1. Zeicah Jehovah nawl kan ngaih awk a si?

JEHOVAH cu a kan Sertu a si caah a nawl kan ngaih * awk a si. Cun a sermi thil pawl caah phunglam sernak nawl zong a ngei. (Biat. 4:11) Pathian nawl kan ngaih awk a sinak a ruang dang pakhat cu Jehovah uk ning cu a ṭha bikmi a si caah a si. Tuanbia zoh tikah minung uktu tampi an um. Anmah he tahchunh ahcun Jehovah cu fimnak, dawtnak, zaangfahnak le zawnruahnak a ngei bikmi Uktu a si.—Ex. 34:6; Rom 16:27; 1 Johan 4:8.

2. Hebru 12:9-11 nih Jehovah nawlngaih awk a sinak zei a ruang kong dah a langhter?

² Jehovah nih amah kan ṭih caah si loin kan dawt ca le a kan dawtu kan Pa in kan hmuh caah a nawl kan ngaihmi kha a duh. Paul nih Hebru Khrihfabu sin a cakuat ah “kanmah ca ṭha ding ah” a kan cawnpiaktu a si caah ‘kan Pa bia kha kan ngaih chinchin awk a si’ tiah a ti.—Hebru 12:9-11 rel.

3. (a) Jehovah nawl kan ngaih kha zeitindah kan langhter khawh? (b) Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

³ Thil sining kip ah Jehovah bia ngaih awkah kan si khawh chung kan i zuamnak thawngin le kanmah hngalhnak kha kan i bochan lonak thawngin Jehovah nawl kan ngaih kha kan langhter. (Ptb. 3:5) Jehovah sining tam deuh kan hun hngalh tikah Jehovah nawlngaih kha kan hun i fawih deuh. Zeicah? A tuahmi thil kip ah mah sining hna kha a langhter caah a si. (Salm 145:9) Jehovah kong tam deuh kan cawn tikah amah kan dawtnak cu a fek chin lai. Jehovah kan dawt tikah zeidah tuah ding  a si i zeidah hrial ding a si timi kong he aa tlaiin phunglam tampi kan herh ti lai lo. Jehovah duhmi ningin ruah awk le a ṭhalomi thil kha hrial awkah kan i zuam lai. (Salm 97:10) Asinain a caan ah Jehovah nawlngaih awkah kan i harh men lai. Zeicah cutin kan i harh? Khrihfa upa, pale le nule nih Mangkibawi Nehemiah, Siangpahrang David le Jesuh nu, Mary sinin zeidah an i cawn khawh? Hi capar ah mah biahalnak hna i a phi kha kan i ruah hna lai.

4-5. Rom 7:21-23 ningin kan caah Jehovah nawlngaih cu zeicah a har khawh?

⁴ Jehovah nawlngaih awkah kan i harhnak a ruang pakhat cu kan dihlak in sualnak le tlinlonak ro kan co caah a si. Cucaah ralchanh duhnak lungput kan ngei. Adam le Evi nih thlauhmi thingthei kha an ei i Pathian an ralchanh hnuah anmah tein phunglam an i ser. (Gen. 3:22) Tuchan zongah mi tampi nih Jehovah kha an ralchanh i a hmaan le hmaanlo kong ah anmah tein biakhiahnak an tuah.

⁵ Jehovah a hngalmi le a dawmi hna hmanh nih tling tein Jehovah nawl ngaih kha an i harh. Lamkaltu Paul nih mah zuamcawhnak kha a rak ton. (Rom 7:21-23 rel.) Paul bantukin Jehovah mithmuh ah a hmaanmi thil kha tuah kan duh ve. Asinain thil ṭhalo tuah duhnak lungput kha a zungzal in kan doh a hau.

6-7. Jehovah nawlngaih awkah a harter khomi a ruang dang pakhat cu zeidah a si? Tahchunhnak pe.

⁶ Cun Jehovah nawlngaih awkah kan i harhnak a ruang dang pakhat cu kan ṭhannak hmun i nunphung nih a kan iap caah a si. Mi tampi ruahnak cu Jehovah duhnak he aa ralchanh. Cucaah mi nih a sawhsawh in an hmuhmi ruahnak nih a kan iap nakhnga lo mah kha kan doh peng a hau. Tahchunhnak pakhat in ruathmanh.

⁷ Hmun cheukhat ah mino pawl cu tangka tampi kawl dingin hnek an si. Mary * timi unaunu pakhat nih mah zuamcawhnak kha a rak ton. Jehovah kong a cawn hlanah an ram i a ṭha bikmi sianginn ah a kai. Mary cu a chungkhar nih lahkhah a sangmi rian ṭuan dingin an hnek. Mary zong nih mah kha a duh ve. Asinain Jehovah kong a cawn i Jehovah kha a dawt tikah a hmuitinh cu aa thleng. Hitin a ti: “A caan ah tangka tampi a ka hmuhter khomi chawlehnak rian ṭuan dingin caanṭha tampi ka hmu, asinain mah hna nih thlaraulei ah ka tuah tawnmi thil hna kha a hnorsuan khawh. Ka ṭhan ning ruangah mah hna kha al awkah kaa harh tuk. Cucaah Jehovah rianṭuannak ah dawnkhantu a simi rian hna kha ka al khawh nakhnga ka bawm tiah Jehovah sinah thla ka cam.”—Matt. 6:24.

8. Atu zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁸ Jehovah nawl kan ngaih ahcun ṭhatnak kan hmu lai. Asinain nawlngeihnak cheukhat pek a simi Khrihfa upa, pale le nule hna nih Pathian nawl an ngaih tikah midang kha an bawmh khawh hna. Jehovah lung a lawmhtermi lam in zeitindah nawlngeihnak hman khawh a si ti a langhtermi Baibal chung i tahchunhnak cheukhat kong kha i ruah hna u sih.

9. Nehemiah nih zei zuamcawhnak hna dah a ton?

⁹ Jehovah nih Khrihfa upa hna kha a miphun zohkhenh ding timi a biapi tukmi rian a pek hna. (1 Pet. 5:2) Nehemiah nih Jehovah miphun a pehtlaih hna ningin Khrihfa upa hna nih tampi an cawn khawh. Judah mi hna i mangkibawi pakhat in Nehemiah nih nawlngeihnak tampi a hmu. (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14) Nehemiah nih a tonmi zuamcawhnak  cheukhat hi ruathmanh. Mi pawl nih biakinn an thurhhnawmhmi le Levi mi pawl tangka bawmh ding timi nawlbia an zulh lomi kha Nehemiah a hngalh. Cheukhat nih Sabbath phunglam kha an buar i pa cheukhat nih ramdang nu kha an ṭhit hna. Mangkibawi Nehemiah nih mah a har tukmi thil sining kha a tawnghtham a hau.—Neh. 13:4-30.

10. Nehemiah nih a tonmi zuamcawhnak kha zeitindah a lehrulh?

¹⁰ Nehemiah nih a nawlngeihnak kha ningcang tein a hman. Pathian miphun kha amah ruahnak zulh dingin a hnek hna lo. Mah canah lungtak tein thla a cam i Jehovah lamhruainak kha a kawl, cun mi pawl kha Jehovah nawlbia kong a cawnpiak hna. (Neh. 1:4-10; 13:1-3) Nehemiah cu a unau hna he toidor tein rian a ṭuanṭi i Jerusalem vanpang sak ṭhannak hmanhah a bawmh hna.—Neh. 4:15.

11. Khrihfa upa hna nih 1 Thesalon 2:7, 8 ningin unau pawl kha zeitindah an pehtlaih hna awk a si?

¹¹ Khrihfa upa hna nih Nehemiah tonmi buaibainak cu an tong men lai lo, asinain lam tampi in Nehemiah kha an i zohchunh khawh. Tahchunhnak ah, Khrihfa upa hna nih an unau pawl ṭhatnak caah fakpi in rian an ṭuan. Cun an nawlngeihnak ruangah midang nakin ka ṭha deuh timi ruahnak an ngei lo. Mah canah Khrihfa unau pawl kha nem tein an pehtlaih hna. (1 Thesalon 2:7, 8 rel.) A fekmi dawtnak le toidornak lungput an ngeih kha an biachim in an langhter. Kum tampi chung Khrihfa upa a ṭuan cangmi Andrew nih hitin a ti: “Khrihfa upa hna nih zaangfahnak le nemnak he an pehtlaih hna tikah unau pawl nih ṭha tein an lehrulhmi hna kha ka hmuh. Mah sining hna nih unau pawl kha Khrihfa upa pawl he rianṭuanṭi awkah a forh hna.” Caan saupi Khrihfa upa a ṭuan cangmi Tony zong nih hitin a ti: “Filipi 2:3 i ruahnak cheuhnak kha zulh awkah kaa zuam i midang kha keimah nakin an ṭha deuh tiah hmuh awkah ka zuam zungzal. Mah nih nawlngeitu pakhat bantukin pehtlaih hna lo awkah a ka bawmh.”

12. Khrihfa upa hna caah toidornak ngeih cu zeicah a biapit?

 ¹² Khrihfa upa hna cu Jehovah bantukin an i toidor awk a si. Jehovah cu van le vawlei ah Cungnung bik a si nain, “sifakmi kha leidip lak i an umnak” in cawi awkah “a rung kuun.” (Salm 18:35; 113:6, 7) Jehovah nih aa porhlawmi le a lung a puammi kha a huat tuk hna.—Ptb. 16:5.

13. Zeicah Khrihfa upa pakhat nih “a lei kha a uk khawh” peng a herh?

¹³ Jehovah nawl a ngaimi Khrihfa upa pakhat nih “a lei kha a uk khawh” peng a hau. Cutin aa uk khawh lo ahcun midang nih upatnak in an pehtlaih lo tikah zawnruahnak ngei loin bia a chim khawh. (Jeim 1:26; Gal. 5:14, 15) A hmasa ah langhtermi Andrew nih hitin a ti: “A caan ah Khrihfa upa pakhat in a ka upat lomi unau pawl kha zawnruahnak ngei loin lehrulh ka duh hna. Asinain Baibal chung i zumhfekmi pa hna kong kha ka ruah tikah toidornak le nemnak lungput ngeih cu zeitluk in dah a biapit ti kha ka hun hngalh.” Khrihfa upa hna nih a dang Khrihfa upa hna i telin unau pawl he bia an i ruah tikah dawtnak le nemnak an langhternak thawngin Jehovah nawl an ngaih kha an langhter.—Kol. 4:6.

14. Jehovah nih pale kha zei rian dah a pek hna, an sinin zeidah aa ruahchan?

¹⁴ Jehovah nih chungkhar lu in pale kha rian a pek hna i fale cawnpiak ding le chimhrin ding kha an sinin aa ruahchan. (1 Kor. 11:3; Efe. 6:4) Asinain pale nih an nawlngeihnak kha an duhning paoh in an hman khawh tinak a si lo. Jehovah cu chungkhar a Dirhtu a si, cucaah an chungkhar an pehtlaih hna ning kha Jehovah nih bia a ceih te hna lai. (Efe. 3:14, 15) Pale nih an nawlngeihnak kha Pathian lung a lawmhtermi lam in an hmannak thawngin Jehovah nawl an ngaih kha an langhter khawh. Siangpahrang David sinin pale nih tampi an cawn khawh.

15. Siangpahrang David cu pale caah zeicah zohchunh awk ṭha a si?

¹⁵ Jehovah nih David kha chungkhar lu lawng si loin Israel miphun dihlak siangpahrang zongin rian a pek. Siangpahrang pakhat in David cu nawlngeihnak tampi a hmu. A caan ah a nawlngeihnak kha a ding lomi lam in a hman i sualnak ngan a rak tuah. (2 Sam. 11:14, 15) Asinain chimhhrinnak a cohlannak thawngin Jehovah nawl a ngaih kha a rak langhter. Thlacamnak in a lungchung ah a ummi vialte kha Jehovah sinah a rak phuan. Cun Jehovah ruahnak cheuhnak kha zulh awkah a si khawh chungin aa zuam. (Salm 51:1-4) Mah lengah pa pawl sin lawngin si loin  nu pawl sinin a hmuhmi ruahnak cheuhnak hna zong kha toidor tein a rak cohlan. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) David nih a palhnak in a rak cawn i a nunnak ah Jehovah biaknak kha biapi bik ah a chiah.

16. Pale nih David sinin zeidah an cawn khawh?

¹⁶ Siangpahrang David sinin pale nih an cawn khawhmi cheukhat kong hi ruathmanh: Jehovah nih aan pekmi hna nawlngeihnak kha ningcang tein hmang u. Nan palhnak kha cohlan u law midang nih Baibal hrambunh in ruahnak an in cheuhmi hna zong kha cohlang u. Cutin nan tuah ahcun nan chungkhar nih nan i toidor caah an in upat hna lai. Nan chungkhar he thla nan camṭi tikah Jehovah sinah nan lungchung ah a ummi dihlak kha chim u law zeitluk in dah Jehovah nan i bochan ti kha hngalhter hna u. A biapi bikmi cu nan nunnak ah Jehovah biaknak kha pakhatnak ah chia u. (Deut. 6:6-9) Zohchunh awk ṭha nan langhtermi cu nan chungkhar nan pekmi hna laksawng vialte lakah man a ngei bikmi a si.

17. Jehovah nih nule kha zei rian dah a pek hna?

¹⁷ Jehovah nih nule kha chungkhar ah a biapimi rian a pek hna. Fale cungah nawlngeihnak cheukhat a pek hna. (Ptb. 6:20) A taktak ti ahcun nule nih an tuahmi le an chimmi cu an fale nunnak cungah huham a ngei kho. (Ptb. 22:6) Nule nih Jesuh a nu, Mary sinin an i cawn khawhmi kong hi i cinken u.

18-19. Nule nih Mary sinin zeidah an i cawn khawh?

¹⁸ Mary nih Baibal kha ṭha tein a hngalh. Jehovah kha a upat tuk i Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak zong a ngei. A nunnak dihlak i thlen dih ding a si hmanhah Jehovah lamhruainak kha lungtho tein zulh a duh.—Luka 1:35-38, 46-55.

¹⁹ Nule hna, Mary kha lam tampi in nan i zohchunh khawh. Zeitindah? Pakhatnak ah, pumpak Baibal hlathlainak le thlacamnak thawngin Jehovah he nan i pehtlaihnak kha fehter peng. Pahnihnak ah, Jehovah lunglawmhter awkah a herhmi thlennak hna kha tuah duhnak lungthin ngei. Tahchunhnak ah, a thinhun a fawimi le fale puarhrangpi in a pehtlaimi nulepa sinin a ṭhangmi na si men lai. Cucaah fale cutin pehtlaih cu a phung a si ko tiah na ruah khawh men. Jehovah phunglam na cawn hnu hmanhah na fale cungah lungdaihnak le lungsaunak ngeih peng cu a har kho men, a hleiin na tha a bat caan le na bia an ngaih lo caan ah a si kho men. (Efe. 4:31) Cu bantuk caan ah Jehovah sinah bawmhnak hal cu a biapi tuk. Lydia timi nu pakhat nih hitin a ti: “A caan ah ka fapa nih ka bia a ngaih lo tikah  thinhun in ka lehrulh nakhnga lo thla ka cam. Ka chimh pah hmanhin chikkhat kaa din ta i Jehovah sinah ka lungchung in thla ka cam. Thlacamnak nih lungdaihnak a ka hmuhter.”—Salm 37:5.

20. Nule cheukhat nih zeibantuk zuamcawhnak dah an ton, mah kha zeitindah an tei khawh?

²⁰ Nule cheukhat nih an tonmi a dang zuamcawhnak pakhat cu an fale sinah dawtnak langhter awkah an i harhmi kha a si. (Titas 2:3, 4) Nule cheukhat cu nulepa nih fale ṭha tein an pehtlaih lomi hna chungkhar in a rak ṭhangmi an si. Cutin a ṭhangmi na si ahcun na nu le na pa nih an rak tuahmi palhnak kha tuah ṭhan ti hlah. Jehovah nawl a ngaimi nule nih an fale cungah dawtnak langhter khawh ning kha an cawn a hau. An ruahnak, an intuarnak le an tuahsernak kha thlen awkah an i harh ko lai nain an i thleng kho ko. Cutin an i thlen ahcun anmah he, an innchungkhar he ṭhatnak an hmu lai.

21-22. Isaiah 65:13, 14 ningin Jehovah nawlngaihnak in zei ṭhatnak dah kan hmuh lai?

²¹ Siangpahrang David nih Jehovah nawlngaih cu zeitluk in dah a ṭhat ti kha a hngalh. Hitin a ti: “BAWIPA phunglam cu a hmaanmi an si, cu phunglam a zulmi cu an lung aa lawm. A nawlbia cu dinnak lei ah a tlingmi an si i hngalhthiamnak lungthin pe khotu an si. Na sal hi hngalhnak an ka pek i ka zulh hna caah laksawng ka hmu.” (Salm 19:8, 11) Tuchan zongah Jehovah nawl a ngaimi le a ngai lomi hna an i dannak kha kan hmuh khawh. Jehovah nawl a ngaimi hna cu “lunglawm in hla an sa.”—Isaiah 65:13, 14 rel.

²² Khrihfa upa, pale le nule nih Jehovah nawl kha lungtho tein an ngaih tikah an nunnak a ṭhangcho, an chungkhar a nuam deuh i Khrihfabu ah lungrualnak a um deuh. A biapi bikmi cu annih nih Jehovah lung an lawmhtermi kha a si. (Ptb. 27:11) Mah hna cu a sunglawi tukmi thluachuah an si.