1. Siangpahrang David bantukin cheukhat nih zei bahalnak dah kan tuah khawh men?

KAN dihlak in dai tein um le a daimi nunnak ngeih kha kan duh. Ahohmanh nih lungretheih kha kan duh lo. Asinain a caan ah kan lungre a thei tawn. Cucaah Siangpahrang David nih Jehovah sinah hitin biahalnak a tuah bantukin Jehovah salle cheukhat zong nih an hal khawh ve men: “Zei can dah fahnak hi ka in lai? Zei can dah ngaihchiatnak in ka lung hi chun he zan he a khah lai?”—Salm 13:2.

2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

² A caan ah kan dihlak in kan lungre a thei ko nain lungretheihnak zorter khawh awkah kan tuah khawhmi thil hna a um. Hi capar ah kan lungre a theihter khomi thil cheukhat kong kha kan i ruah hmasa hna lai. Cun buaibainak kan ton tikah dai tein um khawh peng awkah a kan bawm khomi a kong paruk zong kan i ruah hna lai.

3. Zei thil nih dah kan lungre a kan theihter khawh, mah thil hna kha kan kham kho maw?

³ Thil tampi nih kan lungre a kan theihter khawh i mah thil hna kha can lo awkah kan kham kho lo. Tahchunhnak ah, kum fatin a kaimi ti rawl man, thil man asiloah inn man hna kha kai lo dingin kan tuah kho lo. Mah lengah kan rian ṭuanṭi hawi asiloah sianginn kaiṭi hawi hna nih ziaza rawhralh dingin lem lo awk le a ding loin pehtlaih lo awkah kan tuah kho lo. Cun kan pawngkam ah zaangennak um lo ding zongin kan tuah kho lo. Mah bantuk zuamcawhnak kan tonnak cu Baibal phunglam  cungah hrambunh in ruahnak a ngei lomi hna an umnak hi vawlei ah kan nun caah a si. Hi vawlei pathian Satan zong nih mi cheukhat cu ‘hi vawleicung khuasak tintuknak kong ah lungrethei’ in an um lai i Jehovah rian an ṭuan peng kho lai lo ti kha a hngalh. (Matt. 13:22; 1 Johan 5:19) Asinain buaibainak ruangah a lungre a theimi hna in hi vawlei an khahmi kan hmuh caah kan khuaruah a har lo.

4. Kan lungre a theih tuk ahcun zeitindah kan lehrulh awk a si?

⁴ Kan ruah bal lomi buaibainak kan ton tikah kan lungre a hung thei tuk kho. Tahchunhnak ah, kan herhmi thil cawk awkah tangka a za in kan ngeih lo tik, kan zawt tik, rian kan ṭuan khawh lo tik asiloah rian kan sungh tikah kan lungre a thei men lai. Pathian nawlbia buar dingin lem kan si tikah zumhfek tein kan um kho lai lo tiah kan thin a phang men lai. Satan nih a rauhhlan ah Pathian miphun doh awkah mi pawl kha a hman hna lai. Cucaah Satan lei ah a ṭangmi hna nih an kan doh tikah zeitindah kan lehrulh hna lai tiah kan lungre a thei men lai. Hitin kan ruah men lai: ‘Cu bantuk thil kong he aa tlaiin ka lungre a theihmi cu a palh maw?’

5. Jesuh nih “lungrethei awlokchong in va um hlah u” tiah a ti tikah zeidah a chim duhmi a si?

⁵ Jesuh nih a zultu pawl hitin a timi hna kha kan hngalh: “Lungrethei awlokchong in va um hlah u.” (Matt. 6:25) Jesuh nih zei thil kong paohah lungrethei in kan um awk a si lo a ti duhnak a si maw? A si lo. Hlanlio i zumhfekmi Jehovah salle cheukhat zong lungrethei in an rak um ve ti kha philhhlah. Asinain Jehovah cu an cungah aa lawm peng. * (1 Si. 19:4; Salm 6:3) Jesuh nih hnemhnak a kan pek. Kan nunnak ah Jehovah rianṭuannak kha biapi ah chiah lo tiangin kan lungre a theihmi kha a duh lo. Cucaah kan lungre a theih tikah zeidah kan tuah khawh?—“ Cutin Tuah Khawh Ning” timi rinli kulh ah zoh.

6. Filipi 4:6, 7 ningin kan lungretheihnak kha zeinihdah a zorter khawh?

⁶ (1) Atu le atu thla cam. Lungretheihnak a tongmi Khrihfa hna nih Jehovah sinah lungtak tein thla an cam tikah hrimhnak an hmu kho. (1 Pet. 5:7) Jehovah nih na thlacamnak kha “Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu” thil aan peknak thawngin aan leh khawh. (Filipi 4:6, 7 rel.) Jehovah nih mah daihnak kha a ṭhawngmi a thiang thlarau hmangin aan pek khawh.—Gal. 5:22.

7. Pathian sin thla kan cam tikah zeidah kan i cinken awk a si?

⁷ Jehovah sin thla na cam tikah na intuarmi dihlak kha chim. Cuset khaset tiin chim. Na harnak kong le mah kong he aa tlaiin na intuarnak kha chim. Buaibainak na tawnghtham tikah tawnghtham khawh awk le thazaang ngeih awkah Pathian sinah fimnak hal. Na tawnghtham khawh lomi buaibainak a si ahcun mah kong he aa tlaiin lungretheih tuk lo awkah Jehovah sinah bawmhnak hal. Thla na cam tikah cuset khaset tiin na hal ahcun a caan a phanh tikah Jehovah nih aan leh ning kha fiang tein na hmuh lai. Thla na cammi kong he aa tlaiin lehcolh na si lo tikah na lungdong hlah. Jehovah nih cuset khaset ti cam lawng si loin a zungzal in thlacam seh ti zong aan duh.—Luka 11:8-10.

8. Kan thlacamnak ah zeidah kan telh khawh?

⁸ Lungretheihnak tei awkah Jehovah sin i thla na cam tikah lawmhnak bia zong chim. A hleiin a harmi thil sining kan ton tik hmanhah kan ngeihmi thil ṭha kong ruah cu kan caah a  ṭha. Asinain na intuarnak kong he aa tlaiin Jehovah sinah zeitindah ka chim lai ti kha na hngalh lo ahcun zeidah na tuah awk a si? ‘Zaangfahnak in ka bawm’ tiin na chim hmanhah na thlacamnak cu Jehovah nih aan leh lai ti kha i cinken.—2 Chan. 18:31; Rom 8:26.

9. Himnak taktak kha zeitindah kan hmuh khawh?

⁹ (2) Jehovah fimnak kha i bochan law nangmah fimnak kha i rinh hlah. BC kumzabu pariat lioah Assiria mi pawl nih an dohmi hna kha Judah mi pawl nih an rak ṭih tuk. Assiria mi tei lai kha an duh lo caah Judah mi nih Izipt mi sinah bawmhnak an rak hal. (Isa. 30:1, 2) Jehovah nih Izipt mi kha nan i bochan hna caah harnak nan tong lai tiah ralrin a pek hna. (Isa. 30:7, 12, 13) Isaiah hmangin Jehovah nih himnak taktak hmuh khawh ning kong kha a rak chimh hna. Hitin a ti: Jehovah kha “ka bochan ko u. Cuti nan um ahcun nan ṭhawng lai i him tein nan um lai.”—Isa. 30:15b.

10. Jehovah kan i bochan kan langhter khawh ning thil sining cheukhat cu zei hna dah an si?

¹⁰ Jehovah kan i bochan kha zeitindah kan langhter khawh? Tahchunhnak cheukhat in zohhmanh hna u sih. A ṭha deuhmi rian ṭuan dingin sawm na si ahcun na caan kha tam deuh hman a hau lai i thlaraulei ah na tuah tawnmi thil ah dawnkhantu a si lai. Asiloah rian na ṭuannak hmun i mi pakhatkhat nih na cungah duhdawtnak lungput a ngei men lai. Asinain anih cu Pathian a bia nain tipil a ing rih lomi a si men lai. Asiloah na dawtmi na chungkhar pakhatkhat nih hitin aan thimter tiah na mitthlam ah cuanter hmanh: “Keimah maw na ka thim lai asiloah na Pathian dah?” Mah bantuk thil sining ah biakhiahnak tuah cu naa harh men lai. Asinain thil sining kip ah Jehovah nih na herhmi lamhruainak kha aan pek lai. (Matt. 6:33; 10:37; 1 Kor. 7:39) Jehovah kha i bochan in a lamhruainak kha na zul lai maw?

11. Ralchanhnak kan ton tikah dai tein kan um khawh peng nakhnga zei Baibal tuanbia kong dah kan hlathlai khawh?

¹¹ (3) A ṭhami le a ṭha lomi tahchunhnak in cawng. Baibal chungah Jehovah i bochan le dai tein um peng cu a biapi tukmi a si ti a langhtermi mi tampi kong aa tel. An kong na hlathlai buin Pathian salle cu ralchanhnak tampi an tong ko nain dai tein um awkah zeinihdah a bawmh hna timi kong kha i cinken. Tahchunhnak ah, Judah i a sangmi biaceihnak zung nih phungchim lo dingin nawl an chuah tikah lamkaltu pawl nih an rak ṭih lo. Cucaah ralṭha ngaiin hitin an ti: “Minung nakin Pathian nawl kan ngaih deuh awk a si.” (Lam. 5:29) Tuknak an ton hnu hmanhah lamkaltu pawl cu thinphang in an rak um lo. Zeicah? Zeicahtiah Jehovah cu anmah lei ah a ṭang ti kha an hngalh caah a si. Jehovah cu an cungah a lung aa lawm. Cucaah thawngṭha kha an rak chim khawh peng. (Lam. 5:40-42) Cu bantukin zultu Steven cu thah a si lai ah dai tein a um peng i “a hmai cu vancungmi hmai bantuk” a si. (Lam. 6:12-15) Zeicah? Zeicahtiah Jehovah cu a cungah aa lawm ti kha a zumh caah a si.

12. Hrem kan si tikah 1 Peter 3:14 le 4:14 ningin zeicah kan i lawmh khawh?

¹² Lamkaltu pawl nih Jehovah cu an sinah a um ti kha fiang tein an hngalh. Jehovah nih annih kha khuaruahhar thil tuah khawhnak ṭhawnnak a pek hna. (Lam. 5:12-16; 6:8) Tuchan ahcun Jehovah nih khuaruahhar thil tuah khawhnak ṭhawnnak a kan pe ti lo. Asinain Jehovah nih a hmaanmi thil kan tuah ruangah hremnak kan in ahcun kan cungah aa lawm i a thiang thlarau cu kan sinah a um ti kha Baibal hmangin a kan chimh.  (1 Peter 3:14; 4:14 rel.) Cucaah hmailei ah hremnak kan ton ahcun zeidah kan tuah lai timi kong he aa tlaiin kan lungre a theih awk a si lo. Mah canah Jehovah nih a kan bawmh khawh i a kan khamh khawh timi kan zumhnak kha a feh chin nakhnga kan si khawh chungin kan i zuam a hau. Kumzabu pakhatnak i zultu hna bantukin Jesuh i mah biakam hi kan zumh ve a hau: “Nan ral ahohmanh nih an in tei hna i an in al khawh hna nakhnga lo, bia le fimnak kha kaan pek hna lai.” Jesuh nih hitin bia a kan kamh: “Nan lungdong hlah u, zeicahtiah hitihin pei nan nunnak cu nan khamh lai cu.” (Luka 21:12-19) Jehovah nih a thi cangmi zumhfekmi a salle kong a dikthliar hmanh kha a hngalh i a thawhter ṭhan hna lai ti kha zeitikhmanh ah philhhlah.

13. Dai tein Jehovah aa bochan lomi hna hmuhtonnak kong in zeitindah ṭhathnemhnak kan hmuh khawh?

¹³ Dai tein Jehovah aa bochan lomi hna sin zongin kan cawn khawh. Mah a ṭhalomi an kong kan hlathlaimi nih anmah bantukin palhnak tuah lo awkah a kan bawmh lai. Tahchunhnak ah, a hmasa ah ralkap tampi nih an doh tikah Siangpahrang Asa nih Jehovah kha aa bochan, cucaah Jehovah nih thluachuah a pek i teinak a rak hmu. (2 Chan. 14:9-12) Asinain a hnuah Israel Siangpahrang Baasha nih ralkap tlawmte he a doh tikah hlan i a tuah tawn bantukin Jehovah sinah khamhnak hal canah Siria sin tu ah bawmhnak a rak hal. (2 Chan. 16:1-3) A thih lai i a zawt tuk lio hmanhah Jehovah bawmhnak kha a rak i bochan lo.—2 Chan. 16:12.

14. Asa palhnak in zeidah kan cawn khawh?

¹⁴ Asa nih a hmasa ahcun harnak a ton tikah Jehovah kha aa bochan. Asinain a hnuah cun Pathian bawmhnak kha aa bochan ti lo. Mah canah a buaibainak hna kha amah tein tawnghtham awkah a rak i zuam. A hmasa ahcun Asa nih Siria sinah bawmhnak a halmi cu Israel mi hna caah a ṭhami a lo men lai. Asinain hlawhtlinnak a hmuhmi cu caan tawite chung lawng a si. Jehovah nih a profet hmangin hitin a ti: “Siria siangpahrang cu naa bochan i BAWIPA na Pathian cu naa bochan lo caah, Siria siangpahrang ralkapbu cu na chuahter cang hna.” (2 Chan. 16:7) Baibal lamhruainak caah Jehovah sinah hal loin kanmah tein kan buaibainak kha kan tawnghtham khawh ko tiah kan ruah nakhnga lo kan i ralrin a hau. Khulrang tein biakhiahnak tuah a haumi a si hmanhah dai tein Jehovah kha kan i bochan awk a si. Cutin kan tuah ahcun a hmaanmi biakhiahnak tuah khawh awkah a kan bawmh lai.

15. Baibal kan rel tikah zeidah kan tuah awk a si?

¹⁵ (4) Baibal caang pawl kha baihat khawh i zuam. Dai tein um le Jehovah i bochan cu zeitlukin dah a biapit timi Baibal caang hna kha na hmuh ahcun baihat khawh i zuam. Cutin i baihat khawh awkah aw chuah in rel asiloah i ṭial le atu le atu zoh ṭhan cu na caah bawmtu taktak a si men lai. Jehovah nih Joshua kha fimkhur tein thil na tuah khawh nakhnga Phungbia cauk kha hmaan tein rel tiah a ti. Mah Phungbia cauk a relmi nih ṭihnak ngeih lo awkah a bawmh lawng si loin Pathian miphun pawl hruai awkah ralṭhatnak ngeih ding zongin a rak bawmh. (Josh. 1:8, 9) Baibal caang tampi nih ṭihnak asiloah lungretheihnak aan tontermi thil sining ah dai tein um awkah aan bawmh khawh.—Salm 27:1-3; Ptb. 3:25, 26.

16. Jehovah nih dai tein amah kan i bochan khawh nakhnga Khrihfabu kha zeitindah a hman?

¹⁶ (5) Pathian miphun pawl he i kom. Jehovah nih dai tein amah kan i bochan peng khawh nakhnga unau pawl hmangin a kan bawmh. Kan i pumh tikah phung an chimmi le  a phi an pekmi in ṭhathnemhnak kan hmu i unau pawl he bia kan i ruah tikah thazaang kan hmu. (Heb. 10:24, 25) Khrihfabu i kan zumhmi kan hawile sinah kan intuarnak kong kan chimh hna tikah thazaang zong tampi kan hmu kho. Kan hawile sinin kan theihmi “dawtnak bia nih” kan lungretheihnak kha a zorter khawh.—Ptb. 12:25.

17. Hebru 6:19 ningin Pennak kan i ruahchanmi nih harnak caan ah dai tein um peng awkah zeitindah a kan bawmh khawh?

¹⁷ (6) Naa ruahchannak kha ṭhawnter peng. Pennak kan i ruahchannak nih “kan nunnak caah a fekmi le a ṭhawngmi thircangai” bantukin zuamcawhnak asiloah lungretheihnak lakah fek tein um awkah a kan bawmh. (Hebru 6:19 rel.) A ṭhalomi ruahnak a um ti lai lomi Jehovah i hmailei a biakam kong kha ruat. (Isa. 65:17) Ṭhatlonak a um ti lomi, daihnak in a khatmi vawlei thar kong kha na mitthlam ah cuanter. (Mik. 4:4) Midang sinah vawlei thar kong na chimh hna ahcun naa ruahchannak cu a fek lai. Phungchimnak le zultu siternak rian ah na si khawh chungin i tel. Cutin na tuah ahcun ‘bawmh duhnak lungthin na ngeih tawnmi kha a dongh tiangin’ na ngei kho lai.—Heb. 6:11.

18. Hmailei ah zei zuamcawhnak dah kan ton khawh, hlawhtlinnak hmuh awkah zeitindah kan tuah khawh?

¹⁸ Hi vawlei donghnak caan cu a naih chin cang caah kan lungre a kan theihter khomi zuamcawhnak pawl kha kan tong chin lai. 2021 kum caang Baibal nih kanmah thazaang in si loin Jehovah i bochannak thawngin mah zuamcawhnak hna tei khawh awk le lungdai tein um khawh awkah a kan bawmh lai. A ra laimi kum ah “dai tein keimah kha ka bochan ko u. Cu ti nan um ahcun nan ṭhawng lai” timi Jehovah biakam kan zumh kha kan tuahsernak in langhter hna u sih.—Isa. 30:15.