1-2. Matthai 5:11 ningin hneksaknak kha zeitindah kan hmuh awk a si?

JESUH nih a zultu pawl kha nuamhnak taktak nan hmu lai tiah bia a kamh hna. Cun amah a dawmi hna cu hneksaknak an tong lai ti zongin ralrin a pek hna. (Matt. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Khrih zultu kan si caah kan i lawm tuk. Asinain kan chungkhar nih an kan doh tik, cozah nih an kan hrem tik, rianṭuanṭi hawi asiloah sianginn kaiṭi hawi hna nih a ṭha lomi thil tuah dingin an kan hnek tikah zeitindah kan um? Mah kong hna kan ruah tikah kan lungre a thei men lai.

² Mi tam deuh nih hremnak cu kan i lawmhnak a ruang a si tiah an ruat lo. Asinain Baibal nih kan tuah awk a simi kong kha fiang tein a kan chimh. Tahchunhnak ah, zultu Jeim nih buaibainak kan ton tikah ruahchannak ngei loin um canah kan i lawmh awk a si tiah a ti. (Jeim 1:2, 12) Cun Jesuh zong nih hrem kan si hmanhah kan i lawmh awk a si tiah a ti. (Matthai 5:11 rel.) Hneksaknak lakah zeitindah kan i nuamh peng khawh? Jeim nih a hmasa Khrihfa hna sinah a ṭialmi cakuat kong kan ruahnak thawngin tampi kan cawn khawh. Pakhatnak ah, mah Khrihfa hna nih an tonmi zuamcawhnak kha i ruah hna u sih.

3. Jeim Jesuh zultu a si hnu tlawmpal ah zeidah a rak cang?

³ Jesuh nau Jeim zultu a si hnu tlawmpal ah Jerusalem ah a ummi Khrihfa hna cu hrem an rak si. (Lam. 1:14; 5:17, 18) Zultu Steven thah a si tikah Khrihfa tampi nih Jerusalem kha an zam tak i “Judea ram le Samaria ram ah an i ṭhek dih.” A donghnak ahcun Saipras le Antiok tiang hmanh an rak phan. (Lam. 7:58–8:1; 11:19) Zultu hna cu buaibainak tampi an rak tong. Asinain annih nih an phanhnak hmun kip ah thawngṭha kha an chim i Rom Uknak tangah Khrihfabu tampi kha an rak dirh.  (1 Pet. 1:1) Asinain mah hnu zongah harnak tampi an rak tong rih.

4. A hmasa Khrihfa hna nih zei bantuk hneksaknak dah an rak ton rih?

⁴ A hmasa Khrihfa hna cu hneksaknak tampi an rak tong. Tahchunhnak ah, AD 50 hrawngah Rom Siangpahrang Claudius nih Judah mi pawl kha Rom ram in chuah dih awkah nawl a pek hna. Cucaah Khrihfa a hung simi Judah mi pawl cu an inn chuahtak awk le a dang hmun ah i ṭhial awkah hnek an rak si. (Lam. 18:1-3) Lamkaltu Paul nih AD 61 hrawngah Khrihfa tampi cu mi hmaiah nihsawh an si, thongthlak an si i an thil zong chuh an si tiah a rak ti. (Heb. 10:32-34) Midang bantukin Khrihfa cheukhat cu an si a fak i an zaw ve.—Rom 15:26; Fil. 2:25-27.

5. Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

⁵ Jeim nih AD 62 hlan, a cakuat a ṭial lioah a unau pawl cu hneksaknak tampi an tong ti kha a hngalh. Cucaah Jehovah nih Jeim kha hneksaknak ton hmanhah i nuamh peng khawh awkah unau pawl a bawm khomi ruahnak cheuhnak kong ṭial awkah a rak fial. Jeim cakuat le mah biahalnak a phi kha hlathlai hna u sih: Jeim nih zei lawmhnak kong dah a ṭial? Khrihfa pakhat aa nuamhnak kha zeinihdah a tlauter khawh? Zei bantuk hneksaknak kan ton hmanhah kan i nuamh peng khawh nakhnga fimnak, zumhnak le ralṭhatnak nih zeitindah a kan bawmh khawh?

6. Luka 6:22, 23 ningin Khrihfa pakhat cu hneksaknak a ton tikah zeicah aa nuamh khawh?

⁶ Mi nih kan ngan a dam lawngah, tangka tampi kan ngeih lawngah asiloah a nuammi  chungkhar kan ngeih lawngah kan i nuam kho tiah an ruah. Asinain Jeim nih a chimmi nuamhnak cu Pathian thlarau nih a chuahtermi ziaza phun kha a si i mah nuamhnak cu mi pakhat nih a tonmi thil sining cungah aa hngat lo. (Gal. 5:22) Khrihfa pakhat nih Jehovah lung ka lawmhter i Jesuh nunning ka zulh ti kha a hngalh ahcun aa nuam kho lai i nuamhnak taktak a hmu kho lai. (Luka 6:22, 23 rel; Kol. 1:10, 11) Kan i nuamhnak cu mei inn chung i meizik he tahchunh khawh a si. Meizik cu thli le ruah in kilven a si caah a alh kho peng. Kannih zong kan nunnak ah zei thil a can hmanhah kan i nuam kho peng ve. Kan zawt tik asiloah tangka tlawmte lawng kan ngeih tikah kan i nuamhnak cu a tlau lai lo. Mi nih an kan nihsawh tik, kan chungkharmi asiloah midang nih an kan ralchanh tik hmanhah kan i nuam kho lai. Cun mi nih kan i nuamhnak a tlau nakhnga an i zuam tik paohah kan i nuam chinchin kho. Kan zumhnak ruangah hneksaknak kan tonmi nih Khrih zultu taktak kan si kha a langhter. (Matt. 10:22; 24:9; Johan 15:20) Cucaah Jeim nih hitin a ti khawh: “Ka u le ka nau hna, nan cungah hneksaknak a phunphun a tlun tikah van ṭha ah i rel u.”—Jeim 1:2.

7-8. Hneksaknak kan ton tikah kan zumhnak cu zeicah a hun feh chin?

⁷ Khrihfa hna nih hneksaknak kha zeicah an inkhawh timi kong kha Jeim nih a langhter. Hitin a ti: “Cu bantuk hneksaknak cu nan zumhnak in nan tei tikah inkhawhnak nan ngei.” (Jeim 1:3) Hneksaknak cu thir rawhnak ah hmanmi mei he tahchunh khawh a si. Thir cu an linhter i an kikter tikah a hung fek chin. Cu bantukin hneksaknak kan inkhawh tikah kan zumhnak cu a fek chin. Cucaah Jeim nih hitin a ti: “Zeihmanh bau loin a tlingmi nan si nakhnga a kar lakah ing kho loin um sual loin a dongh tiangin ing ko u.” (Jeim 1:4) Hneksaknak kan tonmi nih kan zumhnak a fehter chin ti kha kan hngalh tikah harnak kha nuam tein kan inkhawh.

⁸ Cun a cakuat ah Jeim nih kan i nuamhnak a tlauter khomi thil cheukhat kong zong kha a langhter. Mah zuamcawhnak hna cu zeidah an si, mah kha zeitindah kan tei khawh?

9. Zeicah fimnak kan herh?

⁹ Zuamcawhnak: Tuah dingmi thil kan hngalh lo tikah. Hneksaknak kan ton tikah Jehovah lung a lawmhtermi thimnak tuah khawh awk, unau pawl bawmh khawh awk le zumhfek tein um khawh peng awkah a sinah bawmhnak hal kan duh. (Jer. 10:23) An kan ralchanhtu hna sinah zeidah kan chim lai i zeidah kan tuah lai ti hngalh khawh awkah fimnak kan herh. Zeidah kan tuah lai ti kan hngalh lo ahcun kan lung a dong kho i kan i lawmhnak zong khulrang in a tlau kho.

10. Jeim 1:5 nih fimnak hmuh awkah kan tuah a herhmi zeidah a kan chimh?

 ¹⁰ Tawnghtham ning: Jehovah sinah fimnak hal. Kan tonmi hneksaknak kha lunglawm tein kan inkhawh nakhnga a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah kan herhmi fimnak kha Jehovah sinah kan hal hmasa a hau. (Jeim 1:5 rel.) Jehovah nih kan thlacamnak a kan let colh lo tiah kan ruah ahcun zeidah kan tuah awk a si? Jeim nih Pathain sinah ‘thla kan cam peng’ awk a si tiah a ti. Fimnak caah cutin kan hal peng tikah Jehovah cu a thin a hung lo. Cun sual zong a kan phaw lai lo. Kan tonmi hneksaknak inkhawh awkah fimnak kan hal tikah vancung kan Pa nih “siang ngaiin” a kan pek. (Salm 25:12, 13) Pathian nih hneksaknak kan tonmi kha a hmuh i kan cungah zaangfahnak a ngei, cun bawmh zong a kan duh. Mah nih a kan nuamhter tuk. Asinain Jehovah nih zeitindah fimnak a kan pek?

11. Fimnak hmuh awkah zeidah kan tuah a herh rih?

¹¹ Jehovah nih Baibal thawngin fimnak a kan pek. (Ptb. 2:6) Cucaah fimnak hmuh khawh awkah Baibal le Baibal hram bunhmi cauk hna kha kan hlathlai a hau. Asinain hlathlainak tuahnak lawngin a za lo. Pathian nih tuah awkah a kan fialmi kha kan tuah a hau. Jeim nih “a bia kan theih paohah cun a za” ti hlah u tiah a ti. (Jeim 1:22) Pathian ruahnak cheuhmi kha kan i bochan ahcun aa nuam deuhmi, a tlarimi le zaangfahnak a ngei deuhmi kan hung si lai. (Jeim 3:17) Mah ziaza hna nih kan i lawmhnak tlau loin hneksaknak kan tonmi paoh inkhawh awkah a kan bawmh lai.

12. Baibal kong ṭha tein hngalh cu zeicah a biapit tuk?

¹² Baibal cu thlalang bantuk a si. Mah nih ṭha deuh in kan tuah a herhmi thil le mah kha zeitindah kan tuah khawh ti kha hngalh awkah a kan bawmh. (Jeim 1:23-25) Tahchunhnak ah, Baibal kan hlathlai hnuah kan thin kan i sum a hau ti kha kan hngalh men lai. Jehovah  bawmhnak thawngin midang asiloah a dang buaibainak ruangah kan thin a hun tikah zeitindah nem tein kan tawnghtham khawh ti kha kan hngalh. Nun a nemmi kan si ahcun buaibainak kan ngeih tikah ṭha tein kan tawnghtham khawh lai. Cun fiang tein khua kan ruah khawh lai i a ṭhami biakhiahnak zong kan tuah khawh lai. (Jeim 3:13) Baibal kong ṭha tein hngalh cu a biapi tukmi a si.

13. Baibal ah an kong ṭial a simi hna kong kha zeicah kan hlathlai awk a si?

¹³ A caan ah palhnak kan tuah hnu lawngah kan tuah lo awk a simi thil kha kan hngalh tawn. Asinain cutin hngalh cu a fawi lo. Fimnak hmuh khawh awkah a ṭha deuhmi lam cu midang nih an tuahmi thil ṭha le thil ṭhalo in cawn kha a si. Cucaah Jeim nih Abraham, Rahab, Job le Elijah ti bantuk Baibal ah an kong ṭialmi hna kha i zohchunh hna dingin tha a kan pek. (Jeim 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Mah zumhfekmi Jehovah salle nih an i lawmhnak a tlauter khomi hneksaknak hna kha an rak inkhawh. Inkhawhnak an ngeihmi nih kannih zong Jehovah nih inkhawhnak ngeih awkah a kan bawmh khawh ve ti kha a langhter.

14-15. Lunghrinhnak kan ngeihmi kha zeicah zei rel loin kan um awk a si lo?

¹⁴ Zuamcawhnak: Tawnghtham khawh a si lomi lunghrinnak. A caan ah Baibal chung i thil cheukhat kong he aa tlaiin hngalhthiam awkah kan i harh men lai. Asiloah kan i ruahchanmi ningin Jehovah nih kan thlacamnak kha a kan let men lai lo. Mah nih lunghrinnak a kan ngeihter men lai. Lunghrinnak kan ngeihmi kha zei rel loin kan um ahcun kan zumhnak a der lai i Jehovah he kan i pehtlaihnak zong a rawk lai. (Jeim 1:7, 8) Cun mah nih hmailei kong he aa tlaiin kan i ruahchanmi hmanh kha a tlauter khawh.

¹⁵ Lamkaltu Paul nih hmailei kong kan i ruahchanmi cu thircangai bantuk a si tiah a ti. (Heb. 6:19) Thircangai nih tilawng kha thlichia a hran lioah fek tein a dir nakhnga le lung a pah nakhnga lo a kham khawh. Asinain tilawng an ṭemnak thir cikcin a cah lo lawngah thircangai cu hman awkah a tlakmi a si lai. Thircangai hri cikcin cu a cah khawh bantukin tawnghtham khawh a si lomi lunghrinnak zong nih kan zumhnak kha a derter khawh ve. Cun buaibainak hna kan ton tikah Jehovah nih a biakam pawl a tlinter lai timi kan zumhnak cu a tlau kho. Kan zumhnak a tlau ahcun ruahchannak kan ngeihmi zong a tlau lai. Jeim nih a chim bantukin lunghrinnak a ngeimi hna cu “thlichia nih a choihmi rili tilet bantuk” an si. (Jeim 1:6) Cu bantuk lunghrinnak a ngeimi pakhat cu zeitikhmanh ah aa nuam kho lai lo.

16. Lunghrinnak kan ngeih ahcun zeidah kan tuah awk a si?

¹⁶ Tawnghtham ning: Lunghrinnak na ngeihmi kha tlauter law na zumhnak kha fehter. Lungawṭawn in um hlah. Profet Elijah chan ah Jehovah miphun pawl cu lungawṭawm in an hung um. Elijah nih hitin a ti hna: “Zei can dah bei lengmang in ruahnak pahnih he nan kal lai? BAWIPA cu Pathian a si a si ahcun, amah cu zul u; sihmanhsehlaw Baal cu Pathian a si ahcun, amah cu zul fawn ko u.” (1 Si. 18:21) Tuchan zongah cutin a si ve. Cucaah kanmah theng nih Jehovah cu Pathian a si, Baibal cu Pathian Bia a si i Jehovah Tehte Hna cu a miphun an si ti kha kan langhter khawh nakhnga hlathlainak kan tuah a hau. (1 Thes. 5:21) Cutin tuahnak nih lunghrinnak kan ngeihmi kha a tlau lai i kan zumhnak zong a fek chin lai. Lunghrinnak tawnghtham awkah bawmhnak kan herh ahcun Khrihfa upa pawl sinah kan hal khawh hna. Lunglawm tein Jehovah kan bia peng khawh nakhnga fiang tein thil kan tuah awk a si.

17. Kan ralṭhatnak a tlau ahcun zeidah a cang lai?

¹⁷ Zuamcawhnak: Hnabeidonghnak. Baibal nih hitin a ti: “Harnak caan i na der [hnabeidongh,  NW] a si ahcun na der taktak a si.” (Ptb. 24:10) “Hnabeidongh” timi Hebru biafang cu “ralṭhatnak tlau” timi sullam a ngei kho. Na ralṭhatnak a tlau ahcun naa lawmhnak zong khulrang in a tlau lai.

18. Inkhawhnak timi a sullam cu zeidah a si?

¹⁸ Tawnghtham ning: Inkhawhnak ngeih awkah ralṭhatnak aan petu Jehovah kha i bochan. Hneksaknak kan inkhawh nakhnga ralṭhatnak kan ngeih a hau. (Jeim 5:11) Jeim chimmi “inkhawhnak” timi biafang nih a umnak hmun ah fek tein a dir pengmi mi pakhat kong kha a chim duhmi a si. A umnak hmun ah ralṭha tein a dir i a ral pawl nih an doh hmanhah a tli lomi ralkap pakhat kong kha kan lungah a chuak men lai.

19. Lamkaltu Paul chiahmi zohchunhawk ṭha in zeidah kan cawn khawh?

¹⁹ Lamkaltu Paul nih ralṭhatnak le inkhawhnak ah zohchunhawk ṭha a chiah. Anih zong a caan ah a tha a rak der. Asinain a herhmi thazaang a petu Jehovah kha aa bochan caah inkhawhnak a rak ngei. (2 Kor. 12:8-10; Fil. 4:13) Jehovah bawmhnak kan herh ti kha toidor tein kan cohlan ahcun mah bantuk ṭhawnnak le inkhawhnak kha kan ngei kho ve lai.—Jeim 4:10.

20-21. Zeidah kan zumh khawh?

²⁰ Hneksaknak kan tonmi cu Jehovah dantatnak a si lo tiah kan zumh khawh. Jeim nih hitin a ti: “Cu bantuk hneksaknak kha mi nih an in tikah, ‘tukforhnak hi Pathian sinin a ra,’ an ti awk a si lo; zeicahtiah Pathian cu ṭhatlonak nih a tukforh kho lo i amah zong nih ahohmanh a tukforh bal hna lo.” (Jeim 1:13) Mah cu a hmaanmi a si ti kha kan zumh tikah dawtnak a ngeimi vancung kan Pa he kan hun i naih deuh.—Jeim 4:8.

²¹ Jehovah cu “aa thleng lo.” (Jeim 1:17) Pathian nih kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna kha hneksaknak an ton chung dihlak a rak bawmh hna i tuchan zongah a kan bawmh ve lai. Cucaah fimnak, zumhnak le ralṭhatnak ngeih awkah Jehovah sinah lungtak tein bawmhnak hal. Mah tikah Pathian nih na thlacamnak kha aan leh lai. Cun hneksaknak na ton buin i nuamh peng khawh awkah Pathian nih aan bawmh lai ti kha na zumh khawh.