CAWN AWK CAPAR 27
Zeicah Jehovah Kha Kan Ṭih Awk A Si?
“BAWIPA cu nawl a zulmi [a ṭihmi, NW] hna hawikom a si i a biakam kha a cawnpiak hna.”—Salm 25:14.
HLA 8 Jehovah Cu Kan Dornak
LANGHTERNAK a
1-2. Salm 25:14 ning in Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih kan duh ahcun zeidah kan tuah awk a si?
MI PAKHAT he nan i hawikomhnak kha fehter peng na duh ahcun zei sining dah ngeih a hau tiah na ruah? Hawikom ṭha cu pakhat le pakhat an i daw i an i bawm tiah na leh men ko lai. Ṭihnak cu a ṭhami hawikom sinak ah a biapimi sining a si lo tiah na ruah men lai. Asinain hi capar i cherhchanmi Baibal caang ah a langhter bantuk in Jehovah he a ṭhami hawikomhnak ngeih a duhmi hna nih cun amah kha an ‘ṭih’ a hau.—Salm 25:14 rel.
2 Jehovah kan biaknak cu zei can a si cang hmanh ah kan dihlak in amah kan ṭihnak kha kan ṭhanchoter peng a hau. Asinain Pathian ṭih timi cu zei sullam dah a si? Jehovah ṭih awkah zeitindah kan cawn khawh? Thilri zohkhenhtu Obadiah, Tlangbawi Ngan Jehoiada le Siangpahrang Jehoash sinin Pathian ṭihnak kong zeidah kan cawn khawh?
Pathian Ṭih Timi Cu Zei Sullam Dah A Si?
3. Ṭihnak nih a kan kilven khawh ning kha fianter.
3 Harnak pakhatkhat kan tong lai tiah kan ruah ahcun ṭihnak kan ngei kho men. Cu bantuk ṭihnak phun cu a ṭhami a si i mah nih fimkhur tein thil a kan tuahter khawh. Tlak lai ṭihnak nih lungpang pawng ah kal lo ding in a kan umter. Hma put lai ṭihnak nih ṭih a nungmi thil sining kha hrial awkah a kan forh men lai. Kan dawtmi pakhat he kan i hawikomhnak cah lai ṭihnak nih zaangfahnak aa tel lomi biachim le thil tuah lo awkah a kan bawmh.
4. Satan nih Jehovah cung ah zei bantuk ṭihnak phun dah ngei hna seh ti a kan duh?
4 Satan nih Jehovah kha mi nih aa tlak lomi lam in ṭih hna seh ti a duh. Satan nih Jehovah cu a thin a hung pengmi le kanmah kha dantat a duhmi a si caah zeitikhmanh ah a lung kan lawmhter kho lai lo tiah zum hna seh ti a kan duh. (Job 4:18, 19) Satan nih Jehovah kha ṭih tuk hna sehlaw bia ti hna hlah seh ti a kan duh. Mah rap hrial awkah aa tlakmi lam in Pathian ṭihnak kha kan ṭhanchoter a hau.
5. Pathian ṭih timi cu zei sullam dah a si?
5 Aa tlakmi lam in Pathian a ṭihmi nih cun Pathian kha a dawt i an i pehtlaihnak a rawhter khomi zei thil hmanh tuah a duh lo. Jesuh cu cu bantuk ṭihnak phun a ngei. (Heb. 5:7) Jehovah kha therphang in a ṭih lo. (Isa. 11:2, 3) Mah canah a dawt tuk i a nawl kha ngaih a duh. (Johan 14:21, 31) Jehovah cu dawtnak, fimnak, dinnak le ṭhawnnak a ngeimi a si caah Jesuh bantuk in kan upat i kan ṭih. Cun Jehovah nih a kan dawt tuk ti zong kan hngalh caah a lamhruainak kha zulh kan duh. Cucaah Jehovah kha a lung kan fahter khawh asiloah a lung zong kan lawmhter khawh.—Salm 78:41; Ptb. 27:11.
Pathian Ṭih Awkah Cawng
6. Pathian ṭih awkah kan cawn khawh ning lamkhat cu zeidah a si? (Salm 34:11)
6 Jehovah ṭihnak he hrin kan si lo, cucaah mah sining kha kan ṭhanchoter a hau. (Salm 34:11 rel.) Cutin tuah khawh ning lamkhat cu sernak kong kan hlathlainak thawng in a si. Jehovah “thil sermi” nih a fimnak, a ṭhawnnak le a kan dawtnak a langhtermi kan hmuh tikah amah kha kan upat i kan dawt chin. (Rom 1:20) Adrienne timi unaunu nih hitin a ti: “Jehovah sermi thil ka zoh tikah zeitluk in dah a fim ti kha ka hmuh. Mah nih ka khuaruah a ka harter i Jehovah nih ka caah a ṭha bikmi a theih ti kha hngalh awkah a ka bawmh.” Mah kong kha hmaan tein a ruah caah hitin a ti: “Ka nunnak Hrampi a simi Jehovah he kan kar ah dawnkhantu a simi zei thil hmanh tuah ka duh lo.” Nangtah tu zarh chung ah Jehovah sermi thil kong ruah awkah a caan na pe kho lai maw? Cutin na tuah ahcun Jehovah na upatnak le na dawtnak cu a fek chin lai.—Salm 111:2, 3.
7. Thlacamnak nih aa tlakmi lam in Jehovah ṭih awkah zeitindah a kan bawmh khawh?
7 Pathian kan ṭihnak kan ṭhanchoter khawh ning lamkhat cu hmaan tein thla kan camnak thawng in a si. Thla kan cam deuh tikah Jehovah cu kan caah a um taktakmi a hung si deuh lai. Hneksaknak kan inkhawh nakhnga thazaang kan pe tiah kan hal fatin Pathian cu zeitluk in dah a ṭhawn ti kha kan hun hngalh ṭhan. A Fapa laksawng in a kan pekmi cung ah lawmhnak bia kan chim tikah Jehovah nih a kan dawtnak kha kan hngalh ṭhan. Cun kan tonmi harnak ca i bawmhnak kan hal tikah Jehovah cu zeitluk in dah a fim ti kha kan hngalh ṭhan. Mah bantuk thlacamnak nih Jehovah kha upat chin awkah a kan bawmh. Cun mah nih Jehovah he kan i pehtlaihnak a rawhter khomi zei thil hmanh tuah lo ding timi kan biakhiahnak kha a fehter chin.
8. Pathian ṭih peng awkah zeidah kan tuah khawh?
8 Baibal chung i zohchunhawk a ṭhami le a ṭha lomi hna kong in kan cawn lai timi tinhnak he Baibal kan hlathlainak thawng in Pathian kha kan ṭih peng khawh. Zumhfekmi Jehovah salle a simi Siangpahrang Ahab inn zohkhenhtu Obadiah le Tlangbawi Ngan Jehoiada kong kha i ruah hna u sih. Cun a hmasa ah Jehovah a bia ko nain a hnuah aa let ṭhanmi Judah Siangpahrang Jehoash kong in zeidah kan cawn khawh timi kong zong kan i ruah hna lai.
Pathian A Ṭihmi Obadiah Bantuk In Ralṭhatnak Ngei
9. Jehovah ṭihnak nih Obadiah kha zeitindah a bawmh? (1 Siangpahrang 18:3, 12)
9 Baibal nih Obadiah b kong he aa tlaiin hitin a ti: “Obadiah nih cun BAWIPA cu fakpi in a upat.” (1 Siangpahrang 18:3, 12 rel.) Cu bantuk ṭihnak nih Obadiah kha zeitindah a bawmh? Pakhatnak ah, mah nih a dingfelmi le zumhawk a tlakmi a siter. Cucaah siangpahrang nih siangpahrang inn zohkhenhtu in rian a rak pek. (Nehemiah 7:2 he tahchunh.) Pathian a ṭihnak nih Obadiah kha a herh tukmi ralṭhatnak zong a rak ngeihter. “Amah hlan i a ummi [siangpahrang] vialte hnanak khan ṭhatlonak BAWIPA mithmuh ah tam deuh” a tuahmi Siangpahrang ṭha lo Ahab uknak caan lioah a rak nung. (1 Si. 16:30) Cun Baal a biami Ahab nupi Jezebel nih Jehovah kha a huat tuk caah chaklei pennak ah a hmaanmi biaknak kha hrawh dih ding zong in aa zuam. Pathian profet hmanh kha tampi a rak thah hna. (1 Si. 18:4) A har tukmi caan ah Obadiah nih Jehovah a rak biak ti cu lunghrin awk a um lo.
10. Obadiah nih zeitindah ralṭhatnak taktak a rak langhter?
10 Obadiah nih zeitindah ralṭhatnak taktak a rak langhter? Jezebel nih Pathian profet pawl thah ding in a kawl hna lioah Obadiah nih profet 100 kha ‘sawm nga sawm nga in lungkua ah a thuh hna i ti le rawl in a cawm hna.’ (1 Si. 18:13, 14) A ral a ṭhami Obadiah nih a tuahmi kha Jezebel nih a hngalh ahcun a thah lai. Obadiah cu minung a si caah thih a ṭih lai ti cu a fiang ko. Asinain Obadiah nih Jehovah le amah a biami hna kha amah nunnak nakin a dawt deuh hna.
11. Tuchan Jehovah salle cu zeitindah Obadiah bantuk an si? (Hmanthlak zong zoh.)
11 Tuchan Jehovah salle tampi cu kan rianṭuannak khenkham a sinak ram ah an um. Obadiah bantuk in Jehovah biak ti lo ding timi nawlpeknak kha an al ko nain nawlngeitu pawl an upat hna kha an langhter peng. (Matt. 22:21) Minung nakin Pathian nawl an ngaih deuhnak thawng in Pathian an ṭih kha an langhter. (Lam. 5:29) Thawngṭha an chim pengnak thawng in le fimkhur tein an i pumhṭi pengnak thawng in cutin an tuah. (Matt. 10:16, 28) Unau pawl nih an herhmi thlarau rawl an hmuh nakhnga an i zuam. Caankhat chung kan rianṭuannak an khenkhamnak Africa ram ah a rak ummi Henri kong kha ruathmanh. Mah khenkhamnak caan lioah Henri cu zumtukhat unau pawl Baibal hrambunhmi cauk phawtzamhnak rian ah mah lungtho tein aa tel. Hitin a ti: “Kei cu a ningzah a pang tukmi ka si. Jehovah ka upat tuk caah cutin ka tuah khawhmi a si i mah nih ka herhmi ralṭhatnak a ka ngeihter tiah ka zumh.” Henri bantuk in nangmah le nangmah ralṭhatnak a ngeimi in naa hmu maw? Pathian kha na ṭih peng ahcun ralṭhatnak na ngei kho ve.
Pathian A Ṭihmi Tlangbawi Ngan Jehoiada Bantuk In Zumhawktlakmi Si
12. Tlangbawi Ngan Jehoiada le a nupi nih Jehovah cung ah zumhawktlak an si kha zeitindah an rak langhter?
12 Tlangbawi Ngan Jehoiada kha Jehovah ṭihnak nih a cung ah zumhawktlak tein um awk le a hmaanmi biaknak karhter awkah a forh. Mah kha Jezebel fanu Athaliah nih ning cang loin Judah pennak a lak lioah a rak fiang. Mi pawl cu Athaliah ṭih awkah a ruang ṭha an ngei. Anih cu a puarhrang tuk i siangpahrang ṭuan a duh tuk caah siangpahrang a si kho dingmi a tupale vialte hmanh kha thah awkah a rak i zuam. (2 Chan. 22:10, 11) Mah ngakchia hna lakah Jehoash zong aa tel. Anih cu Jehoiada nupi Jehoshabeath nih a khamh caah a rak luat. Jehoshabeath le a vapa nih ngakchia kha an thuh i an zohkhenh. Cuticun Jehoiada le Jehoshabeath nih David tefa in siangpahrang a chuak lai timi bia a tlin nakhnga an rak bawmh. Jehoiada cu Jehovah cungah zumhawktlak tein a um i Athaliah kha a rak ṭih lo.—Ptb. 29:25.
13. Jehoash kum sarih a si tikah Jehoiada nih zumhawktlak a si kha zeitindah a rak langhter ṭhan?
13 Jehoash kum sarih a si tikah Jehoiada nih Jehovah cung ah zumhawktlak a si kha a rak langhter ṭhan. Timhtuahnak pakhat a rak ngei. A hlawh a tlin ahcun Jehoash cu phung ning in David rocotu siangpahrang a hung si lai. Asinain a hlawh a tlin lo ahcun Jehoiada cu a nunnak hmanh a sung kho. Jehovah bawmhnak thawng in a timhtuahmi cu a hlawh a rak tling. Levi mi le hruaitu pawl bawmhnak thawng in Jehoiada nih Jehoash kha siangpahrang ah a ser i Athaliah kha a rak thah. (2 Chan. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Jehoiada nih “BAWIPA le siangpahrang le mizapi karlak ahcun annih cu BAWIPA mi an si nakhnga biakamnak a ser.” (2 Si. 11:17) Cun Jehoiada nih “ahohmanh zei bantuk thianlonak hmanh in a thiang lomi paoh cu an luh nakhnga lo BAWIPA inn kutka ah khan kutka hngaktu a chiah hna.”—2 Chan. 23:19.
14. Jehovah kha upatnak a pek caah Jehoiada cu zei ti lam in dah upatnak pek a rak si ve?
14 A hmasa ah Jehovah nih hitin a ti: “A ka upatmi cu ka upat hna lai.” Cucaah Jehovah nih Jehoiada kha thluachuah a rak pek taktak. (1 Sam. 2:30) Tahchunhnak ah, mah in kan cawn khawh nakhnga Pathian nih tlangbawi ngan Jehoiada kong kha Baibal ah a telh. (Rom 15:4) Cun Jehoiada a thih tikah ‘Israel mi hna sin le Pathian le a inn caah thil ṭha a tuah caah David khua chung ah siangpahrang hna sinah khan an vuinak’ thawng in upatnak pek a rak si.—2 Chan. 24:15, 16.
15. Jehoiada kong in zeidah kan cawn khawh? (Hmanthlak zong zoh.)
15 Jehoiada kong nih kan dihlak in Pathian ṭih peng awkah a kan bawmh khawh. Khrihfa upa pawl nih Pathian tuu kha zumhawktlak te le ralring tein an zohkhenh i an kilven hnanak thawng in Jehoiada kha an i zohchunh khawh. (Lam. 20:28) Kum upa pawl nih Jehoiada sinin an cawn khawh. Jehovah kha an ṭih i zumhawktlak tein an um ahcun Pathian nih aa tinhnak tlinter awkah a hman khawh hna. Annih cu a hlaw hna lo. Mino pawl, Jehovah nih Jehoiada a pehtlaih ning kha i cinken u law a hleiin kum saupi a rian a rak ṭuanmi kum upa pawl upatnak he a pehtlaih hna ning kha i zohchunh u. (Ptb. 16:31) A donghnak ah kan dihlak in Jehoiada a bawmmi Levi mi le hruaitu pawl sinin kan cawn khawh. “Hruaitu pawl” bia kan ngaihnak thawng in zumhawktlak tein um hna u sih.—Heb. 13:17.
Siangpahrang Jehoash Bantuk Si Hlah
16. Siangpahrang Jehoash cu thlaraulei ah a der ti kha zeinihdah a langhter?
16 Jehoiada nih siangpahrang Jehoash kha miṭha si awkah a rak bawmh. (2 Si. 12:2) Cucaah mah mino siangpahrang nih Jehovah lunglawmhter kha a duh. Asinain Jehoiada a thih hnuah Jehoash nih zumhpialmi siangpahrang pawl bia kha a rak ngaih. A phichuak cu zeidah a si? Amah le a kut tangmi pawl nih “Asherim le siasal kha an ṭuan [biak, NW] hna.” (2 Chan. 24:4, 17, 18, NW ) Mah ruang ah Jehovah cu a ngaih a chia tuk, asinain a “sin i kirpi ṭhan awkah khan profet kha a thlah hnawh hna, sihmanhsehlaw zei ah an rel hna lo.” Jehovah profet lawng si loin Jehoash unau a simi Jehoiada fapa Zekhariah c chimmi hmanh kha an ngai duh lo. Zekhariah chungkhar nih siangpahrang Jehoash nunnak kha voi tampi an rak khamh ko nain Zekhariah hmanh kha a rak thah.—2 Chan. 22:11; 24:19-22.
17. Jehoash cung ah thil sining cu zeitindah a hun i thlen?
17 Jehoash nih aa tlakmi lam in Jehovah kha a ṭih peng lo caah a cung ah thil ṭha lo a rak tlung. Jehovah nih hitin a ti: “A ka zawmtaimi cu zei ah ka rel hna lai lo.” (1 Sam. 2:30) A hnuah Siria ralkap mi tlawmte nih Jehoash “ralkapbu nganpi” kha an tei hna i “hma fak ngaingai a ing.” Siria pawl an kal hnuah Jehoash cu a salle nih Zekhariah a thah caah an rak thah ve. Mi nih anih cu siangpahrang ṭha lo in an hmuh caah “siangpahrang hna thlan ah khan cun an vui lo.”—2 Chan. 24:23-25.
18. Jeremiah 17:7, 8 ning in Jehoash bantuk si kha zeitindah kan hrial khawh?
18 Jehoash kong in zeidah kan cawn khawh? Anih cu thingtung aa hngatchan i fek tein hram aa sih lomi thingkung bantuk a si. Amah a bawmtu Jehoiada a thih hnuah Jehoash nih zumhpialmi pawl bia kha a hun ngaih i Jehovah cung ah zumhfek tein a rak um ti lo. Mah tahchunhnak nih Pathian nawl kan ngaihmi cu kan chungkharmi i tel in zumtukhat unau pawl nih kan caah zohchunhawk ṭha an chiah ruang ca men ah a si awk a si lo ti kha a langhter. Thlaraulei ah fek tein kan um peng khawh nakhnga hmaan tein hlathlainak tuah, ṭha tein ruah le thlacamnak thawng in Pathian kan dawtnak le kan upatnak kha kan fehter peng a hau.—Jeremiah 17:7, 8 rel; Kol. 2:6, 7.
19. Jehovah nih zeidah a kan hal?
19 Jehovah nih kan sinin tampi a kan hal lo. Jehovah nih a kan halmi kong kha Phungchimtu 12:13 ah hitin a ti: “Pathian cu ṭih law a nawlbia kha zul hna, zeicahtiah minung cu hi nawlbia hna tuah awk caah hin pei rak ser a si cu.” Pathian kha kan ṭih ahcun Obadiah le Jehoiada bantuk in hmailei ah zei thil kan ton hmanh ah Jehovah cung ah zumhfek tein kan um kho peng lai. Jehovah he kan i hawikomhnak kha zei thil hmanh nih a hrawk kho lai lo.
HLA 3 Kan Thazaang, Ruahchanhnak, Zumhnak
a Baibal ah a hmanmi “ṭih” timi biafang i a sullam cu a kau tuk. A konglam cung ah i hngat in ṭihnak, upatnak asiloah ṭihzahnak timi kha a chim duhmi a si kho. Hi capar nih vancung kan Pa rian ralṭha te le zumhfek tein ṭuan khawh awkah a kan forh khomi ṭihnak phun ngeih awkah a kan bawmh lai.
b Mah Obadiah cu kumzabu tampi hnuah a nungmi, a min in Baibal a ṭialtu profet Obadiah kha a si lo.
c Matthai 23:35 ah Zekhariah cu Berekhiah fapa a si tiah a ti. A dang Baibal ah a langhter bantuk in Jehoiada cu min pahnih ngeih dawh a si, (Matthai 9:9 le Marka 2:14 he tahchunh) asiloah Berekhiah cu Zekhariah a pu asiloah a hringsortu a si kho men.
d HMANTHLAK FIANTERNAK: Mah hmanthlak ah khenkhamnak tang ah a ummi unaupa pakhat nih thlarau rawl a phawtzamh hna.
e HMANTHLAK FIANTERNAK: Mino unaunu nih kum upa unaunu sinin phone in tehte khaan ning kong a cawn; kum upa unaupa nih zapi lak phungchimnak ah aa telnak thawng in ralṭhatnak a langhter; hmuhtonnak a ngeimi unaupa nih Biakinn zohkhenh ning a cawnpiak hna.