1-2. (a) Hramhram in sualnak a tuahtu kha Jehovah nih zeitindah a hmuh hna? (b) Sualnak a tuahtu hna cung ah Jehovah cu zei ruahchannak dah a ngeih?

 JEHOVAH cu zeipaoh a cohlangmi Pathian a si lo. Sualnak kha a huat. (Salm 5:4-6) Baibal ah a langhtermi a dingmi a phunglam kha upat hna seh ti a kan duh. Jehovah nih mitling lo a simi hna sinin tlinnak kha aa ruahchan lo. (Salm 130:3, 4) Asinain ‘Pathian zei i a rel lomi hna nih anmah ziaza ṭhalo thuhphenhnak caah Pathian vel kong a hmaan loin an chimmi’ kha a cohlang lo. (Jud. 4) A tak ti ahcun Pathian raldohnak a simi Armageddon ah ‘Pathian zei i a rel lomi hna’ cu hrawh an si lai tiah Baibal nih a chimchung.—2 Pet. 3:7; Biat. 16:16.

² Jehovah nih ahohmanh hrawh si hna hlah seh ti a duh. Pathian nih “mi vialte hi sual ngaihchihnak ngei hna seh” ti a duh tiah Baibal nih a langhter ti kha a hmasa capar hna ah kan rak cawn cang. (2 Pet. 3:9) Khrihfa upa hna nih Jehovah kha an i zohchunh. Cucaah sualnak a tuahtu nih a nunning a thlen i Jehovah mithmai ṭha a hmuh ṭhan nakhnga lungsau tein an bawmh. Asinain sualnak a tuahtu dihlak in cun an i ngaichih men lai lo. (Isa. 6:9) A cheu cu Khrihfa  upa hna nih i ngaihchih awkah atu le atu an bawmh ko hna nain sualnak an tuah peng rih. Cu bantuk thil sining ah Khrihfa upa hna nih zeidah an tuah awk a si?

‘Ṭhatlonak a Tuahmi kha Chuah U’

 3. (a) Aa ngaichih lomi sualnak a tuahtu kong he aa tlaiin Baibal nih zei lamhruainak dah a kan pek? (b) Sualnak a tuahtu nih Khrihfabu chung in chuah awkah aa thimmi a si tiah zeicah kan chim khawh?

³ Sualnak a tuahtu cu aa ngaihchih lo ahcun Khrihfa upa hna nih 1 Korin 5:13 i lamhruainak kha an zulh a hau. Hitin a ti: “Ṭhatlonak a tuahmi kha bu chung in chuah u.” Sualnak a tuahtu nih kaa ngaihchih lo ahcun bu chung in chuah ka si lai ti kha a hngalh. Cucaah bu chung in chuah awkah aa thimmi a si i a tuhmi ning in a zunmi a si ko. (Gal. 6:7) Zeicah cutin kan chim khawh? I ngaihchih ding in Khrihfa upa nih atu le atu an bawmhmi kha a cohlan lo caah a si. (2 Si. 17:12-15) A tuahsernak nih Jehovah phunglam zulh lo ding in aa thim ti kha a langhter.—Deut. 30:19, 20.

 4. Aa ngaichih lomi sualnak a tuahtu pakhat bu chung in chuah a si tikah zeicah thawng an thanh?

⁴ Aa ngaichih lomi sualnak a tuahtu pakhat cu bu chung in chuah a si tikah anih cu Jehovah Tehte pakhat a si ti lo tiah Khrihfabu sinah thawng an thanh. Mah thawngthanhnak i aa tinhnak cu sualnak a tuahtu kha mualphoh awkah a si lo. “Amah he i hawikomh cu chim lo, rawl hmanh eiṭi hlah u” timi Baibal lamhruainak kha Khrihfabu nih an zulh khawh nakhnga caah a si. (1 Kor. 5:9-11) Mah lamhruainak cu a ṭhami tinhnak in pekmi a si. Lamkaltu Paul nih hitin a rak ṭial: “Thilnu tlawmte nih chang hlum kha a ningpi in a thawhter.” (1 Kor. 5:6) Aa ngaichih lomi sualnak a tuahtu nih Jehovah i a dingmi a phunglam ning in nun aa zuammi kha a hnorsuan khawh hna.—Ptb. 13:20; 1 Kor. 15:33.

 5. Bu chung in chuah a simi pakhat kha zeitindah kan hmuh awk a si, zeicah?

⁵ Bu chung in chuah a simi zumtukhat kha zeitindah kan hmuh awk a si? Naih tuk in cun kan kom lai lo, asinain a tlaumi tuu bantuk in kan hmuh lai i a caah ruahchannak a um ti lo tiah kan ruat lai lo. Tuurun chung in a tlaumi tuu pakhat cu a rak kir ṭhan kho. Jehovah sinah aa pumpe cangmi a si ti kha i cinken. Asinain atu ah mah pumpeknak ning in a nun ti lomi cu ṭih a nung tuk. (Ezek. 18:31) Zeitin a si hmanh ah Jehovah zaangfahnak hmuh awkah a caan a um chung paoh cu a rak kir ṭhan lai tiah i ruahchan khawh a si. Bu chung in chuah a simi sualnak a tuahtu cung ah ruahchannak an ngeih kha Khrihfa upa nih zeitindah an langhter khawh?

Khrihfa Upa nih Bu Chung in Chuah a simi An Bawmh Hna Ning

 6. Bu chung in chuah a simi hna bawmh awkah Khrihfa upa nih zeidah an tuah lai?

⁶ Mi pakhat cu bu chung in chuah a si tikah Khrihfa upa hna nih bawmh ti loin an um maw? An um lo. Aa ngaichih lomi sualnak a tuahtu kha bu chung in chuah na si lai tiah an chimh lioah kir ṭhan na duh ahcun zeidah na tuah awk a si ti zong kha an chimh lai. Asinain Khrihfa upa nih mah nak tam deuh hmanh an tuah lai. Thil sining tam deuh ah cun sualnak a tuahtu kha a lungput aa thlen le thlen lo hngalh awkah thla tlawmpal a rauh hnuah nangmah he i ton ṭhan kan duh tiah an chimh lai. Anmah he i ton ṭhan a duh ahcun Khrihfa upa nih rak kir ṭhan awkah dawtnak he thazaang an pek ṭhan lai. Asinain mah lioah aa ngaihchih rih  lo ahcun Khrihfa upa nih lungdong loin ton ṭhan awkah an i zuam rih lai.

 7. Bu chung in chuah a simi an pehtlaih hna tikah Khrihfa upa nih zeitindah Jehovah zaangfahnak an i zohchunh khawh? (Jeremiah 3:12)

⁷ Bu chung in chuah a simi an pehtlaih hna tikah Khrihfa upa nih Jehovah zaangfahnak kha an i zohchunh. Tahchunhnak ah, lam a pialmi Israel mi pawl bawmh awkah an i ngaihchih tiang Jehovah nih a hngak hna lo. Mah canah an i ngaihchih hlan hmanh in anmah bawmh awkah profet pawl kha a thlah hna. Mah mekazin i a pahnihnak capar ah kan cawn cang bantuk in Jehovah nih profet Hosea kha sualnak ngan a tuah liomi a nupi ngaihthiam awk le cohlan ṭhan awkah a fial. Cuticun Jehovah nih zaangfahnak a ngeimi a si kha a miphun pawl a hngalhter hna. (Hos. 3:1; Mal. 3:7) Khrihfa upa hna nih Jehovah i zohchunh in sualnak ngan a tuahmi kha kir ṭhan seh ti an duh. A caah kir ṭhan ding kha a har tukmi an siter awk a si lo.—Jeremiah 3:12 rel.

 8. Jesuh chimmi fapa tlau bianabia nih Jehovah zawnruahnak le zaangfahnak kha hngalhthiam chin awkah zeitindah a kan bawmh? (Luka 15:7)

⁸ Hi mekazin i a pahnihnak capar ah a langhtermi, Jesuh chimmi fapa tlau bianabia kong kha ruat hmanh. A fapa a rak kir ṭhanmi kha lam hlatpi in a hmuh tikah a pa nih “a zaang a fak tuk i a va tlik hnawh, cun a kuh i a hnamh.” (Luka 15:20) A fapa nih ngaihthiamnak a hal tiang a pa nih a hngak lo ti kha i cinken. A dawt tuk caah a fapa sinah a va tli colh. Lam a pialmi hna cung ah cu bantuk lungput kha Khrihfa upa nih an langhter ve awk a si. Annih nih a tlaumi tuu kha Jehovah sinah rak kir ṭhan seh ti an duh. (Luka 15:22-24, 32) Sualnak a tuahtu pakhat a kir ṭhan tikah vancung ah lunglawmhnak a um bantuk in vawleicung zong ah lunglawmhnak a um ve!—Luka 15:7 rel.

 9. Jehovah nih sualnak a tuahtu hna kha zei tuah awkah dah thazaang a pek hna?

⁹ A hmasa ah kan i ruah cang bantuk in Jehovah nih aa ngaichih lomi hna kha Khrihfabu ah a cohlang hna lo. Mah cu an cung ah a lung a dong tinak a si maw? A si lo. A sinah rak kir ṭhan hna seh ti a duh. Aa ngaichihmi sualnak a tuahtu cung i Jehovah hmuhnak kong kha Hosea 14:4 ah hitin a langhter: “An zuanzamnak hi keimah nih ka damter lai i ka lung chung taktak in ka dawt hna lai. An cung i ka thinhunnak cu a dam cang.” Mah bia nih Khrihfa upa kha sualnak a tuahtu a lung aa thlen le thlen lo hngalh awkah i zuam ding in a forh hna lai. Cun Jehovah a kaltakmi hna zong kha Jehovah sinah khulrang in kir ṭhan awkah a forh hna lai.

10-11. Bu chung in chuah an sinak a sau cangmi hna kha Khrihfa upa nih zeitindah an bawmh hna lai?

¹⁰ Bu chung in chuah an sinak kum tampi a si cangmi hna tah zeitin? A cheu nih bu chung in chuah an sinak a ruang kha an i cinken ti men lai lo. Mah leng ah mah sualnak kha an tuah ti men lai lo. Zeitin a si hmanh ah Khrihfa upa nih mah bantuk mi kha kawl ṭhan in va len hna awkah an i zuam lai. An len hna tikah Khrihfa upa nih thla an campi hna lai i Khrihfabu ah rak kir ṭhan ding in thazaang an pek hna lai. Mi pakhat cu Khrihfabu he aa hlatnak kum tampi a si cang ahcun thlaraulei in a der tuk lai ti cu a fiang ko. Cucaah kir ṭhan a duh kha a langhter le cangka in Khrihfa upa hna nih unau pakhatkhat he Baibal cawn ṭhan awkah an timhtuah lai. Bu chung ah luhter a si hlan hmanh in cutin an timhtuah khawh. Zei a si hmanh ah Baibal cawnpiak awkah a timhtuahtu cu Khrihfa upa lawng an si awk a si.

 ¹¹ Khrihfa upa hna nih Jehovah zawnruahnak kha an i zohchunh. Cucaah Jehovah a kaltakmi paoh kha an kawl hna i Jehovah sin kir ṭhan awkah thazaang an pek hna. Sualnak a tuahtu nih aa ngaihchih kha a langhter i a nuncan ziaza aa thlen ahcun caan saupi hngak ti loin bu chung ah an luhter ṭhan colh awk a si.—2 Kor. 2:6-8.

12. (a) Khrihfa upa hna cu zei bantuk thil sining ah dah a hleiin an i ralrin a herh? (b) Sualnak cheukhat a tuahtu hna cu Jehovah zaangfahnak an hmu kho ti lai lo tiah zeicah kan ruah awk a si lo? (A tanglei fianternak zong zoh.)

¹² Thil sining cheukhat ah Khrihfa upa hna nih mi pakhat kha bu chung an luhter hlanah a hleiin an i ralring a hau. Tahchunhnak ah, sualnak a tuahtu cu ngakchia ningcang  loin tuaitam a hmangmi, zumhpialmi asiloah nuva ṭhencheuter awkah fimzer ngai in khua a khangmi a si ahcun aa ngaichih taktak maw ti kha an i fian a hau. (Mal. 2:14; 2 Tim. 3:6) Khrihfabu kha an kilven a hau. Asinain zei bantuk sualnak a tuahmi an si hmanh ah lungtak tein an i ngaihchih i a ṭhalomi an nuncan ziaza kha an i thlen ahcun Jehovah nih a cohlan ṭhan hna lai ti kha kan i cinken a hau. Hramhram in sualnak tuah awkah khua a khangmi hna cu an i ngaichih taktak maw ti kha Khrihfa upa hna nih hngalh awkah an i zuam lai nain Jehovah zaangfahnak kha zeitik hmanh ah an hmu kho ti lai lo tiah an ruah awk a si lo. a—1 Pet. 2:10.

Khrihfabu nih an Tuah Khawhmi

13. Chimhhrinh a simi le bu chung in chuah a simi kan pehtlaih hna ning cu zeitindah aa dan?

¹³ A hmasa capar ah kan cawn cang bantuk in mi pakhat cu chimhhrinh a si tiah a caan ah thawng an thanh tawn. Cu bantuk thil sining ah sualnak a tuahtu cu aa ngaichih cang i a nun aa ṭhinh cang ti kha kan hngalh caah amah he kan i kom kho rih. (1 Tim. 5:20) Anih cu kan unau a si rih i zumtukhat pawl he i hawikomhnak in thazaang hmuh zong a herh. (Heb. 10:24, 25) Asinain Khrihfabu chung in chuah a simi pakhat he aa tlaiin cun cutin a si lo. ‘Amah he i hawikomh cu chim lo, rawl hmanh kan eiṭi awk a si lo.’—1 Kor. 5:11.

14. Bu chung in chuah a simi an pehtlaih hna tikah Khrihfa pakhat cio nih Baibal in cawnpiakmi chiaṭha thleidannak hmang in zeitindah bia an khiah khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁴ Bu chung in chuah a simi pakhat kha zeitik hmanh ah chawnhbiak loin kan hrial hrimhrim lai tiah a chim duhnak a si maw? A si lo. Amah he naih tein kan i kom lai lo ti cu a fiang ko. Asinain bu chung in chuah a simi pakhat cu kan rualchan, kan chungkhar asiloah kan i komh tukmi a si ahcun Baibal in cawnpiakmi chiaṭha thleidannak hmang in Khrihfabu ah i pumh ding in kan sawm lai maw, sawm lai lo ti kha bia kan khiah khawh. A rak i pumh ah tah zeitin? A hlanah cun a  chawnh hmanh kan rak chawn lo. Mah kongkau zong ah Khrihfa pakhat cio nih Baibal in cawnpiakmi chiaṭha thleidannak hmang in biakhiahnak kan tuah ṭhan a hau. An rak i pumh tikah a cheu nih cun conglawmh hna awkah an i thim men lai. Asinain anmah he saupi in bia kan i ruah awk a si lo.

15. Johan Kuathnihnak 9-11 ah a langhtermi sualnak cu zei bantuk dah a si? (“ Johan le Paul nih an Chimmi Sualnak cu Aa Khat Maw?” timi rinli kulh ah zoh.)

¹⁵ ‘Khrihfa pakhat nih cu bantuk mi kha a chawnhbiak ahcun a thil ṭhalo tuahmi ah aa tel ve tiah Baibal nih a ti, a si ko lo maw?’ tiah mi cheukhat nih an ruah men lai. (2 Johan 9-11 rel.) Mah lamhruainak cu zumhpialmi le a hmaan lomi biaknak karhter awkah aa zuammi hna kong a chimmi a si ti kha mah Baibal caang i a hnuhmai bia nih a langhter. (Biat. 2:20) Mi pakhat nih a hmaan lomi cawnpiaknak le a ṭhalomi tuahsernak karhter awkah aa zuam ahcun Khrihfa upa nih amah kha an va leng lai lo. Asinain hmailei ah cun aa ngaichih khawh men. Aa ngaihchih hlan paoh cu kan chawnhbiak awk a si lo i Khrihfabu zong ah i pumh ding in kan sawm awk a si lo.

Jehovah Zawnruahnak le Zaangfahnak kha i Zohchunh

16-17. (a) Jehovah nih sualnak a tuahtu kha zeidah tuah hna seh ti a duh? (Ezekiel 18:32) (b) Khrihfa upa hna cu Jehovah he zeitindah rian an ṭuanṭi?

¹⁶ Hi mekazin ah zei kong dah kan i ruah cang hna? Jehovah nih ahohmanh hrawh si hna hlah seh ti a duh! (Ezekiel 18:32 rel.) Sualnak a tuahtu hna zong amah he i rem ṭhan hna seh ti a duh. (2 Kor. 5:20) Cucaah Jehovah nih hlanlio a mi pawl kha an miphun ning in siseh, pakhat cio in siseh i ngaihchih ding le a sinah kir ṭhan ding in atu le atu a forh hna. Khrihfa upa nih sualnak ngan a tuahtu kha i ngaihchih ding in an bawmh hna tikah Jehovah he rian ṭuanṭinak tinvo sung an hmu.—Rom 2:4; 1 Kor. 3:9.

¹⁷ Sualnak ngan a tuahtu hna an i ngaihchih tikah vancung ah lunglawmhnak tampi a um ti kha i cinken. Khrihfabu chung in a tlaumi tuu pakhat a kir ṭhan tik paoh ah Jehovah cu aa lawm tuk. Jehovah zawnruahnak, zaangfahnak le velngeihnak kong kan ruah tikah amah kan dawtnak cu a fek chin.—Luka 1:78.