1. Midang sin i Baibal biatak kong na chim hmasa bik lioah zeinihdah na khuaruah aan harter khawh men?

BAIBAL in biatak na hngalh hmasa bik lio caan kha naa cinken ti maw? Baibal in na cawnmi kong hna cu hngalhthiam a fawi tukmi an lo. Cucaah mi kip nih na zumhmi ningin cohlan an duh ve lai tiah na ruah. Cun Baibal biatak nih atu ah sullam a ngeimi nunnak le hmailei ah a ṭha tukmi ruahchannak a pek hna lai ti zongin na zumh. (Salm 119:105) Cucaah mah biatak kong kha na hawile le na rualchan pawl sinah lungtho tein na chimh hna. Asinain zeidah a cang? Mi tampi nih na chimmi kong kha an cohlan lo caah na khuaruah a har.

2-3. A chan lio i mi tam deuh nih Jesuh kha zeitindah an rak lehrulh?

² Mi nih phung kan chimmi an cohlan lo tikah kan khuaruah a har awk a si lo. A chan lioah Jesuh nih Pathian nih a umpi ti a langhtermi khuaruahhar thil tampi a tuah ko nain mi tam deuh nih cun an rak zum lo. Tahchunhnak ah, Jesuh nih Lazaruh a thawhtermi khuaruahhar thil kha amah a ralchanhtu pawl hmanh nih an rak al kho lo. Asinain Judah hruaitu pawl nih Jesuh kha Messiah in an rak cohlang lo. Annih nih Jesuh he Lazaruh he an pahnih hmanhin thah an rak duh hna.—Johan 11:47, 48, 53; 12:9-11.

³ Mi tam deuh nih Messiah in an ka cohlang lai lo ti kha Jesuh nih a hngalh. (Johan 5:39-44) Jesuh nih tipil petu Johan zultu phu pakhat sinah hitin a ti: “Keimah kong ah lungawṭawm zeihmanh a ngei lomi cu a caah lunglawmh awk a va si dah.” (Matt. 11:2, 3, 6) Mi tampi nih Jesuh kha zeicah an rak cohlan lo?

4. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁴ Hi capar le a changtu capar ah kumzabu pakhatnak lio i mi  tampi nih Jesuh kha zeicah an rak zumh lo timi a kong cheukhat kan i ruah hna lai. Cun tuchan ah mi tampi nih kan chimmi thawngṭha kha zeicah ngaih an duh lo timi kong zong kan i ruah hna lai. A biapi deuhmi cu Jesuh cung i a fekmi zumhnak ngeihnak nih zeicah lungawṭawm loin a kan umter khawh timi kong zong kan i ruah hna lai.

5. Mi cheukhat nih Jesuh cu chimchungmi Messiah a si kho lo tiah zeicah an ruah?

⁵ Jesuh hnulei sining ruangah mi tampi cu lungawṭawm in an rak um. Jesuh cu cawnpiak a thiam tukmi le khuaruahhar thil a tuah khotu a si ti kha an hngalh. Asinain anih cu a si a fakmi lehtama pakhat fapa men a si tiah an ruah. Cun Jesuh cu mi nih biapi in an hmuh lomi Nazareth khuami a si. Jesuh zultu a hung simi Nathanael hmanh nih a hmasa ah hitin a rak ti: “Nazareth khua cun thilṭha zei tal a chuak kho hnga maw?” (Johan 1:46) Nathanael nih Jesuh a umnak khua kha a duh lo caah a si kho men. Asiloah Mikah 5:2 ah a chimchungmi Messiah cu Nazareth khua ah si loin Bethlehem khua ah a chuak lai timi chimchungbia kha a lung ah a um caah a si kho men.

6. Jesuh cu Messiah a si ti hngalh awkah Jesuh chan lio i mi pawl kha zeinihdah a bawmh khawh hna?

⁶ Baibal chimmi cu zeidah a si? Jesuh ral pawl nih “[Messiah] a chuahkehnak kong a dikthliar” kha zei ah an rel lai lo tiah profet Isaiah nih a rak chimchung. (Isa. 53:8, NW) A kong tampi kha a dikthliar in chimchung a rak si. Mah mi pawl nih a kong dihlak kha ṭha tein hlathlai awkah a caan rak pe hna sehlaw Jesuh cu Bethlehem ah a chuak i Siangpahrang David tefa a si ti kha an hngalh ko hnga. (Luka 2:4-7) Jesuh cu Mikah 5:2 i a chimchungmi hmun ah a rak chuak. Cu a si ah buaibainak cu zeidah a si? Mi pawl nih khulrang tukin biakhiahnak an rak tuah caah a si. Cun a kong dihlak kha an hngalh lo caah lungawṭawm in an rak um.

7. Tuchan ah mi tampi nih Jehovah miphun pawl kha zeicah an cohlan hna lo?

⁷ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Jehovah miphun tam deuh cu mi nih biapi in an hmuh lomi asiloah thilri chawva tampi a ngei lomi an si. Cucaah mi nih “fimthiamnak zeihmanh a ngei lomi, mi sawhsawh an si” tiah an ruah hna. (Lam. 4:13) Mi cheukhat nih Jehovah Tehte Hna cu a biapimi biaknaklei sianginn an kai lo caah midang kha Baibal kong an cawnpiak kho hna lai lo tiah an ruah. Mi cheukhat nih cun Jehovah Tehte Hna timi cu “American biaknak” a si ti hmanhin an ruah. Asinain a taktak ti ahcun Jehovah Tehte tam deuh cu United States ah an um lo. Mi cheukhat nih cun Jehovah Tehte Hna nih Jesuh kha an cohlang lo tiah an ti. Kum tampi chung Jehovah Tehte Hna kha “Communist,” “American mingiatu” le “zumhnak aa hruhpimi” tiah an auh hna. Cucaah mi tampi cu mah kong an theih ca le a konglam taktak kha an cohlan lo caah lungawṭawm in an um.

8. Lamkaltu 17:11 ningin mi nih tuchan Pathian salle kong kha hngalh an duh ahcun zeidah an tuah awk a si?

⁸ Lungawṭawmnak kha zeitindah an hrial khawh? A kong taktak kha an hlathlai a hau. Thawngṭha cauk ṭialtu Luka zong nih cutin tuah awkah biakhiahnak a rak tuah. “Thil vialte hi a hramthawk tein ṭha tein” dothlat awkah fakpi in a rak i zuam. A careltu pawl nih Jesuh kong an hngalhmi le an relmi kha “ningcang tein” hngal hna seh ti a duh. (Luka 1:1-4) Hlanlio Berea khua i Judah mi hna cu Luka bantuk an si. Jesuh kong thawngṭha an theih hmasa bik lioah an chimmi cu a hmaan maw, hmaan lo ti hngalh awkah Hebru Cathiang he  ṭha tein an tahchunh. (Lamkaltu 17:11 rel.) Cu bantuk lam in tuchan i mi pawl zong nih biatak kha an hlathlai ve awk a si. Pathian miphun pawl cawnpiakmi le Cathiang chimmi kha an tahchunh ve a hau. Tuchan i Jehovah miphun pawl kong zong kha an hlathlai a hau. “Hnulei sining” kong kha ṭha tein an hlathlai ahcun duhdanhnak an ngei lai lo asiloah an theihmi kha an zum colh lai lo.

9. Jesuh nih vancung in a rungmi khuaruahhar thil hmuhsak a al tikah zeidah a rak cang?

⁹ Jesuh chan lio i mi cheukhat nih Jesuh cawnpiaknak cungah an lung a rak si lo. Tam deuh in kan cawnpiak seh ti an rak duh. Messiah a si kha “vancung in a rungmi khuaruahhar” thil a tuahnak thawngin langhter seh ti an duh. (Matt. 16:1) Mah cu Daniel 7:13, 14 kong an hngalhthiam ning a palhmi cungah aa hngat caah a si kho men. Asinain mah chimchungbia thlinter awkah Jehovah nih ri a khiahmi caan cu a rak phan rih lo. A cawnpiaknak in Jesuh cu Messiah a si ti kha an zumh awk a si ko. Asinain khuaruahhar thil hmuhsak a rak al tikah annih cu lungawṭawm in an rak.—Matt. 16:4.

10. Isaiah nih Messiah kong he aa tlaiin a ṭialmi kha Jesuh nih zeitindah a tlinter?

¹⁰ Baibal chimmi cu zeidah a si? Messiah kong he aa tlaiin profet Isaiah nih hitin a ti: “A au a khuang lai lo, zatlang lam ah thang urmar in biachimnak a tuah lai lo.” (Isa. 42:1, 2) Jesuh nih amah cungah lungthin i pe lo tein phung a rak chim. A nunnak caah ṭih a nungmi thil a rak ton lio hmanhah Siangpahrang Herod mithmai ṭha a hmuh nakhnga khuaruahhar thil tuah kha a rak duh lo. (Luka 23:8-11) Jesuh nih khuaruahhar thil cheukhat kha a tuah ko nain biapi bik ah a chiahmi cu thawngṭha chim kha a si. A zultu pawl kha “phungchim awkah cun pei ka rat cu” tiah a ti hna.—Mar. 1:38.

11. Tuchan ah mi cheukhat nih zei a palhmi ruahnak dah an ngeih?

¹¹ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Tuchan ah, mi tampi cu  man fak ngaiin an ṭamhmi biakinn, biaknaklei hruaitu hna i upatnak min le a hrampi le a sullam an hngalh lomi puai hna nih an lung a suk hna. Asinain mah biakinn i aa pummi hna nih Pathian kong le aa tinhnak kong kha tampi an cawng maw? Kan Khrihfabu ah aa pummi hna nih Jehovah halmi kong le a duhmi ningin nun khawh ning kong kha an cawn. Kan Biakinn cu a thiang i zoh aa dawh nain man fakpi in ṭamhmi a si lo. Cun a kan hruaitu pawl cu a hlei khunmi thilpuan an i hruk lo i upatnak min zong an ngei lo. Kan cawnpiaknak le kan zumhnak cu Baibal cungah hram aa bunhmi a si. Asinain lungthin a lami puai kan tuah lo caah tuchan ah mi tampi nih kan chimmi thawngṭha kha an cohlang duh lo. Kan cawnpiakmi hna le theih an duhmi cu aa khat lo.

12. Hebru 11:1, 6 ningin zeinihdah kan zumhnak kha a fehter khawh?

¹² Lungawṭawmnak kha zeitindah kan hrial khawh? Lamkaltu Paul nih Rom khua i Khrihfa hna kha hitin a ti hna: “Zumhnak cu biatheihnak thawng khan a um i bia cu Khrih kong chimnak thawng khan a um.” (Rom 10:17) Cucaah mah puai hna cu a nuam tukmi an lawh hmanhah Baibal ah aa tel lomi biaknaklei puai hna i kan i tel lonak thawngin le Baibal kan hlathlainak thawngin kan zumhnak kha kan fehter khawh. “Zumhnak loin Pathian lungton khawh a si lo” caah a fekmi kan zumhnak cu a hmaanmi hngalhnak cungah hram aa bunhmi a si a hau. (Hebru 11:1, 6 rel.) Cucaah biatak kan hmuh ti langhter awkah vancung in a rungmi khuaruahhar thil kha hmuh a hau lo. Zumhnak a fehtermi Baibal cawnpiakmi ṭha tein hlathlainak nih zumhnak a kan ngeihter lai i zei bantuk lunghrinnak hmanh a kan ngeihter lai lo.

13. Jesuh kha mi tampi nih zei ruangah dah sual an rak phawt?

¹³ Jesuh chan lioah a zultu pawl cu rawl an ulh lo caah Tipil petu Johan zultu pawl cu an khuaruah a har. Jesuh nih amah a nun chungah cun rawl ulh a hau lo tiah a ti. (Matt. 9:14-17) Asinain Farasi mi pawl le  amah a ralchanhtu pawl nih an phunglam kha a zulh lo caah Jesuh kha sual an phawt. Cun Sabbath ni ah mizaw a damter hna caah an thin a hung. (Mar. 3:1-6; Johan 9:16) Annih nih porhlaw ngaiin Sabbath ni kha kan upat tuk tiah an ti. Asinain biakinn ah chawhlehnak tuah kha a poi in an hmu lo. Mah kong he aa tlaiin Jesuh nih sual a phawt hna tikah an thin a hung tuk. (Matt. 21:12, 13, 15) Jesuh nih Nazareth khua i pumhnak inn ah anmah zawnlawng aa ruatmi le zumhnak a ngei lomi Isreal mi hna kong hmangin a cawnpiak hna tikah an thin a hung tuk. (Luka 4:16, 25-30) A tuah lai tiah an i ruahchanmi ningin a tuah lo caah mi tampi nih Jesuh kha an rak zum lo.—Matt. 11:16-19.

14. Jesuh nih Baibal he aa tlak lomi minung phunglam pawl kha zeicah sual a phawt?

¹⁴ Baibal chimmi cu zeidah a si? Jehovah nih a profet Isaiah hmangin hitin a ti: “Hi mi hna nih hin kan in biak tiah an ka ti, sihmanhsehlaw an bia cu sullam a ngei lomi lawngte an si i an lung cu kaa dangpi ah a um. Biaknak an timi cu minung serchommi phung le pupa nih an zulh tawnmi lam lawnglawng kha a si i an kaa in a chim a thiam sawhsawh in an thiammi kha a si.” (Isa. 29:13) Jesuh cu Baibal he aa tlak lomi minung phunglam pawl sualphawt awkah nawl a ngei. Baibal nakin minung phunglam biapi deuh ah a chia deuhmi hna nih Jehovah kha an zum lo i amah nih a thlahmi Messiah zong kha an zum lo.

15. Tuchan ah mi tampi nih Jehovah Tehte Hna kha zeicah an duh hna lo?

¹⁵ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Jehovah Tehte Hna nih chuah ni le Christmas ti bantuk Baibal phunglam he aa tlak lomi puai hna ah an i tel lo caah mi tampi cu an lung a dong. Mi cheukhat cu Jehovah Tehte Hna nih Baibal he aa tlak lomi ruak vuinak phunglam an zulh lo ca le miphun puai hna i an i tel lo caah an thin a hung. Jehovah Tehte Hna cungah a thin a hungmi mah mi hna nih cu bantuk lam in an biakmi kha Pathian nih a cohlan ko tiah an ruah. Asinain annih nih Baibal ah hmuhmi a fiangmi cawnpiaknak nakin vawlei lei phunglam kha an duh deuh caah Pathian lung an lawmhter kho lo.—Mar. 7:7-9.

16. Salm 119:97, 113, 163-165 ningin zeidah kan tuah awk a si i zeidah kan hrial awk a si?

¹⁶ Lungawṭawmnak kha zeitindah kan hrial khawh? Jehovah nawlbia le phunglam cungah a fekmi zumhnak kan ngeih a hau. (Salm 119:97, 113, 163-165 rel.) Jehovah kha kan dawt ahcun a lung a lawmhter lomi zei bantuk puai paoh kha kan hrial lai. Cun Jehovah kan dawtmi nakin zei thil hmanh kha biapi deuh in kan chia lai lo.

17. Jesuh chan lio i mi tampi nih Massiah nih zeidah a tuah lai tiah an i ruahchan?

¹⁷ A chan lio i mi cheukhat nih Jesuh nih ramkhel lei kong kha tawngtham colh seh ti an duh. Messiah nih a puarhrangmi Rom uknak in a kan luatter lai tiah an i ruahchan. Asinain an siangpahrang siter dingin an i zuam tikah Jesuh nih a rak cohlang lo. (Johan 6:14, 15) Tlawngbawi pawl le midang pawl cu Jesuh nih ramkhel lei kong a tawnghtham lai tiah an ruah caah an thin a phang. Mah lengah Rom mi pawl cu an thin a hung lai i tlangbawi sinak nawl an kan chuh ṭhan lai timi kong he aa tlaiin zongin an thin a phang. Judah mi tampi nih ramkhel lei kong he aa tlaiin an thin a phan caah Jesuh kha an rak cohlang lo.

18. Mi tampi nih an cohlan lomi Messiah kong he aa tlaiin Baibal chimchungbia cu zeidah a si?

¹⁸ Baibal chimmi cu zeidah a si? Messiah cu a donghnak ah ral Teitu pakhat a si lai  timi chimchungbia tampi a um ko nain a dang chimchungbia ah cun kan sualnak caah a thi hmasa lai tiah a ti. (Isa. 53:9, 12) Cu a si ah Judah mi hna nih Messiah kong he aa tlaiin zeicah a palhmi ruahnak an rak ngeih? A chan lio i mi tampi nih an buaibainak he aa tlaiin Jesuh nih a tawngtham colh lai lo timi zei bantuk chimchungbia hmanh kha an cohlan lo caah a si.—Johan 6:26, 27.

19. Tuchan ah kan chimmi kong ngaih a duh lomi hna nih zei a palhmi ruahnak dah an ngeih?

¹⁹ Tuchan ah cu bantuk buaibainak kha a um ve maw? A um. Ramkhel lei i kan i tel lo caah tuchan ah mi tampi nih an kan cohlang lo. Annih mi thimfung an pek lai tiah an i ruahchan. Asinain kanmah uktu ding ah minung hruaitu kha kan i thim ahcun Jehovah kha kan hlawtmi a si lai. (1 Sam. 8:4-7) Midang bawmhnak rian ah an i tel awk a si i sianginn le siizung zong an sak awk a si tiah an kan ruah men lai. Vawlei buaibainak tawnghtham i zuam canah fakpi in phung kan chim caah kan chimmi kong kha ngaih an duh lo.

20. Matthai 7:21-23 i Jesuh bia ningin zeidah biapi bik ah kan chiah awk a si?

²⁰ Lungawṭawmnak kha zeitindah kan hrial khawh? (Matthai 7:21-23 rel.) Jesuh nih nawl a kan pekmi rianṭuan kha biapi bik ah kan chiah awk a si. (Matt. 28:19, 20) Hi vawlei buaibainak tawnghtham awkah kan rian kan i tamter awk a si lo. Mi kha kan dawt hna i an buaibainak kong he aa tlaiin siaherhnak kan ngei. Asinain kan minung hawi kan bawmh khawh hnanak a ṭha bikmi lam cu Pathian Pennak kong kan cawnpiak hnanak thawngin le Jehovah he a fekmi hawikomhnak an ngeih nakhnga kan bawmh hnanak thawngin a si ti kha kan hngalh.

21. Zei tuah awkah dah bia kan khiah awk a si?

²¹ Hi capar ah mi tampi nih Jesuh kha zeicah an rak cohlan lo timi kong le tuchan ah mi cheukhat nih Jesuh zultu pawl kha zeicah an cohlan hna lo timi a kong pali kan i ruah cang hna. Asinain kan hrial awk a simi cu mah thil hna lawng kha an si maw? An si lo. A hnu capar ah kan hrial awk a simi a dang a kong pali kan i ruah chap hna lai. Lungawṭawmnak hrial awk le kan zumhnak fehter peng awkah bia kan khiah awk a si.