1. Nahchuahnak nih Josef chungkhar kha zeitindah a hnorsuan hna?

JAKOB nih a fale dihlak kha a dawt hna, asinain kum 17 a simi Josef kha a hleiin a dawt. Mah tikah Josef ule nih zeitindah an lehrulh? Josef kha an hun nahchuah i an hun huat. A ule nih huat dingin Josef nih zei thil hmanh a tuah lo. Asinain Josef kha sal ah an zuar i an pa kha na dawt bikmi na fapa cu sahrang nih a seh tiah an hlen. Nahchuahnak an ngeih caah an chungkhar daihnak kha an hrawh i an pa kha a ngaih an chiatter.—Gen. 37:3, 4, 27-34.

2. Galati 5:19-21 ningin nahchuahnak cu zeicah ṭih a nun tuk?

² Mah Baibal caang nih nahchuahnak * kha thihnak a chuahter khomi “minung sining nih a tuah tawnmi” thil in a langhter. Mah nih mi pakhat kha Pathian Pennak a sunghter khawh. (Galati 5:19-21 rel.) Nahchuahnak cu huatnak, i siknak le thinhunnak ti bantuk ṭih a nungmi thil ruangah a chuakmi a si.

3. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

³ Nahchuahnak nih chungkhar pehtlaihnak le daihnak a hrawh khawh ti kha Josef ule kong nih a langhter. Josef ule bantukin cun kan tuah lai lo nain kan dihlak in mitlinglo kan si i kan lungthin cu a zer. (Jer. 17:9) Cucaah a caan ah midang kha kan hun nahchuah men hna lai. Kan lungthin chungah zeicah nahchuahnak a um ti hngalh awkah a kan bawm khomi Baibal chung i tahchunhnak cheukhat kong kha zohhmanh hna u sih. Nahchuahnak doh awk le daihnak ser awkah kan  tuah khawhmi lam cheukhat kong zong kan i ruah hna lai.

4. Filistin mi nih Isak kha zeicah an nahchuah?

⁴ Thiri chawva tampi ngeihnak. Isak cu mirum pakhat a si caah Filistin mi nih an nahchuah. (Gen. 26:12-14) Cucaah Isak nih a saṭil pawl a dinhmi hna tikhor vialte kha Filistin mi nih an chilhpiak dih. (Gen. 26:15, 16, 27) Filistin mi hna bantukin tuchan ah mi cheukhat nih anmah nakin thilri chawva tam deuh a ngeimi hna kha an nahchuah hna. Midang ngeihmi thil kha an duh lawng si loin midang nih an ngeihmi zong kha sung hna seh ti an duh.

5. Biaknaklei hruaitu hna nih Jesuh kha zeicah an nahchuah?

⁵ Lawmh a hngalmi sinak. Mi tampi nih Jesuh kha an dawt i an upat tikah Judah biaknaklei hruaitu hna cu an nah a chuak. (Matt. 7:28, 29) Jesuh cu Pathian a aiawhtu a si i biatak cawnpiaktu zong a si. Asinain mah biaknaklei hruaitu hna nih lihbia kha an karhter i Jesuh min kha an chiatter. (Mar. 15:10; Johan 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Mah kong in zeidah kan cawn khawh? A ṭhami an ziaza ruangah Khrihfabu i unau pawl nih an dawt hna tikah kan nahchuah hna awk a si lo. Mah canah an tuahsernak tu kha i zohchunh dingin kan i zuam awk a si.—1 Kor. 11:1; 3 Johan 11.

6. Diotrefes nih nahchuahnak a ngeih kha zeitindah a langhter?

⁶ Khrihfabu i tinvo sung. Kumzabu pakhatnak ah Diotrefes nih Khrihfabu hruaitu pawl kha a nahchuah hna. Khrihfabu ah “hruaitu si a duh” caah lamkaltu Johan le a dang rian a ngeimi unaupa pawl i an ṭhatlonak kong kha tampi a chim. (3 Johan 9, 10) Diotrefes bantukin cun kan tuah lai lo nain kan hmuh lai tiah kan i ruahchanmi rian kha unau dang nih an hmuh tik asiloah a hleiin mah rian kha midang nakin ka ṭuan khawh deuh lai timi ruahnak kan ngeih tikah nahchuahnak kan hun ngei kho ve.

7. Nahchuahnak nih zeitindah a kan hnorsuan khawh?

⁷ Nahchuahnak cu siivai a ngeimi belh bantuk a si. Nahchuahnak thlaici kha kan lungthin chungah hram aa sih ahcun hrawh awkah a har tuk. Nahchuahnak, porhlawtnak le mahzawn lawng i ruahnak ti bantuk a ṭhalomi ruahnak hna nih nahchuahnak kha a ṭhanter khawh. Nahchuahnak nih dawtnak, zawnruahnak le zaangfahnak ti bantuk a ṭhami ziaza hna kha ṭhancho awkah a donh khawh. Nahchuahnak kan ngei ti kan hngalhle cangka in kan lungthin chungin a hram in kan phawi a hau. Nahchuahnak kha zeitindah kan doh khawh?

8. Nahchuahnak doh awkah zei ziaza nih dah a kan bawmh khawh?

⁸ Toidornak le lungsinak kan ngeihnak thawngin nahchuahnak kha kan doh khawh. Kan lungthin ah mah a ṭhami ziaza hna kha a khah ahcun nahchuahnak kan ngei lai lo. Toidornak nih kanmahle kanmah kha a sang tuk in i ruah lo awkah a kan bawmh lai. Toidornak a ngeimi nih cun midang nakin ka biapi deuh tiah aa ruat lo. (Gal. 6:3, 4) Lungsinak a ngeimi nih cun a ngeihmi thil ah aa lungsi i midang he aa tahchunh lo. (1 Tim. 6:7, 8) Toidornak le lungsinak a ngeimi nih cun mi pakhat nih thilṭha a hmuh tikah a lawmhpi.

9. Galati 5:16 le Filipi 2:3, 4 ningin thiang thlarau nih zei tuah awkah dah a kan bawmh lai?

⁹ Nahchuahnak ngeih lo awk le toidornak le lungsinak ngeih awkah Pathian thiang thlarau bawmhnak kan herh. (Galati 5:16; Filipi 2:3, 4 rel.) Jehovah thiang thlarau nih kan ruahnak le kan lungthin kha i dothlat awkah  a kan bawmh khawh. Pathian bawmhnak thawngin a ṭhalomi ruahnak le intuarnak hna kha thilṭha pakhatkhat in kan airolh khawh. (Salm 26:2; 51:10) Nahchuahnak dohnak ah hlawhtlinnak a hmumi Moses le Paul kong hi ruathmanh.

10. Zei thil sining dah Moses caah hneksaknak a si khawh? (A phaw hmanthlak zoh.)

¹⁰ Moses cu Pathian miphun hna cungah nawlngeihnak tampi a ngei, asinain nahchuahnak ruangah midang nih tinvo sung an hmuh ding kha kham awkah aa zuam lo. Tahchunhnak ah, voikhat cu, Jehovah nih Moses sinin a thiang thlarau kha tlawmpal a lak i pumhnak thlam pawngah a dirmi Israel upa phukhat hna cungah khan a chiah. Mah hnu tlawmpal ah, pumhnak thlam ah a ra lomi upa pahnih zong thiang thlarau an hmu i profet bantukin bia an chim ti thawng kha Moses nih a theih. Joshua nih mah upa pahnih kha thlauh dingin a fial tikah Moses nih zeitindah a lehrulh? Mah pa pahnih nih Jehovah mithmaiṭha an hmuhmi cungah Moses cu nahchuahnak a ngei lo. Mah canah an hmuhmi tinvo sung cungah toidor tein a lawmhpi hna. (Nam. 11:24-29) Moses sinin zeidah kan cawn khawh?

11. Khirhfa upa hna nih Moses kha zeitindah an i zohchunh khawh?

¹¹ Khirhfa upa na si ahcun Khrihfabu chung i na duh tukmi tinvo sung kha mi pakhatkhat cawnpiak awkah hal na si bal maw? Tahchunhnak ah, zarh fatin Vennak Innsang Cawnnak caah caan tlaih kha na duh men lai. Asinain Moses bantukin naa toidor ahcun unaupa pakhat kha mah rian cawnpiak dingin hal na si tikah man ka ngei ti lo timi ruahnak na ngei lai lo. Zeicahtiah cutin na cawnpiaknak thawngin a caan a zat tikah mah unaupa nih ṭha tein a ṭuan khawh lai. Cucaah mah unaupa kha lunglawm tein bawm.

12. Tuchan ah, unau pawl nih lungsinak le toidornak an ngeih kha zeitindah an langhter?

¹² A kum a upa cangmi unaupa tampi nih an tonmi a dang thil sining kong hi ruathmanh. Annih cu kum tampi chung Khrihfa upa phu i khuakhangtu in rian an ṭuan. Asinain kum 80 an si tikah lunglawm tein an rian in an i din. Cun kum 70 a si cangmi peng zohkhenhtu hna cu toidor tein an rian in an i din i an rian aa thlenmi kha an cohlan. Nai kum hna ah, vawleicung pumpi ah a ummi Bethel chungkhar i mi tampi cu lohmun ah rian thar pek an si. Mah zumhfekmi unau hna cu an rak ṭuanmi rian a ṭuanmi unau pawl cungah an nah a chuak lo.

13. Paul cu lamkaltu 12 hna cungah zeicah nahchuahnak a ngeih khawh men?

¹³ Lamkaltu Paul cu lungsinak le toidornak a ngeimi hna lakah zohchunh awk a ṭhami pakhat a si. Paul nih nahchuahnak kha a lungthin chungah a luhter lo. Phungchim rian ah fakpi in aa zuam ko nain toidor tein hitin a ti: “Lamkaltu vialte hna lakah nauta bik ka si, a ngaingai ti ahcun lamkaltu ti awk hmanh ka tlak hrimhrim lo.” (1 Kor. 15:9, 10) Lamkaltu 12 cu Jesuh vawleicung phungchim rian a ṭuan chung dihlak Jesuh zultu an si ko nain Paul cu Jesuh a thih i a thawh ṭhan tiangah Khrihfa a si rih lo. A hnuah anih cu “Jentail mi sin lamkaltu” si awkah rianpek a si ko nain lamkaltu 12 lakah i telnak a hleikhunmi tinvo sung tu cu a hmu lo. (Rom 11:13; Lam. 1:21-26) Asinain Jesuh he naih tein a ummi lamkaltu 12 hna cungah nahchuahnak a ngei lo i a hmuhmi tinvo sung ah lungsinak a ngei.

14. Lungsinak le toidornak kan ngeih ahcun zeidah kan tuah lai?

¹⁴ Lungsinak le toidornak kan ngeih ahcun lamkaltu Paul bantuk kan si lai i Jehovah nih nawlngeihnak a pekmi hna cungah upatnak kan ngei lai. (Lam. 21:20-26) Khrihfabu hruai  awkah pa pawl kha rianpek dingin Pathian nih a timhtuah. Annih cu mitlinglo an si ko nain Jehovah nih “minung laksawng” in a hmuh hna. (Efe. 4:8 NW, 11) Mah rianpekmi pa pawl kha kan upat hna i an lamhruainak kha toidor tein kan zulh ahcun Jehovah he kan i naih deuh lai i unau pawl kar zongah daihnak a um lai.

15. Zeidah kan tuah awk a si?

¹⁵ Nahchuahnak kan ngeih ahcun daihnak a um lai lo. Kan lungthin chungin nahchuahnak kha kan phawi a hau i midang lungthin ah nahchuahnak a ngeihtertu thil kha kan hrial a hau. Mah lawngah ‘daihnak a chuahtertu thil le pakhat le pakhat thazaang a petu thil kha tuah i zuam u’ timi Jehovah nawl pekmi kha kan zulh khawh lai. (Rom 14:19) Nahchuahnak doh khawh awkah midang kha zeitindah kan bawmh khawh hna, zeitindah daihnak kan ser khawh?

16. Nahchuahnak doh awkah midang kha zeitindah kan bawmh khawh hna?

¹⁶ Kan lungput le kan tuahsernak nih midang kha fakpi in a hnorsuan khawh hna. Vawlei nih kan ngeihmi thil kha “porhlawtnak” ah hmang hna seh ti a kan duh. (1 Johan 2:16) Asinain mah lungput nih nahchuahnak a kan ngeihter. Kan ngeihmi thil kong asiloah kan cawk hnikmi thil kong kha atu le atu kan chim lonak thawngin midang lungthin chungah nahchuahnak a um lo nakhnga  kan bawmh khawh hna. Nahchuahnak kan hrial khawhnak a dang lam pakhat cu Khirhfabu ah kan hmuhmi tinvo sung he aa tlaiin toidor tein kan umnak thawngin a si. Kan hmuhmi tinvo sung kong he aa tlaiin kan chim peng ahcun nahchuahnak kan ngeih chin nakhnga kan tuahmi bantuk a si lai. Mah canah midang cungah pumpak siaherhnak taktak kan langhternak thawngin le a ṭhami an tuahsernak kha kan cohlanpiak hnanak thawngin lungsinak an ngeih nakhnga kan bawmh khawh hna. Mah nih Khrihfabu ah lungrualnak le daihnak a umter chin lai.

17. Josef ule nih zeidah an tuah khawh, zeicah?

¹⁷ Nahchuahnak dohnak ah hlawhtlinnak kan hmu kho. Josef ule kong kha ruat ṭhan hmanh. Kum tampi a ruah hnuah Josef kha Izipt ram ah an va hmuh ṭhan. Josef nih a ule kha aho a si a chimh hna hlanah an lungput aa thleng maw, tleng lo ti hngalh awkah a hneksak hmasa hna. Josef nih rawl dumṭi dingin a timhtuah i a hniangbik Benjamin kha midang nakin tam deuh a pek. (Gen. 43:33, 34) Asinain a ule cu Benjamin cungah an nah a chuak lo. Mah canah an naupa le an pa Jakob an dawt taktak kha an langhter. (Gen. 44:30-34) Josef ule nih nahchuahnak an ngeih ti lo caah an inchungkhar ah daihnak a um ṭhan. (Gen. 45:4, 15) Cu bantukin zei bantuk nahchuahnak hmanh kha a hram in kan phawi ahcun kan inchungkhar le Khrihfabu ah daihnak a um peng lai.

18. Jeim 3:17, 18 ningin daihnak ser awkah kan i zuam ahcun zeidah a cang lai?

¹⁸ Jehovah nih nahchuahnak kha do hna seh law daihnak ser hna seh ti a kan duh. Cutin tuah khawh awkah fakpi in kan i zuam a hau. Hi capar ah kan i ruah cang bantukin kan lungthin chungah nahchuahnak a um kho. (Jeim 4:5) Mah lengah nahchuahnak a hlorhmi vawlei ah kan nung. Asinain aa toidormi, lungsinak a ngeimi le lawmh a hngalmi kan si ahcun nahchuahnak kan ngei lai lo. Cun daihnak ser awkah kan i zuam ahcun midang he daihnak kan ser khawh lai i dawtnak, zawnruahnak le zaangfahnak ti bantuk a ṭhami ziaza hna kha kan ngei chin lai.—Jeim 3:17, 18 rel.