CAWN AWK CAPAR 5
“Khrih Cu Pa Lu A Si”
“Khrih cu pa lu a si.”—1 KOR. 11:3, NW.
HLA 12 Lianngan Pathian, Jehovah
LANGHTERNAK *
1. A nupi le a fale a pehtlaih hnanak ah pa pakhat cu zei nih dah a aip khawh?
“LU SINAK” timi cu na caah zei sullam dah a ngeih? Cheukhat pa pawl nih an nunphung asiloah an chungkhar hnulei sining hna kha an i iapter i mah ningin an nupile le an fale kha an pehtlaih hna. Europe ah a ummi unaunu Yanita nih “ka umnak hmun i mi hna nih nu kha pa nakin a nauta deuhmi in le sal bantukin an hmuh hna” tiah a ti. Cun United States ah a ummi unaupa Luke nih hitin a ti: “Cheukhat pale nih an fapale kha nu nih an chimmi bia cu a biapi lo i an bia zong ngaih a hau lo tiah an cawnpiak hna.” Asinain pa pawl nih an nupile cutin an pehtlaihmi hna cu Jehovah duhnak a si lo. (Marka 7:13 he tahchunh.) A si ahcun pa pawl nih chungkhar lu ṭha si awkah zeitindah an cawn khawh?
2. Chungkhar lu nih zeidah a hngalh awk a si, zeicah?
2 Chungkhar lu ṭha si awkah pa pakhat nih Jehovah nih a halmi kha a hngalh hmasa a hau. Cun Jehovah nih lu sinak kha zeicah a dirh ti le Jehovah le Jesuh kha zeitindah kaa zohchunh khawh hna ti zong kha a hngalh a hau. Pa pakhat caah cu bantuk kong hngalh cu zeicah a biapit? Zeicahtiah Jehovah nih chungkhar lu hna kha nawlngeihnak cheukhat a pek hna i mah kha ṭha tein an hman lai tiah aa ruahchan caah a si.—Luka 12:48b.
Lu Sinak Timi Cu Zeidah A Si?
3. Lu sinak kong he aa tlaiin 1 Korin 11:3 in zeidah kan cawn khawh?
3 Kuatkhat Korin 11:3 rel. Mah Baibal caang ah Jehovah nih van chungkhar le vawlei chungkhar a dirh ning kong kha a langhter. Lu sinak ah nawlngeihnak le rian ngeihnak tiah thil pahnih aa tel. Jehovah cu “lu” asiloah nawl a ngei bikmi a si i vancungmi i telin a fale dihlak cungah biaceihnak nawl a ngei. (Rom 14:10; Efe. 3:14, 15) Jehovah nih Jesuh kha Khrihfabu vialte cungah nawlngeihnak a pek, asinain Jehovah nih a kan pehtlaih ningin pehtlaih ve awkah Jesuh cu rian a ngei. (1 Kor. ) Jehovah nih vale kha nupile le fale cungah nawlngeihnak a pek hna, asinain Jehovah le Jesuh nih an chungkhar an pehtlaih hna ningin a chungkhar pawl pehtlaih ve awkah rian a ngei.— 15:271 Pet. 3:7.
4. Jehovah le Jesuh nih zei nawl dah an ngeih?
4 Van le vawlei ah Lu a simi Jehovah cu a fale pawl nih an zulh awk a simi phunglam pawl sernak nawl le mah ningin zulh awkah forhnak nawl a ngei. (Isa. 33:22) Khrihfabu lu a simi Jesuh zong phunglam sernak nawl le mah ningin zulh awkah forhnak nawl a ngei ve.—Gal. 6:2; Kol. 1:18-20.
5. Khrihfa a simi chungkhar lu pakhat nih zei nawlngeihnak dah a ngeih, a ri ngeihnak cu zei hna dah an si?
5 Jehovah le Jesuh bantukin Khrihfa chungkhar lu a simi nih a chungkhar caah biakhiahnak tuahnak nawl a ngei. (Rom 7:2; Efe. 6:4) Asinain a nawlngeihnak cu ri a ngei. Tahchunhnak ah, a nawlngeihnak cu Baibal phunglam cungah hram aa bunh awk a si. (Ptb. 3:5, 6) Cun chungkhar lu pakhat cu a chungkhar a si lomi hna cungah phunglam sernak nawl a ngei lo. (Rom 14:4) A fale cu an hun upat i inn in an chuah tik zongah amah lamhruainak tangah a fale cu an um ti lo nain a fale nih an upat peng.—Matt. 19:5.
Jehovah Nih Zeicah Lu Sinak Kha A Dirh?
6. Zeicah Jehovah nih lu sinak kha a dirh?
6 Jehovah nih a chungkhar kha a dawt caah lu sinak kha a dirhmi a si. Mah cu amah sinin hmuhmi laksawng a si. Lu sinak nih Jehovah chungkhar ah daihnak a chuahter khawh i ningcang tein lam a hruai khawh. (1 Kor. 14:33, 40) Nawlngeitu taktak kha fiang tein hngalh a si lo ahcun Jehovah chungkhar cu ṭha tein dirh lomi le aa nuam lomi an si lai. Tahchunhnak ah, ahonih dah hmanung bik biakhiahnak a tuah lai ti le mah biakhiahnak ningin ahonih dah lam a hruai hna lai ti kha ahohmanh nih an hngal lai lo.
7. Efesa 5:25, 28 ningin Jehovah nih pa pawl nih nu pawl kha zeitindah pehtlai hna seh ti a duh?
7 Pathian nih lu sinak kha thil ṭha tuah awkah a dirhmi a si ahcun tuchan nu tampi nih an vale nih hremmi asiloah ukmi kan si tiah zeicah an ruah? Zeicahtiah pa tampi nih chungkhar nunnak le an hmunhma i nunphung zulhnak kong he aa tlaiin Jehovah phunglam kha zei ah an rel lo caah a si. Asiloah anmah pumsa duhnak caah an nupile kha ningcang loin an pehtlaih hna caah a si kho men. Tahchunhnak ah, a vapa nih a nupi a ukmi cu a biapimi pakhat in ka hmu seh asiloah midang nih “a pasal tuk” tiah ka ruat hna seh ti a duh caah a si men lai. Cun ka nupi nih ka daw seh tiin cun ka hnek kho lo, asinain a ka ṭih nakhnga cu ka tuah khawh tiah a ruah men lai. Cucaah a nupi kha a uk khawh nakhnga cu bantuk lam kha a hmanmi a si men lai. * Cutin a ruat i a tuahmi pa cu a palh taktakmi a si. Cutin an tuahmi cu nu pawl an upat lomi hna a si i Jehovah duhnak kha dairek in an ralchanhmi zong a si.—Efesa 5:25, 28 rel.
Pa Pakhat Nih A Ṭhami Chungkhar Lu Si Awkah Zeitindah A Cawn Khawh?
8. Pa pakhat nih a ṭhami chungkhar lu a si khawh nakhnga zeitindah a cawn khawh?
8 Pa pakhat nih a ṭhami chungkhar lu a si khawh nakhnga Jehovah le Jesuh nih nawlngeihnak an hman ning aa zohchunhnak thawngin a cawn khawh. Jehovah le Jesuh nih an langhtermi sining pahnih le chungkhar lu nih a nupi le a fale a pehtlaih hna tikah mah sining zeitindah a langhter khawh timi kong kha zohmanh hna u sih.
9. Jehovah nih toidornak kha zeitindah a langhter?
Gen. 18:23, 24, 32) A nawlngeihnak he aa tlaiin ruahnak an cheuhmi kha a cohlan. (1 Si. 22:19-22) Jehovah cu a tlingmi a si ko nain kan sinin tlinnak kha aa ruahchan lo. Mah canah a tling lomi minung nih a rian kha tlamtling tein an ṭuan khawh nakhnga a bawmh hna. (Salm 113:6, 7) Baibal nih Jehovah cu “bawmtu” a si tiah a ti. (Salm 27:9; Heb. 13:6) Siangpahrang David nih Jehovah toidornak le bawmhnak thawngin ka rian nganpi ka ṭuan khawhmi a si ti kha a hngalh. —2 Sam. 22:36.
9 Toidornak. Jehovah cu a fim bikmi a si ko nain a salle ruahnak kha a ngaihpiak hna. (10. Jesuh nih toidornak kha zeitindah a langhter?
10 Jesuh kong kha ruathmanh. An Bawi le an Saya a si ko nain Jesuh nih a zultu pawl ke kha a rak ṭawlpiak hna. Jehovah nih mah kong kha Baibal ah a ṭialter hnanak a ruang pakhat cu zeidah a si? Innchungkhar lu i telin kan dihlak in mah kha i zohchunh hna seh ti a duh caah a si. Jesuh theng nih hitin a ti: “Nan caah i zohchunhawk kaan tuahpiak cang hna, nan ca i ka tuah bantuk khan nannih zong nih nan tuah ve awk a si.” (Johan 13:12-17) Jesuh cu nawlngeihnak nganpi a ngei ko nain mi nih a rianṭuanpiak ding kha aa ruahchan lo. Mah canah midang rian tu kha a rak ṭuanpiak hna.—Matt. 20:28.
11. Chungkhar lu pakhat nih toidornak kong he aa tlaiin Jehovah le Jesuh sinin zeidah a cawn khawh?
11 Kan cawn khawhmi. Chungkhar lu nih toidornak kha lam tampi in a langhter khawh. Tahchunhnak ah, a nupi le a fale sinin tlinnak kha aa ruahchan lo. A nupi le a fale nih ruahnak an cheuhmi kha a lung a tlin lo hmanhah a ngaihpiak hna. United States ah a ummi Marley nih hitin a ti: “A caan ah ka va pa he kan ruahnak aa khat tawn lo. Asinain biakhiahnak a tuah hlanah mah kong he aa tlaiin ka ruahnak kha a ka hal i ṭha tein a ruah caah a ka sunsak i a ka upat tiah ka ruah.” Mah lengah a pawngkammi hna nih inn rian cu nu pawl rian a si tiah an ruah hmanhah aa toidormi va nih cun inn rian kha lungtho tein a ṭuan. Mah cu zuamcawhnak a si kho. Zeicah? Unaunu Rachel nih hitin a ti: “Ka umnak hmun ahcun pa pakhat nih a nupi kha kheng ṭawl le inn thianh a bawmh ahcun a innpa pawl le a rualchan pawl nih ‘a pa sal’ lo tiah an ruah lai. A nupi hmanh a uk kho lo tiah an ruah lai.” Na umnak hmun i mi tampi nih cu bantuk ruahnak
an ngeih ahcun sal rian in an hmuh ko nain Jesuh nih a zultu pawl an ke a ṭawlpiakmi hna kha i cinken. A ṭhami chungkhar lu nih cun midang nih nawl a ngei tukmi asiloah a biapi tukmi in an hmuhmi kha a duh lo. A nupi le a fale kha nuamhter a duh hna. Toidornak lengah a ṭhami chungkhar lu nih a dang zei sining dah a ngeih a hau rih?12. Dawtnak nih Jehovah le Jesuh kha zei tuah awkah dah a forh hna?
12 Dawtnak. Jehovah nih a tuahmi thil vialte cu dawtnak nih a forh caah a si. (1 Johan 4:7, 8) A kan dawt i a hawi siter a kan duh ti kha Baibal le a bupi a kan peknak thawngin a langhter. A kan dawt kha a kan hngalhternak thawngin lungthinlei kan herhmi kha a kan bawmh. Kan herhmi pumsalei thilri kong he aa tlaiin tah zeitin? Jehovah cu “zeizong vialte siang ngaiin a kan petu Pathian” a si. (1 Tim. 6:17) Palhnak kan tuah tikah a kan remhpiak, asinain a kan dawt ṭhiamṭhiam. Dawtnak nih Jehovah kha kan caah tlanhnak man timhtuahpiak awkah a forh. Cun Jesuh zong nih a kan dawt tuk caah kan caah a nunnak kha a pek. (Johan 3:16; 15:13) Jehovah le Jesuh cungah zumhfek tein a ummi hna cu anmah dawt lo awkah zeihmanh nih a kham kho hna lo.—Johan 13:1; Rom 8:35, 38, 39.
13. Chungkhar lu nih a chungkhar cungah dawtnak langhter cu zeicah a biapit? (“ Nupi A Ṭhi Kami Pa Pakhat Nih A Nupi Sinin Zeitindah Upatnak A Hmuh Khawh?” timi rinli kulh zongah zoh.)
13 Kan cawn khawhmi. Chungkhar lu nih a tuahmi thil vialte cu dawtnak nih a forh caah a si awk a si. Mah cu zeicah a biapit tuk? Lamkaltu Johan nih hitin a ti: “A hmuhmi a unau [asiloah a chungkhar] hmanh a dawt khawh lo ahcun a hmuh lomi Pathian cu a daw kho lai lo.” (1 Johan 4:11, 20) A hleiin a chungkhar a dawmi le Jehovah le Jesuh zohchunh a duhmi pa pakhat nih cun a chungkhar thlaraulei, lungthinlei le pumsalei ah an herhmi kha a bawmh hna lai. (1 Tim. 5:8) A fale kha a cawnpiak hna lai i a chimhhrinh hna lai. A chungkhar ṭhatnak a hmuhtermi le Jehovah thang a ṭhattermi biakhiahnak a tuah khawh nakhnga a cawn peng lai. Atu a herhmi thil pakhat cio kong le chungkhar lu pakhat nih Jehovah le Jesuh zeitindah aa zohchunh khawh hna timi kong kha kan i ruah hna lai.
Chungkhar Lu Nih A Tuah Awk A Simi
14. Chungkhar lu nih a chungkhar pawl kha Jehovah he an i naih peng nakhnga zeitindah a bawmh khawh hna?
14 A chungkhar nih thlaraulei an herhmi kha a bawmh hna. Jesuh nih a Pa bantuk a si kha a zultu pawl an zumhnak a feh peng nakhnga bawmh a duh hnanak thawngin a rak langhter. (Matt. 5:3, 6; Mar. 6:34) Mah bantukin chungkhar lu pakhat ca zongah a biapi bikmi cu a chungkhar pawl Jehovah he an i naih peng nakhnga bawmh kha a si. (Deut. 6:6-9) Chungkhar lu nih a chungkhar pawl he Baibal relnak, hlathlainak, pumhnak, phungchimnak le Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak an ngeih peng nakhnga a bawmh hnanak thawngin cutin a tuah khawh.
15. Chungkhar lu nih a chungkhar pawl i lungthinlei an herhmi a bawmh khawh hnanak lamkhat cu zeidah a si?
15 A chungkhar pawl i lungthinlei an herhmi kha a bawmh hna. Jehovah nih Jesuh a dawt kha mi hmaiah hlangfang tein a rak chim. (Matt. 3:17) Jesuh nih a zultu pawl a dawt hna kha a biachim le a tuahsernak in atu le atu a rak langhter. A zultu pawl zong nih amah an dawt kha an rak langhter ve. (Johan 15:9, 12, 13; 21:16) Chungkhar lu nih a nupi le a fale a dawt hna kha anmah he Baibal hlathlaiṭinak ti bantuk a tuahnak thawngin a langhter khawh. Cun a chungkhar a dawt hna le a sunsak hna kha a chimh hna awk a si. Mah lengah aa tlak tik paohah midang hmaiah a thangṭhat hna awk zong a si.—Ptb. 31:28, 29.
16. Chungkhar lu nih zeidah a tuah awk a si rih, cun zeitindah a tlarimi a si peng khawh?
16 A chungkhar i pumsalei an herhmi kha a bawmh hna. Jehovah nih a nawl an ngaih lo ruangah dan a tat hna lio hmanhah Israel mi pawl i a hrampi an herhmi kha a rak bawmh hna. (Deut. 2:7; 29:5) Tuchan zongah nifatin a hrampi kan herhmi thil kha a kan pek. (Matt. 6:31-33; 7:11) Jesuh zong nih amah hnu a zulmi hna kha rawl a rak dangh hna. (Matt. 14:17-20) Mah lengah mizaw tampi zong kha a rak damter hna. (Matt. 4:24) Jehovah lunglawmhter awkah chungkhar lu pakhat nih cun a chungkhar pumsalei herhmi kha a bawmh hna awk a si. Asinain a tlarimi a si peng a hau. A chungkharmi hna i thlaraulei le lungthinlei an herhmi bawmh khawh lo tiangin vawlei lei rianṭuannak caah a caan tam tukin a hman awk a si lo.
17. A kan cawnpiak ning le a kan chimhhrin ningin Jehovah le Jesuh nih zei zohchunhawk ṭha dah an chiah?
17 A chungkhar kha a cawnpiak hna. Jehovah nih bawmh a kan duh caah a kan cawnpiak i a kan chimhhrinh. (Heb. 12:7-9) A Pa bantukin Jesuh zong nih amah nawlngeihnak tangah a ummi hna kha dawtnak he a cawnpiak hna. (Johan 15:14, 15) Jesuh cu hlangfang tein thil a tuahmi a si ko nain zaangfahnak zong a ngei. (Matt. 20:24-28) Mitling lo kan simi le atu le atu palhnak kan tuahmi kha a hngalhthiam.—Matt. 26:41.
18. A ṭhami chungkhar lu nih zeidah aa cinken?
18 Jehovah le Jesuh aa zohchunhmi chungkhar lu nih cun a nupi le a fale cu mitlinglo an si ti kha aa cinken. A nupi asiloah a fale kha “bia hrang” in a chawn hna lo. (Kol. 3:19) Mah canah Galati 6:1 i phunglam kha a zulh, cun amah zong mitlinglo a si ti kha aa cinken peng i a chungkhar pawl kha “nemnak tein” pehtlaih hna awkah aa zuam. Jesuh bantukin a tuahsernak in cawnpiak cu a ṭha bikmi a si ti kha a hngalh.—1 Pet. 2:21.
19-20. Chungkhar lu nih biakhiahnak a tuah tikah Jehovah le Jesuh kha zeitindah aa zohchunh khawh hna?
19 Mahzawn ruat lomi biakhiahnak kha tuah. Jehovah nih midang caah a ṭha dingmi biakhiahnak kha a tuah. Tahchunhnak ah, thil nung pawl ser dingin biakhiahnak a tuahmi cu amah ṭhatnak caah si loin nuam tein nung hna seh ti a kan duh caah a si. Kan sualnak hlohpiak awkah a Fapa pek dingin a hohmanh nih an hnek kho lo. Kanmah ṭhatnak caah raithawinak pek dingin lungtho tein biakhiahnak a rak tuah. Jesuh zong nih midang caah a ṭha dingmi biakhiahnak kha a rak tuah ve. (Rom 15:3) Tahchunhnak ah, a tha a bat tuk lio caan hmanhah i dinh loin mi bupi kha a rak cawnpiak hna.—Mar. 6:31-34.
20 A ṭhami chungkhar lu nih a tuah awk a simi lakah a har bikmi thil pakhat cu a chungkhar caah a ṭhami biakhiahnak tuah le mah rian cu a caah a biapi tukmi a si ti hngalh kha a si. A ruang ṭha um loin asiloah chikkhat a intuar ning cungah i hngat in biakhiahnak tuah lo awkah aa zuam. Cun a ṭhami biakhiahnak tuah khawh ning kong he aa tlaiin Jehovah cawnpiaknak kha a cohlan. * (Ptb. 2:6, 7) Cuticun amah ṭhatnak caah si loin midang ṭhatnak ca tu kha a ruah lai.—Fil. 2:4.
21. A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?
21 Jehovah nih chungkhar lu hna kha a harmi rian a pek hna. Chungkhar lu pawl nih mah an rian kha a ṭha bik in an ṭuan lai tiah aa ruahchan. Asinain va pakhat nih Jehovah le Jesuh tuahsernak kha a si khawh chungin aa zohchunh ahcun a ṭhami chungkhar lu pakhat a hung si lai. Cun a nupi zong nih a rian kha tling tein a ṭuan ahcun an chungkhar cu a nuam lai. Nupi pakhat nih lu sinak kha zeitindah a hmuh awk a si i zei zuamcawhnak dah a ton khawh? Mah biahalnak a phi kha a hnu capar ah kan i ruah hna lai.
HLA 16 Chiti Thuhmi Fapa caah Jehovah kha Thangṭhat
^ cat. 5 Pa pakhat cu nupi a ngeih tikah chungkhar lu a hung si. Hi capar ah lu sinak timi cu zeidah a si, Jehovah nih lu sinak kha zeicah a dirh i pa hna nih Jehovah le Jesuh sinin zeidah an cawn khawh timi kong kha kan i ruah hna lai. A changtu capar ah vale le nupile nih Jesuh le Baibal tuanbia in an cawn khawhmi kong kha kan i ruah hna lai. Cun a donghnak capar ah unaupa hna nih Khrihfabu ah an nawlngeihnak kha zeitindah an hman awk a si timi kong zong kan i ruah hna lai.
^ cat. 7 A caan ah video le cauk hna ah pa pakhat nih a nupi kha a ding loin a pehtlaih i pumsalei in a hrem hmanhah mah cu cohlan khawh a si ko tiah an langhter tawn. Cucaah mi nih pa pakhat nih a nupi cutin a ukmi cu a palh lo tiah an ruah khawh men.
^ cat. 20 A ṭhami biakhiahnak tuah khawh ning kong he aa tlaiin tam deuh in hngalh awkah 2011, April 15, Vennak Innsang capar chung i “Pathian Thang A Ṭhattermi Biakhiahnak Tuah” timi cc. 13-17 ah zoh.