A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

CAWN AWK CAPAR 8

HLA 123 Pathian Khuakhannak, Zumhfek Tein Zulhnak

Jehovah Lamhruainak Kha Zul Peng

Jehovah Lamhruainak Kha Zul Peng

“Keimah cu BAWIPA nan Pathian . . . nan zulh awk hnga lam an hmuhsaktu hna ka si.”ISA. 48:17.

A BIK IN LANGHTERMI

Hi capar ah Jehovah nih tuchan ah a mi pawl zeitindah lam a hruai hna i a lamhruainak kan zulh tikah zei thluachuah dah kan hmuh timi kong kan i ruah hna lai.

1. Zeicah Jehovah lamhruainak kan herh? Tahchunhnak pe.

 TUPI pakhat ah lam na lau tiah na mitthlam ah cuanter hmanh. Cuka hmun cu ṭih a nung tuk. Seh a hmangmi saram, siivai a ngeimi thingkung le insect pawl zong an um i khor chung zong ah na thla kho. Asinain khoika hmun ah dah ṭih a nungmi thil a um i zeitindah hrial ding a si timi kong ṭha tein a hngalmi pakhat nih lam aan hruai ahcun naa lawm tuk ko lai. Tuchan kan vawlei zong tupi bantuk a si. A hleiin thlaraulei ah a kan hnorsuang khomi thil ṭih nung in a khat. Asinain kannih cu a tlingmi Lamhruaitu Jehovah kan ngei. Amah nih ṭih a nungmi thil kha hrial in vawlei thar zungzal nunnaklei ah a kan hruai.

2. Jehovah nih zeitindah lam a kan hruai?

2 Jehovah nih zeitindah lam a kan hruai? A bik in cun Baibal hmang in a kan hruai. Asinain kanmah lamhruai awkah minung zong a hman hna. Tahchunhnak ah, a ṭhami biakhiahnak kan tuah khawh nakhnga a caan hmaan tein thlarau rawl a kan petu ding ah “zumhawk a tlak i a fimmi sal” kha a hman hna. (Matt. 24:45) Cun sining a tlinhmi a dang pa pawl zong a hman hna. Tahchunhnak ah, peng zohkhenhtu le Khrihfa upa pawl nih harnak caan chung ah inkhawhnak kan ngeih nakhnga thazaang a kan pek i lamhruainak zong a kan pek. Harnak caan chung ah Jehovah nih lam a kan hruai caah kan i lawm tuk. Mah nih Jehovah mithmai ṭha hmuh peng awk le nunnak lam cung ah kal peng awkah a kan bawmh.

3. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

3 Mitling lo a simi pa hna hmang in Jehovah nih lam a kan hruai tikah a caan ah zulh awkah kan i harh khawh men. Zeicah? Ruahnak a kan cheuhmi cu kanmah duhmi he aa tlakmi lomi a si kho men. Asiloah kan hmuhmi lamhruainak cu aa tlak lomi a si tiah lunghrinnak kan ngei kho men. Cun Jehovah sinin a rami lamhruainak a si hnga maw tiah kan ruah khawh men. Cu bantuk caan ah Jehovah nih a miphun pawl lam a hruai hna i mah a lamhruainak zulhnak nih thlauchuah a hmuhter ti kha a hleiin kan zumh a hau. Kan zumhnak fehter awkah, hi capar ah (1) Baibal chan lioah Jehovah nih a miphun pawl zeitindah lam a hruai hna, (2) tuchan ah tah zeitindah lam a kan hruai i (3) a lamhruainak kan zulh peng tikah zeitindah ṭhathnemhnak kan hmuh timi kong kan i ruah hna lai.

A miphun pawl lamhruai awkah Jehovah nih minung a hman zungzal hna (Cahmai 3 zoh)


Jehovah Nih Israel Miphun Pawl Lam A Hruai Hna Ning

4-5. Israel mi pawl lamhruai awkah Moses a hman ti kha Jehovah nih zeitindah a langhter? (Hmanthlak zoh.)

4 Jehovah nih Moses kha Israel miphun pawl Izipt in chuahpi awkah rian a pek. Israel mi sin ah Moses hmang in lam a hruai hna ti kha a langhter. Tahchunhnak ah, chun ah minmei tom in lam a hruai hna i zan ah mei tom in lam a hruai hna. (Ex. 13:21) Moses nih minmei tom lamhruainak kha a zulh i Rili Thi timi ah an phan. Asinain Izipt mi pawl nih an hnu in an dawi hna. Izipt mi pawl nih an kan thah lai ti an phan caah Israel mi pawl cu ṭihnak in an khat. Cucaah Moses nih Rili Thi ah lam a kan hruaimi cu a hmaan lomi a si tiah an ruah. Asinain a hmaan lomi a si lo. Jehovah nih Moses hmang in a miphun pawl kha cuka hmun ah lam a hruaimi hna a si. (Ex. 14:2) Pathian nih a miphun pawl kha khuaruahhar lam in a khamh hna.—Ex. 14:26-28.

Moses nih thetse ram ah Pathian miphun pawl lamhruai awkah minmei tom kha aa bochan (Catlangbu 4-5 zoh)


5 Moses nih thetse ram ah kum 40 chung minmei tom lamhruainak kha a zulh. a A caan ah Jehovah nih Moses thlam cung ah minmei tom a dirtermi zong kha Israel mi nih an hmuh khawh. (Ex. 33:7, 9, 10) Jehovah nih Moses kha minmei tom hmang in a chonh i Moses nih Jehovah chimmi bia kha Israel mi pawl a chimh ṭhan hna. (Salm 99:7) Cucaah Israel mi pawl nih Moses hmang in Jehovah nih lam a kan hruai ti kha fiang tein an hmuh.

Moses le a rian a changtu Joshua (Catlangbu 5, 7 zoh)


6. Israel mi pawl nih Jehovah lamhruainak kha zeitindah an lehrulh? (Nambar 14:2, 10, 11)

6 Ngaichiat awk ngai a simi cu Moses cu Jehovah caah biachimtu a si ti kha Israel mi tam deuh nih an zum lo. (Nambar 14:2, 10, 11 rel.) Jehovah nih anmah lamhruai awkah Moses a hman ti kha atu le atu an cohlang duh lo. Cucaah Jehovah nih Biakammi Ram ah luhnak nawl a pe hna lo.—Nam. 14:30.

7. Jehovah lamhruainak a zulmi hna kong kha tahchunhnak pe. (Nambar 14:24) (Hmanthlak zong zoh.)

7 Israel mi cheukhat tu nih cun Jehovah lamhruainak kha an zulh. Tahchunhnak ah, Jehovah nih hitin a ti: “Kaleb cu lungthin dang a ngei i tling tein a ka zulh.” (Nambar 14:24 rel.) Cucaah Pathian nih Kaleb kha thluachuah a pek i Biakammi Ram ah a duhnak hmun i thim ding hmanh in nawl a awnh. (Josh. 14:12-14) Israel tefa hna zong nih Jehovah lamhruainak zulhnak ah zohchunhawk ṭha an chiah. Joshua nih Moses rian a chan tikah “amah cu a chan chung vialte an ṭihzah” (Josh. 4:14) Cucaah Jehovah nih thluachuah a pek hna i bia a kamhmi hna ram ah luhnak nawl a pek hna.—Josh. 21:43, 44.

8. Siangpahrang hna chan lioah Jehovah nih a miphun pawl zeitindah lam a hruai hna ti kha fianter. (Hmanthlak zong zoh.)

8 Kum tampi a rauh hnu ah Jehovah nih a miphun pawl lamhruai awkah biaceihtu pawl a hman hna. Mah hnuah siangpahrang hna chan a phanh i a miphun pawl lamhruai awkah profet pawl kha rian a pek hna. Profet pawl ruahnak cheuhnak kha zumhfekmi siangpahrang pawl nih ṭha ten an zulh. Tahchunhnak ah, Siangpahrang David nih profet Nathan chimhhrinnak kha toidor tein a cohlan. (2 Sam. 12:7, 13; 1 Chan. 17:3, 4) Siangpahrang Jehoshafat nih profet Jahaziel pekmi lamhruainak kha a zulh i Judah miphun pawl kha “[Pathian] profet hna kha zum hna u” tiah a forh hna. (2 Chan. 20:14, 15, 20) Lungretheihnak a ton lioah Siangpahrang Hezekiah nih profet Isaiah sinah bawmhnak a hal. (Isa. 37:1-6) Mah chan lio i siangpahrang hna nih Jehovah lamhruainak an zulh tikah thluachuah an hmu i an miphun pawl zong an him. (2 Chan. 20:29, 30; 32:22) Cucaah Jehovah nih a miphun pawl kilven awkah a profet pawl a hman hna ti kha mi kip nih fiang tein an hmuh khawh. Asinain Israel singpahrang tam deuh nih cun Jehovah profet pawl bia kha an ngai duh lo.—Jer. 35:12-15.

Siangpahrang Hezekiah le profet Isaiah (Catlangbu 8 zoh)


Jehovah Nih Hmasa Khrihfa Pawl Lam A Hruai Hna Ning

9. Jehovah nih kumzabu pakhatnak Khrihfa pawl lamhruai awkah ahote dah a hman hna? (Hmanthlak zong zoh.)

9 AD 33 ah Jehovah nih Khrihfabu kha a dirh. Zeitindah lam a hruai hna? Jesuh kha Khrihfabu lu in rian a pek. (Efe. 5:23) Asinain zeidah nan tuah awk a si ti kha Jesuh nih pakhat cio in a chim hna lo. Jerusalem khua i lamkaltu pawl le Khrihfa upa pawl kha a hman hna. (Lam. 15:1, 2) Cun Khrihfabu lamhruai awkah Khrihfa upa pawl kha rian a pek hna.—1 Thes. 5:12; Titas 1:5.

Jerusalem khua i lamkaltu pawl le Khrihfa upa pawl (Cahmai 9 zoh)


10. (a) Kumzabu pakhatnak i Khrihfa tam deuh nih an hmuhmi lamhruainak kha zeitindah an lehrulh? (Lamkaltu 15:30, 31) (b) Anmah lamhruai awkah Jehovah nih a hmanmi hna kha mi cheukhat nih zeicah an cohlan duh hna lo? (“ Mi Cheukhat Nih A Fiangmi Langhtertu Thil Kha Zeicah An Zumh Lo?” timi rinli kulh ah zoh.)

10 Kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna nih zeitindah an lehrulh? Tam deuh nih an hmuhmi lamhruainak kha lunglawm tein an zulh. Cun pek an simi “thazang peknak bia nih khan an lung a lawmhter ngaingai hna.” (Lamkaltu 15:30, 31 rel.) Asinain tuchan ah tah Jehovah nih a miphun pawl kha zeitindah lam a kan hruai?

Jehovah Nih Tuchan Ah Lam A Kan Hruai Ning

11. Jehovah nih atu kan chan ah hruaitu pawl lamhruainak a pek hna ning kha tahchunhnak pe.

11 Tuchan zong ah Jehovah nih a miphun pawl kha lam a kan hruai peng rih. Baibal, a Fapa le Khrihfabu hmang in lam a kan hruai. Pathian nih minung a hman peng rih hna ti a langhtertmi thil tah a um maw? A um. Tahchunhnak ah, 1800 hnu ah a cangmi kong kha ruathmanh. Pathian Pennak dirhnak kong he aa tlaiin 1914 cu aa thleidangmi kum a si lai ti kha Charles Taze Russell le a hawile nih an hun hngalh. (Dan. 4:25, 26) Baibal chimchungbia pawl an hlathlainak thawng in a si. Baibal an hlathlainak ah Jehovah nih lam a hruai hna maw? A hruai hna. 1914 ah a cangmi vawlei thil sining nih Pathian Pennak nih uk hram a thawk cang ti kha a langhter. Vawlei Ralpi I aa thawk, cun mah hnu ah zawtnak, lihnin le mangṭam hna a hung um. (Luka 21:10, 11) Cucaah Jehovah nih a miphun pawl bawmh awkah mah lungthin ṭha a ngeimi pa pawl kha a hman hna.

12-13. Vawlei Ralpi II chung ah phungchimnak le cawnpiaknak rian karhter awkah zeidah an timhtuah?

12 Vawlei Ralpi II lio ah a cangmi kong zong kha ruathmanh. Zung Ṭengnge i rian a ngeimi pa hna nih Biathlam 17:8 an hlathlai hnu ah, vawlei ralpi a dih hnu ah Armageddon cu aa thawk colh lai lo ti le mi tam khawh chung tam sin phungchim khawh awkah daihnak caan ṭha a um lai ti kha an hun hngalh. Cucaah mah lio caan ahcun aa tlak lomi a lo ko nain rian a ngeimi unaupa hna nih Gilead Tinṭan kha an dirh, missionary pawl kha an cawnpiak hna i raltuknak a um chung hmanh ah vawleicung pumpi ah an thlah hna. Mah leng ah zumhawk a tlak i a fimmi sal hna nih phungchim le cawnpiak a thiam deuhmi si awkah cawnpiak ding in Khrihfabu kip ah Theocratic Rianṭuannak Pumhnak b kha an timhtuah. Cuticun Pathian miphun pawl nih hmailei an rian caah timhcia in an um kho.

13 Mah harnak caan chung ah Jehovah nih a miphun pawl lam a hruai hna ti kha fiang tein kan hmuh khawh. Vawlei Ralpi II a dih hnu ah Jehovah miphun pawl nih ram tampi ah zalong tein phung an hun chim khawh. Cucaah mi tampi nih Jehovah kong kha an hun hngalh.

14. Jehovah bupi le rian pekmi Khrihfa upa sin in a rami lamhruainak kha zeicah kan zumh khawh? (Biathlam 2:1) (Hmanthlak zong zoh.)

14 Tuchan i Uktu Bu pawl zong nih Khrih lamhruainak kha an i bochan peng rih. Jehovah le Jesuh nih lamhruainak an pekmi hna kha hngalh awkah an i zuam. Cun peng zohkhenhtu le Khrihfa upa pawl hmang in Khrihfabu kha lamhruainak an pek hna. c Chiti thuhmi Khrihfa upa dihlak cu Khrih “orhlei kut” ah an um. (Biathlam 2:1 rel.) Mah Khrihfa upa hna cu mitling lo le palhnak a tuahmi an si. Moses, Joshua le lamkaltu pawl zong a caan ah palhnak an rak tuah. (Nam. 20:12; Josh. 9:14, 15; Rom 3:23) Asinain zumhawk a tlakmi le a fimmi sal le rian pekmi Khrihfa upa pawl cu Khrih nih ṭha tein lamhruainak a pek hna ti kha fiang tein kan hmuh khawh. ‘Caan a dongh’ hlan tiang cutin lamhruainak a pek hna lai. (Matt. 28:20) Cucaah hruaitu pawl hmang in Khrih nih lam a kan hruai ti zumh awkah a ruang tampi kan ngei.

Tuchan Uktu Bu pawl (Cahmai 14 zoh)


Jehovah Lamhruainak Kan Zulh Peng Tikah Ṭhathnemhnak Kan Hmu

15-16. Jehovah lamhruainak a zulmi hna hmuhtonnak in zeidah na cawn khawh?

15 Jehovah lamhruainak kan zulh peng tikah atu hmanh ah ṭhathnemhnak kan hmu. Tahchunhnak ah, Andy le Robyn nih nunning sawhsawh tein nun ding timi zumhawk a tlakmi le a fimmi sal sinin a rami ruahnak cheuhnak kha an zulh. (Hebru 13:5) Cucaah bupi innsaknak project hna ah mah lungtho tein an i tel kho. Robyn nih hitin a ti: “A caan ah inn khaan hmete ah kan um caah rawl chuannak hmun hmanh kan ngei lo. Hmanthlak ka huam tuk nain ka camera le ka dur bing kha ka zuar. Ka zuar lioah ka mitthli a tla. Asinain Abraham le a nupi Sarah bantuk in hnulei kong ruah ti loin hmailei kong lawng ruah awkah bia ka khiah.” (Heb. 11:15) Zei ṭhathnemhnak dah an hmuh? Robyn nih hitin a ti: “Kan ngeihmi thil vialte cu Jehovah nih a kan pekmi a si ti kha kan hngalh caah kan i nuam tuk. Pek kan simi Jehovah rian kan ṭuah pah in vawlei thar nunnak zeidah a lawh lai ti tehnak caan ṭha kan hmu.” Andy nih hitin a ti: “Pennak rianṭuannak caah kan caan le ka thazaang dihlak kan hman caah kan i lungsi tuk.”

16 Jehovah lamhruainak kan zulh peng ahcun zei ṭhathnemhnak dah kan hmuh rih lai? Tahchunhnak ah, siangsangruun a dih tikah Marcia nih hmaikal ṭuan ding in ruahnak cheuh a simi kha zulh a duh tuk. (Matt. 6:33; Rom 12:11) Hitin a ti: “Sianghleiruun ka kai lio ah kumli chung scholarship ka ngah. Asinain Jehovah rian kha tam deuh in ṭuan ka duh. Cucaah hmaikal ṭuan awkah a ka bawm khomi pawcawmnak rian tu kha ṭuan ding in kaa thim. Mah cu ka tuahmi biakhiahnak lak ah a ṭha bikmi a si. Atu cu nuam tein hmaanhmaan hmaikal ka ṭuan kho cang. Cun zei caan tiang dah rian ka ṭuan lai ti kha keimah tein bia ka khiah khawh caah Bethel ah rian ka bawmh khawh hna i Jehovah caah a dang a ṭha tukmi rian tampi zong ka ṭuan khawh.”

17. Jehovah lamhruainak kan zulh peng ahcun zei ṭhathnemhnak dah kan hmuh rih lai? (Isaiah 48:17, 18)

17 A caan ah bupi sin in kanmah a kan huhphenh khotu ruahnak cheuhnak hna kan hmuh. Tahchunhnak ah, tangka duh tuk lo awk le Pathian nawlbia a kan buarter khomi thil tuahnak kong he aa tlaiin ralrin a kan pek khawh. Mah bantuk thil sining zong ah Jehovah lamhruainak kan zulh ahcun ṭhathnemhnak kan hmu lai. Kan chiaṭha thleidannak lungthin a thiang lai i harnak tampi zong kan hrial khawh lai. (1 Tim. 6:9, 10) Cun Jehovah rian kha lungthin dihlak in kan ṭuan khawh. Mah nakin lunglawmhnak le daihnak a kan pe kho deuhmi thil a um ti lo.—Isaiah 48:17, 18 rel.

18. Jehovah lamhruainak kha zulh peng awkah zeicah bia na khiah?

18 Jehovah nih harnak nganpi le Kum Thongkhat Uknak chung tiang minung hmang in lamhruainak a kan pek peng lai. (Salm 45:16) Kanmah duhnak a si lo hmanh ah mah lamhruainak kha kan zul lai maw? Mah cu atu ah Jehovah lamhruainak zeitindah kan lehrulh timi cung ah tampi aa hngat. Cucaah kanmah zohkhenh awkah rian pek a simi minung lamhruaitu hna i tel in Jehovah lamhruainak kha zul zungzal hna u sih. (Isa. 32:1, 2; Heb. 13:17) Cutin kan tuah ahcun thlaraulei ah ṭih a nungmi thil kha hrial in vawlei thar zungzal nunnaklei ah lam a kan hruaitu Jehovah kha tling tein kan zumh khawh lai.

ZEITINDAH NA LEH LAI?

  • Jehovah nih Israel miphun pawl kha zeitindah lam a hruai hna?

  • Jehovah nih hmasa Khrihfa pawl kha zeitindah lam a hruai hna?

  • Tuchan ah Jehovah lamhruainak in zeitindah ṭhathnemhnak kan hmuh?

HLA 48 Nifate Jehovah He Kalṭi

a Jehovah nih Biakammi Ram ah Israel miphun pawl hruai ding in vancungmi pakhat zong ‘hmai ah a kalter.’ Mah vancungmi cu Mikhael a si ti cu a fiang ko. Mah cu vancungmi vialte hruaitu in rian a ṭuan lioah Jesuh a min a si.—Ex. 14:19; 32:34.

b A hnu ah Theocratic Rianṭuannak Sianginn tiah auh a si. Atu ah mah cawnpiaknak cu zarhlai pumhnak a cheubang a si cang.

c 2021, Vennak Innsang, c. 18 “Uktu Bu I An Rian” timi rinli kulh ah zoh.