1-3. (a) Mi tampi nih an rian kha zeitindah an hmuh? (b) Hi ṭhen ah zei biahalnak hna dah kan i ruah lai?

 VAWLEICUNG pumpi ah a ummi mi pawl nih anmah le an innchungkhar zohkhenhnak caah rian fakpi in an ṭuan. Mi tampi nih an rian kha an duh lo. Cheukhat cu huam lo tuk bu hmanhin nifate rian ah an kal. Cutin na si ve ahcun rian ah naa nuamh deuh nakhnga zeidah na tuah khawh? Na rian he aa tlaiin zeitindah a ṭhami lungput na ngeih khawh?

² Baibal nih hitin a ti: “Kan dihlak in ei u sih law, ding u sih law, kan ṭuan man kha i nuamhpi u sih. Cucu Pathian laksawng a si ko.” (Phungchimtu 3:13) Jehovah nih rianṭuan a haumi in le rian ṭuan a duhmi in a kan ser. Kan ṭuanmi rian ah i nuam hna seh ti a kan duh.—Phungchimtu 2:24; 5:18 rel.

³ Cu a si ah kan rian ah kan i nuamh nakhnga zeinihdah a kan bawmh khawh? Khrihfa a simi nih zei bantuk rian dah kan hrial awk a si? Jehovah biaknak le kan rian ah zeitindah a tlarimi kan si khawh? Kan ṭuan khawhmi, a biapi bikmi rian cu zeidah a si?

4, 5. Rian he aa tlaiin Jehovah hmuhning cu zeidah a si?

⁴ Jehovah thengte hi rianṭuan a duhmi a si. Genesis 1:1 nih hitin a ti: “A hramthawk ah, Pathian nih van le  vawlei a ser hna.” Pathian nih vawlei le vawleicung ah a ummi thil vialte a ser dih hnuah a sermi cu a zoh i “a lung a si ngaingai.” (Genesis 1:31) Sertu cu a sermi thil cungah a lung a tling.—1 Timote 1:11.

⁵ Jehovah cu rian a ṭuan zungzal. Jesuh nih hitin a ti: “Ka Pa cu rian a ṭuan zungzal.” (Johan 5:17) Jehovah sermi khuaruahhar thil vialte cu kan hngal dih lo nain cheukhat cu kan hngalh. Pathian Pennak ah a Fapa Jesuh Khrih he uktu a ṭuanṭi dingmi kha a thim hna. (2 Korin 5:17) Jehovah nih minung kha lam a hruai hna i a zohkhenh zungzal hna. Vawleicung pumpi phungchim rianṭuannak thawngin mi nuai tampi nih Jehovah kha an hngalh i vawlei paradis ah zungzal nunnak ruahchannak an hun ngei.—Johan 6:44; Rom 6:23.

6, 7. Jesuh cu zei bantuk rianṭuantu dah a si?

⁶ Jesuh zong nih a Pa bantukin rianṭuan kha a duh. Vawleicung a rat hlanah vancung le vawleicung ah a ummi thil vialte sernak ah Pathian i “rian thiam ngaimi” in rian a rak ṭuan. (Phungthlukbia 8:22-31; Kolose 1:15-17) Vawleicung a um lio zongah Jesuh cu rian fakpi in a rak ṭuan. Mino pakhat in zungthiam ngaimi lehtama si awkah a cawn i innsaknak le innchung thilri sernak ah a thiam ngaimi a si men lai. Jesuh cu rian a thiam caah mi nih “lehtama” pakhat in an hngalh.—Marka 6:3.

⁷ Asinain vawleicung a um lioah Jesuh caah a biapi bikmi rian cu thawngṭha chim le Jehovah kong cawnpiak kha a si. Phungchim rian liim awkah kumthum le cheu lawng caan a ngeih caah zingka tuan tein zan tlaipi tiang fakpi in rian a ṭuan. (Luka 21:37, 38; Johan 3:2)  Jesuh cu leidip in a khatmi lam cungah meng za leng a ke in a kal i mi tam khawh chung tam sinah thawngṭha a chim.—Luka 8:1.

8, 9. Jesuh cu a rian ah zeicah aa nuamh?

⁸ Jesuh caah Pathian rianṭuan cu rawl bantuk a si. Mah rian nih thazaang le ṭhawnnak a pek. Jesuh cu a rian a tam tuk caah rawl a ei manh lo caan hmanh a um. (Johan 4:31-38) Midang nih a Pa kong an hngalh nakhnga bawmh awkah a hmuhmi caanṭha paoh kha a hman. Cucaah Jehovah sinah hitin a chim khawh: “Vawleicung ah na sunparnak cu ka langhter cang; na ka fialmi rian cu ka liim cang.”—Johan 17:4.

⁹ Jehovah le Jesuh cu rian an i zuam i an rian ah lawmhnak le lungsinak an hmu. Kannih zong ‘Pathian bantuk si awkah i zuam’ le ‘[Jesuh] keneh zulh’ kha kan duh. (Efesa 5:1; 1 Peter 2:21) Cucaah rian fakpi in kan i zuam i kan tuahmi thil paoh kha a ṭha bik in tuah kan i zuam.

10, 11 Kan rian he aa tlaiin a ṭhami lungput ngeih awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?

¹⁰ Jehovah miphun nih kanmah le kan innchungkhar zohkhenh awkah fakpi in rian kan ṭuan. Kan rian ah i nuamh kan duh ko nain mah cu zuamcawhnak a si kho men. Rian ah kan i nuamh lo ahcun zeidah kan tuah khawh?

¹¹ A ṭhami lungput ngei. Khoika ah dah kan ṭuan lai asiloah zeitluk in dah kan ṭuan lai ti cu thlen khawh a si men lai lo nain kan lungput tu cu thlen khawh a si. Jehovah nih kan sinin aa ruahchanmi hngalhthiamnak nih a kan bawmh khawh. Tahchunhnak ah:  Innchungkharlu nih a chungkhar herhbaunak kha a si khawh chungin zohkhenh awkah Jehovah nih aa ruahchan. Baibal nih a chungkhar a zohkhenh lomi cu “Pathian a zum lomi nakhmanh in a ṭha lo deuhmi a si” tiah a ti. (1 Timote 5:8) Chungkharlu na si ahcun na chungkhar zohkhenh awkah fakpi in rian ṭuan. Na ṭuanmi rian cu na duh zong, duh lo zongah mah thawngin na innchungkhar na zohkhenh khawh hna i Jehovah lung zong a lawmhter ti kha na hngalh.

12. Rian i zuamnak le dinfelnak nih zeitindah ṭhatnak a kan hmuhter khawh?

¹² Rian i zuam law dingfel. Mah nih rian ah i nuamh dingin aan bawmh lai. (Phungthlukbia 12:24; 22:29) Pakhatnak ah, na rianngeitu nih aan zumh lai. Tangka, thilri le a caan a fir lomi, a dingfelmi rianṭuantu kha rianngeitu nih an sunsak hna. (Efesa 4:28) Mah nakin a biapi deuhmi cu rian naa zuammi le na dinfelmi kha Jehovah nih a hngalh. Na dawtmi Pathian lung ka tong timi na hngalh caah na “chiaṭha thleidannak lungthin kha a thiang” lai.—Hebru 13:18; Kolose 3:22-24.

13. Rian ah kan dinfelmi nih zei ṭhatnak dah a chuahter khawh?

¹³ Rianṭuannak ah na langhtermi na ziaza nih Jehovah thang a ṭhatter khawh ti kha hngal. Mah cu rian ah kan i nuamh awk a sinak a ruang pakhat a si. (Titas 2:9, 10) A ṭhami na ziaza ruangah na rianṭuanṭi hawi lakin pakhatkhat hmanh nih Baibal cawn a duh men lai.—Phungthlukbia 27:11; 1 Peter 2:12 rel.

14-16. Rian kan i thim tikah zeidah kan ruah a herh?

¹⁴ Baibal ah Khrihfa pakhat nih zei rian dah ṭuan awk a si i zeidah ṭuan awk a si lo timi cazin a um lo. Asinain  rian he aa tlaiin a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah a bawmmi phunglam tu cu aa tel. (Phungthlukbia 2:6) Baibal phunglam hna kha hmangin a tanglei biahalnak hna hi kan i hal kho.

¹⁵ Mah rian ah Jehovah nih a duh lomi thil pakhatkhat tuah a hau lai maw? Fir le lih chim ti bantuk Jehovah nih a huatmi kong hna kha kan cawn cang. (Exodus 20:4; Lamkaltu 15:29; Efesa 4:28; Biathlam 21:8) Cucaah Jehovah phunglam he aa ralkahmi zei rian paoh kha ralring tein kan hrial awk a si.—1 Johan 5:3 rel.

 ¹⁶ Jehovah nih sual a phawtmi ziaza hna kha mah rian nih tha a pe maw asiloah a hlorh maw? Tahchunhnak ah, na rian cu nau hrawhnak siikhaan ah khuallawmtu a si ah tah zeitin? Khuallawmtu in rianṭuan cu a palhnak zeihmanh a um lo. Asinain nau hrawhnak he aa tlaiin Jehovah hmuhning kha na hngalh. Cucaah nangmah theng nih nau hrawhnak rian na ṭuan lo hmanhah Jehovah nih sualnak a tuahmi in a ka hmuh lai tiah na ruat ko lo maw?—Exodus 21:22-24.

17. Pathian duhmi biakhiahnak tuah awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?

¹⁷ Baibal phunglam kan zulhnak thawngin Hebru 5:14 ah langhtermi minung bantuk kan si kho: “Rawl taktak cu upa nih khan an ei khawh; annih cu chia le ṭha thleidan khawhnak a ngei cangmi an si.” Hitin i hal: ‘Mah rian hi ka ṭuan ahcun midang tlukrilhtertu ka si lai maw? Mah rian ruangah ka innchunghawi le ka fale kaltak in ramdang ah rian ṭuan a hau lai maw? Mah nih zeitindah a hnorsuan hna lai?’

18. Kan biaknak biapi ah chiah zungzal cu zeicah zuamcawhnak a si khawh?

¹⁸ “Harnak caan” chungah Jehovah biaknak hmasa bik ah chiah cu a har ko lai. (2 Timote 3:1) Rian pakhat hmuh ding le mah rian ah hmunh ding cu zuamcawhnak taktak a si. Kan innchungkhar zohkhenh cu a herh ko nain kan biaknak kha pakhatnak ah kan chiah awk a si ti zong kan hngalh. Kan nunnak ah thilri chawva kha biapi tuk ah kan chiah awk a si lo. (1 Timote 6:9, 10) Cu a si ah ‘a biapi deuhmi thil kha hngalh  i zuam’ buin kan innchungkhar kha zeitindah ṭha tein kan zohkhenh khawh?—Filipi 1:10, NW.

19. Jehovah i bochannak nih kan rian he aa tlaiin a tlarimi si awkah zeitindah a kan bawmh khawh?

¹⁹ Jehovah kha lungthin dihlak in i bochan. (Phungthlukbia 3:5, 6 rel.) Pathian nih kan herh taktakmi kha a hngalh i a kan zohkhenh ti kha kan hngalh. (Salm 37:25; 1 Peter 5:7) Baibal nih hitin a ti: “Tangka hi duh tuk hlah u, nan ngeihmi ah khan nan lung awi ko u. Zeicahtiah Pathian nih, ‘Kaan kaltak bal hna lai lo i kaan hlaw bal fawn hna lai lo,’ a ti.” (Hebru 13:5) Jehovah nih innchungkhar zohkhenhnak caah kan lungretheih zungzal ding kha a duh lo. Pathian nih a miphun pawl an herhmi a bawmh khawh hnanak kha atu le atu a langhter. (Matthai 6:25-32) Kan rian sining cu zei a si hmanhah Baibal hmaan tein kan hlathlai lai, thawngṭha kan chim lai i kan i pum lai.—Matthai 24:14; Hebru 10:24, 25.

20. Zeitindah nunning sawhsawh tein kan nun khawh?

²⁰ Na mit fim tein chia. (Matthai 6:22, 23 rel.) Mah cu Jehovah rianṭuannak ah lungthin na pek khawh nakhnga nunning sawhsawh tein nun kha a chim duhmi a si. Pathian he kan i pehtlaihnak nakin tangka, nun nuamhnak asiloah hmanung bik chuak thilri pawl kha biapi deuh ah kan chiah ahcun hruh a si lai ti kha kan hngalh. Cu a si ah pakhatnak chiah dingmi thil kha pakhatnak i chiah awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Leiba ngeih lo dingin a si khawh chung kan i zuam a hau. Leiba na ngeih ahcun duhsah duhsah in cham awk asiloah cham dih awkah ṭha tein timtuah. Kan i ralrin lo ahcun thilri chawva caah kan caan le kan thazaang tampi kan pek khawh i thlacamnak, hlathlainak  le phungchimnak caah a caan kan ngei ti men lai lo. Thilri chawva ruangah kan nunnak buaiter canah “rawl le fenh-aih” ti bantuk a hrampi kan herhmi thil in lungsinak ngeih kha kan duh. (1 Timote 6:8) Kan sining cu zei a si hmanhah Jehovah rian ah tam deuh in kan i tel khawhning kha atu le atu i dothlat hna u sih.

21. Kan nunnak ah zeidah pakhatnak ah kan chiah lai ti kha zeicah biakhiahnak tuah a herh?

²¹ A hmaanmi thil kha biapi ah chia. Kan caan, kan thazaang le thilri chawva hna kha ṭha tein hman thiam  a hau. Kan i ralrin lo ahcun fimcawnnak asiloah tangka ti bantuk a biapi tuk lomi thil hna nih man a ngei tukmi kan caan kha a lak khawh. Jesuh nih hitin a ti: “Pathian Pennak . . . kha biapi deuh in ruat u.” (Matthai 6:33) Kan i thimmi, kan ziaza, nifate kan tuah tawnmi thil le kan hmuitinh hna nih kan lungthin chungah zeidah pakhatnak ah kan chiah ti kha an langhter.

22, 23. (a) Khrihfa a simi caah a biapi bikmi rian cu zeidah a si? (b) Rian ah kan i nuamh nakhnga zeinihdah a kan bawmh lai?

²² Kan ngeihmi a biapi bikmi rian cu Jehovah rianṭuan le midang sin thawngṭha chimnak kha a si. (Matthai 24:14; 28:19, 20) Jesuh bantukin mah rian kha kan si khawh chungin ṭuan kan duh. Cheukhat cu thawngṭha chimtu a herh deuhnak hmun ah an i ṭhial. A dang cu ramdang holh an cawng i mah holh a hmangmi hna sinah phung an chim. Cutin a tuahmi hna kha biaruah hna law zeitindah an tuah ti kha hal hna. An nunnak ah an i nuamh deuhmi le sullam a ngeih deuhmi kha an in chimh ko lai.—Phungthlukbia 10:22 rel.

²³ Tuchan ah mi tampi cu an innchungkhar i a hrampi herhbaunak zohkhenhnak caah suimilam tampi asiloah rian tampi hmanh an ṭuan. Mah kha Jehovah nih a hngalh i chungkhar zohkhenhnak caah kan tuahmi zei thil paoh kha a sunsak. Cucaah zeibantuk rian kan ṭuan hmanhah rian kan i zuamnak thawngin Jehovah le Jesuh kha i zohchunh zungzal hna u sih. Cun a biapi bikmi kan rian cu Jehovah rianṭuan le Pathian Pennak kong thawngṭha chim a si ti kha i cinken hna u sih. Mah nih nuamhnak taktak a kan hmuhter lai.