1, 2. Biahalnak tuah hi zeiruangah a ṭhat tawn?

NGAKCHIA pawl an biahal a pan ning khi na hmu bal maw? Holh an thiam ka in biahalnak tampi an tuah. An mit fakpi i au in hitin bia an in hal tawn lai: Ziah van khi a dum? Arfi khi zei in dah ser a si? Va khi aho nih dah hlasak a chimh hna? Leh khawh naa zuam len lai nain, a har caan a tampi lai. A ṭha bik in bia na leh tik hna hmanhah “Zeiruangah?” tiah an in hal chap ko lai.

² Ngakchia lawng biahal an hmang lo. Kan upat tik zongah, biahal kan hmang rih ko. Lam kan tlau tik, thil ṭihnung kan ton i hrial kan duh tik le thil khuaruahhar kong theih kan duh tikah biahalnak kan tuah tawn. Sihmanhsehlaw mi tampi cu biahalnak tuah dawh an si ti lo. A hleiin a biapi bikmi biahalnak kha an tuah ti lo. A phi zong an kawl ti lo.

3. Mi tampi nih a biapi bikmi biahalnak a phi kha zeicah an kawl lo?

³ Hi cauk phaw i biahalnak, biahmaiṭhi i biahalnak hna asiloah hi ṭhen i a hramthawk biahalnak  hna kha ruat hmanh. Cucu na hal khawhmi a biapi bikmi biahalnak hna lak i a cheukhat an si. Mi tampi nih cun mah biahalnak kha kawl an i zuam ti lo. Zeiruangah a si? Baibal ah a phi a um maw? Cheukhat nih cu biahalnak hna cu hngalhthiam a har tuk tiah an ruah. A cheu cu ningzah le hmaichiat a kan huahter lai ti an phang. Cheukhat tu nih cun biaknak lam hruaitu hna le cawnpiaktu lawng nih an theih khawh lai tiah an ti. Nang tah zeitindah na ruah?

4, 5. Kan nun chung kan hal khawhmi a biapi bikmi biahalnak hna lakah a cheukhat cu zeidah an si i, zeicah a phi kan kawl awk a si?

⁴ Nunnak he aa tlaimi a biapimi biahalnak a phi cu hngalh na duh ṭheo lai. A caancaan ah hitin khua na ruat men lai: ‘Nun hnawh chanmi hi zeidah a si? Nunnak hi hi vial hi maw a si? A ngaingai ah Pathian hi zeibantuk Pathian dah a si? Mah biahalnak hna hi hal phu a si, lungtling in zumh tlakmi bialehnak na hmuh hlan tiang ngol hlah. Minthangmi cawnpiaktu Jesuh Khrih nih hitin a ti: “Hal peng u law, pek nan si lai; kawl peng u law, nan hmuh lai; king peng u law, inka cu hunpiak nan si lai.”—Matthai 7:7, NW.

⁵ A biapimi biahalnak lehnak kha na “kawl peng” ahcun na hmuh lai i kawl man a phut kha na hmuh lai. (Phungthlukbia 2:1-5) Mi nih zeitin an chim hmanhah a phi a um i, cu a phi cu Baibal ah hmuh khawh a si. Hngalhthiam awk zongah a har tuk lo. Ruahchannak le lawmhnak hmanh a chuahpi lehlam. Atu ah lung a tlingmi nunnak ngeih awkah an bawmh khawh. Mi tampi nih atu lio an i buaipimi biahalnak pakhat kong i ruah u sih.

6. Harnak ton tikah Pathian nih a kan zohkhenh lo tiah zeicah mi tampi nih an ruah?

⁶ Mi tampi nih mah biahalnak kha a si tiah an ruah. ‘Pathian cu mi a zohkhenh mi a si ahcun vawlei hi hitin a um hnga maw?’ tiah an ti. Kan pawngkam zoh tikah vawlei hi raltuknak, huatnak le harnak lawng tein a khah kha kan  hmuh. Pumpak cio in kan zaw kan fak i harnak kan ton lengah dawtmi nih an kan thih tak. Cucaah mi tampi nih ‘Pathian nih a kan zohkhenh a si ahcun harnak kan cung tlung lo dingin a kan tuah hnga lo maw?’ tiah an ti.

7. (a) Biaknak lei cawnpiaktu pawl nih Pathian cu zaangfahnak a ngei lo tiin mi kha zeitindah an ruahter hna? (b) Kan tonmi harnak hna he aa tlaiin Baibal cawnpiakmi taktak cu zeidah a si?

⁷ A poi bikmi cu biaknak lei cawnpiaktu pawl nih Pathian cu zaangfahnak a ngei lo tiin mi kha an ruahter tawn hna. Zeitin in dah? Ngaihchiat awk thil a tlun tikah, Pathian duhnak a si tiah an ti. A ngaite ti ahcun, cu bantuk cawnpiaktu hna nih thil ṭhalo a um ruangah Pathian kha an mawhchiat. Pathian cu cutin a si taktak maw? Baibal nih a kan cawnpiak taktakmi cu zeidah a si? Jeim 1:13 nih hitin a phi a chim: “Cu bantuk hneksaknak kha mi nih an in tikah, ‘Tukforhnak hi Pathian sinin a ra,’ an ti awk a si lo; zeicahtiah Pathian cu ṭhatlonak nih a tukforh kho lo i amah zong nih ahohmanh a tuk forh bal hna lo.” Na pawngkam i na hmuhmi ṭhatlonak a hrampi hi Pathian a si hrimhrim lo. (Job 34:10-12) A taktak ti ahcun thil ṭhalo umnak nawl a awnh tu a si. Thil pakhatkhat umnak nawl awnh timi le umter timi cu aa dang tuk.

8, 9. (a) Ṭhatlonak umnak nawl awnh le umter aa dannak kha zeitindah na fianter lai? (b) Minung kha lam ṭhalo zulhnak nawl a awnh hna ruangah Pathian biakhiahnak sualphawt cu zeicah thil dik a si lo?

⁸ Tahchunhnak ah, a cuza cangmi fapa pakhat cu a fim i dawtnak a ngeimi a pa inn ah a um rih hei ti u sih. A fapa cu dotu a hung si i inn in chuah aa timh tikah a pa nih a thlauh lo. Lam ṭhalo a zulh caah harnak a tong. A fa harnak a ton cu a pa nih a tontermi a si maw? (Luka 15:11-13) Cu bantuk cun, minung nih lam ṭhalo zulh an i thim tikah Pathian nih a thlauh hna lo, sihmanhsehlaw cutin an i thim ruangah an tonmi harnak kha Pathian nih a chuahtermi a si lo. Cucaah minung tonmi harnak ruangah Pathian mawhchiat cu thil dik a si lo ti cu a fiang.

⁹ Pathian nih minung kha lam ṭhalo zulhnak nawl a pek  hna nak a ruang ṭha a um. A fim i a ṭhawngmi Sertu nih mah a ruang pawl kha a kan chimh a hau lo. Asinain Pathian cu dawtnak in a khatmi a si caah a kan chimh. Cu kong cu Ṭhen 11 ah tamdeuh in na hngalh te lai. Sihmanhsehlaw Pathian cu kan tonmi harnak hna ruangah rian a ngei lo ti cu a fiang ko. Asinain tei khawhnak caah pakhat lawng a ummi ruahchannak kha a kan pek!—Isaiah 33:2.

10. Ṭhatlonak ruangah a chuakmi thil vialte kha Pathian nih a hrawh lai tiah zeicah kan zumh khawh?

¹⁰ Mahlengah Pathian cu a thiang. (Isaiah 6:3) Cucu a thianghlim tinak a si. Ṭhatlonak pel pawi te hmanh a ngei lo. Curuangah a cungah zumhnak tling kan ngei kho. A caancaan ah zumhawktlak a si tawn lomi minung cungah cun cu bantuk zumhnak ngeih khawh a si lo. A ding a fel bik nawlngeitu hna hmanh nih miṭhalo hrawhmi thil kha remh khawhnak ṭhawnnak an ngei lo. Sihmanhsehlaw Pathian cu ṭhawnnak tling a ngei. Minung cungah a tlungmi ṭhatlonak ruangah a chuakmi thil vialte kha a hrawh khawh lengah a hrawh zong a hrawh lai. Cutin a tuah tikah ṭhatlonak cu zungzal in a donghter lai!—Salm 37:9-11.

11. (a) Dinlonak kha Pathian nih zeitindah a hmuh? (b) Harnak na in mi kha tah Pathian nih zeitindah a hmuh?

¹¹ Atu lio ah, hi vawlei le na nunnak ah a tlungmi thil ruangah Pathian cu zeitindah a um? Pathian nih ‘a hmaanmi thil kha a duh’ tiah Baibal nih a ti. (Salm 37:28) Cucaah a dik a hmaanmi thil le a hmaan lomi thil kong kha biapi ah a chiah. Dinlonak vialte kha a huat. Hlanlio ah vawlei ah ṭhatlonak a rak khah lio ahkhan Pathian “a ngaih a chia” tiah Baibal nih a ti. (Genesis 6:5, 6) Pathian cu aa thleng bal lo. (Malakhi 3:6) Vawlei cung dihlak ah sifah harnak a ummi kha a huat peng ko rih. Cun minung nih harnak an tonmi zong kha a huat. Baibal nih “amah nih an zohkhenh hna” tiah a ti.—1 Piter 5:7.

12, 13. (a) Zeicah dawtnak ti bantuk a ṭhami ziaza hi kan ngeih i, dawtnak nih hi vawlei kongah zei bantuk hmuhnak dah a kan ngeihter? (b) Pathian nih hi vawlei harnak caah thil pakhatkhat a tuah hrimhrim lai tiah zeicah kan zumh khawh?

 ¹² Pathian nih harnak hmuh a duh lo timi kha zeitindah kan zumh khawh? Zumh khawhnak a ruang dang pakhat cu, minung cu Pathian mui keng in ser an si tiah Baibal nih a kan cawnpiak caah a si. (Genesis 1:26) Pathian nih ziaza ṭha a ngeih caah kannih zong kan ngei ve. Tahchunhnak ah, a sual lomi minung harnak an in na hmuh tikah na lungre a thei maw? Cu bantuk dinlonak ruangah siaherhnak na ngeih ahcun Pathian cu a let tampi in a ngei deuh lai ti cu a fiang.

¹³ Minung ngeihmi lakah a ṭha bikmi cu dawtnak a si. Cu zong cu Pathian muikeng kan si langhtertu a si. Baibal nih “Pathian cu dawtnak a si” tiah a ti. (1 Johan 4:8) Pathian nih dawtnak a ngeih caah kannih zong kan ngei ve. Dawtnak nih vawlei cung i na hmuhmi harnak le dinlonak hi donghter duhnak an ngeihter maw? Ṭhawnnak hei ngei law khakha na tuah lai maw? Na tuah hrimhrim ko lai! Cucaah Pathian nih harnak le dinlonak a donghter lai ti kha na zumh khawh. Hi cauk biahmaiṭhi i aa ṭialmi biakamnak hna hi mang men asiloah hrihhram ngei lomi ruahchannak men a si lo. Pathian kamhmi cu a tling hrimhrim lai! Cu biakamnak zumh khawh awkah cu bia kamhtu Pathian kong kha tamdeuh in na hngalh a hau.

14. Pathian min cu hodah a si i zeicah hman awk a si?

¹⁴ Mi pakhatkhat he i theihhngalh na  duh ah zeidah na tuah lai? Na min na chimh lai a si lo maw? Pathian tah min a ngei maw? Biaknak tampi nih a min cu “Pathian” asiloah “Bawipa” a si an ti nain, a pumpak min an si lo. Cu hna cu “siangpahrang” le “haotu ngan bik” ti bantuk upatnak min khi an si. Baibal nih Pathian cu upatnak min tampi a ngei tiah a ti. Cu lakah “Pathian” le “Bawipa” timi aa tel ve. Asinain, Baibal nih Pathian pumpak min cu Jehovah a si tiah a ti. Salm 83:18 nih hitin a ti: “Nangmah lawnglawng hi BAWIPA [“Jehovah,” NW] na si le vawlei dihlak uktu Cung Nung Bik na si.” Nan Baibal ah cu min aa tel lo ahcun, zeicah aa tel lo ti hngalh awkah cahmai 195-7 i thlaihhlei kha rel na duh ko lai. A tak le a ngai ah kut in  ṭialmi hlanlio Baibal ah Pathian min hi a thong in a um. Cucaah Jehovah nih a min theihter le hmanter an duh. Amah le amah kha Baibal hmang in i theihhngalhnak a tuah tiah ti khawh a si.

15. Jehovah min sullam cu zeidah a si?

¹⁵ Pathian nih sullam a ngei ngaimi min in min aa sak. A min Jehovah timi hi Pathian nih a biakam vialte le aa tinhmi vialte a tlinter khawh dih timi sullam a ngei. * Pathian min cu tluktu a ngei lo. Amah lawnglawng nih a ngeih. Lam tampi in Jehovah cu tluktu ngei lo a si. Cucu zeitindah a si khawh?

16, 17. (a) “Lianngan Bik” (b)“Zungzal Siangpahrang” (c) “Sertu” timi upatnak min hna hin Pathian kong zeidah kan hngalh khawh?

¹⁶ Salm 83:18 ah Jehovah ‘nangmah lawnglawng Cung  Nung Bik na si’ timi bia kan hmuh. Cucaah, Jehovah lawnglawng hi “A Lianngan Bik” tiah ti a si. Biathlam 15:3 nih “Bawipa, A Lianngan Bik Pathian, zeitluk in dah na thil tuahmi hi an lianhngan i khuaruahhar an si. Miphun vialte Siangpahrang [“zungzal Siangpahrang,” NW], na lam cu zeitluk in dah a dikmi le a hmaanmi a si” tiah a ti. “Lianngan Bik” timi upatnak min nih Jehovah cu a ṭhawng bikmi a si ti kha a kan chimh. A ṭhawnnak cu tluktu ngei lo a si i a sang bik cem a si. “Zungzal Siangpahrang” timi upatnak min nih thil dang kongah Jehovah i tluktu ngei lo a sinak kha a kan theihter. Amah lawnglawng hi a um zungzalmi a si. Salm 90:2 nih “nangmah cu zungzal in, hram thawknak zong um lo donghnak zong um lo in Pathian na si” tiah a ti. Cucu khuaruahhar a si lo maw?

¹⁷ Jehovah cu amah lawnglawng Sertu a si i cu zawn zongah tluktu ngei lo a si. Biathlam 4:11 ah hitin kan rel: “Nangmah cu sunparnak le upatnak le lianhngannak kha hmuh awkah aa tlakmi na si. Zeicahtiah zeizong vialte kha nangmah nih na ser hna i nangmah duhnak bangin annih cu ser an si i nunnak an ngei.” Na ruahnak nih a phak khawhmi vialte—vancung i hmuh khawh lomi thlarau hna le zan i arfi rual hna, thei a tlaimi thingkung hna, rili le ti i a tlongmi nga hna an um khi Sertu Jehovah a um ruangah a si!

18. Mi cheukhat nih Pathian cu kan naih kho lai lo tiah zeicah an ruah, Baibal nih tah zeidah a kan cawnpiak?

¹⁸ Mi cheukhat nih Jehovah i khuaruahhar a sining kong an rel tikah an ṭih ngai. Pathian cu a lianngan tuk caah kan naih kho lai lo, asilole a caah zeihmanh kan si lai lo tiah an ruah. Sihmanhsehlaw cu ruahnak cu a hmaan maw? Baibal nih cu he aa ralkah in a kan cawnpiak. Jehovah cu “aho kan sin hmanh hin aa hlat lo” tiah a ti. (Lamkaltu 17:27) Cun Baibal nih hiti hmanh in a kan forh: “Pathian cu naih u law an naih ve hna lai.”—Jeim 4:8.

19. (a) Pathian kha zeitindah naih khawh a si i, zei ṭhathnemnak dah a um? (b) Pathian i zei a sining nih dah na lung an lak bik?

 ¹⁹ Pathian kha zeitindah na naih khawh lai? Pakhatnak ah atu i na tuahmi Pathian kong na cawnnak kha na pehzulh awk a si. Jesuh nih “Pathian taktak a simi nangmah hngalh le nangmah nih na thlahmi Jesuh Khrih hngalh hi zungzal nunnak cu a si” tiah a ti. (Johan 17:3) A si, Baibal nih Jehovah le Jesuh kong hngalhnak cu “zungzal nunnak” petu a si tiah a kan cawnpiak. Rak langhter cang bangin “Pathian cu dawtnak a si.” (1 Johan 4:16) Jehovah cu duhnungmi sining dang tampi zong a ngei rih. Tahchunhnak ah Jehovah cu ‘zaangfahnak le vel ngeihnak in a khatmi, fawite in a thin hunter khawh lomi, a fekmi dawtnak tampi mi cungah a langhtermi’ a si tiah Baibal nih a ti. (Exodus 34:6) Anih cu ‘a ṭha i ngaihthiamnak in a khat.’ (Salm 86:5) A lung a sau fawn. (2 Piter 3:9) Cun zumhawktlak zong a si. (Hebru 10:23) Baibal tam deuh na rel deuhdeuh ah, Jehovah nih mah a sining hna a langhter ning le duhnungmi a sining dang tampi zong kha na hmuh lai.

20-22. (a) Pathian kan hmuh khawh lomi nih amah kan naihnak kha a dawn maw? Fianter. (b) A cheukhat nih siaherh ngai in zei tuah awk dah an in forh lai, sihmanhsehlaw zeidah na tuah awk a si?

²⁰ A si, Pathian cu hmuh khawh a si lomi thlarau a si caah na hmu kho lai lo. (Johan 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) Asinain, Baibal in a kong na hngalh tikah, mi pakhat bantukin na hun hngalh khawh. Salm caṭialtu nih a chim bantukin ‘a ṭhatnak kha khuaruahhar in na zoh’ khawh. (Salm 27:4; Rom 1:20) Jehovah kong na hngalh deuhdeuh ah na caah a um taktakmi a si deuhdeuh ve lai i na dawtnak a ruang a hung tam chin lai i kan i naih chin lengmang tiah na ruah lai.

²¹ Jehovah kha kan Pa in ruah awkah Baibal nih zeicah a kan cawnpiak kha na hun hngalh lai. (Matthai 6:9) Pathian cu kan nunnak hram a si lengah dawtnak a ngeimi pa nih a fale caah a ṭha bikmi nunnak a duhpiak hna bantukin a kan  duhpiak ve. (Salm 36:9) Baibal nih minung hi Jehovah he i hawikomh khawh a si ti zong a kan cawnpiak. (Jeim 2:23) Universe Sertu he hawikom si khawh khi ruat ko hmanh!

²² Baibal in na hngalhmi a hun tam deuh tikah cheukhat nih siaherh ngai in na cawnnak kha ngol awk an in forh men lai. Na zumhnak aa thlen lai kha an thin a phan caah a si kho men. Sihmanhsehlaw hawikom ṭha bik na ngeih khawhnak lam kha ahohmanh i dawnhter hna hlah.

23, 24. (a) Zeiruangah na cawnmi kong he aa tlaiin biahalnak tuah lengmang awk a si? (b) A hun changtu ṭhen ah zei kong dah kan i ruah lai?

²³ Hmasa ah na hngalhthiam lomi thil a um ko lai. Bawmhnak hal awkah toidornak ngei law ningzah ruangah hnulei i thawn hlah. Ngakchia pakhat bantukin i toidor u tiah Jesuh nih a ti. (Matthai 18:2-4) Kan hngalh bantukin ngakchia nih cun biahalnak tampi an tuah. Pathian nih a phi hmu seh ti an duh. Pathian kong hngalh aa zuammi hna kha Baibal nih a thangṭhat hna. An hngalhmi kha biatak a si le si lo a fian nakhnga caah Cathiang hmangin ṭha tein an zoh.—Lamkaltu 17:11.

²⁴ Jehovah kong hngalh khawh biknak lam cu Baibal kherhlainak a si. Baibal cu zeidang cauk he aa lo lo. Zei lam in dah? A hun changtu ṭhen ah cu kong cu kan i ruah lai.