1, 2. (a) Jehovah salle nih hlanliopi in zeidah lunglawm tein an tuah? (b) Jehovah nih zeidah a sunsak?

 ZUMHFEKMI Jehovah salle nih Pathian min thang a ṭhattermi innsaknak rian ah lunglawm tein an i telnak hi a saupi cang. Tahchunhnak ah, Israel mi hna cu puan thlam saknak ah lungtho tein an rak i tel i saknak ah a herhmi thilri kha siang ngaiin an rak pek.—Ex. 35:30-35; 36:1, 4-7.

² Asinain innsaknak thilri hna cu Jehovah thang a ṭhatter biktu an si lo lengah Jehovah nih a sunsak bikmi zong an si lo. (Matt. 23:16, 17) Jehovah nih a sunsak bikmi le a thang a ṭhatter biktu cu a salle hna nih amah an biakmi kha a si. Mah ah lungtho tein i pek duhnak an ngeihmi le teima tein a rian an ṭuanmi aa tel. (Ex. 35:21; Mar. 12:41-44; 1 Tim. 6:17-19) Mah cu zeicah a biapi deuhmi a si? Inn cu a hmunmi a si lo caah a si. Tahchunhnak ah, puan thlam le biakinn cu atu ah an um ti lo. Mah inn hna cu an rawk cang nain mah saknak ah aa telmi zumhfekmi a salle i an siannak le an rianṭuannak kha cu Jehovah nih a philh lo.—1 Korin 15:58; Hebru 6:10 rel.

3. Hi ṭhen ah zei kong dah kan i ruah lai?

³ Tuchan Jehovah salle zong biakinn saknak ah fakpi in rian an ṭuan ve. Kan Siangpahrang Jesuh Khrih lamhruainak tangah kan liimmi rian cu cinken awk tlak taktak a si. Jehovah nih kan i zuamnak thluachuah a pek ti cu a fiang ko. (Salm 127:1) Hi ṭhen ah kan liimmi rian cheukhat le mah nih Jehovah thang a ṭhatterning kong kha kan i ruah hna lai. Mah rian ṭuannak ah aa telmi unau cheukhat chimmi zong kan theih lai.

4. (a) Zeicah biakinn a herh chin? (b) Zung ṭengnge tampi cu zeicah fonh a si? (“ Zung Ṭengnge Saknak—Thil Sining He Aa Tlakin Thlennak” timi rinli kulh zoh.)

⁴ Ṭhen 16nak ah kan rak i ruah cang bantukin Jehovah nih biaknak caah hmunkhat ah i pumh awk a kan fial. (Heb. 10:25) Pumhnak nih kan zumhnak a fehter lengah phungchim rian ṭuan awkah kan lung a thawhter chin. Donghnak caan a naih chin bantukin Jehovah nih  phungchim rian kha a kauhter chin ve. Mah ruangah a bupi chungah kum fatin mi thong tampi an lut. (Isa. 60:22) Pennak rammi an karh chin caah Biakinn le Baibal hrambunhmi cauk chuah awkah cauk chuahnak sehzung pawl a herh chin.

5. Kingdom Hall timi min cu zeicah aa tlak? (“ Ceunak Thar Church” timi rinli kulh zong zoh.)

⁵ Chanthar Jehovah miphun tuanbia a thawklei ah Baibal Siangngakchia hna nih pumhnak inn ngeih a herh kha an hun hngalh. 1890 ah U.S.A., Nitlak Virginia ah an sakmi biakinn cu a hmasa bik an sakmi biakinn hna lakah pakhat si dawh a si. 1930 hnuah Jehovah miphun nih biakinn tam nawn an sak asiloah an remh cang, asinain mah inn kha min an pe rih hna lo. 1935 ah Unaupa Rutherford cu Hawaii tikulh ah a tlawng, cuka ah zung ṭengnge thar he i peh in biakinn an rak sak lio a si. Unau pawl nih mah inn hi zeitin kan auh ah dah a ṭhat lai tiah an hal tikah Unaupa  Rutherford nih hitin a leh hna: “Kan ṭuanmi rian cu Pennak kong thawngṭha chim a si caah ‘Kingdom Hall’ [a biafang ningin “Pennak Inn” timi sullam a ngei] tiah au u sihlaw a ṭha hnga lo maw?” (Matt. 24:14) Cuka hmun i biakinn lawng kha si loin ram tampi i Jehovah miphun hna pumhnak inn zong kha aa tlak ngaimi mah min in an hun auh. a

6, 7. Khulrang in Biakinn saknak nih zei ṭhatnak dah a chuahter?

⁶ 1970 hnuah Biakinn tam chinchin a herh. Cucaah United States i unau pawl nih ni tlawmpal chungah aa dawh i a ṭhami biakinn sak khawh awkah an timhtuah. 1983 a phanh tikah United States le Canada ah cu bantuk Biakinn 200 hrawng an sak cang. Mah rian ṭuan awkah unau pawl nih mahle hmun innsaknak kawmiṭi kha an hun dirh. Cutin an tuahmi cu a hlawh a tlin tuk caah 1986 ah Uktu Bu nih mah timhtuahnak kha hman awkah an hna a tla, 1987 a phanh tikah United States ah Mahle Hmun Innsaknak Kawmiṭi (RBC) 60 a um cang. b 1992 a phanh tikah Argentina, Australia, France, Germany, Japan, Mexico, Thlanglei Africa le Spain zongah RBC dirh a si cang. Biakinn le Civui tuahnak Inn saknak ah fakpi in a ṭuanmi unau pawl cu a thiangmi rian a ṭuanmi an si caah kan bawmh hna awk a si.

⁷ Cutin khulrang in Biakinn an sakmi cu an saknak hmun i mi hna caah tehte khaannak ṭha a si. Tahchunhnak ah, Spain i thanhca pakhat ah “Zumhnak nih Tlang a Thawn” timi biatlangpi in capar pakhat aa ṭial. Mah  capar nih Martos khua ah cu bantuk Biakinn an saknak kong kha hitin a chim: “Mahzawn ruahnak in a khatmi hi vawlei ah [Spain i] hmun kip in mahzawn ruahnak a ngei lomi hna cu a rang bikmi le a ṭha bikmi biakinn kha ningcang tein sak awkah Martos ah an ratmi cu zeitindah a si khawh?” Mah biahalnak kha lungtho tein aa pemi unaupa pakhat chimmi bia kha cherhchan in thanhca nih hitin a leh: “Kannih cu Jehovah cawnpiakmi kan si caah mah cu a si khawhmi a si.”

8. 1999 ah zei program thar tuah awkah dah Uktu Bu cu an hna a tlak, zeicah?

⁸ Kumzabu 20nak a donghlei ah a si a fakmi ram hna ah mi tampi cu Jehovah bupi ah an lut. Cu bantuk ram i Khrihfabu hna nih an si khawh tawk in pumhnak inn kha an sak. Asinain ram cheukhat ah unau pawl sakmi Biakinn cu midang biakinn he tahchunh tikah a chiat tuk caah nihsawh, serhsatnak an tong. Cucaah 1999 thawkin Uktu Bu nih a si a fakmi ram ah Biakinn tampi sak khawhnak program tuah awkah an hna a tla. Mah program cu ram rum deuh in hmuhmi thawhlawm kha a si a fakmi ram ah hman ding timi a si. Cuticun unau pawl cu an i “ruang” kho lai. (2 Korin 8:13-15 rel.) Cun biakinn saknak i bawmh awkah ramdang i unau pawl cu mah lungtho tein an ra.

9. Zei rian dah a si kho lomi a lawh, asinain zeidah an rak liim?

⁹ 2001 report nih a si a fakmi ram 88 ah Biakinn 18,300 leng a herh ti kha a langhter. Cucaah a hmasa ah cun mah  rian cu a si kho lo dingmi a lo. Asinain Pathian thiang thlarau le Siangpahrang Jesuh Khrih nih a kan bawmh ahcun a si kho lomi zei rian hmanh a um lo. (Matt. 19:26) 1999 in 2013 tiang, kum 15 chungah Pathian miphun nih mah program tangah Biakinn 26,849 an sak khawh. c Jehovah nih phungchim rian kha thluachuah a pek. Cucaah 2013 report ningin cuka ram hna ah Biakinn 6,500 hrawng a herh rih ko i kum fatin zakhat leng a herh chap lengmang.

10-12. Biakinn saknak nih zeitindah Jehovah min a thangṭhat?

¹⁰ Biakinn thar saknak nih zeitindah Jehovah min a thangṭhat? Zimbabwe zung ṭengnge i report nih hitin a ti: “Biakinn thar sak a si dih in thla khat chungah aa pummi hi lethnih an si zungzal.” Ram tampi ah mi cu a ṭhami pumhnak inn kan ngeih hlan cu kan sinah i pumh kha duh hna hlah sehlaw a lo. Asinain Biakinn sak a si hnu cun Biakinn ah mi an khat colh i a dang Biakinn a herh ṭhan. Asinain Jehovah sinah mi a hnuktu cu Biakinn a muisam lawng hi a si lo. Mah Biakinn a sami hna langhtermi Khrihfa dawtnak zong nih mi kha Jehovah bupi an hmuhning a thlenter hna. Tahchunhnak cheukhat hi ruathmanh.

¹¹ Indonesia. Biakinn an sakmi a zoh lengmangmi pa pakhat nih rianṭuantu vialte cu mah lungtho tein aa pemi an si ti a hngalh tikah hitin a chim: “Ka khuaruah nan har tuk. Rian ṭuan man nan hmu lo nain lungthin dihlak in le lunglawm tein nan ṭuanmi kha ka hmuh. Nanmah bantuk biaknak dang an um lai lo tiah ka ruah.”

¹² Ukraine. Biakinn an saknak pawngin nifate a kalmi nu pakhat nih rianṭuantu hna cu Jehovah Tehte an si lai i an sakmi inn cu Biakinn caah a si lai tiah a ruah. Hitin a chim: “A hnuah Jehovah Tehte a hung simi ka naunu sinin an kong ka theih tawn. Mah inn an sakmi ka hmuh tikah kei zong thlaraulei chungkhar ah i tel ka hun duh ve. Hika ah dawtnak an langhtermi kha ka hmuh.” Mah nu cu Baibal a cawng i 2010 ah tipil a ing.

13, 14. (a) Unau pawl nih Biakinn an sakmi a zohmi nuva tuahkhat chimmi in zeidah naa cawn khawh? (b) Nan Biakinn nih Jehovah min a thangṭhat nakhnga zeidah na tuah khawh?

¹³ Argentina. Biakinn saknak rian a tlangtlatu unaupa kha nuva tuahkhat nih an rathnawh i a vapa nih hitin a ti: “Biakinn nan sakmi kha kan zoh tawn i . . . hika hmun ah Pathian kong cawn kan duh ve.” Cun “hika ah i pumh khawh awkah zeidah kan tuah a herh?” tiah a hal. Nuva hna cu Baibal cawn awkah an hna a tla, asinain an chungkhar tling tein an um lio caan lawngah cawn an duh. Unau pawl zong nih mah kha lunglawm tein an cohlan.

¹⁴ Nang cu atu nan i pumhnak Biakinn saknak ah na rak i tel men lai lo, asinain nan Biakinn nih Jehovah min a  thangṭhat nakhnga na tuah khawhmi tampi a um ko. Tahchunhnak ah, Baibal na cawnpiakmi, lennolh na tuahmi le midang kha Biakinn ah i pumh ve awkah lungtho tein na sawm khawh hna. Cun Biakinn thenhnak le remhnak zongah naa tel kho. Mah lengah nan Biakinn zohkhenhnak ca asiloah vawleicung pumpi Biakinn saknak rian caah tangka i khon in thawhlawm na pek khawh. (1 Korin 16:2 rel.) Mah thil vialte nih Jehovah min a thangṭhat lai.

15-17. (a) Innsaknak rian tam deuh kha ahote nih dah an ṭuan? (b) Vawleicung pumpi innsaknak rian ah a ṭuanmi nuva hna chimmi in zeidah naa cawn khawh?

¹⁵ Biakinn, Civui tuahnak Inn le zung ṭengnge inn saknak i rian tam deuh cu cuka hmun i unau pawl nih an ṭuanmi a si. Asinain innsak a thiammi ramdang i unau pawl zong nih an bawmh tawn hna. Mah unau lak i cheukhat cu vawleicung pumpi innsaknak rian ah thla tam nawn an i tel khawh nakhnga a hlankan in ṭha tein an i tim. A dang tu cu innsaknak rian ah kum tampi chung an i tel i hmun pakhat hnu pakhat ah an i ṭhial.

¹⁶ Innsaknak rian ah i tel cu a har caan a um nain ṭhatnak zong a pek hna. Tahchunhnak ah, Timo le Lina te nuva cu Biakinn, Civui tuahnak Inn le zung ṭengnge sak awkah Asia, Europe le Thlanglei America i ram tampi ah an kal. Timo nih “a luancia kum 30 chungah buaktlak in kum hnih dan in rian kaa thleng” tiah a ti. Timo he an i umnak kum 25 a si cangmi Lina nih hitin a chim: “Timo he ram hra ah rian kan ṭuan cang. Rawl thar, khuacaan thar, holh thar le phungchimnak hmun thar he i ziak awk le hawi thar ngeih  awkah a caan le thazaang tampi a dih.” d An i zuammi cu a phu maw? Lina nih hitin a chim: “Mah zuamcawhnak hna nih thluachuah tampi a kan hmuhter. Unau pawl dawtnak le zohkhenhnak kan hmuh lengah Jehovah zohkhenhnak zong kan hmuh. Cun Marka 10:29, 30 ah aa ṭialmi Jesuh nih a zultu pawl bia a kamhmi hna a tlinmi zong kan hmuh. Thlaraulei u le nau le nulepa a let zakhat lengin kan hmuh.” Timo nih hitin a chim: “Tinhmi vialte lakah a ṭha bik a simi, Siangpahrang thilri karhternak ah kan thiamnak kan hman khawh caah lungsi hnangamnak taktak kan hmu.”

¹⁷ Africa, Asia, Central America, Europe, Thlanglei America le Thlanglei Pacific ah innsaknak rian a rak ṭuanmi Daren le Sarah nih kan pekmi nakin kan hmuhmi hi a tam deuh tiah an ti. Zuamcawhnak an tong ko nain Daren nih hitin a chim: “Vawleicung hmunkip in a rami unau pawl he rian ṭuanṭi cu tinvo sung a si. Kan dihlak in Jehovah a dawmi kan si i mah kan dawtnak cu hmunkhat ah a kan a ṭemtu hri bantuk a si. Mah dawtnak nih kan lung a rualter.” Sarah nih hitin a chim: “Nunphung aa dangmi unau pawl sinin fimnak tampi kaa lak. Jehovah rian ṭuan awkah mahca ṭhatnak an hlawtmi ka hmuh tikah ka si khawh chungin Jehovah rian ṭuan zungzal awkah a ka forh.”

18. Salm 110:1-3 ah ṭialmi chimchungbia cu zeitindah a tlin?

¹⁸ Pathian Pennak rammi hna cu zuamcawhnak an tong lai nain Pennak rianṭuannak ah “lungtho tein” an i pe lai tiah Siangpahrang David nih a chimchung. (Salm 110:1-3 rel.) Pennak rianṭuannak ah aa telmi dihlak cu mah chimchungbia tlinternak ah an i tel. (1 Kor. 3:9) Vawleicung pumpi i zung ṭengnge inn tampi, Civui tuahnak Inn a zaza le Biakinn a thongthong nih Pathian Pennak cu a um taktakmi a si i uk hram a thawk cang ti kha fiang tein a langhter. Jehovah kha a hmuh awkah aa tlakmi thangṭhatnak a hmuhtermi, Siangpahrang Jesuh Khrih rian kan ṭuan khawhmi hi tinvo sung taktak a si.