A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

1921—A Luancia Kum Zakhat

1921—A Luancia Kum Zakhat

“TU KUM chungah zei rian dah kan ṭuan hna lai?” Mah biahalnak kha 1921, January 1, Vennak Innsang ah lungthawhnak a ngeimi Baibal Siangngakchia Hna kha an hal hna. Cun Isaiah 61:1, 2 kha a cherhchanh i mah nih thawngṭha chim awkah an rian kha a hngalhter ṭhan hna. “BAWIPA nih a ṭhawnnak in a ka khahter. Sifakmi hna sinah thawngṭha phorh awk le lung a kuaimi hna . . . , BAWIPA nih a mi cu a khamh cang hna lai i an ral cu a tei cang hna lai ti chim kha a ka fial.”

Ṭihnak Ngei Loin Phung A Chimtu Hna

Phungchim rianṭuan khawh awkah Baibal Siangngakchia hna nih ṭihnak an ngeih lo a hau lai. Aa toidormi hna caah “thawngṭha” le miṭhalo pawl ‘a hrawh’ hna lai ni kong zong kha an thanh a hau lai.

Canada ah a ummi Unaupa J.  H.  Hoskin cu ralchanhnak lakah ṭihnak ngei loin phung a chim peng. 1921 ṭhal caan ah Methodist phungchimtu pakhat he an i tong. Unaupa Hoskin nih hitin biahram a thawk: “Baibal kong he aa tlaiin kan cohlan khawhmi kong hna kan i ruah lai. Kan cohlanmi aa khah lo zongah lungdai tein kan i ruah lai.” Asinain cutin a rak si lo. Unaupa Hoskin nih hitin a ti chap: “Minit tlawmpal chung lawng bia kan i ruah manh. Cawnpiaktu pa nih kutka kha fak taktak in a khar i kutka thlalang hna cu kuai in zel ah a tla lai tiah ka ruah.”

Mah pa nih “Khrihfa a si lomi hna sinah kal in zeicah na chimh hna lo?” tiah a au hnawh. Unaupa Hoskin nih a let lo. Asinain a kal dih hnuah amahle amah kha ‘Khrihfa a si lomi he pei bia kaa ruah cu’ tiah aa ti.

A thaizing i phung a chim tikah mah pa nih Unaupa Hoskin kong kha a ṭhatlonak in a chim. Unaupa Hoskin nih hitin a ti: “Mi pawl kha mah pa cu kan khua i a phan balmi lakah a lih bikmi a si i thah awkah a tlakmi a si tiah a ti hna.” Asinain mah a chimmi ruangah unaupa nih a ngol lo, phung a chim peng i mi tampi kha bia a ruah hna. Hitin a ti: “Cuka hmun i phungchimnak ah kaa nuam tuk. Mi cheukhat nih cun ‘Pathian rian a ṭuanmi na si ti kha kan hngalh’ ti hmanh in an ka ti i ka herhmi thil hmanh kha an ka pek.”

Pumpak Le Chungkhar Baibal Hlathlainak

Mi pawl nih Baibal ṭha deuh in an hngalhthiam nakhnga bawmh awkah Baibal Siangngakchia hna nih atu ah I Hlau! * tiah auhmi mekazin ah Baibal biahalnak le a phi kha hmaan tein an chuah. Mah ah ngakchia pawl le nulepa i ruahceihṭi khawhmi Baibal biahalnak tampi a um. Nulepa nih “an fale kha mah biahalnak hna hal in Baibal ah a phi kawl awkah an bawmh” hna awk a si. A sawhsawh tein Baibal kong cawnpiak awkah “Baibal uk zeizat dah a um?” ti bantuk biahalnak cheukhat kha an hal khawh hna. Cun mino pawl nih ṭihnak ngei lo tein phung an chim khawh nakhnga “Khrihfa kip nih hremnak cheukhat kan tong lai tiah an i ruahchan awk a si maw?” ti bantuk biahalnak hna zong an tuah khawh hna.

Baibal hngalhnak tam deuh a ngei cangmi hna caah Baibal biahalnak le a phi zong a um. A phi hna kha Baibal in Hlathlainak cauk a ukkhatnak ah hmuh khawh a si. Careltu tampi nih mah biahalnak i a kong tampi kha an hlathlai ko nain a hnuah mah biahalnak cauk kha chuah a si ti lai lo tiah an rak thanh. Zeicah an chuah ti lo?

Cauk Thar

Pathian Tingtang timi cauk

Rel dingin rian pekmi card

Biahalnak card hna

Hruaitu a simi unaupa hna nih mi nih Baibal kong kha ṭha tein an hlathlai a hau ti kha an hun hngalh. Cucaah 1921, November thla ah Pathian Tingtang timi cauk kha an chuah. Mah cauk a cohlang i hngalh duhnak a ngeimi hna nih Tingtang timi Baibal Hlathlai awkah an min an i pe. Mah an hlathlaimi nih “Pathian tinhnak a simi zungzal nunnak thluachuahnak” kong kha hngalh awkah a bawmh hna. Zeitindah hlathlainak an tuah?

Mi pakhat nih nammi cauk pakhat kha a cohlan ahcun card ah aa ṭialmi ca kha rel dingin rian pek a si. A hmai zarh ah mah rian cungah hrambunh in tuahmi baihalnak card pakhat kha pek ṭhan a si. A hmai zarh caah relnak rian pekmi card cu a dih.

Zarh 12 fatin siangngakchia cu anmah he aa naih biknak hmun ah a ummi Khrihfabu nih card thar kha an pek ṭhan. Kum upa pawl asiloah innkhat hnu innkhat a kal kho lomi hna nih mah card kha atu le atu an kuat hna. Tahchunhnak ah, U.S.A, Pennsylvania, Millvale ah a ummi Anna K. Gardner nih hitin a ti: “Pathian Tingtang timi cauk chuah a si tikah ka naunu Thayle nih tam deuh a tuah khawh i zarh fatin biahalnak card hna kha a kuat hna.” Mi pakhat cu Baibal a hlathlaimi a dih tikah Baibal kong kha tam deuh in a hngalh nakhnga Khrihfabu chungmi pakhat nih a bawmh.

Mizaw ṭhutdan ah a ṭhumi Thayle Gardner

Ṭuan Dingmi Rian

Kum donghnaklei ah Unaupa J. F. Rutherford nih Khrihfabu dihlak kha ca a kuat hna. “Tu kum ah pekmi Pennak kong tehte khaannak nih a hlan kum nakin mi pawl kha a bawmh deuh hna i an lung a suk deuh hna” tiah a ti. Cun hitin a ti chap: “Ṭuan awk rian tampi a um rih. Mah a ṭha tukmi rian ah i tel dingin midang kha tha pe hna u.” Baibal Siangngakchia hna nih a chimmi ningin an tuah ti cu a fiang ko. 1922 ah Pennak kong kha a hlan nakin ralṭha deuh in an rak chim.

^ cat. 9 Sui Chan mekazin kha 1937 ah Hnemtu tiah an thlen i 1946 ah I Hlau! tiah an thlen.