1955 ah ka chuak i pa pathum lakah a hriang bik ka si. Finland ram i thlanglei tikam pawng, atu ah Vantaa tiah an auhmi khua ah ka ṭhang.

Ka chuah hlan in ka nu cu Jehovah Tehte pakhat in tipil a ing cang. Asinain ka pa nih biatak kha a ralchanh i kanmah kha Baibal cawnpiak hna hlah tiah a ti. Cucaah ka nu nih ka pa a um lo caan ah a hrampi Baibal biatak kong kha a kan cawnpiak.

Ka ngakchia lio tein Jehovah lei ah ka ṭang. Tahchunhnak ah, kum sarih ka si lioah verilättyjä (Findland thi in tuahmi pancake) kha ei ka duh lo caah ka sayamah nu cu a thin a hung tuk. A kut pakhat in ka biang kha a ka hmeh i ka kaa ka cipmi kha a ka keu chih. A kut pakhat in pancake kha ka kaa chung ah a rawn chih. Mah tikah a darkeu kha ka benghpiak.

Kum 12 ka si lioah ka pa nih a kan thihtak. Mah hnu lawng ah Khrihfabu pumhnak ah kaa pum kho. Khrihfabu i unaupa pawl nih ka cung ah siaherhnak an langhter i mah nih thlaraulei ah ṭhancho ding in a ka forh. Nifatin Baibal kha ka hun rel i bupi chuahpiakmi cauk hna kha teima tein ka hun hlathlai. Cutin ka tuah caah 1969, August 8, kum 14 ka si ah tipil ka rak ing kho.

Sianginn ka dihle cangka in hmaanhmaan hmaikal ka hun ṭuan. Zarh tlawmpal ah Finland  laifang i thawngthanhtu a herh deuhnak hmun a simi Pielavesi khua ah phungchim rian ṭuan ding in kaa ṭhial.

Pielavesi ah ka dawt tukmi ka nupi a hung simi Sirkka he kan i tong. Aa toidormi le thlaraulei ah aa zuammi nih ka lung a ka suk tuk. Minthannak le thilri chawva ngeihnak kha biapi ah a chia lo. Kan pahnih in Jehovah caah a ṭha bik in ṭuan kan duh i pek kan simi rian poah kha ṭuan duhnak kan ngei. 1974, March 23 ah kan i um. Honeymoon kal can ah Pennak kong chimtu a herh deuhnak hmun Karttula ah kan i ṭhial.

Kan i um thawk in Pathian Pennak kha hmasabik ah kan chiah ahcun Jehovah nih kan herhmi poah a kan pek lai ti kha kan hngalh. (Matt. 6:33) Tahchunhnak ah, Karttula ah kan phanh tikah mawṭaw kan ngei lo. A hmasa ahcun umkalnak ah sehbing kan hman. Asinain khuasik caan ahcun a kik tuk. Khrihfabu lohmun zong a kauh tuk caah mawṭaw kan herh. Asinain cawknak tangka kan ngei lo.

Ruahlopi in a pahnihnak ka upa nih a kan tlawng. A mawṭaw kha a kan chiahtak. Aamah khaannak ca zong pek ciami a si. Kan tuah dingmi cu datsi rawn lawng a si. Kan herhmi mawṭaw kan ngei cang.

Jehovah nih pumsalei kan herhmi thil a kan zohkhenh kha a langhter. Kan rian cu Pennak hmasa ah chiah ding lawng kha a si.

1978, Hmaikal Tinṭan kan kai lio ah a kan cawnpiaktu a si vemi Raimo Kuokkanen, a nih Gilead Tinṭan kai ding in tha a kan pek. Cucaah tinṭan kai khawh awkah Mirang holh kha kan hun hlathlai. Asinain form kan phih hlan 1980 ah Finland zung ṭengnge ah rian ṭuan ding in sawm kan si. Mah caan lio ah Bethel chungkhar pawl cu Gilead Tinṭan kai khawh a si lo. Asinain kanmah nih a ṭha bik tiah kan ruahmi hmun ah si loin Jehovah nih a ṭha bik in a ruahmi hmun ah ṭuan kan duh. Cucaah sawmnak kha kan cohlan. Asinain Gilead kai awkah caanṭha a um sual ah tiah Mirang holh kha kan hlathlai peng rih.

Kum tlawmpal a rauh hnu ah Uktu Bu nih Bethel chungkhar pawl zong Gilead tinṭan kai  awkah form phih khawh a si cang tiah an kan ti. Cucaah form kan phih colh. Cutin kan tuahmi cu Bethel ah kan i nuam lo caah a si lo. Mah he i ralkah in sining kan tlinh ahcun a herh deuhnak hmun poah ah Pathian rian ṭuan kha kan duh caah a si. Gilead kai ding in sawm kan si i 1985 September ah kan dih. Rianpek kan sinak hmun cu Colombia ah a si.

Colombia kan phanh tikah a hmasa bik ah zung ṭengnge ah rian pek kan si. Ka si khawh chung in kan rian kha ṭuan awkah kaa zuam nain kumkhat hrawng a rauh hnu ah ka rian kaa thlen a hau tiah ka hun ruah. Cucaah rian thlenpiak ding in ka hal hna. Mah cu ka nunnak ah a voikhatnak le a dongnak ka halmi hna a si. Mah tikah Huila peng, Neiva khua ah missionary ṭuan ding in rian pek kan si.

Lohmun rianṭuannak ah kaa nuam peng. Finland ah tlangval in hmaikal ka ṭuan lio ah zingka te in zanlei tiang phung ka chim peng. Kan i umka zong ah Sirkka he chun ni tlak phung kan chim peng. A hlatnak hmun i phung kan chim caan ahcun kan mawṭaw chung ah kan ih caan hna a um. Mah nih a caan ei loin a thaizing ah tuan tein phungchim khawhnak caan a kan ngeihter.

Missionary rian kan ṭuan tikah a hlan bantuk in phungchim rianṭuannak ah lungthawhnak kan ngei ṭhan tiah kan ruah. Kan Khrihfabu cu a ṭhangcho i Colombia i unau pawl cu upatnak le dawtnak an ngei i lawmh a hmangmi an si.

Rian pek kan sinak Neiva khua he aa hlat tuk lonak khua hna ah Jehovah Tehte pakhat hmanh an um lo. Cu bantuk hmun hna ah thawngṭha cu zeitindah a phanh lai tiah ka lungre a thei tuk. Guerrilla raltuknak ruang ah cuka khua ah a ummi ti lo cu midang caah a him lo. Cucaah cu ka khuami hna lak ah mi pakhatkhat Jehovah Tehte an si nakhnga thla ka cam. Biatak cawn awkah anih cu Neiva khuami a si a hau tiah ka ruah. Cun tipil a in hnu ah thlaraulei ah patling unaupa si awk le a chuahkehnak khua ah phung a chim khawh nakhnga ca zong ah thla ka cam. Jehovah nih keimah nakin ṭha deuh in a tuah khawh ti kha ka hngalh awk a si.

A rauh hlan ah Fernando González timi mino pa pakhat he Baibal kan cawngṭi. Anih cu Jehovah Tehte pakhat hmanh an um lonak Algeciras khua ah a ummi a si. Fernando cu a umnak he kilometer 50 (meng 30) leng a hlatnak Neiva ah rian a rak ṭuanmi a si. Kan hlathlaimi a kong pakhat cio caah ṭha tein aa timhtuah i pumhnak dihlak ah aa pum colh. Baibal a hlathlainak a hmasa bik zarh thawk in Fernando nih an khuami pawl kha a pumh hna i Baibal a hlathlaimi in a hngalhmi kong kha a cawnpiak hna.

Fernando cu Baibal a hlathlainak in thlaruk a rauh hnu 1990, January ah tipil a ing. Mah hnu ah hmaanhmaan hmaikal a ṭuan. Algeciras ah Jehovah Tehte pakhat a um cang caah zung ṭengnge nih cuka hmun ah special hmaikal thlah awkah a him cang. 1992, February ah mah khua ah Khrihfabu pakhat dirh a rak si.

 Fernando nih a khua lawng ah phungchim rian ṭuan ding in ri a khiak maw? A khiak lo. Nupi a ṭhit hnu ah a nupi he Jehovah Tehte pakhat hmanh an um lonak San Vicente del Caguán ah an i ṭhial ṭhan. Mah ah Khrihfabu dirh ding in an bawmh. 2002 ah Fernando cu peng zohkhenhtu in rianpek a si a nupi Olga he tuni tiang khualtlawng rianṭuantu in rian an ṭuan.

Mah hmuhtonnak in Pathian rian kong he aa tlaiin cuset khaset tiin thlacam cu a biapi tukmi a si ti kha ka hngalh. Jehovah nih kan tuah khawh lomi kha a kan tuahpiak. A tak ti ahcun rawl ṭuantu cu Jehovah a si i kanmah kan si lo.—Matt. 9:38.

1990 thawk in khualtlawng rianṭuantu in rian pek kan si. A hmasa bik khualtlawng rianṭuantu in rian kan ṭuannak hmun cu Bogotá timi khuapi ah a si. Mah rian kha ṭha tein kan ṭuan kho lai lo ti kan phang. Ka nupi le kei cu thiamnak a ngei lomi mi sawhsawhte kan si. Cun mi an tamnak khuapi zong ah kan um bal lo. Asinain Jehovah nih Filipi 2:13 ah bia aa kam bantuk in a tlinter, hitin a ti: “Pathian tinhmi kha nan zulh khawh nakhnga le cu tuah duhnak lungthin nan ngeih nakhnga Pathian cu nan chung ah rian a ṭuan zungzal ko.”

A hnu ah a hmasa ah ka chimhmi Medellín hmun ah peng zohkhenhtu in rian pek kan si. Annih nih lam cung ah zaangennak an langhter peng caah mah cu zeihmanh ah an rel ti lo. Tahchunhnak ah, voikhat cu Baibal cawnpiaknak ka tuah lio ah kan lennak inn leng in meithal thawng ka theih. Zelṭuang ah ka bawk hnik nain Baibal ka cawnpiakmi cu lungdai tein a um i catlangbu kha a rel thluahmah. A rel dih hnu tlawmpal ah a leng ah a chuak. Tlawmpal a rauh hnu ah ngakchia pahnih he an rak kir ṭhan i lungdai tein “ka ngaithiam ko, ngakchia pawl kha ka va auh ta hna i a si” tiah a ka ti.

A dang ṭih a nungmi thil sining kan tonmi zong a um rih. Voikhat cu innkhat hnu innkhat phungchim kan kal lio ah ka nupi cu ka sin ah a rak tli i a hmai cu a daang dih. Pakhatkhat nih meithal in an ka kah tiah a ti. Ka thin a phang tuk i ka lau tuk. Asinain a hnu ah a kap tu pa nih Sirkka si loin a pawng in a kalmi pa tu a kahmi a si ti kha kan hngalh.

Caan tlawmpal ahcun lam cung zaangennak hna kha kan ṭih ti lo. Mah bantuk thil sining le mah nakin a chia deuhmi thil sining a tongmi cuka hmun i unau pawl nih tha an kan pek caah thazaang kan ngei. Jehovah nih anmah a bawmh hna ahcun kanmah zong a kan bawmh ve lai ti kha kan hngalh. Khrihfa upa pawl i lamhruainak kha ṭha tein kan ngaih peng, ralring tein kan um i a dang cu Jehovah kut ah kan ap.

Cheukhat thil sining hna cu kan ruah bantuk in ṭih a nung lem lo. Voikhat cu ka lennak innleng in nu pahnih pakhat le pakhat an i volhpamhmi thawng kha ka theih. Bia an i almi kha  zoh ka duhmi a si lo nain inn-ngeitu nih innleng ah rak chuak hmanh a ka ti. A leng ka chuah tikah “bia aa almi” cu van zuang pahnih nih an innpawng i bia aa almi hna i zohchunh in an rak aumi tu a si.

1997 ah Bu Rianṭuantu Tinṭan ah cawnpiaktu in rian pek ka si. b Mah tinṭan kai cu ka duh tuk zungzalmi a si nain cawnpiaktu in tinvo sung ka hmu lai ti in cun ka ruat bal lo.

Cu hnuah pengkomh zohkhenhtu in rian ka ṭuan. Mah timhtuahnak cu pehzulh a si ti lo tikah peng zohkhenhtu in rian ka ṭuan ṭhan. Cucaah kum 30 leng cawnpiaktu le khualtlawng rianṭuantu in rian ka rak ṭuan. Mah rian hna cu ka hmuhmi thluachuah hrampi an si. Asinain zei thil hmanh hi a zungzal in cun a fawi lo. Kaan chimh hna hmanh lai.

Kei cu a lung a ṭhawngmi le mah le mah zumhnak a ngei tukmi ka si. Mah nih a harmi thil sining ka ton tikah a ka bawmh. Asinain Khrihfabu kongkau he aa tlaiin remh a herh tikah ka lung a thawh tuk caan hna a um. Dawtnak langhter awk le a tlarimi si awkah midang ka hnek hna caan zong a um. Asinain nihchuak ngai a simi cu mah lio caan ah mah sining hna hi ka rak ngei lo.—Rom 7:21-23.

Ka derthawmnak ruang ah a caan ah ka lung a dong. (Rom 7:24) Voikhat cu Jehovah sin ah missionary rian i dinh in Finland ah kir ṭhan cu ka caah a ṭha bikmi a si lai tiah thla ka cam. Mah ni zanlei ah Khrihfabu pumhnak ah kaa pum. Pumhnak i ka theihmi nih ka rian ṭuan peng awk le ka tlinlonak i remh peng awkah kaa zuam a herh ti kha a ka zumhter. Tu ni tiang Jehovah nih ka thlacamnak fiang tein a ka lehmi nih ka lung a ka suk tuk. Mah leng ah ka derthawmnak tei awkah zaangfahnak he a ka bawmh ca zong ah kaa lawm tuk.

Sirkka he Jehovah nih caantling rianṭuannak ah kan nunnak tam deuh hman ding in tinvo sung a kan pek caah kaa lawm tuk. Mah kum hna ah cu bantuk dawtnak a ngei i a zumhnak a fekmi nupi a ka pek ca zong ah Jehovah cung ah kaa lawm tuk.

A rauhhlan ah kum 70 ka tlin cang lai caah cawnpiaktu le khualtlawng rianṭuantu in rian ka ṭuan kho ti lai lo. Asinain ka ngaih a chia lo. Zeicah? Toidornak, dawtnak le lawmhnak lungthin he lungtak tein kan thangṭhatmi nih Jehovah thang a ṭhatter ti kha ka zumh caah a si. (Mik. 6:8; Mar. 12:32-34) Jehovah thangṭhat awkah a biapimi rian kan ngeih a hau lo.

Ka rian kong ka ruah ṭhan tikah midang nakin ka ṭhat deuh ca le thiamnak ka ngeih deuh caah ka hmuhmi a si lo ti kha ka hun hngalh. Mah can ah Jehovah i a nganmi a zaangfahnak ruang ah a si. Ka derthawmnak a um ko nain mah tinvo sung kha a ka pek. Cucaah mah rian ka ṭuan khawhmi cu Jehovah bawmhnak thawng lawng in a si ti kha ka hngalh. Cuticun ka derthawmnak nih Pathian ṭhawnnak kha a langhter.—2 Kor. 12:9.