Ka ngakchiat lioah kan chungkhar cu nichuahlei Germany ram, Leipzig khua pawngah kan um. Mah khua cu Czech le Polish ramri he aa naih. Kum ruk ka si ah ka pa rian ruangah Brazil ram, cun Ecuador ram ah kan i ṭhial.

Kum 14 ka si ah Germany ah ka kir ṭhan i boarder sianginn ah ka kai. Ka nu le ka pa cu Thlanglei America ah rian an ṭuan caah keimah tein kaa zohkhenh. Cuticun zalong tein um kha ka hun duh. Ka tuahsernak nih midang kha a hnorsuang hna lai maw ti kha ka ruat bal lo.

Kum 17 ka si ah ka nu le ka pa cu Germany ah an rak kir ṭhan. A hmasa ahcun an sinah ka um. Asinain zalong tein um ka duh caah ka nu le ka pa kuttang ah um kha ka celh lo. Cucaah kum 18 ka si ah inn in ka chuak.

Ka lung a vaivuan ko nain nunnak sullam kha hngalh ka hun duh. Nunning a phunphun le bu a phunphun kha ka hlathlai. A donghnak ah, minung ruangah hi kan vawlei a rawh hlanah vawlei aa dawhnak kha zoh in hlathlai awkah bia ka khiah.

Cycle kaa cawk i Germany in Africa ram lei ah khual ka tlawng. Tlawmpal ah ka cycle remh dingin Europe lei ah ka kir ṭhan. A hnuah Portugal ram i tikulh pakhat ah ka va phan. Ka cycle kha chiahtak in tilawng in khual tlawn awkah bia ka khiah.

Atlantic Rilipi ah kal aa timmi mino phu pakhat he kan i tong. An lakah, a hnuah ka nupi a si dingmi Laurie zong aa tel. A hmasa ah Caribbean tikulh ah kan kal i Puerto Rico ah chikkhat kan um. Cun Europe ah kan kir ṭhan. Khual tlawn ṭhannak caah Laurie he tilawng pakhat kha kan kawl. Mah tilawng kha umnak caah hman kan duh. Kan kawlnak in thla thumnak ah German ah ralkap tlak dingin auhnak ca ka hmuh caah kan i timhnak cu a rawk.

German ti ralkap ah thla 15 ka ṭuan. Mah caan chungah Laurie he kan i um i khualtlawn ṭhan dingin kan i tim. Ralkap ka tlak hlan deuhte ah a man a fak tuk lomi tilawng pakhat kan cawk. Ralkap ka tlak chungah mah tilawng kha khual tlawnnak ah hman khawhmi phun in duhsah tein ka remh. Kan i tinhnak cu tilawng in kokek an i dawhnak hna hlathlai awkah a si. Ralkap in ka chuah hnu, kan tilawng kan remhmi a dih hlan deuhte ah Jehovah Tehte Hna he kan i tong i Baibal kan hlathlai.

A hmasa ahcun ka nunnak ah thlennak tampi tuah a hau lai tiah ka ruat lo. Kan nu he phung ningin kan i um i kuak zuk zong ka ngol cang. (Efesa 5:5) Cun khual tlawn kan i timhmi cu khuaruahhar a simi Pathian thil sermi hlathlai ding a si caah man a ngei tukmi a si tiah kan ruah.

A tak ti ahcun thlennak tuah ka herhmi tampi a um. A hleiin ka ziaza kha a si. Kei cu aa uah tukmi le zalong tein um a duhmi ka si. Keimah thil ti khawhnak le hlawhtlinnak lawng biapi ah ka chiah. Ka nunnak ah keimah kong lawng kha biapi ah ka rak chiah.

Nikhat cu Jesuh Tlangcung Cawnpiaknak kong kha ka rel. (Matthai, dal 5-7) A hmasa ahcun Jesuh chimmi lawmhnak kong kha ka hngalthiam lo. Tahchunhnak ah, a ṭamhalmi cu lunglawmmi nan va si dah ti bantuk kha a si. (Matthai 5:6) A ṭamhalmi nih cun zeitindah aa nuamh khawh lai tiah ka ruat. Baibal ka hlathlai deuhdeuh tikah mah cu thlaraulei ah mi chambau kan si ti aa hngalmi kha a chim duhmi a si i cutin si khawh awkah kanmahlei in toidornak ngeih a hau ti kha ka hun hngalh. Jesuh nih hitin a chim bantuk a si: “Thlaraulei ah mi chambau kan si ti aa hngalmi cu lunglawmmi nan va si dah.”​—Matthai 5:3.

Germany ah Baibal kan hlathlai hnuah Laurie he France ah kan i ṭhial, cun a hnuah Italy ah kan i ṭhial. Kan i ṭhialnak kip ah Jehovah Tehte Hna he kan i tong. Pakhat le pakhat an i dawtmi le an lung aa rualmi nih ka lung a ka suk tuk. Jehovah Tehte Hna cu a hmaanmi vawleicung pumpi unaurual an si ti kha ka hmuh. (Johan 13:34, 35) A hnuah Laurie he Jehovah Tehte in tipil kan ing.

Tipil ka in hnu zongah ka ziaza cu thlen a hau peng rih. Laurie he Africa ah kan kal. Cun Atlantic Rilipi kha tan in United States lei ah kan lan. Tilawng hmete pakhat in a ngan tukmi rilipi ah kanmah pahnih te lawngin kan um lioah lianngan bik Sertu he tahchunh ahcun zeihmanh kan si lo ti kha ka hun hngalh. Rili chungah zeihmanh tuah awk a um lo caah Baibal kha a caan tampi pe in ka rel. Cutin ka rel tikah a hleiin Jesuh vawleicung a nunnak kong nih ka lung a ka suk. Jesuh cu keimah nakin thil ti khawhnak tampi a ngei ko nain midang lungthin lak awkah a rak i zuam lo. A nunnak kha amah caah si loin vancung a Pa caah a rak hman.

Jesuh kong ka ruah tikah ka nunnak ah keimah nih tuah ka duhmi nakin Pathian Pennak kha pakhatnak ah chiah a hau ti kha ka hun hngalh. (Matthai 6:​33) A donghnak ah, United States kan phanh tikah cuka ah khuasak in Pathian rian kha biapi ah chiah dingin bia kan khiah.

Ka nunnak ah keimahle keimah kaa bochan lioah cun ka biakhiahnak hi a hmaan maw, hmaanlo ti hmanh kaa fiang lo. Atu cu zeitikhmanh ah a palh kho lomi, fimnak hrampi kha ka hmuh cang. (Isaiah 48:17, 18) Zeitikhmanh ah ka rak ngeih bal lomi, sullam a ngeimi nunnak ka ngei cang. Pathian biaknak caanṭha ka hmu i midang sinah a kong chimnak caanṭha zong ka ngei.

Baibal phunglam kan zulh caah kan chungkhar zong a fek chin. Cun Jehovah a hngal i a dawmi, duh a nung tukmi fanu pakhat zong kan ngei.

Kan nunnak ah a har tukmi thil sining hna zong kan tong. Asinain Jehovah bawmhnak thawngin amah biak peng awk le amah i bochan peng awkah bia kan khiah.​—Phungthlukbia 3:​5, 6.