1, 2. Jehovah nih Jesuh lamkaltu pathum kha zeidah a fial hna, zeitindah an lehrulh?

 JEHOVAH Pathian thengte nih thil pakhatkhat tuah aan fial ahcun zeitindah na leh lai? Aan fialmi cu zei a si hmanh ah lungtho tein na tuah hrimhrim ko lai.

² AD 32, Lanhtak puai a dih hnu tlawmpal ah Jesuh lamkaltu pathum a simi Piter, Jeim le Johan nih cu bantuk thil an rak ton. (Matthai 17:1-5 rel.) An Bawipa he “tlang sangpi cungah” an um lioah Jesuh kha sunparnak in a khatmi vancung Siangpahrang in langhnak ah an rak hmuh. Mah langhnak cu a taktak a lawh caah Piter cu mah langhnak ah i tel a rak i tim. Piter nih bia a chim lioah minmei nih a run zelh hna. Mah hnuah Piter le a hawile nih mi tlawmte lawng nih theihnak nawl an rak hmuhmi Jehovah aw kha fiang tein an theih. Jehovah nih Jesuh cu ka Fapa a si tiah a ti hnuah “amah bia kha ngai u” tiah a fial hna. Lamkaltu hna nih mah Jehovah fialmi kha an rak zulh. Jesuh cawnpiaknak kha an ngaih i midang zong cutin tuah awkah an forh hna.—Lam. 3:19-23; 4:18-20.

3. Jehovah nih zeicah a Fapa bia kha ngaihter a kan duh? Zei kong dah ṭha tein kan hlathlai awk a si?

³ “Amah bia kha ngai u” timi bia cu kanmah ṭhatnak caah Baibal ah ṭial a si. (Rom 15:4) Zeicah? Jesuh cu Jehovah biachimtu a si i a Pa nih hngalhter a kan duhmi kha a chim zungzal caah a si. (Johan 1:1, 14) Jesuh nih Pathian Pennak kong kha a dang kong nakin voi tam deuh a rak chim caah mah a biapimi kong kha ṭha tein kan hlathlai awk a si. Mah Pennak cu Khrih Jesuh le amah he uktu a ṭuan hngami 144,000 in dirhmi vancung Messiah Pennak a si. (Biat. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) A hmasa bik ah Jesuh nih Pathian Pennak kong kha zeicah mah tluk tam in a chim timi kong i ruah hna u sih.

4. Jesuh nih Pennak biapi ah a chiah kha zeitindah a langhter?

⁴ Jesuh nih Pennak kha biapi tuk ah a chiah. Zeicah cutin kan ti khawh? Kan bia nih kan lungthin chungah a ummi kha a langhter, phundang cun kan caah a biapi  taktakmi kha a langhter caah a si. “Kaa nih cun lung chung i a khatmi kha pei a chim cu” tiah Jesuh nih a ti. (Matt. 12:34) Jesuh nih caanṭha a hmuh fate Pennak kong kha a chim zungzal. Thawngṭha cauk pali ah Pennak kong voi 100 leng aa ṭial, tam deuh cu Jesuh chimmi a si. Phung a chim tikah Pennak kong kha a bik in a chim caah hitin a ti khawh: “Pathian Pennak kong Thawngṭha kha khua dang zongah ka chim hrimhrim awk a si, cu chim ah cun pei Pathian nih a ka thlah cu.” (Luka 4:43) A thawhṭhan hnu zongah a zultu hna kha Pennak kong a chimh rih hna. (Lam. 1:3) Cucaah Jesuh nih Pennak kha a sunsak tuk i mah kong chim a duh tuk ti cu a fiang ko.

5-7. (a) Jehovah nih Pennak biapi ah a chiah kha zeitindah kan hngalh khawh? Tahchunhnak pe. (b) Pennak biapi ah kan chiah kha zeitindah kan langhter khawh?

⁵ Jehovah zong nih Pennak kha biapi tuk ah a chiah ve. Mah kha zeitindah kan hngalh khawh? Jehovah nih a Fapa ngeihchunhte kha vawlei ah a thlah i a Fapa chimmi le cawnpiakmi vialte cu Jehovah sinin a rami a si ti kha philhhlah. (Johan 7:16; 12:49, 50) Jesuh nunnak le phungchimnak kong Thawngṭha cauk pali ah aa ṭialmi vialte zong hi Jehovah sinin a rami a si ṭhiamṭhiam. Mah cu zei sullam dah a si kha chikkhat ruat ta hmanh.

⁶ Khualtlawn naa tim hei ti u sih. Thil tampi na ngei nain na bag ah tlawmpal lawng aa tlum men lai. Zeidah na tuah lai? Naa phorh dingmi kha na thim lai. Thawngṭha cauk cu Jesuh kong khat lak in sanhmi bag he aa lo. Jesuh vawleicung a um lio i a chimmi le a tuahmi vialte kha Jehovah nih Thawngṭha cauk ṭialtu pawl a ṭialter hna lo. (Johan 20:30; 21:25) Jesuh phungchimnak i aa tinhmi le Jehovah ca i a biapi bikmi hngalhthiam awkah a kan bawmmi bia le tuahsernak tu a ṭialter hna. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Pit. 1:21) Thawngṭha cauk cu Pathian Pennak kong Jesuh chimmi in a khah caah Pennak kha Jehovah nih biapi tuk ah a chiah tiah kan ti khawh. Jehovah nih a Pennak kong kha hngal hna seh ti a kan duh.

⁷ Kannih zong ‘Pathian Pennak kha biapi ah ka chia maw?’ tiah kan i hal ve awk a si. Kan chiah ahcun Pennak a biapitnak le zeitin le zeitikah dah a rat lai timi kong Jesuh chimmi kha ngaih kan duh tuk lai.

8. Pennak a biapitnak kong kha Jesuh nih zeitindah a tawinak in a chim?

⁸ Zohchunhawk thlacamnak kha ruat hmanh. Mah ah Pennak a biapitnak le mah nih a tuah laimi kha Jesuh nih hngalh a fawimi le hmual a ngeimi bia in a tawinak in a rak chim. Mah thlacamnak ah nawlnak pasarih aa tel. A hmasa pathum cu Jehovah tinhnak he aa pehtlai, mah cu a min thianternak, a Pennak ratnak le vancung bantukin vawlei ah a duhnak tlinternak hna an si. (Matthai 6:9, 10 rel.)  Mah nawlnak pathum cu aa pehtlaimi an si. Jehovah nih a min thianter awk le a duhnak tlinter awkah Messiah Pennak kha a hman lai.

9, 10. (a) Pathian Pennak a rat tikah zeidah a tuah lai? (b) Zei Baibal biakam a tlin lai dah hmuh naa ngaih?

⁹ Pathian Pennak a rat tikah zeidah a tuah lai? “Na Pennak cu rung tlung ko seh” tiah thla kan cam tikah Pennak nih thil sining tawnghtham awkah kan halmi a si. Pennak a rat tikah vawleicung ah a nawlngeihnak kha tling tein a hman cang lai. Minung cozah telin ṭhatlonak vialte kha a hrawh dih lai i dinnak a umnak vawlei thar a ser lai. (Dan. 2:44; 2 Pit. 3:13) Mah hnu, Pennak uknak tangah vawleicung pumpi cu paradis ah a cang lai. (Luka 23:43) Pathian cinkenmi mithi hna cu an thoṭhan lai i an dawtmi hna he an i tong ṭhan lai. (Johan 5:28, 29) Nawl a ngaimi hna cu mitling an hung si lai i zungzal in an nung lai. (Biat. 21:3-5) A donghnak ah Jehovah Pathian duhnak cu vancung ah a tlin bantukin vawleicung zongah a tling cang lai. Mah Baibal biakam pawl a tlin lai kha hmuh naa ngaih ko lo maw? Pathian Pennak tlung ko seh tiah thla na cam fatinte mah a sunglawimi biakam pawl tlin awkah na cammi a si kha philhhlah.

¹⁰ Pathian Pennak cu atu tiang a “tlung” rih lo ti cu a fiang ko. Atu ah minung cozah nih an uk rih ko i dinnak a umnak vawlei thar zong a ra rih lo. Asinain thawngṭha cu Pathian Pennak dirh a si cang timi a si. Mah kong kha a hnu ṭhen ah kan i ruah hna lai. Pennak cu zeitikah dah vancung ah dirh a si lai i zeitikah dah vawlei ah a rat lai timi Jesuh chimmi kha atu i ruah hna u sih.

11. Pathian Pennak dirh a sinak kong he aa tlaiin Jesuh nih zeidah a chim?

¹¹ A zultu cheukhat nih an i ruahchan bantukin Pennak cu kumzabu pakhatnak ah dirh a si lai lo tiah Jesuh nih a chim. (Lam. 1:6) Jesuh chimmi bianabia pahnih kha ruathmanh. Pakhat cu AD 31 ah le a dang pakhat cu AD 33 ah a chimmi a si men lai.

12. Pennak cu kumzabu pakhatnak ah dirh a si rih lo ti kha rawl kung le belh bianabia nih zeitindah a langhter?

¹² Rawl kung le belh bianabia. (Matthai 13:24-30 rel.) Jesuh nih mah bianabia kha AD 31, ṭhal chuahka ah a chimmi si dawh a si i mah hnuah a zultu hna kha a sullam a chimh hna. (Matt. 13:36-43) Mah bianabia a tawinak le a sullam cu hitin a si: Lamkaltu hna an thih hnuah Khuachia nih rawl ci (“Pennak chung i a ummi,” asiloah chiti thuhmi Khrihfa hna) lakah belh ci (Khrihfa deu) a vorh lai. Rawl kung le belh cu rawlṭhan caan in rawlṭuan caan a simi “chan dongh caan” tiang hmunkhat ah an ṭhangṭi lai. Rawlṭuan caan a phanh tikah belh cu bawh an si lai i rawl kung cu pumh an si lai. Cucaah mah bianabia nih Pennak cu kumzabu pakhatnak ah si loin rawlṭhan caan a dih hnu  lawngah dirh a si lai ti a langhter. Thil sining nih a langhter bantukin 1914 ah rawlṭhan caan cu a dih i rawlṭuan caan aa thawk.

13. Jesuh nih vancung a kaile cangka Messiah Siangpahrang a si colh lai lo kha zei bianabia in dah a langhter?

¹³ Sui Tangka Bianabia. (Luka 19:11-13 rel.) Jesuh nih mah bianabia kha AD 33, Jerusalem i hmanung bik a kal lioah a chimmi a si. A bia a ngaimi cheukhat nih Jerusalem kan phanhle cangka Jesuh nih Pennak a dirh lai tiah an ruah. An ruahnak remh awk le Pennak dirh awkah caan saupi aa duh rih ti langhter awkah Jesuh nih amahle amah kha siangpahrang nawlngeihnak laak awkah “ram hlapi” ah a kalmi “bawi pakhat” he aa tahchunh. a Jesuh caah “ram hlapi” cu vancung a si i cuka ah a Pa sinin Siangpahrang nawlngeihnak kha a hmuh lai. Asinain Jesuh nih vancung ka kaile cangka Messiah Siangpahrang ka si colh lai lo ti kha a hngalh. Mah nakcha cun Pathian orhlei kamah a ṭhu lai i a caan a phak hlan tiang a hngah lai. Mah hngah caan cu kum tampi a rau.—Salm 110:1, 2; Matt. 22:43, 44; Heb. 10:12, 13.

14. (a) Lamkaltu pali nih an halmi bia kha Jesuh nih zeitindah a leh hna? (b) Jesuh chimchungbia a tlinnak nih a ratnak le a Pennak kong zeidah a kan hngalhter?

¹⁴ Jesuh a thih lai ni tlawmpal aa duh ah lamkaltu pali nih hitin an hal: “Na ratnak ding hmelchunhnak le atu chan donghnak ding hmelchunhnak ah zei thil dah a um hna lai?” (Matt. 24:3; Mar. 13:4) Jesuh nih Matthai dal 24 le  25 ah ṭialmi chimchungbia in an biahalnak kha a leh hna. Jesuh nih a “ratnak” caan a langhter hngami vawlei thil sining tampi kha a chim. A ratnak cu Pennak dirh a si caan in aa thawk lai i vawleicung ah Pennak a rat tikah a dong lai. Jesuh chimchungbia hna cu 1914 thawkin a tling ti a langhtermi thil tampi a um. b Cucaah mah kum ah a ratnak cu aa thawk i Pennak cu dirh a si ti a fiang.

15, 16. ‘Atu chanmi’ timi bia nih ahote dah a sawh duhmi an si?

¹⁵ Pathian Pennak cu zeitikah dah a rat lai? Jesuh nih zeitik set ah ti kha a chim lo. (Matt. 24:36) Asinain a nai tuk cang ti a kan hngalhter hngami thil tu cu a chim. ‘Atu chanmi’ hna nih chimchungbia pawl a tlinmi an hmuh hnu lawngah Pennak cu a ra lai tiah Jesuh nih a chim. (Matthai 24:32, 33, 34, NW,  rel.) ‘Atu chanmi’ hna timi cu ahote dah an si? Jesuh bia kha thuk deuh in i ruah hna u sih.

¹⁶ ‘Atu chanmi.’ Mah bia a chim lioah Jesuh lungchung ah zumlotu pawl maw an um? A si lo. Ahote sinah dah a chimmi a si kha ruathmanh. Jesuh nih mah chimchungbia kha a sinah “anmah lawngte in” a rami lamkaltu tlawmte sinah a chimmi a si. (Matt. 24:3) Lamkaltu hna cu a rauhhlan ah thiang thlarau in chiti thuh an si cang lai. A cungtang bia zong kha ruathmanh. ‘Atu chanmi’ hna kong a chim hlanah Jesuh nih hitin a chim: “Theipi kung nih hin thil pakhat in cawnpiak hna seh: A nge cu an hung hrin i an hung no i a hnah an hung corh tikah ṭhal caan cu a nai cang, ti kha nan hngalh. Cu bantukin hi thil vialte hi nan hmuh hna tikah, caan cu a nai cang, aa thawk dengmang cang, ti kha nan hngalh lai.” A chimchungmi a hmu i a sullam a hngalthiam hngami, phundang cun “caan cu a nai cang, aa thawk dengmang cang” ti a hngal hngami cu zumlotu si loin chiti thuhmi a zultu hna an si lai. Cucaah ‘atu chanmi’ tiah Jesuh nih a chim tikah chiti thuhmi a zultu hna kha a chimduhmi an si.

17. ‘Atu chanmi’ timi le ‘hi thil vialte’ timi bia a sullam kha chim.

¹⁷ ‘Hi thil vialte a tlin dih hlanah an thi dih lai lo.’ Mah bia cu zeitindah a tlin lai? A phi hngalh awkah ‘atu chanmi’ timi le ‘hi thil vialte’ timi bia a sullam kha hngalh a hau. ‘Chan’ ti tikah caan caankhat ah a nungṭimi kum khua aa dangmi minung pawl kha a chim duhmi a si tawn. Chan chankhat cu a sau tuk lo i a donghnak a um. (Ex. 1:6) ‘Hi thil vialte’ timi ah Jesuh ratnak caan chungah a cang hngami chimchungmi thil vialte aa tel. Jesuh ratnak cu 1914 in aa thawk i “harnak” nganpi ah a dong lai.—Matt. 24:21.

18, 19. ‘Atu chanmi’ timi Jesuh bia kha zeitindah kan hngalhthiam khawh, zeitindah bia kan chah khawh?

¹⁸ Cu a si ah ‘atu chanmi’ hna kong Jesuh chimmi kha zeitindah kan hngalhthiam awk a si? ‘Atu chanmi’ timi ah caan caankhat chung a nungṭimi chiti thuhmi phu pahnih an i tel. A pakhatnak phu cu 1914 ah hmelchunhnak pawl tlin hram aa thawkmi a hmumi an si, a pahnihnak phu cu a  pakhatnak phu he caan caankhat chung a nungṭimi an si. Harnak nganpi tlun hram aa thawkmi kha a pahnihnak phu i aa telmi tlawmpal tal nih cun an hmuh lai. Mah phu pahnih cu chankhat mi an si, zeicatiah chiti thuhmi Khrihfa in caan caankhat chung an nunṭi caah a si. c

¹⁹ Cu a si ah zeitindah bia kan chah khawh? Siangpahrang nawlngeihnak in Jesuh a ratnak a langhtermi hmelchunhnak kha vawleicung pumpi ah fiang tein kan hmuh cang. ‘Atu chanmi’ ah aa telmi, chiti thuhmi a nung rihmi hna cu an tar thluahmah cang ti zong kan hmuh, asinain harnak nganpi aa thawk hlanah cun an thi dih lai lo. Cucaah Pathian Pennak cu a rauhhlan ah a ra cang lai i vawlei hi a uk cang lai tiah bia kan chah khawh. “Na Pennak cu rung tlung ko seh” tiah Jesuh nih thlacam a kan fialmi a tlinmi hmuh cu zeitlukin dah a nuamh lai.

20. Hi cauk ah zei kong dah a bik in kan i ruah lai, a hnu ṭhen ah zei kong dah kan i ruah lai?

²⁰ Jehovah nih a fapa he aa tlaiin “amah bia kha ngai u” tiah vancung in a chimmi kha zeitikhmanh ah philh hna hlah u sih. A hmaanmi Khrihfa a simi kannih nih mah Pathian fialmi kha zulh kan duh. Pathian Pennak he aa tlaiin Jesuh chimmi le cawnpiakmi vialte kha hngalh kan duh tuk. Pennak nih a tuah cangmi le hmailei ah a tuah hngami kong kha hi cauk ah a bik in kan i ruah lai. Vancung ah Pathian Pennak dirh a sinak he aa pehtlaimi lungthawh awk ngai a simi kong hna kha a hnu ṭhen ah kan i ruah hna lai.