi a si. Asinain mah pastor pa nih a duh lo. Mah caan thawkin pathian a um lo tiah a zummi pakhat ka hung si. Kum 15 ka si ah reggae music ka duh ca le African minak nih an tonmi ningcang loin pehtlaihnak kha doh ka duh caah Rastafarian cawlcanghnak ah ka hun i tel. Ka sam kha a fatete in kaa phir. Kangza ka zu, sa ka ei lo. Cun minak pawl luatnak hmuh awkah fakpi in kaa zuam. Asinain ka nunzia a rawhralmi cu amah ningin a si. A puarhrangmi baisikup hna ka zoh i mi zong ka volhpamh hna.

BAIBAL NIH KA NUNNAK A THLEN NING: 1995, kum 20 hrawng ka si ah tuah ka duh taktakmi kong kha ṭha tein ka hun ruat. Cucaah ka hmuh khawhmi Rastafarian cauk vialte kha ka rel dih. Cauk cheukhat ah Baibal kha a cherhchan nain fianternak hna kha ka hngalthiam lo. Cucaah keimah tein Baibal rel awkah bia ka khiah.

A hnuah Jehovah Tehte Hna chuahmi Baibal hlathlainak cauk pakhat kha Rastafarian a si vemi ka hawi pakhat nih a ka pek. Mah cauk kha hmangin keimah tein Baibal ka hlathlai. A hnuah Jehovah Tehte Hna he kan i tong i anmah he Baibal ka cawng.

Kuak zuk ngol awk le zu a hleihluat tuk in din lo awkah fakpi in ka rak i zuam. (2 Korin 7:1)  Thianghlim tein ka um i kaa phirmi ka sam zong kaa meh. A thurhnawmmi hmanthlak le a phuarhrangmi baisikup zong ka zoh ti lo. Cun volhpamh zong ka hmang ti lo. (Efesa 5:​3, 4) A donghnak ah, mirang pawl ka huat hnanak zong ka hloh khawh. (Lamkaltu 10:34, 35) Thlennak ka tuahmi ah miphun ṭanhnak tha a pemi music le hlanlio ka nunning ah a ka phanhter ṭhan khomi hawikom hlun pawl hrial zong aa tel.

Cutin thlennak ka tuah hnuah Jehovah Tehte Hna Biakinn kha ka kawl i kaa va pum, cun Jehovah Tehte pakhat si ka duh tiah ka ti hna. Cucaah Baibal an ka cawnpiak. Jehovah Tehte pakhat si dingin biakhiahnak ka tuah i tipil ka in tikah ka chungkhar nih an duh lo. Jehovah Tehte si loin a dang “Khrihfa” biaknak pakhatkhat tu i thim tiah ka nu nih a ka ti. Cozah rian pakhat ah a reng a sang ngaimi ka pu nih Jehovah Tehte Hna he kaa komh ruangah a ka mawhchiat peng.

Asinain Jesuh nih mi pawl a pehtlaih hna ning kha ka cawn i Jesuh cawnpiaknak kha ka zulh caah ralchanhnak le nehsawhnak hna kha ka inkhawh. Jehovah Tehte Hna cawnpiaknak kha Baibal he ka tahchunh tikah a hmaanmi biaknak ka hmuh cang ti kha fiang tein ka hun hngalh. Tahchunhnak ah, midang sinah phungchim u timi Baibal nawlpeknak kha an zulh. (Matthai 28:19, 20; Lamkaltu 15:14) Mah lengah ramkhel lei zongah an i tel lo.​—Salm 146:​3, 4; Johan 15:17, 18.

ṬHATNAK KA HMUH NING: Baibal phunglam ningin nun awkah ka cawnmi cu a ṭha tukmi le zulhawk a tlakmi a si. Tahchunhnak ah, kangza ka zuk ti lo caah thla fatin dollar tampi ka dih ti lo. Cun a ther zong ka ther ti lo i thinlunglei le pumsalei zongah ka hung dam.

Ka no lio tein ka rak duhmi lamhruainak le sullam a ngeimi nunnak kha atu cu ka hmuh cang. Pathian ka naih khawh cang timi ruahnak ka ngei. Mah nakin a biapi deuhmi zei thil hmanh a um lo.​—Jeim 4:8.

“Ka Thinhunnak Kha Kaa Sum Kho Cang.”​—MARTINO PEDRETTI

KUM: 43

CHUAHKEHNAK RAM: AUSTRALIA

TUANBIA: RITNAK SII A ZUARMI

HLANLIO: Ka ngakchiat lioah kan chungkhar cu hmunkhat hnu hmunkhat ah kan i ṭhial. Cucaah khuapi he, khuate he ka um bal i lamhlapi ah a ummi aboriginal sakhaan zongah chikkhat ka um bal. Mah lioah ka pule le an fale he nga kan tlai, ram kan vai, aboriginal pawl nih an hmanmi hriamnam le a dang thilri pawl an sermi hna kha ṭha tein kaa cinken rih.

Ka pa cu boxing aa thongmi a si caah ka ngakchiat lio tein a ka cawnpiak ve.  Atu le atu kaa vel. Kumhra fai ka hun si tikah zu dawr ah ka ṭhu lengmang. Ka hawile he midang kha kan ngiar hna. Cun namte le baseball tuknak fung kha kan i put i mi 20 asiloah mah nak tam deuh he kan i vel.

Tilawng dinhnak ah rian a ṭuanmi hna nih an firmi thil le ritnak sii hna kha ka zuar i tangka ka kawl. Meithal phir le pistol hna kaa put i ritnak sii a zuarmi hna caah tangka ka khawmhpiak hna. Mi thah kha ka uar tuk. Cucaah kaa tlaihmi bia cu na thah hna lai maw, an i thah lai dah timi kha a si.

BAIBAL NIH KA NUNNAK A THLEN NING: Ka hun upat deuh tikah Jehovah Tehte Hna kong kha ka theih. Kum 20 fai ka si lioah Jehovah Tehte pakhatkhat i an umnak kha na hngal maw tiah ka nu ka halmi kha kaa cinken rih. Mah hnu nihnih ah Dixon timi Jehovah Tehte pakhat nih kan kutka kha a rak kingh. Bia tlawmpal kan i ruah hnuah Jehovah Tehte Hna pumhnak ah i pumh ve dingin a ka sawm. Cucaah ka rak i pum, atu cu mah ka rak i pumhnak in kum 20 leng a si cang. Jehovah Tehte Hna nih ka biahalnak kip kha Baibal in an ka leh khawh dih.

Jehovah nih mi pakhat cio cungah siaherhnak a ngei i misual mi cung hmanhah a ngei ti ka hngalh caah kaa lawm tuk. (2 Peter 3:9) Ahohmanh nih zei an ka rel lo hmanhah dawtnak a ngeimi ka Pa, Pathian nih cun a ka zohkhenh lai ti kha ka hun hngalh. Ka nunning ka thlen ahcun Pathian nih ka sualnak hi a ka ngaihthiam lai ti ka hngalh caah ka hna a ngam tuk. Efesa 4:​22-​24 i Baibal bia cu ka caah thazaang petu taktak a si. Mah Baibal caang nih ‘mihring hlun kha hlaw’ in ‘Pathian he aa lo in sermi mihring thar kha i hruk’ awkah tha a ka pek.

Ka nunning thlen awkah a caan tampi ka rak lak. Zarhkhat chung ritnak sii ka hmang lo. Asinain Zarhte le Zarhpi i ka hawile he kan i ton tikah ritnak sii kha ka hmang ṭhan. Thianghlim tein nun ka duh ahcun hawikom hlun pawl he aa hlatnak ah ka um a hau ti kha ka hun hngalh. Cucaah peng dang ah i ṭhial dingin bia ka khiah. Ka hawile cheukhat nih zulh an ka duh caah an ka zulh. Lam ah kangza an zu i keimah zong an ka pek. Mah thil hna ka hmang ti lo tiah ka ti hna i ramri kan phak tikah an sinin kaa ṭhen. Mah hnu tlawmpal ah bank pakhat damaih an ṭaih ti kha a hnuah ka hngalh.

ṬHATNAK KA HMUH NING: Hawikom hlun pawl ka hrial hna caah ka nunning kha fawi tein kaa thleng kho cang. 1989 ah tipil a ingmi Jehovah Tehte pakhat ka hung si. Tipil ka in hnuah ka naunu le ka nu le ka pa zong Jehovah kha an hung bia ve.

Ka nupi he kan i umnak hi kum 17 a si cang i duh a nung tukmi fa pathum kan ngei. Ka thin an ka hunter hmanhah ka thinhunnak kha kaa sum kho cang. ‘Miphun kip, ram kip le holh kip’ i mi vialte kha ka dawt khawh cang hna. (Biathlam 7:9) Jesuh chimmi mah bia hi ka caah a hmaan tiah ka ruah. Hitin a ti: “Ka cawnpiaknak kha nan zulh ahcun a ka zultu taktak cu nan si; biatak cu nan hngalh lai i biatak nih cun aan luatter hna lai.”​—Johan 8:​31, 32.

[A Tanglei Fianternak]

[Cahmai 19nak i a tawinak in langhternak]

Thlennak tuahnak ah miphun ṭanhnak tha a pemi music hlawt zong aa tel

[Cahmai 20nak i a tawinak in langhternak]

Ka hawile he midang kha kan ngiar hna. Cun namte le baseball tuknak fung kha kan i put i mi 20 asiloah mah nak tam deuh he kan i vel