1. Jehovah nih Abraham kha zei bantuk hnemtu a simi kong dah a cawnpiak?

 MAH hi Abraham nih a philh khawh lomi biaruahnak a si. Pathian nih vancungmi hmang in Abraham kha Sodom le Gomorrah khua a hrawh lainak kong a chimh. Mah tikah zumhfekmi Abraham cu a lung a rawk tuk. Cucaah hitin biahalnak a tuah: “A sual lomi cu a sualmi hna sinah na thah chih taktak ko hna lai maw? . . . Vawleicung dihlak bia a ceihtu nih cun dingte in pei a ceih lai cu.” Jehovah nih lungsau tein a dawtmi minung a hawi kha kan dihlak caah a ṭhahnem i hnemtu a simi kong kha a cawnpiak: Mah cu Pathian nih a dingmi cu zeitikhmanh ah a hrawk bal hna lai lo timi a si.—Gen. 18:23-33.

2. Jehovah biaceihnak cu a ding i zaangfahnak a ngei tiah zeicah kan zumh khawh?

² Jehovah biaceihnak cu a ding i zaangfahnak a ngei tiah zeicah kan zumh khawh? “BAWIPA nih cun lungthin kha a zoh” ti kha kan hngalh caah a si. (1 Sam. 16:7) Mah leng ah “minung fa vialte hna an lung” zong a hngalh. (1 Si. 8:39; 1 Chan. 28:9) Mah cu a hmaanmi biatak a si. Jehovah biaceihnak cu kan hngalhthiammi leng tiang in a si. Cucaah lamkaltu Paul nih Jehovah Pathian kong he aa tlaiin hitin a ti: “A thil tining hi ahonih dah an hngalh khawh lai?”—Rom 11:33.

3-4. A caan ah zei biahalnak dah kan tuah khawh men, hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai? (Johan 5:28, 29)

³ A caan ah Abraham bantuk in biahalnak kan tuah khawh ve men. Hitin hmanh in kan ruah khawh men: ‘Sodom le Gomorrah khuami hna ti bantuk Jehovah nih a hrawhmi hna tah an tho ṭhan lai maw? “A dingmi . . . a ding lomi” in a tho ṭhan  dingmi ah an lak i cheukhat cu an i tel ve lai maw?’—Lam. 24:15.

⁴ Thawhṭhannak kong he aa tlaiin kan hngalhthiam ning kong kha i ruah ṭhan hna hmanh u sih. Nai ah “nunnak hmuh awkah a tho” ṭhan dingmi le “biaceih awkah a tho” ṭhan dingmi hna kong he aa tlaiin kan hngalhthiam ning kha remh a si. a (Johan 5:28, 29 rel.) Mah thlennak ruang ah a dang kan hngalhthiamnak kha tam deuh in remh ṭhan a si. Mah kong kha hi capar le a changtu capar ah kan i ruah hna lai. Jehovah i a dingmi phunglam kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh lo i zeidah kan hngalh timi kong kha i ruah hmasa hna u sih.

Zeidah Kan Hngalh Lo

5. Sodom le Gomorrah khuami hna ti bantuk Jehovah nih a hrawhmi hna kong he aa tlaiin a hlan i kan cauk hna ah zeitindah kan rak fianter?

⁵ A hlan i kan cauk hna ah Jehovah nih a ding lomi in bia a ceihmi hna cung ah zeicah a cang lai timi kong kha kan rak fianter cang. Sodom le Gomorrah khuami hna ti bantuk Jehovah nih a hrawhmi hna cu an tho ṭhan lai lo tiah kan rak fianter. Asinain thlacam bu in hlathlainak kan tuah ṭhan tikah an tho ṭhan lai lo tiah fiang tein kan chim kho maw timi biahalnak a chuak.

6. Jehovah nih miṭhalo pawl bia a ceih hnanak kong tahchunhnak cheukhat cu zeidah an si, zeidah kan hngalh lo?

⁶ Baibal ah Jehovah nih miṭhalo pawl bia a ceih hnanak kong kha tampi aa tel. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Noah le a chungkhar dah ti lo cu Buanchukcho in a hrawh dih hna. Israel mi hmang in Biakammi Ram chung ah a ummi miphun pasarih kha a hrawh dih hna. Cun vancungmi pakhat hmang in zankhat te ah Assiria ralkap 185,000 kha a thah hna. (Gen. 7:23; Deut. 7:1-3; Isa. 37:36, 37) Mah thil sining ah Jehovah nih annih cu zungzal in thi hna seh law zeitikhmanh ah tho ṭhan ti hna hlah seh tiin bia a khiah tiah Baibal nih fiang tein a chim maw? A chim lo. Zeicah cutin kan chim khawh?

7. Buanchukcho ah hrawh a simi hna asiloah Kanaan ram ah a ummi miṭhalo pawl kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh lo? (hmanthlak zoh.)

⁷ Jehovah nih pakhat cio kha zeitindah bia a ceih hna, hrawh a simi hna nih Jehovah kong cawn awk le i ngaihchih awkah caanṭha an ngei maw, ngei lo ti kha kan hngal lo. Buanchukcho lio kong he aa tlaiin Baibal nih Noah cu “dinnak kong a chimtu” a si tiah a ti. (2 Pet. 2:5) Asinain lawng nganpi a sak lioah Noah cu vawleicung ah a ummi hna kip sinah phungchim ding in aa zuam tiah Baibal nih a chim lo. Cu bantuk in Kanaan ram ah a ummi miṭhalo pawl zong Jehovah kong cawn awk le an nunning i thlen awkah caanṭha an ngei maw, ngei lai lo ti zong kan hngal lo.

8. Sodom le Gomorrah khuami hna kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh lo?

⁸ Sodom le Gomorrah khuami hna kong he aa tlaiin tah zeitin? Miding Lot timi pa cu Sodom mi hna lak ah a um. Asinain Lot nih an dihlak in phung a chim hna maw ti cu kan hngal lo. Annih cu ṭhatlonak a tuahmi an si, asinain an dihlak nih zeidah a ṭha i zeidah a ṭha lo ti tah an hngal maw? Cuka khuami hna i pa phukhat nih Lot khual pawl tlaihhrem ding in an au hnawhmi kong kha ruathmanh. Baibal nih mi bupi ah “pa vialte cu a no he a tar he an tling dih” tiah a ti. (Gen. 19:4; 2 Pet. 2:7) Zaangfahnak in a khatmi Jehovah Pathian nih mah mi hna kha ahohmanh thawhter ṭhan ti lo ding in bia a khiak maw ti cu fiang tein kan hngal lo. Jehovah nih Abraham kha mah khua ah miding pahra hmanh an um  lo tiah a ti. (Gen. 18:32) Cucaah annih cu miṭhalo an si i an tuahsernak ruang ah Jehovah nih a hrawhmi hna cu aa tlakmi a si. Asinain “a dingmi . . . a ding lomi” in a tho ṭhanmi hna lak ah annih cu pakhat hmanh an i tel lai lo tiah kan chim kho maw? Kan chim kho lo.

9. Solomon kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh lo?

⁹ Baibal ah miṭha pakhat in miṭha lo a hung simi hna kong zong a langhter. Siangpahrang Solomon kong kha ruathmanh. Jehovah cu ahodah a si ti le zeitindah ka biak awk a si ti kha a hngalh i Jehovah zong nih thluachuah tampi a pek. Asinain a hnuah Solomon nih a hmaan lomi pathian kha a hun biak. Mah tikah Jehovah cu a thin a hung tuk i Solomon sualnak ruang ah Israel miphun cu kum tampi chung harnak an rak tong. Solomon a thih tikah Baibal nih Siangpahrang David ti bantuk zumhfekmi hna i tel in “a pupa hna sinah a it” tiah a ti. (1 Si. 11:5-9, 43; 2 Si. 23:13) Asinain Baibal nih cutin a chim caah Jehovah nih Solomon kha a thawhter ṭhan lai tinak a si maw? Baibal nih zeihmanh a chim lo. Mi cheukhat nih Baibal ah “minung cu a thih tikah cun sual ṭhawnnak chung khan a luat” tiah a ti caah Solomon cu a tho ṭhan lai tiah an ruah men lai. (Rom 6:7) Asinain a thimi dihlak in an tho ṭhan lai tinak a si lo. A taktak ti ahcun mi pakhat cu a thihnak ruang men ah nunnak hmuh awkah aa tlak tinak a si lo. Thawhṭhannak timi cu dawtnak a ngeimi Pathian sinin hmuhmi laksawng a si. Mah laksawng kha amah biak zungzal awkah caanṭha pek a duhmi hna kha a pek hna. (Job 14:13, 14; Johan 6:44) Solomon tah mah laksawng kha a hmu lai maw? Jehovah lawng nih a hngalh i kannih cu kan hngal lo. Asinain Jehovah nih aa hmanmi thil a tuah lai ti cu kan hngalh.

Zeidah Kan Hngalh

10. Minung hrawhnak kong he aa tlaiin Jehovah nih zeitindah a ruah? (Ezekiel 33:11) (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁰ Ezekiel 33:11 rel. Jehovah nih minung bia a ceih hna tikah zeitindah a intuar ti kha a kan chimh. Profet Ezekiel nih a ṭial bantuk in lamkaltu Peter nih hitin a ti: “Bawipa . . . [nih] pakhat tlau [hrawh, NWT] hmanh hi a duhmi a si lo.” (2 Pet. 3:9) Mah bia nih hnemhnak a kan pek. Jehovah nih a ruangṭha a um lo ahcun mi kha zungzal in a hrawk hna lai lo ti kha kan hngalh caah a si. Anih cu zaangfahnak in a khatmi a si i a si khawh tik paoh ah zaangfahnak a langhter.

11. Ahote dah a tho ṭhan ti lai lo, zeitindah kan hngalh khawh?

¹¹ A tho ṭhan lo dingmi hna kong he aa tlaiin tah zeidah kan hngalh? Baibal ah mi tlawmpal kong lawng a langhter. b Jesuh chimmi ning in Judas Iskariot cu a tho ṭhan ti lai lo. (Mar. 14:21; Johan 17:12) c Judas nih Jehovah le A Fapa ka ralchanhmi hna a si ti kha a hngalh ko nain cutin a rak tuah caah a si. (Mar. 3:29) d Mah bantuk in Jesuh nih amah a ralchanhtu biaknaklei hruaitu cheukhat zong an tho ṭhan ti lai lo tiah a ti. (Matt. 23:33) Mah leng ah lamkaltu Paul zong nih aa ngaichih lomi zumhpialmi hna kha nan tho ṭhan ti lai lo tiah ralrin a pek hna.—Heb. 6:4-8; 10:29.

12. Jehovah zaangfahnak kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh? Tahchunhnak pe.

¹² Asinain Jehovah zaangfahnak kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh? Jehovah nih ‘pakhat hrawh hmanh a duh lo’ ti kha zeitindah  a langhter? Sualnak ngan a tuahmi hna cheukhat cung ah a langhtermi zaangfahnak kong kha ruathmanh. Siangpahrang David cu zuanzamnak le lainawnnak ti bantuk sualnak ngan a tuahmi a si. Asinain aa ngaihchih caah Jehovah nih zaangfahnak he a ngaihthiam. (2 Sam. 12:1-13) Siangpahrang Manasseh nih a nunchung ah a ṭha lo tukmi thil tampi a tuah. Asinain aa ngaihchih caah Jehovah nih a cung ah zaangfahnak a langhter i a ngaihthiam. (2 Chan. 33:9-16) Mah nih a ruangṭha a um fatin Jehovah nih zaangfahnak a langhter ti kha a kan hngalhter ṭhan. Annih nih sualnak ngan kan tuah ti kha an hngalh i an i ngaihchih caah Jehovah nih a thawhter ṭhan hna lai.

13. (a) Jehovah nih Nineveh khuami hna cung ah zeicah zaangfahnak a langhter? (b) Nineveh khuami hna kong he aa tlaiin Jesuh nih zeidah a chim?

¹³ Nineveh khuami hna cung ah Jehovah nih zaangfahnak a langhter ti zong kan hngalh. Pathian nih Jonah kha hitin a ti: “A ṭhat lonak nih khan a cerh in a ka cerh.” Asinain an sualnak an i ngaihchih tikah Jehovah nih a ngaihthiam hna. Jehovah cu Jonah nakin zaangfahnak a ngei deuh. Cucaah Pathian nih a thin a hungmi a profet kha mah Nineveh khuami hna cu “keh le orh hmanh a hngal rih lomi” an si tiah ralrin a pek. (Jonah 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) A hnuah Jesuh nih Jehovah dinnak le zaangfahnak kong cawnpiak awkah mah kong kha a rak hman. Jesuh nih aa ngaichihmi Nineveh khuami hna cu “biaceih ni” ah an tho lai tiah a ti.—Matt. 12:41.

14. Nineveh khuami hna caah “biaceih awkah” an tho lai timi cu zei sullam dah a ngeih?

¹⁴ Nineveh khuami hna cu “biaceih” awkah ‘an tho ṭhan’ lai timi nih zeidah a chim duhmi a si? Jesuh nih hmailei “biaceih awkah” an thawhṭhan lainak kong kha a chim duhmi a si. (Johan 5:29) Kum Thongkhat Uknak chung ah “a dingmi he, a ding lomi he” an tho ṭhan lai ti kha a chim duhmi a si. (Lam. 24:15) A ding lomi hna caah mah cu “biaceih awkah” thawhṭhannak a si lai. A chim duhmi cu an thawh ṭhan hnuah Jehovah le Jesuh nih an cawnmi ning in an zul maw, zul lo ti kha an zoh hna lai tinak a si. A tho ṭhanmi Nineveh khuami hna nih Jehovah kha an biak duh lo ahcun nunnak caanṭha an ngei lai lo. (Isa. 65:20) Asinain zumhfek tein Jehovah  biak awkah aa thimmi hna cu zungzal nunnak caanṭha an ngei lai.—Dan. 12:2.

15. (a) Sodom le Gomorrah khua hrawh a si lioah aa telmi hna cu ahohmanh an tho ṭhan ti lai lo tiah zeicah kan chim awk a si lo? (b) Judas 7 kha zeitindah kan hngalhthiam? (“ Judas Nih Zeidah A Chim Duhmi A Si?” timi rinli kulh ah zoh)

¹⁵ Jesuh nih amah le a cawnpiaknak a cohlang duh lomi hna nakin Sodom le Gomorrah khuami hna caah “Biaceih Ni” cu a fawi deuh lai tiah a ti. (Matt. 10:14, 15; 11:23, 24; Luka 10:12) Zei sullam dah a si? Mah thil sining ah Jesuh nih biaperh in a chim tiah kan ruah khawh men. A chan lio i mi pawl cu Sodom le Gomorrah khuami nakin an ṭha lo deuh ti langhter awkah langhternak bia in a chimmi si maw? Nineveh khuami hna cu ‘biaceih awkah an tho ṭhan lai’ timi kong a chim lioah langhternak in a chimi a si lo ti kha i cinken. ‘Biaceih awkah a thoṭhan dingmi hna’ kong he aa tlaiin Jesuh chimmi kha i cinken. Mah ah “ṭhatlonak a tuahmi” hna zong an i tel lai. (Johan 5:29) Nineveh khuami hna bantuk in Sodom le Gomorrah khuami hna zong nih ṭhatlonak an tuah ve. Asinain Nineveh khuami hna cu i ngaihchih awkah caanṭha an ngei. Cucaah Sodom le Gomorrah khuami hna caah ruahchannak a ummi a lo. An lak i mi cheukhat cu an tho ṭhan lai i Jehovah le Jesuh kong cawnpiak awkah caanṭha kan ngei kho men.

16. Ahote dah a tho ṭhan lai timi Jehovah biakhiahnak kong he aa tlaiin zeidah kan hngalh? (Jeremiah 17:10)

¹⁶ Jeremiah 17:10 rel. Mah Baibal caang nih Jehovah nih ‘minung ruahnak cu a dah dih i an lungthin cu a zet dih’ ti kha a kan hngalhter. Cucaah ahodah ka thawhter ṭhan hna lai timi biakhiahnak a tuah tikah “an tuahnak nih a phut ning in” bia a ceih hna lai. A herh ahcun Jehovah nih hlangfang tein a tuah ko nain a herh tik paoh ah zaangfahnak a langhter. Cucaah Baibal nih a chim tiah fiang tein kan hngalh hlan chung paoh cu kanmah nih mi pakhat kha a tho ṭhan lai lo tiah zeitikhmanh ah kan chim awk a si lo.

“Vawleicung Dihlak Bia A Ceihtu” Nih “Ding Tein” A Tuah Lai

17. A thimi hna cung ah zeidah a cang lai?

¹⁷ Adam le Evi, Satan lei ah an ṭan i Jehovah Pathian an ralchanh thawk in mi nuai  thong tampi an thi. Thihnak cu “ral” nganpi a si. (1 Kor. 15:26) Mah a thimi dihlak cung ah zeidah a cang lai? Rikhiahmi zumhfekmi Khrih zultu minung 144,000 cu vancung ah zungzal nun ding in an tho ṭhan lai. (Biat. 14:1) Jehovah a daw i zumhfek tein a ummi mi tampi cu ‘a dingmi in thawhter ṭhan’ a simi hna lak ah an i tel lai. Khrih Kum Thongkhat Uknak chung le hmanung bik hneksaknak chung ah zumhfek tein an um peng ahcun zungzal in an nung lai. (Dan. 12:13; Heb. 12:1) Cun Kum Thongkhat Uknak chung ah Jehovah a bia bal lomi hna le “thil ṭha lo a tuahmi” hna i tel in “a dingmi” hna cu Jehovah biak awk le thlennak tuah awkah caanṭha pek an si lai. (Luka 23:42, 43) Asinain mi cheukhat cu an ṭhat lo tuk ca le Jehovah le aa tinhnak kha an ralchanh caah Pathian nih thawhter ṭhan ti hna lo ding in bia a khiah.—Luka 12:4, 5.

18-19. (a) Jehovah nih a thimi hna bia a ceih hna lainak kong he aa tlaiin zeidah kan zumh khawh? (Isaiah 55:8, 9) (b) A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

¹⁸ Jehovah biaceihnak dihlak kha tling tein zumh khawh a si maw? A si. Abraham nih ṭha tein a hngalthiam bantuk in Jehovah cu “vawleicung dihlak bia a ceihtu,” fimnak tling a ngei i zaangfahnak in a khatmi a si. A Fapa kha ṭha tein a cawnpiak i mi vialte biaceih awkah rian a pek. (Johan 5:22) A Pa he, a Fapa he minung pakhat cio i an lungthin kha an hmuh khawh. (Matt. 9:4) Cucaah mi pakhat cio bia an ceih hna tikah “ding tein” thil an tuah lai.

¹⁹ Jehovah le a biakhiahnak dihlak kha zumh awkah biakhiak hna u sih. Kannih cu biaceih khawhnak sining kan ngei lo i anih cu an ngei ti kha kan hngalh. (Isaiah 55:8, 9 rel.) Cucaah Jehovah le a Fapa biaceihnak dihlak kha kan zumh khawh. Cun kan Siangpahrang Jesuh nih a Pa dinnak le zaangfahnak tling tein aa zohchunh ti zong kan hngalh. (Isa. 11:3, 4) Asinain harnak nganpi ah Jehovah le Jesuh nih mi pawl zeitindah bia an ceih hna lai timi kong ah tah zeitin? Zeidah kan hngalh lo? Zeidah kan hngalh? Mah biahalnak kha a hnu capar ah kan i ruah hna lai.