1-2. Lot bantuk in tuchan Khrihfa hna nih zei zuamcawhnak dah an ton?

 TUCHAN ah mi pawl i a ṭha lomi an ziaza kan hmuh tikah Lot bantuk in kan ruah ve. Vancung kan Pa nih a huatmi ziaza kha Lot nih a hngalh caah “nawlbia zeihmanh i a rel lomi hna nih awlok” an rak chonh. (2 Pet. 2:7, 8) Pathian a dawtnak le a ṭihnak nih Lot kha a pawngkam i miṭhalo pawl ziaza kha hrial awkah a forh. Kannih zong Jehovah i ziazalei a phunglam a upat lo i zei ah a rel lomi hna pawngkam ah kan um ve. Asinain Pathian kan dawtnak le kan ṭihnak kha kan ṭhanchoter peng ahcun ziazalei ah thiang tein kan um kho peng lai.—Ptb. 14:2.

² Jehovah nih Phungthlukbia cauk hmang in dawtnak aa telmi thazaang peknak le forhfialnak bia hna kha a kan chimh. Nu, pa, mino, upa, Khrihfa kan dihlak in mah ah kan hmuhmi, a ṭhami ruahnak cheuhnak kong ruahnak in ṭhathnemhnak taktak kan hmu kho.

3. Phungthlukbia 17:3 ning in kan lungthin kan kilven a herhnak a ruang pakhat cu zeidah a si? (Hmanthlak zong zoh.)

³ Langhternak kan lungthin kilven a biapitnak a ruang cu Jehovah nih kan lungthin kha a dothlat caah a si. A sullam cu midang nih an kan hngalhmi nakin Jehovah nih a kan hngalh deuh i zei bantuk minung dah kan si taktak ti kha a hngalh tinak a si. (Phungthlukbia 17:3 rel.) Zungzal nunnak hmuh awkah a kan bawm khomi, ruahnak a kan cheuhmi kong kha kan ruah peng ahcun a kan dawt lai. (Johan 4:14) A ṭha lomi ziaza, Satan hlennak le hi vawlei i miṭhalo pawl nih harnak a kan pe kho lai lo. (1 Johan 5:18, 19) Jehovah kha kan naih  deuh ahcun amah kan dawtnak le kan upatnak cu a ṭhangcho lai. Kan Pa lungfahter kan duh lo caah sualnak tuahnak kong kha ruah hmanh kan huat lai. Ṭhatlonak tuah ding in lem kan si tikah ‘ka cung ah dawtnak a ngei taktakmi mi pakhat kha zeitindah hramhram in a lung cu ka fahter lai?’ tiah bia kan i hal lai.—1 Johan 4:9, 10.

4. Jehovah ṭihnak nih unaunu pakhat kha a ṭha lomi thil tuah lo awkah zeitindah a kilven?

⁴ Nupa sualnak tuah ding in lemsoinak a tongmi Croatia i unaunu Marta nih hitin a ti: “Ṭha tein khuaruah awk le a ṭha lomi thil duhnak lungput doh awkah kaa harh ti kha ka hngalh. Asinain Jehovah ṭihnak nih a ka kilven.” b Pathian ṭihnak nih zeidah a tuahter? Marta nih nupa sualnak ka tuah ahcun zei thil ṭha lo dah a cang kho ti kha ka ruah tiah a ti. Kannih zong cutin kan tuah khawh ve. A ṭha lo bikmi a phichuak cu Jehovah kha a ngaih kan chiatter lai i amah biak zungzal awkah kan i tlak ti lai lo.—Gen. 6:5, 6.

5. Leo hmuhtonnak in zeidah kan cawn khawh?

⁵ Jehovah kha kan ṭih ahcun a ṭha lomi thil a tuahmi hna he kan i hawikom lai lo. Congo ah a ummi Leo nih mah kong kha a hngalh. Tipil a innak kumli a si hnuah a ṭha lomi thil a tuahmi hna he aa kom. Keimah theng nih ṭhatlonak ka tuah lo ahcun mah cu a poi lo tiah a rak ruah. Asinain a rauh hlan ah a ṭha lomi a hawile nih zu din awk le nupa sualnak tuah awkah an hnek. Mah tikah a nu le a pa nih an cawnpiakmi le Jehovah rian a ṭuan lioah aa nuamhnak kong kha a hun ruah. A phichuak cu zeidah a si? A hmaanmi thil kha a hun tuah ṭhan. Khrihfa upa bawmhnak thawng in Jehovah sinah a kir ṭhan. Atu ahcun Khrihfa upa le special hmaikal pakhat in nuam tein rian a ṭuan cang.

6. Langhternak in zei bantuk nu pahnih kong dah kan i ruah hna lai?

 ⁶ Phungthlukbia dal 9 chung i nu pahnih kong kha i ruah hna u sih. Nu pakhat nih fimnak kha a aiawh i a dang nu pakhat nih hruhnak kha a aiawh. (Rom 5:14; Galati 4:24 he tahchunh.) Satan vawlei cu nupa sualnak le a thurhnawmmi hmanthlak zoh nih a lem hna ti kha i cinken hna u sih. (Efe. 4:19) Cucaah Pathian ṭihnak ṭhanchoter peng le a ṭha lomi ziaza hrial cu a biapi tukmi a si. (Ptb. 16:6) Nu kan si ah, pa kan si ah kan dihlak in Phungthlukbia dal 9 ah a langhtermi kong in ṭhathnemhnak kan hmu kho. Mah nu pahnih kha hmuhtonnak a ngei lomi le “ruahnak a ngei set lomi” pawl a sawmmi in langhter an si. ‘Ra u law changreu kha ei u’ tiah an ti hna. (Ptb. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Asinain an sawmnak a cohlangmi pawl i an tonmi thil sining cu aa dang tuk.

7. Phungthlukbia 9:13-18 ningin nu hrut sawmnak a cohlangmi pawl nih zeidah an ton?

⁷ “Nu hrut” sawmnak kong kha ruathmanh. (Phungthlukbia 9:13-18 rel.) Ral ṭha ngaiin ruahnak a ngei set lomi pawl kha “ra u law” rawl rak ei u tiah a sawm hna. Mah sawmnak a cohlangmi hna nih zeidah an ton? “Khika ah thihnak a um.” Phungthlukbia Baibal a hramthawklei ah mah he aa lomi langhternak bia kha nan i cinken men ko lai. “Nu zuangzam” le “nu ralṭha” kong he aa tlaiin ralrin a kan pek. Hitin a kan ti: “A lam cu thihnak lei ah a vung kal.” (Ptb. 2:11-19) Phungthlukbia 5:3-10 ah ‘a ke cu thihnak ah a vung kalmi’ a dang “nu zuangzam” kong zong ralrin a kan pek.

8. Zei biakhiahnak dah kan tuah a hau?

⁸ “Nu hrut” sawmnak a theimi hna nih mah hi an i thim khawh: A sawmnak kha kan cohlang lai maw asiloah kan al lai dah? Kannih zong cu bantuk biakhiahnak kan tuah a hau ve men lai. Media le internet ah nupa sualnak asiloah a thurhnawmmi hmanthlak an taarmi a langh ahcun zeidah kan tuah lai?

9-10. Nupa sualnak tuah kan hrial awk a sinak a ruang cheukhat cu zei hna dah an si?

⁹ Nupa sualnak tuah kan hrialnak a ruang ṭha a um. “Nu hrut” nih ‘firmi ti cu a thlummi’ in a langhter. “Firmi ti” cu zeidah a si? Baibal nih aa ṭhiummi nuva hna nih nupa sinak an hmanmi kha ti thiang in a langhter. (Ptb. 5:15-18) Phung ning in aa ṭhiummi nuva hna cu pakhat le pakhat nupa sinak hmannak nawl an ngei. Asinain “firmi ti” he cun aa dang tuk. Mah nih i ṭhitum loin nupa sualnak tuah kha a chim duhmi a si kho men. A thli  tein tuahmi, cu bantuk thil cu mifir pakhat nih thil a firmi bantuk a si. Mifir nih an tuahmi thil kha ahohmanh nih an hmu lo tiah an ruah caah “firmi ti” cu a thlummi bantuk a lo men lai. Jehovah nih zeizong vialte a hmuh dih caah mah cu anmah le anmah an i hlenmi a si. Jehovah mithmai ṭha kan sunghmi nakin a fak deuhmi thil zeihmanh a um lo. Cucaah mah ngaihchiat awk a simi sunghnak cu ‘a thlumnak’ zeihmanh a um lo. (1 Kor. 6:9, 10) A dang a phichuak zong a um rih.

¹⁰ Nupa sualnak nih ningzahnak, aa tlak lomi ka si timi ruahnak, duh lomi fa pawinak le chungkhar i ṭhencheunak a chuahter khawh. Cucaah nu hrut sawmnak al cu fim a si. Pathian he an i hawikomhnak a cah leng ah ziaza a rawkralmi mi tampi cu anmah a thihter khomi, chawnh khawhmi zawtnak hna an ngei. (Ptb. 7:23, 26) Phungthlukbia dal 9, caang 18 ah hitin a donghter: “A sawmmi a hawile hna cu Sheol a thuknak i a ummi an si.” Cu a si ah ngaihchiatnak a tontermi a sawmnak kha mi tampi nih zeicah an cohlan?—Ptb. 9:13-18.

11. A thurhnawmmi hmanthlak zoh cu zeicah ṭih a nun tuk?

¹¹ A thurhnawmmi hmanthlak cu a laar tukmi rap a si. Mi cheukhat nih a thurhnawmmi hmanthlak zoh cu ṭih a nung lo tiah an ruah. Asinain a thurhnawmmi hmanthlak nih harnak a pek khawh hna. An ning a zahter khawh hna i a leemter khawh hna. A thurhnawmmi hmanthlak an zoh ahcun mah kha philh awkah an i harh. A thurhnawmmi hmanthlak nih mi kha a ṭha lomi duhnak hloh awkah a bawm kho hna lo i a ṭha lomi duhnak tu a ngeihter chinchin hna. (Kol. 3:5; Jeim 1:14, 15) Cucaah a thurhnawmmi hmanthlak a zohmi tampi nih nupa sualnak kha an hun tuah.

12. Nupa sual duhnak a kan ngeihter khomi hmanthlak zoh kan hrial kha zeitindah kan langhter khawh?

¹² Electronic thilri kan hman lioah a thurhnawmmi hmanthlak a langh ahcun zeidah kan tuah awk a si? Mah hmanthlak kha kan phih colh awk a si. Jehovah he kan i pehtlaihnak cu a sunglawi tukmi a si ti kha kan i cinken ahcun cutin tuah cu kan caah a fawi lai. A thurhnawmmi hmanthlak a si lo tiah kan ruahmi cheukhat hmanh nih nupa sual duhnak a kan ngeihter khawh. Cucaah a thurhnawmmi hmanthlak zoh kha zeicah kan hrial awk a si? Nupa sual duhnak a kan ngeihter khomi zei bantuk ruahnak hmanh ngeih kan duh lo caah a si. (Matt. 5:28, 29) Thailand ah Khrihfa upa a ṭuanmi David nih hitin a ti: “‘A thurhnawmmi hmanthlak a si lo hmanh ah mah kha ka zoh peng ahcun Jehovah lung ka lawmhter lai maw?’ tiah kaa hal. Cu bantuk ka ruahnak nih fimkhur tein thil tuah awkah a ka bawmh.”

13. Fimkhur tein thil tuah awkah zei nih dah a kan bawmh khawh?

¹³ Jehovah lung a lawmhter lomi thil tuah kan ṭihmi nih fimkhur tein thil tuah awkah a kan bawmh lai. Pathian ṭih cu “fimnak hramthawknak” a si. (Ptb. 9:10) “Fimnak taktak” he a tahchunhmi a dang nu pakhat kong zong Phungthlukbia dal 9 a hramthawklei ah kan hmuh.

14. Phungthlukbia 9:1-6 ah zei aa lo lomi sawmnak kong dah a langhter?

¹⁴ Phungthlukbia 9:1-6 rel. Hi ka ah a kan Sertu le fimnak Hrampi a simi Jehovah nih a kan sawmnak kong kha kan hmuh. (Ptb. 2:6; Rom 16:27) Mah ah a tung pa sarih phunmi inn nganpi kong kha a langhter. Mah tahchunhnak nih Jehovah cu a siang tukmi le an nunnak ah a fimnak zulh a duhmi hna a conglawmhtu Pathian a si kha a langhter.

15. Pathian nih zei tuah awkah dah a kan sawm?

 ¹⁵ Jehovah cu a siang tukmi le thil tampi a kan Petu a si. “Fimnak taktak” nih a aiawhmi nu kong in Jehovah cu a siangmi le thil ṭha tampi a kan petu a si ti kha kan hngalh. Mah Baibal caang ah langhtermi nu nih rawl le mitsur zu kha a timhtuah i a innchung ah rawl cabuai a sernak kong zong kha a langhter. (Ptb. 9:2) Mah leng ah caang 4 le 5 ning in, fimnak taktak a ngeimi nu nih “ruahnak a ngei set lomi cu a thawh hna i ‘ra u law changreu kha ei u’ tiah a ti hna.” Mah minu sawmnak kha zeicah kan cohlan awk a si? Jehovah nih a fale kha a fimmi le a himmi siter a duh hna. Palhnak kan tuah ruang ah harnak kan ton dingmi kha a duh lo. Cucaah “miding mi hna caah fimnak ṭha kha a khon.” (Ptb. 2:7) Aa tlakmi lam in Jehovah ṭihnak kan ngeih ahcun a lunglawmhter kha kan duh lai. Ruahnak a kan cheuhmi kha kan ngaih i kan zulh ahcun kan i lawm lai.—Jeim 1:25.

16. Pathian ṭihnak nih Alain kha a ṭhami biakhiahnak tuah awkah zeitindah a bawmh, a phichuak cu zeidah a si?

¹⁶ A ṭhami biakhiahnak tuah awkah Pathian ṭihnak nih Alain a bawmh ning kong kha ruathmanh. Anih cu Khrihfa upa pakhat a si i sianginn saya zong a si. Hitin a ti: “Saya tam deuh nih a thurhnawmmi video kha nupa sinak kong fimchimhnak in an hmuh.” Asinain Alain nih mah cu a hmaan lomi a si ti kha a hngalh. Hitin a ti: “Jehovah kha ka dawt i ka upat caah mah video zoh kha ka duh lo. Cun saya te kha ka duh lonak a ruang zong ka chimh hna.” ‘Fimnak lam kha a zulh’ khawh nakhnga “fimnak taktak” in a rami ruahnak cheuhnak ning in a zulh. (Ptb. 9:6) Mah nih saya a ṭuanṭi hawi cheukhat cu an lung a suk tuk hna caah atu ah Baibal an cawng i a pumh zong an i pum cang.

17-18. “Fimnak taktak” in a rami sawmnak a cohlangmi hna nih zei thluachuah dah an hmuh i zeidah an i ruahchan khawh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁷ Jehovah nih hmailei ah nuamhnak hmuh khawh ning kong hmuhsak awkah mah nu pahnih tahchunhnak kha a hman. “Nu hrut” sawmnak a cohlangmi hna nih nupa sualnak tuahnak in nuamhnak hmuh awkah an i zuam. Asinain an tuahmi thil nih hmailei ah zeidah a tonter hna lai kha an hngal lo. An tuahsernak nih thihnak ah a hruai hna lai.—Ptb. 9:13, 17, 18.

¹⁸ “Fimnak taktak” nih a aiawhmi nu sawmnak a cohlangmi hna i an hmailei cu aa thleidang tuk. Annih cu Jehovah he i naih peng awkah an herhmi thil vialte an ngeih dih caah an i lawm. (Isa. 65:13) Jehovah nih profet  Isaiah hmang in hitin a ti: “Ka bia ngai u law ka chimmi kha tuah tuah u, rawl vialte lakah a thaw bik kha nan ei lai.” (Isa. 55:1, 2) Jehovah nih a duhmi kha duh awk le a huatmi kha huat awkah kan cawn. (Salm 97:10) “Fimnak taktak” in cawn awkah midang kha kan sawm khawh hna caah kan i lawm. “‘Khuachung hmun sang bikbik ah a aumi’ sinum bantuk kan si: ‘Lungthin a tlawm deuhmi paoh cu hika ah hin ra tuah u.’” Cucaah kanmah le mah sawmnak a lehrulhmi hna nih kan hmuh dingmi ṭhathnemhnak cu atu ca lawng a si lo. An inkhawh ahcun ‘fimnak lam a zulmi’ in zungzal nunnak hmuh awkah caanṭha kan ngeihter khawh hna lai.—Ptb. 9:3, 4, 6.

19. Phungchimtu 12:13, 14 ning in zei tuah awkah dah bia kan khiah awk a si? (“ Pathian Ṭihnak Nih A Kan Ṭhathnemh” timi rinli kulh ah zoh.)

¹⁹ Phungchimtu 12:13, 14 rel. Pathian ṭihnak nih hi chan ṭha lo ah kan lungthin kilven peng awk, ziaza lei ah thiang tein um peng awk le amah he naih tein um peng awkah a kan bawmh. Mah aa tlakmi ṭihnak nih “fimnak taktak” kawl awk le mah in ṭhathnemhnak hmuh awkah mi tam khawh chung tam sawm peng hna awkah a kan forh lai.