1. Nai kum hna ah hmun cheukhat ah zei thlennak hna dah a hung um?

KUM thong tampi chung vawleicung i mi tampi cu biaknak a ngeimi an si. Asinain nai kum hna ah thlennak nganpi a um. Mi tampi cu biaknak an ngei ti lo. Ram cheukhat ah mi tam deuh nih cun biaknak kan ngei lo tiah an ti. *—Matt. 24:12.

2. Zei ruangah dah mi tampi cu biaknak an ngeih ti lo?

² Biaknak ka ngei lo tiah aa ruatmi cu zeicah an tam chin? * Mi cheukhat nih nuamhnak asiloah an buaibainak kong lawng kha biapi ah an chiah caah a si men lai. (Luka 8:14) Cheukhat nih cun Pathian a um lo ti hmanhin an hun ruah. A dangtu nih cun Pathian cu an zumh ko nain biaknak cu chan nih a kaltak cang, chan he aa tlak ti lo i science lei fimthiamnak he zong aa tlak ti lo tiah an ti. An hawile, an sayate asiloah pumpak thawngzamhnak hna ah nunnak cu thlennawnnak in aa thawk tiah an timi kha an theih men lai. Asinain Pathian zumh awk a sinak a ruang ṭha hna tu cu an theih bal men lai lo. A dangtu nih cun nawlngeihnak le tangka lawng a duhmi biaknaklei hruaitu hna kha an huat hna. Hmun cheukhat ahcun cozah nawlngeitu hna nih biaknaklei rianṭuannak kha an khenkham.

3. Hi capar i aa tinhnak cu zeidah a si?

³ Jesuh nih “khuazakip ah va kal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u” tiah nawl a kan pek. (Matt. 28:19) Biaknak a ngei lomi hna nih Pathian an dawt nakhnga le Khrih zultu  an hung si nakhnga zeitindah kan bawmh khawh hna? Mi pakhat sin phung kan chim tikah a lehrulh ning cu a ṭhannak hmun cungah aa hngat ti kha kan hngalh a hau. Tahchunhnak ah, Europe ah a ummi hna nih an lehrulh ning cu Asia in a rammi hna he aa lo men lai lo. Zeicah? Europe ah a ummi mi tampi nih Baibal kong kha an hngalh i Pathian nih thil vialte a ser ti kha an hngalh caah a si. Asinain Asia i mi tam deuh nih cun Baibal kong kha tlawmpal asiloah zei hmanh an hngalh lo caah Sertu kha an zum men lai lo. Hi capar i aa tinhnak cu phungchimnak i kan tonmi cu zei bantuk hnulei sining a ngeimi an si hmanhah an lungthin suk khawh dingin a kan bawmtu caah a si.

4. Zeicah a ṭhami lungput kan ngeih zungzal awk a si?

⁴ A Ṭhatnaklei in Hmuhnak a Ngeimi Si. Kum fatin biaknak a ngei lomi hna cu Jehovah Tehte an hung si. Mi tampi cu a sangmi ziazalei phunglam a ngeimi an si i titer a hmangmi biaknak kha an huat. Cheukhat cu ziazalei phunglam an ngei lo i hlawt a herhmi a ṭha lomi ziaza tampi an ngei. Jehovah bawmhnak thawngin “zungzal nunnak hmu dingah thim a simi hna” kha kan hmuh hna lai tiah kan zumh khawh.—Lam. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4.

5. Zeinihdah mi pawl kha kan chimmi thawngṭha ṭha tein a lehrulhter hna?

⁵ Zaangfahnak le Fimnak a Ngeimi Si. Thawngṭha kan chimh hna tikah mi nih zeidah kan chim timi cungah si loin kan chim ning cungtu ah i hngat in ṭha tein an kan lehrulh tawn. Zaangfahnak, fimnak le siaherhnak kan langhtermi kha an sunsak. Kan chimmi kha ngaih awkah kan hnek hna lo. Mah canah, biaknak he aa tlaiin an hmuh ning kha hngalhthiam awkah kan i zuam. Tahchunhnak ah, mi cheukhat nih an hngalh bal lomi hna he biaknak kong i ruah kha an duh lo. A dangtu nih cun Pathian kong he aa tlaiin an ruahnak hal cu a ṭhalomi ziaza a si tiah an ruah. Cun a dang nih cun Baibal an relmi, a hleiin Jehovah Tehte Hna he an relṭimi kha mi nih an hmuh hna tikah an ning a zak. Zeiti a si hmanhah an ruahnak kha hngalhthiampiak awkah kan i zuam awk a si.—2 Tim. 2:24.

6. Aa tlak ningin thlennak a tuahmi a si kha lamkaltu Paul nih zeitindah a langhter, zeitindah kan i zohchunh khawh?

⁶ Mi pakhat nih “Baibal,” “sernak,” “Pathian,” asiloah “biaknak” timi biafang kan hmanmi kha a duh lomi a lawh ahcun zeidah kan tuah khawh? Lamkaltu Paul kha kan i zohchunh khawh i kan chim ning kha kan thlen khawh. Paul nih Judah mi hna sin phung a chim tikah Baibal kha a hman. Asinain Areopagas i Greek mifim hna sin phung a chim tikah Baibal kha cherchanh in a chim colh lo. (Lam. 17:2, 3, 22-31) Paul kha zeitindah kan i zohchunh khawh? Baibal a cohlang lomi pakhat he kan i ton ahcun Baibal kha cherhchanh in chim colh lo ah a ṭha men lai. Mi pakhat nih Baibal nan relṭimi kha midang nih hmuh a duh lomi a lawh ahcun Baibal hmuhsak khawhnak a dang lam a simi electronic thilri hna in hmuh sak awkah i zuam.

7. Paul bantukin si kan duh ahcun 1 Korin 9:20-23 ningin zeidah kan tuah awk a si?

⁷ Hngalhthiampiak Hna law an Bia kha Ṭha tein Ngai. Kan tonmi hna i an ruahnak kha hngalhthiam awkah kan i zuam a hau. (Ptb. 20:5) Paul kong kha ruat ṭhan hna hmanh u sih. Paul cu Judah mi hna lakah a ṭhangmi a si. Jehovah le Baibal kong a hngal lomi asiloah tlawmte lawng a hngalmi Jentail mi hna sin phung a chim tikah aa tlak ningin thlennak a tuah. Hlathlainak kan tuah asiloah Khrihfabu ah hmuhtonnak a ngeimi hna sinah ruahnak kan hal hna ahcun sang ah a ummi hna an ruahnak le an intuarnak kha kan hngalhthiam deuh lai.—1 Korin 9:20-23 rel.

8. Baibal kong chim khawh awkah biahram thawk khawh ning lamkhat cu zeidah a si?

 ⁸ Kan hmuitinh cu “aa tlakmi hna” kawl kha a si. (Matt. 10:11, NW) Cutin tuah khawh awkah an ruahnak kha kan hal hna a hau i an chimmi kha ṭha tein kan ngaih a hau. England ram ah a ummi unaupa pakhat nih mi pawl kha zeitindah a nuammi chungkhar ngeih khawh a si, fale zeitindah zohkhenh ding a si asiloah dinlonak hi zeitindah tawnghtham ding a si timi kong he aa tlaiin an ruahnak kha a hal hna. An lehmi kha ṭha tein a ngaih hnuah hitin a hal hna: “A luancia kum 2,000 hrawngah rak ṭialmi mah ruahnak cheuhnak hi zeitindah na ruah?” Cun “Baibal” nih timi chim loin aa thimmi Baibal caang kha a phone in a hmuhsak hna.

9. Pathian kong chimh a duh lomi hna kha zeitindah kan bawmh hna awk a si?

⁹ An pawngkam ah a cangmi thil kong kan chimh hnanak thawngin Pathian kong chim a duh lomi hna kha an lung kan suk khawh hna. Tahchunhnak ah, khuaruahhar a simi kokek thil tampi a um. Cucaah a tanglei bantukin kan chim khawh: “A umciami kokek thil kha i zohchunh in scientist pawl nih thil thar tampi an sermi kong kha na hngalh ko lai. Tahchunhnak ah, hnakhaw kha i zohchunh in microphone an ser i mit kha i zohchunh in camera kha an ser. Kokek thil kong na ruah tikah zeidah na lungah a chuak? Mah cu khuaruahhar ṭhawnnak, mi pakhat asiloah thil pakhatkhat ruangah a si lai tiah na ruat maw?” An bia ṭha tein kan ngaih dih hnuah hitin kan chim khawh: “Engineer pawl nih hnakhaw le mit kha i zohchunh in thil an ser tikah aho sinin dah an cawnmi a si ti kha hngalh kan duh ko lai. Kei cu hlanlio caṭialtupa nih a ṭialmi hi hngalh ka duh tuk: ‘Hna sertu nih cun zeitindah theih loin a um khawh lai? Mit sertu nih cun zeitindah hmuh loin a um khawh lai? . .  Anih cu mi vialte a cawnpiaktu a si.’ Cheukhat scientist pawl nih mah bia kha an cohlan i sernak kha an zumh.” (Salm 94:9, 10, NW) jw.org^® ah taarmi “Kumhra Fai” timi tang i Ṭhirual Pawl Nih An Chimmi—Pathian ka Zumhnak a Ruang timi kha kan hmuhsak khawh hna. (CAUK > VIDEO timi tangah zoh.) Asiloah Thilnung Pawl Hi Sermi an Si Maw? timi [Kawl] brochure kha kan pek khawh hna.

10. Pathian kong chimh a duh lomi hna sinah zeitindah biaruahnak kan thawk khawh?

¹⁰ Mi tam deuh nih a ṭha deuhmi hmailei caan kha hmuh an duh. Asinain vawlei hrawh a si lai caan asiloah vawlei ah minung um khawh a si lai lo caan kha an ṭih. Norway ah Peng zohkhenhtu rian a ṭuanmi pakhat nih Pathian  kong chimh cu an duh lo nain vawlei ah zeidah a cang lai ti tu cu hngalh an duh tiah a ti. Mi kha a chawnhbiak hna hnuah hitin a ti hna: “A ṭha deuhmi hmailei caan a um lai tiah na ruat maw? A ṭha deuhmi hmailei caan cu cozah, scientist asiloah mi pakhatkhat cungah aa hngat maw?” An bia ṭha tein a ngaihpiak hna hnuah a ṭha deuhmi hmailei caan kong he aa tlaimi Baibal caang pakhat kha a rel asiloah a cherhchanh. Mi cheukhat nih vawlei cu zungzal in a hmun lai i miṭha pawl cu zungzal in an nung lai timi Baibal biakam kong kha hngalh an duh.—Salm 37:29; Pct. 1:4.

11. Fuhpanh ning a phunphun kha zeicah kan hman awk a si, Rom 1:14-16 ah a langhter bantukin Paul kha zeitindah kan i zohchunh khawh?

¹¹ Kan tonmi hna sinah fuhpanh ning a phunphun kha kan hman awk a si. Zeicah? Pakhat le pakhat an i lawh lo caah a si. Mi pakhat nih hngalh a duhmi kong kha a dang pakhat nih cun hngalh a duh men lai lo. Mi cheukhat nih Pathian le Baibal kong chimh kha an duh i cheukhat nih cun a dang kong chimh hmasa kha an duh deuh. Zeiti a si hmanhah miphun kip sinah thawngṭha chimnak caanṭha kha kan kawl awk a si. (Rom 1:14-16 rel.) Dinnak a duhmi hna lungthin chungah biatak a ṭhanter khotu cu Jehovah lawng a si ti kha kan i cinken zungzal awk a si.—1 Kor. 3:6, 7.

12. Sertu kong a ruat bal lomi Asia mi hna kha zeitindah an lung kan suk khawh hna?

¹² Vawleicung pumpi ah a ummi thawngthanhtu hna cu cozah nih biaknak an khenkhamnak ram cheukhat in a rami hna i telin Asia in a rami hna he an i tong. Asia ram ah a ummi mi tampi nih Sertu a um le um lo kong kha an ruat bal lo. Cucaah cheukhat nih mah kong kha hngalh an duh i Baibal cawnpiaknak kha an cohlan colh. Asinain cheukhat tu nih cun ruahnak thar kha cawn an duh lo. Anmah pawl kha zeitindah kan bawmh khawh hna? Hmuhtonnak a ngeimi thawngthanhtu cheukhat cu a sawhsawh tein biaruahnak an thawknak thawngin, pumpak siaherhnak an langhternak thawngin le Baibal phunglam cheukhat an zulh tikah an nunning a ṭhanchonak kong kha an chimh hnanak thawngin hlawhtlinnak an hmu.

13. Mi nih Baibal kong hngalh an duh nakhnga zeinihdah a bawmh khawh hna? (A phaw hmanthlak zoh.)

¹³ Mi tampi cu Baibal ah zulh awk a tlakmi fimnak an hmuhmi nih an lung a suk hmasa bik hna. (Pct. 7:12) Mandarin holh a hmangmi hna sinah phung a chimmi New York i unaunu pakhat nih hitin a ti: “An bia ṭha tein ka ngaihpiak hna i an cungah siaherhnak langhter awkah kaa zuam. Nai ah ramdang in a rak i ṭhialmi an si ahcun hitin ka hal hna: ‘Hika i na rak i ṭhialmi cu zeidah a lawh? Rian tah na hmu cang maw? Hika mi hna nih ṭha tein an in pehtlai maw?’” A caan ah mah nih Baibal kong chim khawh awkah a bawmh. Aa tlak ahcun unaunu nih hitin a ti chap hna: “Mi pawl he a ṭhami pehtlaihnak kan ngeih nakhnga a biapi bikmi thil cu zei a si lai tiah dah na ruah? Baibal in phungthlukbia pakhat kan hmuhsak kho lai maw? Hitin a ti: ‘Sik hram i thawk hi ti khamnak a pem hramthawk bantuk khi a si. A kauh chin hlanah ngol ko.’ Midang he a ṭhami pehtlaihnak kan ngeih nakhnga mah ruahnak cheuhnak nih a kan bawmh khawh lai tiah na ruat maw?” (Ptb. 17:14) Cu bantuk biahram thawknak nih hmailei ah tam deuh in hngalh a duhmi hna kha thleidan thiam awkah a kan bawmh khawh.

14. Unaupa pakhat nih Pathian ka zum lo tiah a timi Nichuahlei ram mi hna kha zeitindah a bawmh hna?

¹⁴ Pathian ka zum lo tiah a timi hna sinah zei kong dah kan chim khawh? Phung a chimnak caan saupi a si cangmi unaupa pakhat nih Nichuahlei ram i biaknak a ngei lomi hna kong he aa tlaiin hitin a ti: “Mi pakhat nih ‘Pathian ka  zum lo’ tiah a ti tikah cuka hmun i mi tam deuh nih an biakmi pathian a zumh lo kha a chim duhnak a si. Cucaah an pathian tam deuh cu minung nih an sermi le a taktak a si lomi a si ti kha ka cohlan. Jeremiah 16:20 chung i ‘minung nih a caah pathian aa ser khawh hna lai maw?’ timi Baibal caang kha ka relpiak tawn hna. Cun hitin ka hal hna: ‘Minung nih an sermi pathian cu a taktak a si tiah kan chim kho lai maw?’ An bialehnak ṭha tein ka ngaih hnuah Isaiah 41:23 kha ka relpiak hna. Hitin a ti: ‘Hmailei thil um ding kha kan chim tuah u. Cuti nan chim khawh ahcun pathian nan si kha kan hngalh lai.’ Mah hnuah Jehovah nih hmailei kong he aa tlaiin a chimmi kong pakhat kha ka chimh hna.”

15. Nichuahlei Asia ram i unaupa sinin zeidah kan cawn khawh?

¹⁵ Nichuahlei Asia ram ah a ummi unaupa pakhat nih lennolh a kal tikah a tanglei fuhpanh ning kha a hman. Hitin a ti: “Baibal fimnak kong, Baibal chimchungbia a tlinnak le vawlei kong kha ka chimh hna. Cun mah vialte nih a nungmi le a fimmi Sertu a um lai ti kha a langhter tiah ka ti hna. Mi pakhat nih Pathian a um ti kha a cohlan ahcun Jehovah kong Baibal chimmi kha ka hmuhsak.”

16. Baibal kan cawnpiakmi nih Hebru 11:6 ningin Pathian le Baibal kha zeicah a zumh a herh, a zumhnak a feh nakhnga zeitindah kan bawmh khawh?

¹⁶ Biaknak a ngei lomi hna he Baibal kan cawn tikah Pathian a um ti an zumhnak kha fehter chin awkah kan bawmh zungzal a hau. (Hebru 11:6 rel.) Cun Baibal an zumhnak kha fehter awkah kan bawmh hna zong a hau. Cutin tuah khawh awkah biatak kong kha atu le atu chimh ṭhan an hau men lai. Baibal cawnpiaknak kan tuah lioah Baibal cu Pathian Bia a si ti a langhtertu thil kong kha kan chimh hna a hau. Baibal chimchungbia a tlinnak, science lei le tuanbia lei in a hmaannak asiloah zulh awk a tlakmi fimnak kong zong kha tlawmpal tete in kan chimh chih hna a hau.

17. Mi cungah dawtnak kan langhtermi cu zeicah hmual a ngeih?

¹⁷ Biaknak a ngeimi an si zong, si lo zongah an cungah dawtnak kan langhternak thawngin Khrih zultu an si nakhnga mi pawl kha kan bawmh hna. (1 Kor. 13:1) Kan cawnpiak hna tikah kan hmuitinh cu Pathian nih a kan dawt i rak ka daw ve hna seh ti a duh timi kong chimh kha a si. Kum fatin biaknak kong hngalh a duh lomi mi thong tampi nih Pathian dawt awkah an cawn caah tipil an ing. Cucaah a ṭhatnak lei in hmuhnak ngei law mi kip cungah dawtnak le pumpak siaherhnak langhter. Cun an bia kha ṭha tein ngaihpiak hna. An ruahnak kha hngalhthiam awkah i zuam. Na nunning in Khrih zultu si awkah cawnpiak hna.