1. Jehovah salle cu a caan ah zeicah umhar lileng in an um khawh men?

A CAAN ah kan dihlak in umhar lileng in kan um tawn. Cu bantuk intuarnak cu cheukhat caah cun chikkhat a si ko nain cheukhat caah cun caan saupi tiang a nguh. Cucaah mi tampi he kan umṭi lio hmanhah umhar lileng in kan um kho men. Mi cheukhat caah Khrihfabu thar ah hawikom i ser cu a fawi lo. Mi cheukhat cu an chungkhar he an umṭi lioah an i nuam tuk ko nain an chungkhar he aa hlatnak hmun i an i ṭhial tikah umhar lileng in an um. Mi cheukhat nih cun an dawtmi a thimi hna he an umṭi lio caan kha an ngai peng. Cheukhat Khrihfa hna, a hleiin biatak a thei kami hna cu zumlotu an chungkhar le an hawikom pawl nih an hlawt hna asiloah an hrem hna tikah an li a leng.

2. Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

² Jehovah nih kan kong dihlak kha a hngalh i a theihthiam. Umhar lileng in kan um tikah a hngalh i mah kan intuarnak kha tei khawh awkah bawmh a kan duh. Jehovah nih zeitindah a kan bawmh? Kanmahle kanmah i bawmh awkah zeidah kan tuah khawh? Cun Khrihfabu ah umhar lileng in a ummi hna kha zeitindah kan bawmh khawh hna? Mah biahalnak a phi kha i ruah hna u sih.

3. Jehovah nih Elijah cungah zawnruahnak a ngeih kha zeitindah a langhter?

³ Jehovah nih amah a biami vialte kha a hngalh hna i an cungah zawnruahnak taktak a ngei. Pakhat cio kan pawngah a um i kan ngaih a chiatmi asiloah kan lung a donghmi kha ṭha  tein a hngalh. (Salm 145:18, 19) Jehovah nih a profet Elijah cungah lungthin a pek ning kong kha ruathmanh. Mah zumhfekmi pa cu Israel tuanbia i a har tukmi caan ah a rak nungmi a si. Jehovah a biatu hna cu caan saupi chung hrem an rak si cang. Cucaah Elijah cu Pathian a ralchanhmi, a ṭhawng tukmi ral pawl i an hmuitinh a rak si. (1 Siang. 19:1, 2) Cun Elijah nih Jehovah profet cu keimah lawng ka si cang tiah a ruah i mah nih a lung zong a donghter chinchin. (1 Siang. 19:10) Cucaah Elijah bawmh awkah Pathian nih thil cheukhat a tuah colh. Jehovah nih vancungmi kha a thlah i a profet cu amah lawng si loin Pathian a ṭihmi Israel mi midang tampi zong an um rih ti kha a rak hngalhter.—1 Siang. 19:5, 18.   

4. Midang bawmhnak a sungmi a salle cungah Jehovah cu zawnruahnak a ngei ti kha Marka 10:29, 30 nih zeitindah a langhter?

⁴ Jehovah nih amah biak awkah kan i thimmi le kan lak i cheukhat nih mahca ṭhatnak tampi kan hlawtmi kha a hngalh. Mah ah zumlotu kan chungkhar pawl bawmhnak le hlanlio i kan hawile pawl bawmhnak zong aa tel men lai. Voikhat cu lamkaltu Peter nih a thin a phan caah Jesuh kha hitin a halmi a si men lai: “Zeizong vialte kha kan kaltak i nangmah kha kan in zulh. Zeidah kan comi a si lai?” (Matt. 19:27) Jesuh nih a zultu pawl kha thlaraulei chungkhar tampi nan hmuh ṭhan lai tiah a ti hna. (Marka 10:29, 30 rel.) Cun Vancung kan Pa Jehovah nih amah biak a duhmi paoh cu ka bawmh hna lai tiah bia aa kam. (Salm 9:10) Umhar lileng in na um tikah Jehovah bawmhnak na hmuh khawh nakhnga na tuah khawhmi a ṭha tukmi thil cheukhat kong kha ruat.

5. Jehovah bawmhnak kong ruah cu zeicah a ṭhat?

⁵ Jehovah nih aan bawmh ning kong kha ruat. (Salm 55:22) Mah nih na sining kong he aa tlaiin a tlarimi hmuhnak ngeih awkah aan bawmh lai. A chungkhar zumlotu a simi, nungak unaunu Carol * nih hitin a ti: “Harnak ka ton lio i Jehovah nih a ka bawmh ning kong ka ruah ṭhan tikah mah nih keimah lawng ka si lo timi ruahnak ngeih awkah a ka bawmh.  Cun hmailei zongah Jehovah nih a ka bawmh zungzal lai ti kha a ka zumhter.”

6. Umhar lileng in a ummi hna kha 1 Peter 5:9, 10 nih zeitindah thazaang a pek khawh hna?

⁶ Jehovah nih umhar lileng in a ummi unau pawl a bawmh hna ning kong kha ruat. (1 Peter 5:9, 10 rel.) Kum tampi chung an chungkhar ah amah lawng Jehovah Tehte a simi unaupa Hiroshi nih hitin a ti: “Khrihfabu chungah mi kip buaibainak an ngei cio ti hngalh cu a fawi ko. Biatak chungah anmah lawng a ummi hna kha kan si khawh chungin Jehovah kan biakmi nih thazaang a pek khawh hna ti kha kan hngalh.”

7. Thlacamnak nih zeitindah aan bawmh khawh?

⁷ Thlaraulei ah na tuah tawnmi thil kha tuah peng. Mah ah na intuar ning kha lungtak tein Jehovah sinah chimnak aa tel. (1 Pet. 5:7) Massiel nih “umhar lilennak tawnghtham awkah a ka bawmtu a biapi bikmi thil pakhat cu Jehovah sinah lungtak tein thlacamnak” kha a si tiah a ti. Mah mino unaunu nih Jehovah biak dingin bia a khiah tikah a chungkhar pawl cu Jehovah a bia lomi an si caah umhar lileng in a rak um. Hitin a ti chap: “Pathian cu ka caah Pa taktak bantuk a si i nifatin a sinah voi tampi thla ka cam i ka intuarnak kha ka chimh.”

8. Baibal relnak le ruahnak nih zeitindah aan bawmh khawh?

⁸ Baibal kha hmaan tein rel law Jehovah nih aan dawtnak a langhtermi cuset khaset timi a kong hna kha ṭha tein ruat. A chungkhar chimmi bia ruangah a lung a dongmi unaunu Bianca nih hitin a ti: “Baibal chung i an kong ṭialmi hna le keimah bantuk a tong vemi Jehovah salle pawl kong ka rel i ka ruahmi nih tampi a ka bawmh.” Cheukhat Khrihfa hna nih Salm 27:10 le Isaiah 41:10 ti bantuk hnemhnak a pemi Baibal caang hna kha baihat awkah an i zuam. Pumhnak ca asiloah Baibal relnak ca i an i timhtuah tikah mah kong he aa tlaiin awkhumhmi pawl kha an ngaih. Mah nih an umharnak le an lilennak kha a zorter deuh tiah an ti.

9. Pumhnak nih zeitindah aan ṭhathnemh?

⁹ Hmaan tein i pumh khawh awkah i zuam peng. Mah program hna nih thazaang aan pek lai i unau pawl zong kha na hngalh deuh hna lai. (Heb. 10:24, 25) A hmasa ah langhtermi Massiel nih hitin a ti: “A ningzah a pang tukmi ka si ko nain i pumh zungzal awk le a phi pek awkah bia ka khiah. Mah nih Khrihfabu i unau pawl he i naih deuh awkah a ka bawmh.”

10. Zumhfekmi unau pawl he hawikomhnak ser cu zeicah a biapit?

¹⁰ Zumhfekmi unau pawl he hawikomhnak ser. Khrihfabu ah nan kum khua asiloah hnulei sining nan i khah lo hmanhah an sinin na cawn khawhmi unau pawl kha hawikom ah  i ser hna. Baibal ah “fimnak cu tar nih an ngeih” tiah a ti. (Job 12:12) Kum upa mi hna zong nih zumhfekmi mino hna sinin tampi an cawn khawh ve. David cu Jonathan nakin kum tampi a ngakchia deuh, asinain hawikom ṭha si awkah mah kha donkhantu an siter lo. (1 Sam. 18:1) David le Jonathan cu buaibainak tampi lakah Jehovah kha biak peng awkah pakhat le pakhat an rak i bawm. (1 Sam. 23:16-18) An chungkhar ah amah lawng Jehovah Tehte a simi unaunu Irina nih hitin a ti: “Unau pawl cu thlaraulei ah ka unau le ka nulepa taktak bantuk an hung si. Kan herhmi bawmh awkah Jehovah nih a hman khawh hna.”

11. A fekmi hawikom ser awkah zeidah na tuah awk a si?

¹¹ A hleiin a ningzah a pangmi na si ahcun hawikom thar ser kha naa harh men lai. Ralchanhnak tampi lakah biatak a cawngmi, a ningzah a pangmi unaunu Ratna nih “Khrihfabu i unau pawl sinin bawmhnak ka herh ti kha ka hngalh” tiah a ti. Mi pakhatkhat sinah na intuarnak kong chim cu a har ko lai nain cutin na tuah tikah amah he hawikom ṭha nan si kho. Na hawile nih thazaang pek le bawmh an in duh. Asinain cutin an tuah khawh nakhnga na herhmi kha na chimh hna a hau.

12. Phungchim rianṭuannak nih hawikom ṭha ser awkah zeitindah aan bawmh khawh?

¹² Hawikom sernak ah a ṭha bikmi lamkhat cu unau dang he phungchim rian ṭuanṭinak a si. A hmasa ah langhtermi Carol nih hitin a ti: “Unau dang pawl he phungchim rianṭuanṭinak le a dang Pathian rianṭuannak ah caan kan hmanṭinak thawngin ṭhathnemhnak tampi ka hmu. Jehovah nih mah ka hawile hmangin kum tampi chung a ka bawmh.” Zumhfekmi unau pawl he hawikomhnak ser cu a phu taktakmi a si. Jehovah nih umhar lilennak ti bantuk lungretheihnak hna kha tei khawh awkah mah hawikom pawl kha a hman hna.—Ptb. 17:17.

13. Khrihfabu dihlak nih zei rian dah kan ngeih?

¹³ Ahohmanh umhar lileng in an um nakhnga lo dawtnak le daihnak langhter awkah Khrihfabu dihlak nih rian kan ngei. (Johan 13:35) Kan chimmi le kan tuahmi nih midang kha thazaang a pek khawh hna. Unaunu pakhat nih hitin a ti: “Biatak ka cawn tikah Khrihfabu cu ka chungkhar bantuk an hung si. Anmah bawmhnak tel loin cun Jehovah Tehte pakhat ka si kho lai lo.” Biatak ah anmah lawng a ummi hna nih Khrihfabu i unau pawl nih an ka dawt timi ruahnak an ngeih nakhnga zeidah na tuah khawh?

14. Mi thar pawl he hawikom si awkah zeidah na tuah khawh?

¹⁴ Hawikom thar ngeih awkah i zuam. Khrihfabu ah mithar pawl kha lunglawm tein kan conglawmh hnanak thawngin cutin kan tuah khawh. (Rom 15:7) Asinain chawnhbiak sawhsawh lawngin a za lo, zeitik caan paohah anmah he a fekmi hawikomhnak ngeih kan duh. Cucaah mithar pawl cungah dawtnak le zawnruahnak taktak kha langhter. Lung a nuamhter lomi biahalnak hna tuah canah an tonmi buaibainak tu kha hngalhthiam awkah i zuam. Cheukhat caah cun an intuarnak kong chim cu a har men lai. Cucaah mah kong kha chim dingin hnek hna hlah. Mah canah dawtnak he naih hna law fimkhur tein biahalnak tuah hna. Cun an bialehnak kha lungsau tein ngaihpiak hna. Tahchunhnak ah, zeitindah biatak an rak hngalh ti kha na hal khawh hna.

15. Thlaraulei i nutling, patling a simi hna nih Khrihfabu i midang kha zeitindah an bawmh khawh hna?

¹⁵ Thlaraulei ah nutling, patling a simi a hleiin Khrihfa upa hna nih an cungah siaherhnak an langhter ahcun Khrihfabu cu thlaraulei ah a ṭhangcho lai. A nu thawngin biatak ah a ṭhangmi Melissa nih hitin a ti: “Kum  tampi chung keimah he caan a hmangṭimi, ka pale bantuk a simi unaupa pawl nih ka cungah siaherhnak an langhtermi kha ka sunsak tuk. Biaruah ka herh tik paohah pakhatkhat nih ka chimmi kha an ka ngaihpiak peng.” Baibal a cawnpiaktu nih biatak a kaltak tikah hlawt ka si timi ruahnak a ngeimi mino unaupa Mauricio nih hitin a ti: “Khrihfa upa pawl nih ka cungah pumpak siaherhnak an langhter i tampi an ka bawmh, hmaan tein bia an ka ruah, phungchim rianṭuannak ah an ka kalpi. Pumpak hlathlainak in an hmuhmi ro sung hna kha an ka chimh i zaanglente hmanh an ka celhpi.” Atu ah Melissa le Mauricio cu an pahnih in caantling rian an ṭuan cang.

16-17. Midang bawmh khawh awkah zeidah kan tuah khawh rih?

¹⁶ Aa tlakmi lam in bawm hna. (Gal. 6:10) A chungkhar he aa hlatnak hmun ah missionary a ṭuanmi Leo nih hitin a ti: “Kan dihlak in kan herhmi cu aa tlakmi caante ah a sawhsawh te a simi zaangfahnak aa telmi tuahsernak kha a si. Mawṭaw accident ka rak ton ni kha kaa cinken rih. Inn ka phanh tikah ka lungre a thei tuk. Asinain nuva tuahkhat nih an inn ah raw eiṭi dingin an ka sawm. Zeidah kan ei ti cu kaa cinken ti lo nain dawtnak he ka bia an ka ngaihpiakmi kha cu kaa cinken rih. A donghnak ah ka lungre theihnak cu a ṭha deuh ṭhan.”

¹⁷ Unau dang he peng civui le pengkomh civui ti bantuk ah kan theihmi kong hna kha kan i ruah ṭhan tikah kan i nuam tuk. Asinain a hmasa ah langhtermi Carol nih hitin a ti: “Peng civui le pengkomh civui hna ah a hleiin ka umhar i ka li a leng.” Zeicah? Hitin a ti: “Ka pawngkam ah unau pawl a za le a thong in an um ko nain annih cu an chungkhar pawl he an ṭhuṭi hna. Anmah pawl ka hmuh hna tikah ka li a leng tuk.” Mi cheukhat caah an innchunghawi an thih hnuah a voikhatnak peng civui asiloah pengkomh civui i pumh cu a har tuk. Cu bantuk thil sining a tongmi pakhatkhat kha na hngal hna maw? A hnu pumhnak ah na chungkhar he ṭhutṭi dingin na sawm kho hna lai maw?

18. Khual dawtnak kan langhter tikah 2 Korin 6:11-13 kha zeitindah kan zulh khawh?

¹⁸ Hmunkhat ah caan hmangṭi u. Unau dang pawl, a hleiin a li a lengmi unau pawl he caan hmanṭi awkah i zuam. Cu bantuk mi hna cungah  “kan lung kha kaupi in hun” kan duh. (2 Korin 6:11-13 rel.) A hmasa ah langhtermi Melissa nih hitin a ti: “Unau pawl nih anmah he caan hmanṭi dingin an inn ah len an kan sawm i anmah le an chungkhar pawl he khualtlawnṭi dingin an kan sawm tikah kan i nuam tuk hna.” Nan Khrihfabu chung i mi pakhatkhat cungah khual dawtnak na langhter kho lai maw?

19. A hleiin zeitik caan ah dah unau pawl he caan kan hmanṭi awk a si?

¹⁹ Anmah he caan kan hmanṭi tikah Khrihfabu i unau pawl cu a hleiin an i nuamh khun caan a um men lai. Jehovah Tehte a si lomi an chungkhar pawl nih a hmaan lomi puai hna an tuah tikah cheukhat unau caah a har men lai. Cheukhat unau pawl cu an dawtmi pakhatkhat a thih ni ti bantuk philh khawh lomi ni hna a phanh caan ah an ngaih a chia tuk men lai. Cu bantuk zuamcawhnak a tongmi unau pawl he caan kan hmanṭi tikah an cungah “zawnruahnak taktak” kan langhtermi a si.”—Fil. 2:20.

20. Umhar lileng in kan um tikah Matthai 12:48-50 i Jesuh chimmi bia nih zeitindah a kan bawmh khawh?

²⁰ A caan ah Khrihfa pakhat cu umhar lileng in a umnak a ruang tampi a um kho. Asinain cu bantuk intuarnak he aa tlaiin Jehovah nih ṭha tein a hngalh ti kha kan philh awk a si lo. Jehovah nih kan herhmi kha unau hmangin a kan bawmh tawn. (Matthai 12:48-50 rel.) Unau pawl kha kan si khawh chungin kan bawmh hna tikah Khrihfabu kan sunsak zong kha kan langhtermi a si. A caan ah zei bantuk intuarnak kan ngeih hmanhah Jehovah cu kan sinah a um zungzal caah kanmah lawng kan si bal lo.