1-2. Caṭialtu pakhat nih zeidah a chim, hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

TUCHAN ah mi nuai tampi nih Jesuh kha an zumh, asinain a cawnpiaknak tu cu an cohlang lo. (2 Tim. 4:3, 4) Mah kong he aa tlaiin caṭialtu pakhat nih hitin a ti: “Kan lakah Jesuh nih a rak cawnpiak hna bantukin . . . , a kan cawnpiak ve dingmi a dang ‘Jesuh’ hei um sehlaw a luancia kum thonghnih lio i mi pawl bantukin cohlang loin kan um ve lai maw? . . . A phi cu kan um ve ko lai.”

² Kumzabu pakhatnak i mi tampi nih Jesuh cawnpiaknak kha an theih i khuaruahhar thil a tuahmi kha an hmuh. Asinain amah cu an rak zum lo. Zeicah? A hmasa capar ah Jesuh chimmi le tuahmi ruangah mi pawl cu zeicah lungawṭawm in an um timi kong kan i ruah cang hna. Atu a kong pali kha i ruah chap hna u sih. Cutin kan i ruahnak thawngin tuchan ah Jesuh zultu pawl kha zeicah an cohlan hna lo timi kong le tlukrilhnak kha zeitindah kan hrial khawh timi kong kha kan theih hna lai.

3. Jesuh tuahmi zei thil nih dah mi cheukhat kha a tlukrilhter hna?

³ Vawleicung a um lioah Jesuh cu mi kip he an rak i kom. Mi rum le nawlngeitu hna he rawl an eiṭi. Asinain a si a fakmi hna le ruahchannak a ngei lomi hna he zong caan a rak hmangṭi. Mah lengah mi nih “misual” in an hmuhmi hna cungah zaangfahnak a rak ngei. Aa porhlawmi cheukhat cu Jesuh tuahmi thil ruangah an rak tluril. Cucaah a zultu pawl kha hitin an hal hna: “Zeicahdah ngunkhuai khawltu hna le misual mi hna he rawl nan eiṭi?” Mah tikah Jesuh nih hitin a leh hna: “A dammi  nih siibawi an herh lo, a zawmi lawnglawng nih an herh. Sualnak kan ngei lo tiah aa ruatmi hna kha i ngaihchih u ti awkah ka ra lo, misual mi tu kha, i ngaichih u tiin kawh awkah ka ra.”—Luka 5:29-32.

4. Profet Isaiah chimchungbia ningin Judah mi pawl nih Messiah kong he aa tlaiin zeidah an i ruahchan awk a si?

⁴ Baibal chimmi cu zeidah a si? Messiah a rat hlanpi in profet Isaiah nih anih cu vawlei mi nih an cohlang lai lo tiah a rak ti. Hitin a rak chimchung: “Zeihmanh ah kan rak rel lo i kan rak hlawt. . . . Ahohmanh nih a zoh hmanh kan rak zoh duh lo — zei ah a rel in kan rak rel hrimhrim lo.” (Isa. 53:3) Chimchungbia ah Messiah cu ‘mi’ nih an hlawt lai tiah a ti. Cucaah kumzabu pakhatnak i Judah mi pawl nih Jesuh cu hlawt a si lai tiah an i ruahchan awk a si.

5. Tuchan ah mi tampi nih Jesuh zultu pawl kha zeitindah an hmuh hna?

⁵ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Biaknak lei hruaitu tampi cu an Khrihfabu ah mi nih hmaizahmi, mirum le vawlei nih mifim in a hmuhmi hna an i tel tikah an i lawm. Annih nih Jehovah huatmi thil kha an tuah ko nain an Khrihfabu ah umnak nawl an pek hna. Cun mah biaknaklei hruaitu hna nih Jehovah lungton awkah aa zuammi pawl kha an nautat hna. Vawlei mi tam deuh nih ziazalei ah thiang tein a ummi Jehovah salle kha zei ah an rel hna lo. Paul nih a chim bantukin Pathian nih “nautatmi” hna kha a thim hna. (1 Kor. 1:26-29) Asinain Jehovah caah zumhfekmi a salle dihlak cu a sunglawimi an si.

6. Matthai 11:25, 26 ah a chim bantukin Jesuh lungput kha zeitindah kan i zohchunh khawh?

⁶ Tlukrilhnak kha zeitindah kan hrial khawh? (Matthai 11:25, 26 rel.) Vawlei nih Pathian miphun pawl a hmuh hna ning kha na cungah huham i ngeihter hlah. Jehovah nih a duhnak tuah awkah aa toidormi lawng a hman hna ti kha hngal. (Salm 138:6) Cun vawlei nih fimnak asiloah hngalhnak a ngei lo tiah a hmuhmi hna kha hmangin thil tampi a liimmi kong zong kha ruat.

7. Jesuh nih Farasi mi pawl kha zeicah chungthu lengnal nan si tiah a ti hna, annih nih zeitindah an lehrulh?

⁷ Jesuh nih a chan lio i chungthu lengnal a simi biaknaklei hruaitu pawl kha ralṭha tein sual a phawt hna. Tahchunhnak ah, nulepa zohkhenh nakin kutṭawl biapi deuh ah a chiami Farasi mi pawl kha chungthu lengnal nan si tiah a ti hna. (Matt. 15:1-11) Jesuh chimmi bia ruangah a zultu pawl cu an khuaruah a har kho men. Cucaah Jesuh kha hitin an hal: “Na chimmi nih Farasi mi an thin a hunter ngaingai hna kha na hngal maw?” Jesuh nih hitin a leh hna: “Vancung khua i a ummi ka Pa nih a phun lomi kung paoh cu phawi an si ko lai. Annih cu nan hna i hnawh hna hlah u. Hruaitu mitcaw an si ko; mitcaw nih mitcaw kha a hruai ahcun an pahnih in khor ah an tla tawn.” (Matt. 15:12-14) Jesuh chimmi ruangah biaknaklei hruaitu pawl cu an thin a hung tuk ko nain Jesuh nih biatak chim kha a rak ngol lo.

8. Biaknaklei zumhnak vialte cu Pathian nih a cohlang dih lo ti kha Jesuh nih zeitindah a langhter?

⁸ Jesuh nih a hmaan lomi biaknaklei cawnpiaknak zong kha a rak langhter. Jesuh nih biaknaklei zumhnak vialte cu Pathian nih a cohlan dih tiah a ti lo. Mah canah mi tampi nih rawhnak ah a kalmi lam kau kha an zulh lai i mi tlawmte lawng nih nunnak a phanhtermi lam kha an zulh lai tiah a ti. (Matt. 7:13, 14) Jesuh nih Pathian ka bia tiah aa ti nain a bia taktak lomi mi cheukhat an hung chuak lai tiah fiang tein a ti. Hitin ralrin a pek hna:  “Nal profet kha i ralring hna u, nan sin an rat ahcun tuu bantukin an i umter, sihmanhsehlaw an chunglei cu a hraang ngaimi cenghngia an si. Annih cu an theitlai khan nan rak hngalh ko hna lai.”—Matt. 7:15-20.

9. Jesuh nih a langhtermi a hmaan lomi biaknaklei cawnpiaknak cheukhat cu zei hna dah an si?

⁹ Baibal chimmi cu zeidah a si? Messiah nih Jehovah inn a tlaihchannak cu mei bantukin a alh lai tiah Baibal nih a chimchung. (Salm 69:9; Johan 2:14-17) Mah nih Jesuh kha a hmaan lomi biaknaklei zumhnak le tuahsernak pawl langhter awkah a forh. Tahchunhnak ah, Farasi mi pawl nih thlarau cu a thi kho lo tiah an zumh. Asinain Jesuh nih cun a thimi cu aa hngilhmi bantuk an si tiah a cawnpiak hna. (Johan 11:11) Sadusi mi pawl nih thawhṭhannak kha an zum lo. Asinain Jesuh nih cun a hawi Lazaruh kha a rak thawhter. (Johan 11:43, 44; Lam. 23:8) Farasi mi pawl nih kan cungah a tlung dingmi asiloah kan tuah dingmi thil vialte cu hmuh khawh lomi ṭhawnnak asiloah Pathian nih bia a khiah ciami a si tiah an cawnpiak hna. Asinain Jesuh nih cun mi nih Pathian kan bia lai maw, bia lai lo ti kha anmah tein thimnak an tuah khawh tiah a cawnpiak hna.—Matt. 11:28.

10. Kan cawnpiaknak ruangah tuchan ah mi tampi cu zeicah an tlukrilh?

¹⁰ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Mi tampi an tlukrilhnak a ruang cu biaknak lei cawnpiaknak cheukhat cu a palh ti kha Baibal hmangin kan langhter caah a si. Biaknak lei hruaitu pawl nih an mi pawl kha Pathian nih miṭhalo cu hell ah a hrem hna tiah an cawnpiak hna. Mah a hmaan lomi cawnpiaknak kha hmangin mi pawl kha an uk hna. Dawtnak Pathian a biami Jehovah salle nih mah cawnpiaknak cu a hmaan lo ti kha kan langhter. Biaknaklei hruaitu pawl nih thlarau cu a thi kho lo ti zongin an cawnpiak hna. Mah cawnpiaknak cu a hmaan ahcun ahohmanh thawhṭhannak kan herh lai lo. Cucaah mah cawnpiaknak cu Baibal ah a um lo ti kha kan langhter. Biaknak tampi nih kan tuah dingmi thil vialte cu Pathian asiloah hmuh khawh lomi ṭhawnnak nih bia a khiah ciami a si tiah an cawnpiak ko hna nain kannih nih  cun mi cu zalong tein thimnak nawl a ngei i Pathian biak dingin thimnak a tuah khawh tiah kan cawnpiak hna. Mah tikah biaknaklei hruaitu pawl nih zeitindah an lehrulh? An thin a hung tuk.

11. Johan 8:45-47 i Jesuh bia ningin Pathian nih a mi pawl kha zeidah tuah hna seh ti a duh?

¹¹ Tlukrilhnak kha zeitindah kan hrial khawh? Biatak kha kan sunsak taktak ahcun Pathian chimmi kha kan cohlan a hau. (Johan 8:45-47 rel.) Satan Khuachia he i lo loin kannih nih biatak kha kan ṭanh. Zeitikhmanh ah kan zumhnak kha kan hlaw lo. (Johan 8:44) Pathian nih a mi pawl kha Jesuh bantukin “thil ṭhalo kha hua hna” sehlaw “thil ṭha kha i tlaih peng hna” seh ti a duh.—Rom 12:9; Heb. 1:9.

12. A thih ning ruangah Judah mi tampi nih Jesuh kha zeicah an rak zumh lo?

¹² A chan lio i Judah mi cheukhat nih Jesuh an zumh lonak a dang a ruang cu zeidah a si? Paul nih hitin a ti: “Kannih nih cun vailam tahnak cung i thahmi Khrih kong kha kan chim i cu kong cu Judah mi caah cun tluknak lung a si.” (1 Kor. 1:23) A thih ning ruangah Judah mi tampi nih Jesuh kha zeicah an rak zumh lo? An caah Jesuh cu misual pakhat bantukin tungcung ah a thi. Cucaah Jesuh cu Messiah in an rak zum lo.—Deut. 21:22, 23.

13. Jesuh a cohlang lomi hna nih Jesuh kha zumh an duh lo caah zeidah an rak tuah?

¹³ Jesuh a zum lomi Judah mi hna lakah mi cheukhat nih Jesuh cu sualnak a ngei lo ti kha an hngal lo. Cucaah a hmaan loin sual an puh i a ding loin an rak pehtlaih. Jesuh bia a ceihtu hna nih dinnak kha zei ah an rel lo. Judah mi biaceihtu hna nih Jesuh kha biaceihnak zung ah khulrang in an ratpi i mah cu phung ningin a si lo. (Luka 22:54; Johan 18:24) Biaceihtu pawl nih Jesuh sual an puhmi kong an theih tikah a ding loin bia an rak ceih i “an thah khawh nakhnga an dihlak in a sual an kawl.” Asinain cutin an tuah khawh lo caah Jesuh nih amah tein sualnak ka ngei tiah a chim nakhnga tlangbawi pawl cu an rak i zuam. Mah cu nawlbia ralchanh a si. (Matt. 26:59; Mar. 14:55-64) A thawhṭhan hnuah a ding  lomi biaceihtu pawl nih thlan a hngakmi Rom ralkap pawl kha thlan ah ruak a um lonak kong he aa tlaiin a hmaan lomi bia chim awkah “zik an nawh hna.”—Matt. 28:11-15.

14. Messiah thihnak kong he aa tlaiin Baibal nih zeidah a chimchung?

¹⁴ Baibal chimmi cu zeidah a si? Jesuh chan lio i Judah mi tampi nih Messiah cu a thih a hau lai tiah an i ruahchan lo nain Baibal nih hitin a chimchungmi hi i cinken: “A nunnak kha i awṭawm lo tein pek a sian i misual mi kha an in ding cu a inpi hna.” (Isa. 53:12) Cucaah Jesuh cu misual pakhat in thah a si tikah Judah mi pawl cu an tlukrilh awk a ruang a um lo.

15. Jehovah Tehte a ralchanhtu hna i zei sualphawtnak ruangah dah mi cheukhat cu an tlukrilh?

¹⁵ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Jesuh cu misual pakhat in a hmaan loin sual puh a rak si. Tuchan zongah Jehovah Tehte Hna cu cutin a ding loin pehtlaih an si ve. Tahchunhnak cheukhat kha zohhmanh hna u sih. 1930 in 1940 karah United States ah zalong tein Pathian kan biak khawh nakhnga atule atu biaceihnak zungah an rak kal. Biaceihtu cheukhat cu duhdanhnak an ngei i an kan ralchanh. Canada, Quebec ah Church le Cozah hna cu kan rianṭuannak ralchanh awkah rian an ṭuanṭi. Thawngthanhtu tampi cu Pathian Pennak kong an chim caah thongthlak an rak si. Nazi Germany cozah nih zumhfekmi mino unaupa tampi kha a rak thah hna. Cun nai kum hna ah, Russia ah cozah nih “zumhnak hrut rianṭuannak” in an hmuhmi Baibal kong kha unau pawl nih an chim caah sualnak a ngeimi an si tiah an ti hna i thong ah an thlak hna. Cun Russia holh in lehmi Vawlei Thar Lehnak Baibal hmanh kha an khenkham i mah ah Jehovah min aa tel caah “zumhnak hrut thilri” a si tiah an ti.

16. Jehovah miphun kong he aa tlaiin a hmaan lomi tuanbia kha 1 Johan 4:1 ningin zeicah kan zumh awk a si lo?

¹⁶ Tlukrilhnak kha zeitindah kan hrial khawh? A hmaanmi biatak kong kha hlathlai. Jesuh nih Tlangcung Cawnpiaknak ah a bia a ngaimi hna kha “lih a phunphun an in puh hna” lai tiah ralrin a pek hna. (Matt. 5:11) Mah lihbia cu Satan sinin aa thawkmi a si. Satan nih biatak a sunsakmi hna kong he aa tlaiin lihbia karhter awkah ralchanhtu pawl kha a hman hna. (Biat. 12:9, 10) Cucaah ralchanhtu pawl nih an chimmi lihbia kha kan cohlan awk a si lo. Cun cu bantuk lihbia ruangah Pathian biak kha kan ṭih awk a si lo asiloah kan zumhnak kha kan derter awk a si lo.—1 Johan 4:1 rel.

17. Jesuh a thih lai i zei bantuk a cangmi thil nih dah mi cheukhat kha a tlukrilhter hna?

¹⁷ Jesuh cu a thih hlanah a zultu 12 lak i pakhat nih a rak rawi. A thih lai zan ah a dang a zultu pakhat nih voithum tiang a rak hlawt i a dang a zultu dihlak zong nih an rak zamtak. (Matt. 26:14-16, 47, 56, 75) Asinain Jesuh cu a khuaruah a har lo. Amah theng zong nih cutin a cang lai tiah a rak chimchung. (Johan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Mah thil a canmi an hmuh tikah mi cheukhat cu a rak tluril. Cun annih nih ‘mah cu Jesuh zultu pawl ngeihmi ziaza a si ahcun mah phu ah tel ka duh lo ti hmanhin an ruah men lai.’

18. Jesuh a thih hlanah zei bantuk chimchungbia hna dah a tling?

¹⁸ Baibal chimmi cu zeidah a si? Jesuh vawlei a rat hlanpi in Jehovah nih a Bia, Baibal ah Messiah cu tangka phar 30 in rawi a si lai tiah a rak chimchung. (Zek. 11:12, 13) A rawitu cu Jesuh i a hawikom ṭha bik lakah pakhat a si lai. (Salm 41:9) Profet Zekhariah zong nih  “tuukhal kha tu law tuu cu i ṭhek hna seh” tiah a ti. (Zek. 13:7) Lungthin ṭha a ngeimi hna cu mah thil sining ruangah tlukrilh in um canah mah chimchungbia pawl Jesuh cungah a tlinmi an hmuh tikah an zumhnak tu a fek chin.

19. Lungthin ṭha a ngeimi hna nih zeidah an hngalh?

¹⁹ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Tuchan ah Jehovah Tehte Hna kong tlawmpal lawng a theimi hna nih biatak kha an kaltak, zumhpialmi an hung si i midang zong anmah bantuk an si nakhnga an i zuam. Cun Jehovah Tehte Hna kong he aa tlaiin lihbia, a cheu lawng a hmaanmi le a ṭha lomi kong hna kha thawngzamhnak le Internet hna ah an karhter. Asinain lungthin ṭha a ngeimi hna nih cun an zum lo. Mah canah cu bantuk thil hna a cang lai tiah Baibal nih a chimchungmi kha an hngalh.—Matt. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Biatak a kaltakmi hna ruangah tlukrilh kha zeitindah kan hrial khawh? (2 Timote 4:4, 5)

²⁰ Tlukrilhnak kha zeitindah kan hrial khawh? Kan zumhnak kha hmaan tein Baibal kan hlathlainak thawngin, thla kan cam pengnak thawngin le Jehovah nih a kan pekmi rian kan ṭuan pengnak thawngin kan fehter peng a hau. (2 Timote 4:4, 5 rel.) A fekmi zumhnak kan ngeih ahcun Jehovah Tehte Hna kong he aa tlaiin a ṭha lomi kong kan theih tikah kan thin a phang lai lo. (Isa. 28:16) Jehovah, Baibal le unau pawl kan dawt hnanak nih biatak a kaltakmi hna ruangah tlukrilh lo awkah a kan bawmh lai.

21. Tuchan ah mi tam deuh nih kan chimmi kha an cohlan lo hmanhah zeidah kan zumh khawh?

²¹ Kumzabu pakhatnak lioah mi tampi nih Jesuh kha an rak zum lo i an rak hlawt. Asinain mi tampi nih cun an rak cohlan. Mah lakah a tlawm bikah Judah Sanhedrin chungtel pakhat le “tlangbawi tampi” zong an i tel. (Lam. 6:7; Matt. 27:57-60; Mar. 15:43) Tuchan zongah mi nuai tampi cu an tluril lo. Zeicah? Baibal ah an hmuhmi biatak kha an sunsak caah a si. Baibal nih hitin a ti: “Na phunglam a duhmi cu him tein khua an sa i a tlukter khotu hna zeihmanh a um lo.”—Salm 119:165.