1. Jehovah nih zeitindah tha a kan pek?

 JEHOVAH nih a fekmi dawtnak kha langhter a duh. (Hos. 6:6) Cucaah kannih zong mah dawtnak kha langhter ve hna seh ti a kan duh. Pathian nih profet Mikah hmangin “a fekmi dawtnak kha sunsak” dingin tha a kan pek. (Mik. 6:8, NW) Asinain cutin kan tuah hlanah a fekmi dawtnak cu zeidah a si ti kha kan hngalh a hau.

2. A fekmi dawtnak timi cu zeidah a si?

² A fekmi dawtnak timi cu zeidah a si? Vawlei Thar Lehnak Baibal ah “a fekmi dawtnak” timi biafang cu voi 230 hrawng aa tel. “Baibal Hrilhfiahnak” ningin a fekmi dawtnak timi cu “biakam, zumhfehnak, zumhfek tein um le tlaihchannak ruangah a chuakmi dawtnak kha a chim duhmi a si. Mah dawtnak kha minung cung i Pathian dawtnak le mi pakhat le pakhat an i dawtnak caah hman a si tawn.” Jehovah cu mah a fekmi dawtnak langhternak ah zohchunh awk ṭha bik a si. Hi capar ah Jehovah nih minung cungah a fekmi dawtnak zeitindah a langhter timi kong kan i ruah hna lai. A changtu capar ah pakhat le pakhat cungah a fekmi dawtnak kan langhternak thawngin Jehovah kha zeitindah kan i zohchunh khawh timi kong kan i ruah hna lai.

3. Jehovah nih Moses sinah amah kong he aa tlaiin zeidah a chim?

³ Israel mi pawl Izipt ram in an chuah hnu tlawmpal ah Jehovah nih a min le a sining kong he aa tlaiin Moses sinah hitin a ti: “BAWIPA cu zaangfahnak le velngeihnak in a khatmi Pathian  a si, amah cu fawite in a thin hunter khawh lomi, a fekmi dawtnak tampi mi cungah a langhter i mi cungah zumhawktlak ngaingai a simi Pathian cu a si. A biakamnak kha mi thong tampi cungah a hmunhter i palhnak le ṭhatlonak le sualnak kha a ngaihthiam hna.” (Ex. 34:6, 7) Mah a bia thawngin a fekmi a dawtnak kong kha Moses sinah a rak chimh.

4-5. (a) Jehovah nih amah kong he aa tlaiin zeidah a chim? (b) Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

⁴ Jehovah nih a fekmi dawtnak ka ngei ti lawng si loin “a fekmi dawtnak tampi” ka langhter tiah a ti. Mah biafang kha Baibal ah voiruk a langhter. (Nam. 14:18; Neh. 9:17; Salm 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jonah 4:2) Mah biafang nih minung si loin Jehovah kha a aiawhmi a si. Jehovah nih amah kong he aa tlaiin cutin a langhtermi cu cinken awktlak ngai a si ko lo maw? Pathian caah a fekmi dawtnak cu a biapi tukmi a si ti cu a fiang ko. b Cucaah Siangpahrang David nih hitin a ti: “BAWIPA, a fekmi na dawtnak cu van a tawng i zumhawktlak na sinak cu van a phan. Maw Pathian, zeitlukin dah na dawtnak hi a sun! Na thla tangah mi nih dornak an hmuh.” (Salm 36:5, 7) David bantukin Pathian i a fekmi dawtnak kha kan sunsak taktak maw?

⁵ A fekmi dawtnak kong thuk deuh in hngalhthiam awkah mah biahalnak pahnih hi i ruah hna hmanh u sih: Jehovah nih ahote cungah dah a fekmi dawtnak a langhter? Jehovah langhtermi a fekmi dawtnak in zeitindah ṭhathnemhnak kan hmuh khawh?

6. Jehovah nih ahote cungah dah a fekmi dawtnak a langhter?

⁶ Jehovah nih ahote cungah dah a fekmi dawtnak a langhter? Asinain mikip cungah a langhtermi a si lo. Pathian nih amah he a ṭhami pehtlaihnak a ngeimi hna cung lawngah a fekmi dawtnak kha a langhter. Kan Pathian cu a hawile cungah zumhawktlak tein a um. Zeitikhmanh ah dawtnak langhter loin a um lai lo.

7. Jehovah nih minung cungah a dawtnak kha zeitindah a langhter?

⁷ Jehovah nih mikip cungah a dawtnak a langhter. Jesuh nih Nikodemu kha hitin a ti: “Pathian nih vawlei [minung] hi a dawt hringhran caah a Fapa ngeihchunte kha a pek, cucaah amah a zummi paoh cu an thi lai lo, zungzal nunnak an ngei lai.”—Johan 3:1, 16; Matt. 5:44, 45.

8-9. (a) Jehovah nih a salle cungah zeicah a fekmi dawtnak kha a langhter? (b) Zei kong dah kan i ruah hna lai?

 ⁸ A hmasa ah langhter a si bantukin Jehovah nih amah he a ṭhami pehtlaihnak a ngeimi a salle cung lawngah a fekmi a dawtnak kha a langhter. Mah kha Siangpahrang David le profet Daniel chimmi bia in kan hngalh khawh. Tahchunhnak ah, David nih hitin a ti: “Nangmah aan hngalmi kha daw zungzal ko hna.” “BAWIPA nih amah a upatmi hna a dawtnak hna cu zungzal in a hmun.” Cun Daniel zong nih hitin a ti: “Bawipa, nang cu a lian a ngan i ṭih a nungmi Pathian na si, nangmah aan dawtu hna le na nawlbia a zulmi hna sinah cun na biakamnak kha zumhawktlak tein na zulh.” (Salm 36:10; 103:17; Dan. 9:4) Mah Baibal caang ningin Jehovah nih amah a hngalmi, a ṭihmi, a daw i a nawlbia a zulmi le a hmaanmi lam in amah a biami miphun hna cung lawngah a fekmi dawtnak a langhter.

⁹ Amah kan biak hlanin Jehovah nih mikip cungah a langhtermi dawtnak kha kan hmu. (Salm 104:14) Asinain amah kan biak hnuah cun Pathian i a fekmi dawtnak kha kan hmuh. Jehovah nih a salle kha ‘kei nih kaan dawt hnanak cu zeitikhmanh ah a dong lai lo’ tiah bia a kamh hna. (Isa. 54:10) David nih amah a hmuhtonnak theng in a theih caah “Jehovah nih amah cungah zumhfek tein a ummi hna cu a hlei khun in a pehtlaih hna” tiah ati. (Salm 4:3, NW) A hleikhunmi Jehovah pehtlaihnak kha zeitindah kan lehrulh awk a si? Salm caṭialtu pa nih hitin a ti: “A fimmi nih cun hi thil hi ruat hna seh; BAWIPA dawtnak fek cu ruat zungzal hna seh.” (Salm 107:43) Mah kong ruah buin Jehovah i a fekmi dawtnak in a salle pawl nih ṭhathnemhnak an hmuh ning lam pathum kong kha i ruah hna u sih.

10. Pathian i a fekmi dawtnak nih zeitindah a kan bawmh? (Salm 31:7)

¹⁰ Pathian i a fekmi dawtnak cu zungzal in a hmun. A fekmi dawtnak kong kha Salm 136 ah voi 26 langhter a si. Caangkhatnak ah hitin a ti: “Bawipa cu a ṭhat caah lawm tuah u, a dawtnak cu zungzal in a hmun.” (Salm 136:1) Caang 2 in caang 26 ah “a dawtnak cu  zungzal in a hmun” timi biafang voi tampi hmuh khawh a si. Mah nih Pathian nih a salle cungah a ngeihmi dawtnak cu zeitikhmanh ah aa thleng bal lai lo ti kha a kan zumhter. “A dawtnak cu zungzal in a hmun” tiah nolh ṭhanmi bia nih a miphun ca i Pathian dawtnak cu aa thleng lo ti kha a kan zumhter. Cun a salle cungah lam tampi in a fekmi dawtnak a langhtermi zong khuaruahhar awk ngai a si. Jehovah nih a salle cungah a lung a dong colh lo ti hngalh cu thazaang petu taktak a si. A hleiin amah a biami hna cu harnak an ton tikah Pahtian nih a kaltak hna lo. Ṭhathnemhnak kan hmuh ning: Jehovah cu kan sinah a um timi hngalhnak nih a kan nuamhter i harnak kan ton tikah inkhawhnak ngeih awk le nunnak lam cungah kal peng awkah a herhmi thazaang kha a kan pek.—Salm 31:7 rel.

11. Salm 86:5 ningin ngaihthiam awkah Jehovah kha zeinihdah a forh?

¹¹ Pathian i a fekmi dawtnak nih ngaihthiam awkah a forh. Sualnak a tuahmi pakhat nih aa ngaihchih taktak i sualnak kha a tuah ti lo ahcun a fekmi dawtnak nih Pathian kha ngaihthiam awkah a forh. Salm caṭialtu David nih Jehovah kong he aa tlaiin hitin a ti: “Hmuh awk kan i tlak ningin dan a kan tat lo, kan sualnak le ṭhatlonak kan tuahmi ning zongin a kan lehrul lo.” (Salm 103:8-11) Sualnak ka ngei timi ruahnak cu zeitlukin dah thilrit a si ti kha David nih a hngalh. Asinain Jehovah cu “ngaihthiam” awkah timhcia a si ti zong kha a hngalh. Ngaihthiam awkah Jehovah kha zeinihdah a forh? A phi kha Salm 86:5 ah hmuh khawh a si. (Rel.) David chimmi bia ningin Jehovah nih a sinah thla a cammi hna cungah a fekmi dawtnak a ngeih caah a ngaihthiam hna ti kha kan hngalh.

12-13. Hlanlio i kan tuahmi palhnak ruangah sualnak ka ngei timi ruahnak kan ngeih ahcun zeinihdah lungdaihnak a kan ngeihter?

¹² Sualnak kan tuah tikah kan ngaih a chiatmi cu a ṭha tukmi a si. Mah nih i ngaihchih awk le kan sualnak i remh awkah a kan bawmh. Asinain Pathian salle cheukhat cu hlanlio an rak tuahmi palhnak ruangah ka sual timi ruahnak an ngei peng rih. Zeitlukin ngaihthiamnak ka hal hmanhah Jehovah nih a kan ngaithiam lai lo tiah anmahle anmah  sual an i phaw peng rih. Cu bantuk ruahnak na ngeih ahcun a salle cungah Pathian nih lungtho tein a fekmi dawtnak a langhter ti hngalhthiamnak nih lungdaihnak aan ngeihter lai.

¹³ Ṭhathnemhnak kan hmuh ning: Mitling lo kan si ko nain a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin he Jehovah kha kan biak khawh. Cutin kan biak khawhmi cu Pathian “Fapa Jesuh thi nih khan kan sualnak vialte in a kan thenh” caah a si. (1 Johan 1:7) Na derthawmnak ruangah na lung a dongh ahcun Jehovah cu sualnak a tuah i aa ngaichihmi hna ngaihthiam awkah timhcia a si ti kha philhhlah. David nih a fekmi dawtnak le ngaihthiamnak aa pehtlaih ning kong kha hitin a chim: “Van cu vawlei nakin a san deuh ngaingai bantukin a dawtnak cu amah a ṭihmi hna caah cun a ngan ve. Nichuahlei le nitlaklei an i hlat tluk khin kan sualnak cu kanmah he i hlat ah a kan ṭhialpiak.” (Salm 103:11, 12) Jehovah cu “ngaihthiam” awkah timhcia in a um peng.—Isa. 55:7.

14. Pathian i a fekmi dawtnak nih a kan huhphenh ning kha David nih zeitindah a langhter?

¹⁴ Pathian i a fekmi dawtnak nih thlaraulei ah a kan huhphenh. David nih Jehovah sinah hitin thla a cam: “Nangmah cu kaa thuhnak hmun na si, harnak chungin na ka khamh lai. Nangmah nih na ka huhphenh caah fakpi in na khamhnak cu hla in ka thangṭhat. . . . BAWIPA aa bochanmi cu a dawtnak fek nih khan a huhphenh hna.” (Salm 32:7, 10) Hlanlio ah khua kulhnak vanpang nih khuami hna kha a huhphenh hna bantukin Jehovah i a fekmi dawtnak zong nih amah he kan i pehtlaihnak a hrawk khomi zei thil paoh in a kan huhphenh khawh. Cun a sinah a kan hnuh nakhnga Jehovah kha a fekmi a dawtnak nih a forh.—Jer. 31:3.

15. Jehovah i a fekmi dawtnak cu huhphenhtu lungpi le ralhruang he zeitindah aa lawh?

¹⁵ Pathian nih a miphun pawl a huhphenh hna ning kha David nih a dang lam in a tahchunh i a langhter ṭhan. Hitin a ti: “Pathian cu ka himnak na si, a ka dawtu cu Pathian na si.” Cun Jehovah kong he aa tlaiin hitin zongin a ti: “Amah cu a ka hupphengtu lungpi, ka ralhruang a si, a fekmi ralvenbuk le himnak hmun a si, kaa bochanmi phaw a si.” (Salm 59:17; 144:2) David nih Jehovah i a fekmi dawtnak kha huhphenhtu lungpi le ralhruang he zeicah a tahchunh? Khoika a ummi kan si hmanhah Jehovah a salle kan si chung paoh cu amah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih peng awkah Pathian nih a kan huhphenh lai. Salm 91 ah hitin aamah a khaan: “BAWIPA, nangmah cu a ka chanhtu le a ka hupphengtu na si.” (Salm 91:1-3, 9, 14) Moses zong nih cutin a tahchunh ve. (Salm 90:1) Moses nih a thih lai ah hitin a ti: “Zungzal hmunmi Pathian cu na umnak hmun a si i na tangah zungzal hmunmi ban kha an um.” (Deut. 33:27) “Na tangah zungzal hmunmi ban kha an um” timi bia nih Jehovah kong he aa tlaiin zeidah a kan chimh?

16. Zei thluachuah pahnih dah kan hmuh? (Salm 136:23)

¹⁶ Jehovah cu kan i dornak hmun a si caah himnak kan hmu. Asinain kan lung a dongh caan le lungdongh lo awkah kan i zuam caan a um kho men. Mah bantuk caan ah Jehovah nih zeidah a kan tuahpiak lai? (Salm 136:23 rel.) Pathian nih a kut in a kan cawi lai i kanmah tein kan dir ṭhan khawh nakhnga a kan bawmh lai. (Salm 28:9; 94:18) Ṭhathnemhnak kan hmuh ning: Pathian bawmhnak cu i bochan khawh peng a si timi hngalhnak nih Pathian thluachuah pahnih kha a kan hngalhter ṭhan. Pakhatnak, khoika hmun kan um paohah a himmi dornak hmun kan ngei. Pahnihnak,  vancung kan Pa nih ṭha tein a kan zohkhenh.

17. Pathian i a fekmi dawtnak ruangah zeidah kan zumh khawh? (Salm 33:18-22)

¹⁷ Kan theih cang bantukin harnak kan ton caan ah zumhfek tein kan um khawh peng nakhnga Jehovah nih a fekmi dawtnak a langhter lai ti kha kan zumh khawh. (2 Kor. 4:7-9) Profet Jeremiah nih hitin a ti: “BAWIPA dawtnak a fekmi cu a dong hrimhrim lai lo, A zaangfahnak zong a cat lai lo.” (Ṭah. 3:22) Salm caṭialtu pa nih hitin a ti caah Jehovah nih kan cungah a fekmi dawtnak a langhter zungzal lai ti kha kan zumh khawh: “BAWIPA nih amah a ṭihmi cu a zohkhenh hna i a fekmi a dawtnak aa bochanmi cu him tein a umter hna.”—Salm 33:18-22 rel.

18-19. (a) Zei kong dah kan i cinken awk a si? (b) A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

¹⁸ Zei kong dah kan i cinken awk a si? Amah kan biak hlanin Jehovah nih mikip cungah a langhtermi dawtnak kha kan hmu. Asinain a salle kan hung si tikah Pathian i a fekmi dawtnak kha kan hmuh. Mah dawtnak ruangah Jehovah nih a kan huhphenh lai. Kan pawngin a kan kilven peng lai i a biakam zong a tlinter lai. Pathian nih hlawhtlinnak hmu hna seh ti a kan duh. (Salm 46:1, 2, 7) Cucaah zei bantuk harnak kan ton hmanhah Jehovah nih zumhfek tein kan um peng khawh nakhnga a herhmi thazaang a kan pek lai.

¹⁹ Jehovah nih zumhfekmi a salle cungah zeitindah a fekmi dawtnak a langhter ti kha kan hngalh cang. Pathian nih pakhat le pakhat cungah a fekmi dawtnak an langhter lai ti zongin aa ruahchan. Cutin zeitindah kan langhter khawh? A hnu capar ah mah a biapimi kong kha kan i ruah hna lai.