CAWN AWK CAPAR 7
Khrihfabu Ah Lu Sinak Hngalhthiamnak
“Khrih hrimhrim cu Khrihfabu khamhtu a si i Khrihfabu cu a pum kha a si.”—EFE. 5:23.
HLA 137 Zumhtlak Khrihfa Nu Hna
LANGHTERNAK *
1. Jehovah chungkhar an lung aa rualnak a ruang pakhat cu zeidah a si?
JEHOVAH chungkhar kan si caah kan i lawm tuk. Zeicah lungrual tein le dai tein kan um khawh? A ruang pakhat cu kan dihlak in lu sinak he aa tlaiin Jehovah timhtuahnak kha kan si khawh chungin upat awkah kan i zuam caah a si. Lu sinak timhtuahnak kha ṭha deuh in kan hngalhthiam tikah kan lung a hun i rual deuh.
2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?
2 Hi capar ah Khrihfabu ah ahodah nawl a ngei timi kong kan i ruah hna lai. A tanglei biahalnak hna i a phi zong kan i ruah hna lai: Unaunu pawl i an rian cu zeidah a si? Unaupa vialte cu unaunu vialte i an lu an si dih ti cu a hmaan maw? Chungkhar lu pakhat nih a nupi le a fale cungah nawl a ngeih bantukin Khrihfa upa hna tah unau pawl cungah nawl an ngei ve maw? Pakhatnak ah, unaunu pawl kha zeitindah kan hmuh hna awk a si timi kong i ruah hna lai.
Unaunu Pawl Kha Zeitindah Kan Hmuh Hna Awk A Si?
3. Unaunu pawl ṭuanmi rian sunsak chin awkah zeinihdah a kan bawmh lai?
3 Chungkhar zohkhenhnak, phungchimnak le Khrihfabu bawmhnak ah fakpi in aa zuammi unaunu pawl kha kan sunsak tuk hna. Jehovah le Jesuh nih unaunu pawl an hmuh hna ning kha kan ruah ahcun kan sunsak chinchin hna lai. Cun lamkaltu Paul nih nu pawl a pehtlaih hna ning kong kan ruahnak thawng zongin ṭhatnak kan hmu lai.
4. Jehovah nih pa pawl bantukin nu pawl zong a sunsak hna ti kha Baibal nih zeitindah a langhter?
4 Jehovah nih pa bantukin nu pawl zong a sunsak hna tiah Baibal nih a langhter. Tahchunhnak ah, lamkaltu pawl chan ah Jehovah nih holh dang holh khawhnak ti bantuk khuaruahhar thil an tuah khawh nakhnga nu he, pa he thiang thlarau a pek hna ti kha mah nih a langhter. (Lam. 2:1-4, 15-18) Pa pawl bantukin nu pawl zong thiang thlarau in chiti thuh an si i Khrih he uktu an ṭuanṭi lai. (Gal. 3:26-29) Cun pa pawl bantukin nu pawl zong vawlei ah zungzal nunnak laksawng an hmu ve lai. (Biat. 7:9, 10, 13-15) Mah lengah nu he pa he thawngṭha chim awk le cawnpiak awkah rian pek kan si. (Matt. 28:19, 20) Tahchunhnak ah, lamkaltu cauk ah unaunu Prisila kong kha a langhter. Amah le a vapa Akuila nih fimthiamnak a ngeimi Apollo kha biatak kong tam deuh in a hngalh nakhnga an rak cawnpiak.—Lam. 18:24-26.
5. Jesuh nih nu pawl a upat hna ti kha Luka 10:38, 39, 42 nih zeitindah a langhter?
5 Jesuh nih nu pawl kha a hmaizah hna i a upat hna. Jesuh nih nu cu pa nakin a nauta deuh tiah a ruatmi Farasi pawl kha aa zohchunh hna lo. Annih nih nu pawl kha zapi hmaiah an chawn duh hna lo i Baibal kong zong anmah he i ruah an duh lo. Asinain Jesuh nih cun pa bantukin nu pawl zong a biapimi biatak kong kha a rak ruah hna. * (Luka 10:38, 39, 42 rel.) Phungchim dingin khual a tlawn lioah nu pawl zong an rak i tel ve. (Luka 8:1-3) Cun Jesuh nih thihnak in a thawhṭhannak kong kha a zultu pawl sinah chimh dingin nu pawl kha tinvo sung a rak pek hna.—Johan 20:16-18.
6. Paul nih nu pawl a upat hna kha zeitindah a langhter?
6 Lamkaltu Paul nih Timote kha nu pawl upat dingin a hngalhter ṭhan. Paul nih “a tar deuhmi nu kha na nu bantuk” in pehtlai hna law “a no deuhmi nu kha thiannak in na far” bantukin hmu hna tiah a ti. (1 Tim. 5:1, 2) Paul nih Timote kha Khrihfa patling a si nakhnga tampi a rak bawmh, asinain a nu le a pi cu “cathiang” a hngalh nakhnga a bawm hmasami an si ti kha a hngalh. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Paul nih Rom mi hna sin a cakuat ah unaunu pawl i an min kha a rak langhter. Unaunu pawl ṭuanmi rian kha aa cinken lawng si loin mah cungah aa lawmhnak kong zong kha a rak chim.—Rom 16:1-4, 6, 12; Fil. 4:3.
7. Atu ah zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?
7 A hmasa catlangbu hna ningin Baibal nih unaunu pawl cu unaupa pawl nakin a nauta deuhmi an si tiah a langhter lo. Dawtnak a ngeimi le a siang tukmi unaunu hna nih Khrihfabu kha tampi an bawmh. Cun Khrihfabu ah daihnak le lungrualnak a um nakhnga unaunu pawl an i zuamnak kha Khrihfa upa pawl nih an sunsak tuk. Asinain biahalnak cheukhat i a phi kha hngalh a hau. Tahchunhnak ah: Jehovah nih nu pawl kha a caan ah lu khuh dingin zeicah a hal hna? Khrihfabu ah unaupa pawl lawng Khrihfa upa le bu rianṭuantu in thim an simi nih unaupa vialte cu unaunu vialte i an lu an si dih a ti duhnak a si maw?
Unaupa Vialte Cu Unaunu Vialte I An Lu An Si Dih Maw?
8. Efesa 5:23 ningin unaupa vialte cu unaunu vialte i an lu an si dih maw? Fianter.
8 An si dih lo. Khrihfabu chung i unaunu vialte an lu cu unaupa pakhat kha si loin Khrih kha a si. (Efesa 5:23 rel.) Chungkhar pakhat ah pa cu a nupi cungah nawlngeihnak a ngei. Asinain tipil a ing cangmi a fapa cu a nu lu a si lo. (Efe. 6:1, 2) Cun Khrihfabu unau vialte cungah nawlngeihnak cheukhat a ngeimi cu Khrihfa upa lawng an si. (1 Thes. 5:12; Heb. 13:17) Nulepa sinah a um ti lomi, innchung hawi a ngei lomi unaunu hna nih Khrihfa upa hna le an nu le an pa kha an upat peng hna. Asinain Khrihfabu i unaupa hna bantukin an lu cu Jesuh lawng a si.
Innchunghawi a ngei rih lomi nulepa sinah a um ti lomi hna cu Jesuh lu sinak tangah an um (Catlangbu 8 zoh)
9. Zeicah unaunu hna nih a caan ah an lu an i khuh a herh?
9 Asinain Khrihfabu ah Jehovah nih hruaitu le cawnpiaktu ah unaupa pawl kha rian a pek hna i unaunu pawl cu mah bantuk nawlngeihnak a pe hna lo ti cu a hmaan ko. (1 Tim. 2:12) Zeicah? Jesuh cu pa lu in rian pek a si bantukin pa nih a chungkhar kha ṭha tein zohkhenh dingin rian a ngeih caah a si. Cucaah unaupa pakhat nih a ṭuan tawnmi rian cheukhat kha unaunu pakhat nih a ṭuan tikah a lu i khuh dingin Jehovah nih a halnak cu a si. * (1 Kor. 11:4-7) Jehovah nih cutin tuah awkah unaunu pawl a halmi hna cu a nautat hna caah si loin lu sinak he a tlaimi a phunglam kha upat hna seh ti a duh caah a si. Mah kha i cinken in mah biahalnak hi i ruah hna u sih: Chungkhar lu hna le Khrihfa upa hna cu zeitlukin dah nawl an ngeih?
Chungkhar Lu Hna Le Khrihfa Upa Hna I An Rian
10. A caan ah Khrihfa upa pakhat nih zeicah Khrihfabu caah phunglam ser a duh khawh men?
10 Khrihfa upa hna nih Khrih kha an dawt, cun Jehovah le Jesuh nih zohkhenh dingin an fialmi hna “tuu” pawl zong kha an dawt hna. (Johan 21:15-17) Khrihfa upa pakhat nih Khrihfabu a zohkhenh tikah unau vialte i an pa bantukin aa ruah khawh men. Cucaah chungkhar lu pakhat nih a chungkhar kilven awkah phunglam a ser khawh bantukin Khrihfa upa pakhat zong nih Pathian tuu pawl kilven awkah phunglam ka ser khawh tiah a ruah men lai. Unau cheukhat zong nih Khrihfa upa pawl kha anmah caah biakhiahnak tuahpiak dingin an hal men hna lai. Asinain Khrihfabu ah Khrihfa upa hna le chungkhar lu hna i an nawlngeihnak cu aa lo maw?
Khrihfa upa hna nih Khrihfabu chung i unau pawl kha thlarau lei he lungthin he an zohkhenh hna. Cun Jehovah nih Khrihfabu chungah sualnak a tuah i aa ngaihchih lomi hna kha bu chungin chuah awk zongah rian a pek hna (Catlangbu 11-12 zoh)
11. Chungkhar lu le Khrihfa upa hna i an rian cu zeitindah aa lawh?
11 Lamkaltu Paul nih chungkhar lu pakhat le Khrihfa upa pakhat i an rian aa lawhnak cheukhat kong kha a chim. (1 Tim. 3:4, 5) Tahchunhnak ah, Jehovah nih chungkhar mi hna nih chungkhar lu nawl kha ngai hna seh ti a duh. (Kol. 3:20) Cun Khrihfabu unau pawl nih Khrihfa upa pawl nawl kha ngai hna seh ti zong a duh. Chungkhar lu le Khrihfa upa pawl nih an zohkhenhmi hna kha thlaraulei ah an ṭhancho nakhnga cawnpiak hna dingin Jehovah nih aa ruahchan. An nawlngeihnak tangah a ummi hna kha lungthin lei an herhmi zong an bawmh hna. A ṭhami chungkhar lu hna bantukin Khrihfa upa hna zong nih Khrihfabu chung i harnak a tongmi hna kha an bawmh ve hna. (Jeim 2:15-17) Mah lengah Pathian nih Khrihfa upa le chungkhar lu pawl nih a nawlbia zulh dingin midang kha bawm hna sehlaw Baibal chimmi ‘phung leng kha lonh’ hna hlah seh ti zong a duh.—1 Kor. 4:6.
Chungkhar lu hna kha Jehovah nih an chungkhar lamhruai dingin nawl a pek hna. Dawtnak a ngeimi chungkhar lu nih biakhiahnak a tuah hlanah a nupi he mah kong kha an i ruah hmasa (Catlangbu 13 zoh)
12-13. Rom 7:2 ningin chungkhar lu le Khrihfa upa hna i an rian cu zeitindah aa dan?
12 Asinain chungkhar lu le Khrihfa upa hna i an rian ah aa dannak a um. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Khrihfa upa hna kha biaceihnak nawl a pek hna, cun Khrihfabu chungah sualnak a tuah i aa ngaihchih lomi hna kha bu chungin chuah awk zongah rian a pek hna.—1 Kor. 5:11-13.
13 Asinain Jehovah nih chungkhar lu pawl kha Khrihfa upa pawl a pek hna lomi nawlngeihnak cheukhat a pek hna. Tahchunhnak ah, Jehovah nih chungkhar lu pakhat kha a chungkhar caah phunglam sernak nawl le mah ningin zulh awkah forhnak nawl a pek. (Rom 7:2 rel.) Tahchunhnak ah, chungkhar lu pakhat cu zan ah a fa le zeitikah dah inn ṭin ding timi kong he aa tlaiin rikhiahnak nawl a ngei. A fale nih mah phunglam an zulh lo ahcun dantatnak nawl zong a ngei. (Efe. 6:1) Dawtnak a ngeimi chugkhar lu nih cun a chungkhar caah phunglam a ser hlanah a nupi he an i ruah hmasa, zeicahtiah annih cu “pakhat” an si caah a si. *—Matt. 19:6.
Khrihfabu Lu A Simi Khrih Kha Upat
Jesuh cu Jehovah lu sinak tangah a um i Khrihfabu kha lamhruainak a pek (Catlangbu 14 zoh)
14. (a) Marka 10:45 ningin Jehovah nih Khrihfabu lu ah Jesuh a thimmi cu zeicah aa tlak? (b) Uktu Bu i an rian cu zeidah a si? (“ Uktu Bu I An Rian” timi rinli kulh ah zoh.)
14 Tlanhnak man thawngin Jehovah nih Khrihfabu unau pakhat cio le Jesuh a zummi paohpaoh kha nunnak hmuh dingin a cawk hna. (Marka 10:45 rel; Lam. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Cucaah Jehovah nih kan caah a nunnak a pemi Jesuh kha Khrihfabu lu in rian a pekmi cu aa tlak tukmi a si. Mah ruangah lu pakhat in Jesuh cu pumpak pakhat cio, innchungkhar le Khrihfabu dihlak nih an tuah awk a simi kong he aa tlaiin phunglam sernak nawl a ngei. Mah phunglam ningin zulh awkah forhnak nawl zong a ngei. (Gal. 6:2) Asinain Jesuh nih phunglam ser lawng si loin kan dihlak in a kan zohkhenh i a kan dawt.—Efe. 5:29.
15-16. Unaunu Marley le unaupa Benjamin nih an chimmi in zeidah na cawn khawh?
15 Unaunu hna nih anmah zohkhenh awkah rian pek a simi pa pawl lamhruainak an zulhnak thawngin Khrih an upat kha an langhter. United States ah a ummi unaunu Marley nih a chimmi kha unaunu tampi nih an cohlan. Hitin a ti: “Nupi pakhat le unaunu pakhat in Khrihfabu i ka dirhmun kha ka sunsak tuk. Jehovah nih lu sinak a timhtuahmi cungah a hmaanmi hmuhnak ka ngeih nakhnga kaa zuam peng. Ka vapa le Khrihfabu unaupa pawl nih an ka upat i ka ṭuanmi rian kha an sunsak caah an nawlngaih kha kaa fawih deuh.”
16 Unaupa pawl nih unaunu pawl kha an upat hna i an hmaizah hnanak thawngin lu sinak kong an hngalhthiam kha an langhter. England ah a ummi unaupa Benjamin nih hitin a ti: “Unaunu pawl nih pumhnak ah a phi an pekmi, hmualngei tein phungchim ning le cawnpiak ning he aa tlaiin an ruahnak an chimmi zongin tampi ka cawn. An ṭuanmi rian cu man a ngei tuk tiah ka ruah.”
17. Lu sinak he aa tlaimi phunglam kha zeicah kan upat awk a si?
17 Khrihfabu ah a ummi pa, nu, chungkhar lu le Khrihfa upa kan dihlak in lu sinak he aa tlaimi phunglam kha kan upat i kan theihthiam ahcun kan Khrihfabu ah daihnak a um lai. Cun mah nakin a biapi deuhmi cu dawtnak a ngeimi vancung kan Pa, Jehovah kha kan thangṭhat khawh lai.—Salm 150:6.
HLA 123 Pathian Khuakhannak, Zumhfek Tein Zulhnak
^ cat. 5 Khrihfabu ah unaunu pawl rian cu zeidah a si? Unaupa vialte cu unaunu vialte i an lu an si dih maw? Khrihfa upa hna le chungkhar lu hna i an nawlngeihnak cu aa khat maw? Hi capar ah Baibal nih mah biahalnak a phi hngalh awkah a kan bawmh khawh ning kong kan i ruah hna lai.
^ cat. 5 2020, September, Vennak Innsang capar chung i “Khrihfa Unaunu Pawl Kha Bawm Hna” timi catlangbu 6 ah zoh.
^ cat. 9 “Unaunu Pakhat Nih Zeitikah Dah A Lu Aa Khuh Awk A Si?” timi rinli kulh ah zoh.
^ cat. 13 Khrihfabu ah ahodah biakhiahnak a tuah lai timi kong he aa tlaiin 2020, August, Vennak Innsang capar chung i “Jehovah Khrihfabu Chungah Midang Dirhmun Kha Upat” timi catlangbu 17-19 ah zoh.
^ cat. 59 Mah kong he aa tlaiin a dikthliar in hngalh awkah “Pathian Dawtnak ah Hmun” timi cauk cc. 209-212 [Myanmar] ah zoh.
^ cat. 64 Uktu Bu i an rian kha tam deuh in hngalh awkah 2013, July 15, Vennak Innsang, cc. 20-25 ah zoh.
