1. Zaangfahnak a ngeimi mi pakhat kong kan ruah tikah zeidah kan lung ah a chuak men lai?

ZAANGFAHNAK a ngeimi mi pakhat kong kan ruah tikah dawtnak le siannak a langhtermi pakhat kha kan lung ah a chuak men lai. Cun Jesuh chimmi zaangfahnak a ngeimi Samaria mipa kong zong kan lung ah a chuak men lai. Mah mipa cu miphun dang a si ko nain mifir pawl nih an velhmi Judah mipa cungah ‘zaangfahnak’ a rak langhter. Samaria mipa nih hma a pumi Judah mipa kha “a zaang a fak ngaingai” i zohkhenh awkah dawtnak he a rak timhtuah. (Luka 10:29-37) Mah bianabia nih aa dawh tukmi Pathian sining a simi zaangfahnak kong kha a kan cawnpiak. Mah sining cu Pathian dawtnak phunkhat a si i mah kha nifatin a kan pehtlaih ning ah a langhter.

2. Zaangfahnak langhter khawh ning a dang lamkhat cu zeidah a si?

² Mah hi mi pakhat nih zaangfahnak a langhter khawh ning a dang lamkhat a si. Zaangfahnak a ngeimi mi pakhat nih cun dantat awk a simi pakhat kha dantat lo awkah bia a khiah men lai. Mah bantukin Jehovah zong nih kan cungah zaangfahnak taktak a langhter. Salm caṭialtu pa nih “hmuh awk kan i tlak ningin dan a kan tat lo” tiah a ti. (Salm 103:10) Asinain a dang caan ahcun Jehovah nih sualnak a tuahmi mi pakhat kha fakpi in a chimhhrin men lai.

3. Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

³ Hi capar ah mah biahalnak pathum hi kan i ruah hna lai: Jehovah nih zeicah zaangfahnak a langhter? Mi pakhat kha fakpi in chimhhrinh buin a cungah zaangfahnak langhter cu a si kho maw? Zaangfahnak langhter awkah zeinihdah a kan bawmh khawh? Mah biahalnak kong he aa tlaiin Baibal a phi kha zohhmanh hna u sih.

4. Jehovah nih zeicah zaangfahnak a langhter?

⁴ Jehovah nih zaangfahnak langhter kha a duh. Lamkaltu Paul nih Pathian cu “zaangfahnak” a ngeimi a si tiah a ti. Paul nih a tling lomi, chithi thuhmi hna kha vancung ruahchannak a pek hna caah Pathian cu zaangfahnak a ngeimi a si tiah a ti. (Efe. 2:4-7) Asinain Jehovah nih chiti thuhmi hna cung lawngah zaangfahnak a langhtermi a si lo. Salm caṭialtu David nih hitin a ti: “Aho cung paohah a ṭha i a sermi hna an dihlak cungah zaangfahnak a ngei.” (Salm 145:9) Jehovah nih minung kha a dawt hna caah a ruang a um tik paohah an cungah zaangfahnak a langhter.

5. Jehovah zaangfahnak kong he aa tlaiin Jesuh nih zeidah a hngalh?

⁵ Ahohmanh nakin Jehovah nih zeitlukin dah zaangfahnak langhter a duh ti kha Jesuh nih a hngalh. Vawlei a rat hlanah Jehovah le Jesuh cu kum tampi chung vancung ah an umṭi. (Ptb. 8:30, 31) Jesuh nih misual pawl cungah a Pa nih zaangfahnak a langhtermi kha voi tampi a hmuh. (Salm 78:37-42) A cawnpiaknak ah Jesuh nih a Pa sining kha a langhter lengmang.

6. A Pa zaangfahnak kong hngalhthiam awkah Jesuh nih zeitindah a kan bawmh?

⁶ A hmasa capar ah kan theih cang bantukin Jehovah nih zeitlukin dah zaangfahnak langhter a duh ti kan hngalhthiam nakhnga Jesuh nih fapa tlau kong bianabia kha a hman. Mah fapa cu inn in a chuak i “khika ah a tangka cu a duhduh in a va sawksam.” (Luka 15:13) A hnuah a ziaza ṭha lo kha aa ngaichih, a lung aa ṭhum i inn ah a kir ṭhan. A pa nih zeitindah a lehrulh? Mah mino pa nih a phi hngalh awkah caan saupi a hngah a hau lo. Jesuh nih hitin a ti: “[A fapa] inn in lamhlatpi i a um ko rih lioah khan a pa nih cun a rak hmuh; a zaang a fak ngaingai i a hei tlik hnawh i a fapa cu a kuh i a hnamh.” A pa nih a fapa cu a ning a zahter lo. Mah canah a fapa cungah zaangfahnak a langhter i a chungkharmi in a conglawmh ṭhan. Fapa tlau nih sualnak nganpi a tuah ko nain aa ngaihchih caah a pa nih a ngaihthiam. Mah bianabia chung i zaangfahnak a ngeimi pa nih Jehovah kha a aiawh. Sualnak a tuah i aa ngaichihmi hna cu Jehovah nih ngaihthiam a duh hna ti kha Jesuh nih a kan hmuhsak.—Luka 15:17-24.

7. Zaangfahnak a langhter ning nih Jehovah cu a fim tukmi a si kha zeitindah a langhter?

⁷ Jehovah nih a fim tuk caah zaangfahnak a langhter. Jehovah nih a sermi thil caah a  ṭha dingmi biakhiahnak a tuah zungzal. Baibal nih “cunglei in a rami fimnak” cu “mi dang zaangfahnak khan a khat i thil ṭha kha tampi a tlai” tiah a ti. (Jeim 3:17) Dawtnak a ngeimi nulepa bantukin Jehovah nih a miphun pawl cungah zaangfahnak langhter cu a ṭhami a si ti kha a hngalh. (Salm 103:13; Isa. 49:15) Pathian zaangfahnak nih mitling lo a simi hna kha ruahchannak a pek hna. Jehovah cu a fim tukmi a si caah cutin tuah awkah a ruang a um tik paohah zaangfahnak a langhter zungzal. Asinain Jehovah nih zeitikah dah zaangfahnak langhter lo awk a si ti zong kha a hngalh. A fim tuk caah palhnak an tuah tikah zaangfahnak a langhter zungzal lo.

8. A caan ah zeidah kan tuah awk a si, zeicah?

⁸ Pathian sal pakhat nih ziaza ṭhalo in nun awkah bia a khiah hei ti u sih. Zeidah kan tuah awk a si? Paul nih amah he “rawl hmanh hmunkhat ah eiṭi hlah u” tiah a ti. (1 Kor. 5:11) Palhnak a tuah i aa ngaichih duh lomi hna cu buchung in chuah an si. Mah tuahsernak cu unau pawl kilven awk le Jehovah i a thiangmi lam in nun awkah a herhmi a si. Asinain mi cheukhat nih mi pakhat cu buchung in chuah a si tikah Pathian cu a cungah zaangfahnak a ngei lo tiah an ruah men lai. Mah cu a hmaan maw? Mah kong kha i ruah hna u sih.

9-10. Hebru 12:5, 6 ningin buchung chuah cu zaangfahnak langhter a si tiah zeicah kan chim khawh? Tahchunhnak pe.

⁹ Khrihfabu pumhnak ah kan dawtmi le kan hngalhmi mi pakhat cu “Jehovah Tehte Pakhat a si ti lo” tiah an thanh tikah kan ngaih a chia tuk. Kan dawtmi pakhat cu buchung in chuah a hau maw tiah kan ruah men lai. Mi pakhat buchung chuah cu zaangfahnak langhter a si maw? A si. Chimhhrinh a haumi mi pakhat chimhhrinh cu fim a si i zaangfahnak asiloah dawtnak langhter a si. (Ptb. 13:24) Buchung chuahnak nih aa ngaihchih lomi pakhat kha a ziaza a thlenter kho lai maw? A thlenter khawh. Sualnak ngan a tuah i buchung chuah a simi unau tampi nih buchung chuahnak nih an sualnak zeitlukin dah a ngan ti hngalh awk, i ngaihchih awk, ziaza i thlen awk le Jehovah sinah kir ṭhan awkah a kan bawmh tiah an ti.—Hebru 12:5, 6 rel.

¹⁰ Tahchunhnak pakhat in zohhmanh hna u sih. Tuukhal nih a tuu pakhat cu a zaw ti kha a hngalh. Mah a zawmi tuu thlop awkah a dang tuu hna sinin ṭhen a hau ti zong kha a hngalh. Tuu nih cun tuurun pawl he umṭi kha a duh i amahte lawngin chiah a si tikah a ngam men lai lo. Asinain mah tuu siithlop awkah amahte lawngin a chiah caah tuukhal cu a puarhrang asiloah zaangfahnak a ngei lo tinak a si maw? A si hrimhrim lo. Tuukhal nih a zawmi tuu cu tuurun dang he aa fonh ahcun zawtnak a karh lai ti kha a hngalh. Mah a zawmi tuu a dang tein a chiahnak thawngin tuurun dihlak kha a kilven khawh hna.—Levitikas 13:3, 4 he tahchunh.

11. (a) Buchung chuahmi pakhat cu a zawmi tuu he zei ti lam in dah tahchunh khawh a si? (b) Buchung chuahmi hna nih zeidah an tuah khawh i zei bawmhnak dah an hmuh khawh?

¹¹ Buchung chuahmi Khrihfa pakhat kha a zawmi tuu he kan tahchunh khawh. Anih cu thlaraulei in a zawmi a si. (Jeim 5:14) Thlaraulei ah a zawmi hna cu pumsalei ah a zawmi hna bantukin chawnh khawh a si ve. Cucaah thil sining cheukhat ah thlaraulei ah a zawmi hna cu Khrihfabu in anmah te lawngin chiah an hau. Mah chimhhrinhnak nih Khrihfabu chung i zumhfekmi hna cungah Jehovah dawtnak kha a langhter. Mah nih sualnak a tuahtu kha a sualnak cu zeitlukin dah a ṭhat lo ti hngalh awk le i ngaihchih awkah a bawmh men lai. Buchung chuah a si lioah a zumhnak a feh ṭhan nakhnga Baibal lamhruainak hmuh khawhnak hmun a simi Khrihfabu pumhnak kip ah aa pum kho.  Kan cauk pawl kha a hlathlai khawh i a rel khawh. Mah lengah JW Broadcasting^® zong a zoh khawh. Khrihfa upa pawl nih a ṭhanchomi kha an hmuh tikah Jehovah Tehte pakhat a si ṭhan khawh nakhnga Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih ṭhan awkah a caan ah ruahnak an cheuh khawh. *

12. Sualnak a tuah i aa ngaichih lomi pakhat cungah Khrihfa upa pawl nih zei bantuk dawtnak le zaangfahnak dah an langhter khawh?

¹² Sualnak a tuah i aa ngaichih lomi hna lawng buchung in chuah an si ti i cinken cu a biapi tukmi a si. Khrihfa upa pawl nih mi pakhat buchung chuah dingin biakhiahnak an tuah hlanah mah kong cu ṭha tein ruah a hau ti kha an hngalh. Jehovah chimhhrinhnak cu ‘aa tlakning in’ a si ti zong kha an hngalh. (Jer. 30:11) An unau kha an dawt hna i thlaraulei ah harnak a tonter dingmi hna zei thil hmanh tuah an duh lo. Asinain a caan ah dawtnak le zaangfahnak in thil tuah timi cu sualnak a tuahmi hna kha caan cheukhat chung buchung in chuah kha a si.

13. Korin khua i Khrihfa pakhat cu zeicah buchung in chuah a rak herh?

¹³ Sualnak a tuah i aa ngaichih lomi hna kong he aa tlaiin lamkaltu Paul nih a tuahmi kong hi ruathmanh. Korin khua i Khrihfa pakhat cu a pa nupi he nupa sualnak an tuah. Mah cu zeitlukin dah a ṭhalomi a si. Paul nih hlanlio Israel mi hna sinah Jehovah nih a chimmi mah bia hi a hngalh: “A pa nupi a ihpimi cu a pa pumlawnnak a hliim a si; an pahnih in thah an si lai, an thisen cu anmah cungah a si.” (Lev. 20:11) A taktak ti ahcun Paul nih mah mipa kha thih dan peknak nawl a ngei lo. Asinain Korin mi hna kha buchung in chuah awkah lamhruainak a pek hna. Mah mipa ziaza rawhralnak nih Khrihfabu i midang kha a hnorsuan khawh hna. Mi cheukhat nih mah cu sualnak ngan a si lo ti hmanh in an ruah khawh.—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Korin khua i buchung chuahmi pa cungah Paul nih zeitindah zaangfahnak a langhter, zeicah? (2 Korin 2:5-8, 11)

¹⁴ A hnuah mah pa nih thlennak nganpi a tuah ti kha Paul nih a hngalh. Sualnak a tuahmi pa cu aa ngaichih taktak. Mah pa nih Khrihfabu kha a min a chiatter ko nain Paul nih Khrihfa upa pawl kha “fak tuk in ti” hlah u tiah a ti hna. Hitin a ti hna: “Nan ngaihthiam awk le thazaang nan pek awk a si.” Paul nih cutin a chimnak a ruang hi i cinken: “A ngaih a chiat tuk ahcun a lung a dong sual lai.” Paul nih aa ngaichihmi pa kha a zaang a fak. Lamkaltu nih mah pa nih a tuahmi kong he aa tlaiin sualnak  ngaihthiamnak hal loin ngaihchia le lungrethei tuk in a um dingmi kha hmuh a duh lo.—2 Korin 2:5-8, 11 rel.

15. Khrihfa upa pawl nih fakpi in chimhhrinh buin zeitindah zaangfahnak an langhter khawh?

¹⁵ Jehovah bantukin Khrihfa upa pawl nih zaangfahnak langhter an duh. A herh ahcun palhnak a tuahtu kha fakpi in an chimhhrinh ko lai nain a si khawh chungin a cungah dawtnak an langhter lai. Khrihfa upa pawl nih sualnak a tuahmi kha an chimhhrinh lo ahcun a cungah zaangfahnak an langhtermi a si lai lo, mah canah palhnak a tuahmi kha zei rel loin an um bantuk a si lai. Asinain zaangfahnak langhter a herhmi hna cungah Khrihfa upa pawl lawng nih maw zaangfahnak an langhter awk a si?

16. Phungthlukbia 21:13 ningin zaangfahnak langhter a duh lomi hna kha Jehovah nih zeitindah a lehrulh hna?

¹⁶ Khrihfa dihlak nih Jehovah zaangfahnak kha i zohchunh awkah an i zuam. Zeicah? A ruang pakhat cu midang cungah zaangfahnak a langhter lomi hna chimmi bia kha Jehovah nih a ngaih lai lo caah a si. (Phungthlukbia 21:13 rel.) Cucaah kan dihlak in Jehovah nih kan thlacamnak a ngaih lai lo dingmi kha kan duh lo caah puarhrangpi in thil tuah kha kan hrial. Sifah harnak a tongmi zumtukhat unau pawl bia kha ngaih loin kan um lo bantukin “mi sifak hna an au tikah” an bia ngaihpiak ding zongin timhcia kan si. Cu bantukin mah Baibal caang in kan cawn khawhmi kong kha kan si khawh chungin kan zulh: “Mi cungah zaangfahnak a ngei lomi cu Pathian nih a bia a ceih tikah a cungah zaangfahnak a ngei ve lai lo.” (Jeim 2:13) Zeitlukin dah zaangfahnak kan herh ti kha toidor tein kan i cinken ahcun zaangfahnak tam deuh in langhter kha kan duh deuh lai. Palhnak a tuah i aa ngaihchihmi pakhat buchung a kir ṭhan tikah a hleiin a cungah zaangfahnak langhter kan duh.

17. Siangpahrang David nih lungtak tein zeitindah zaangfahnak a rak langhter?

¹⁷ Baibal tuanbia nih zaangfahnak langhter awk le puarhrannak hrial awkah a kan bawmh khawh. Tahchunhnak ah, Siangpahrang David kong hi ruathmanh. David nih lungtak tein zaangfahnak kha a langhter tawn. Saul nih thah a rak duh nain David nih cun Pathian chiti thuhmi siangpahrang cungah zaangfahnak a rak langhter. Saul cungah teirul cham dingin a rak i zuam bal lo.—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. David nih zei thil sining pahnih ah dah zaangfahnak a rak langhter lo?

¹⁸ Asinain David nih zaangfahnak a langhter zungzal lo. Tahchunhnak ah, a puarhrangmi Nabal nih David kha upatnak ngei loin a pehtlaih i a mi pawl kha rawl a pe duh hna lo. Mah tikah David cu a thin a hung tuk i Nabal le a innchungkhar i pa vialte kha thah dih dingin bia a khiah. Asinain Nabal nupi Abigail cu zaangfahnak le lungsaunak a ngeimi a si i David kha rawl a rak pek colh. Cucaah David nih Nabal le a mi pawl kha a rak that hna lo.—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Cun profet Nathan nih David kha mirum pa nih a innpa sifak pa i a dawt tukmi a tuu a thahpiakmi kong kha a chimh. David cu a thin a  hung tuk i hitin a ti: “BAWIPA nih a nun bangin, mah thil a tuahtu hi thih awk a tlak.” (2 Sam. 12:1-6) David nih Moses nawlbia kha a hngalh. Tuu pakhat a firmi mifir pakhat nih a firmi tuu caah let li in a cham lai. (Ex. 22:1) Asinain thah a si ah tah zeitin? Mah cu a puarhrang tukmi biaceihnak a si lai. A taktak ti ahcun David nih a ṭha lo tukmi thil ka tuah ti kha a hngalhthiam nakhnga bawmh awkah Nathan nih bianabia pakhat a chimhmi a si. Cun Nathan chimmi bianabia chung i mifir pa cungah tuah siseh tiah David nih a timi nakin Jehovah nih a cungah zaangfahnak tam deuh a rak langhter.—2 Sam. 12:7-13.

20. David sinin zeidah kan cawn khawh?

²⁰ David cu a thin a hun tuk caah Nabal le a mi pawl kha thah dih dingin bia a rak khiah. Cun a hnuah David nih Nathan bianabia chung i mirum pa kha a tuahmi thil ruangah thah awk tlak a si tiah a rak ti. David cu zaangfahnak a ngeimi pa a si ko nain zeicah mifir pa cungah puarhrangpi in bia a ceih? Thil sining kong hi ruathmanh. A caan ah David cu a chiaṭha thleidannak lungthin nih sual a phawt. Mi pakhat nih midang kha puarhrangpi in bia a ceih ahcun anih cu Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak a ngei lo tinak a si. Jesuh nih a zultu pawl kha fakpi in hitin ralrinnak a pek hna: “Pathian nih aan soi ve hna nakhnga lo, midang kha va soi ve hna hlah u, zeicahtiah midang na soi hna ning te khan Pathian nih aan soi lai.” (Matt. 7:1, 2) Cucaah puarhrangpi in pehtlaihnak hrial khawh awk le Pathian bantukin “zaangfahnak” langhter awkah kan si khawh chungin kan i zuam.

21-22. Zaangfahnak langhter khawh ning lam cheukhat cu zei hna dah an si?

²¹ Zaangfahnak timi cu intuarnak lawng kha a si lo. Zaangfahnak a ngeimi nih cun “midang bawmh awkah thil a tuah.” Kan dihlak in bawmh a herhmi kan chungkharmi, kan khrihfabu le kan hawikom pawl kha kan bawmh khawh hna. Zaangfahnak langhter awkah caanṭha tampi kan hmu. Hnemh a herhmi pakhat an um maw? Amah kha kan bawm kho lai maw, rawl asiloah a caah bawmtu a simi thil cheukhat tah kan tuahpiak kho lai maw? Buchung ah a kir ṭhanmi mi pakhat nih amah thazaang a pe dingmi hawikom pakhat a herh maw? Midang sinah hnemhnak a pemi thawngṭha kan chim kho lai maw? Mah cu kan hmuhmi hna sin paohah zaangfahnak kan langhter khawh ning a ṭha bikmi lam pakhat a si.—Job 29:12, 13; Rom 10:14, 15; Jeim 1:27.

²² Bawmhnak a herhmi hna kha kan hngalh hna ahcun kan pawngkam ah zaangfahnak langhternak caanṭha kan hmu lai. Zaangfahnak kan langhter tikah “zaangfahnak” a ngeimi Pathian, vancung kan Pa lung kha kan lawmhter.