1. Jehovah nih aa toidormi hna kha zeitindah a hmuh hna? Fianter.

JEHOVAH nih aa toidormi kha a dawt hna. Aa toidor taktakmi hna lawng nih Jehovah he pehtlaihnak ṭha an ngei kho. “Pathian nih mi lungpuam cu a doh hna.” (1 Pet. 5:5) Kan dihlak in Jehovah lunglawmhter kan duh i a dawtnak kha hmuh kan duh caah toidornak ngeih awkah kan cawn.

2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

² Hi capar ah mah biahalnak pathum i a phi kha kan theih hna lai: (1) Toidornak timi cu zeidah a si? (2) Mah sining kha zeicah kan ngeih a herh? (3) Zei thil sining nih dah kan i toidornak kha a hneksak khawh? Toidornak kan ngeih tikah Jehovah lung kan lawmhter i kanmah zong ṭhatnak kan hmu.—Ptb. 27:11; Isa. 48:17.

3. Toidornak timi cu zeidah a si?

³ Aa toidormi nih cun midang nakin ka biapi deuh tiah aa ruat lo i aa porhlaw lo. Baibal ah aa toidormi nih cun a minung hawi le Jehovah he an i pehtlaihnak cungah a hmaanmi hmuhnak a ngei tiah a ti. Aa toidormi nih cun lamkhatkhat in midang cu amah nakin an ṭha deuh ti kha a hngalhthiam.—Fil. 2:3, 4.

4-5. Lenglei zoh in toidornak taktak kan ngei tiah chim khawh a si maw, zeicah?

⁴ Mi cheukhat cu aa toidormi an lo. Mah cu an ningzah a pan ruangah a si men lai. Asiloah an nunphung le an ṭhanning  ruangah upatnak an langhtermi a si men lai. Asinain an lungchung in cun aa porhlaw tukmi an si men lai. Caankhatkhat ahcun an sining taktak cu a lang ko lai.—Luka 6:45.

⁵ Mi cheukhat cu mahle mah zumhnak an ngei i an ruahnak kha hlangfang tein an chim. Mah cu an i porhlawt caah a si lo. (Johan 1:46, 47) Asinain cu bantuk mi hna nih an thil ti khawhnak kha an i bochan nakhnga lo an i ralrin a hau. Ningzah a hngalmi kan si zong, si lo zongah toidornak taktak ngeih awkah fakpi in kan i zuam a hau.

6. Kuatkhat  Korin 15:10 ah a langhter bantukin Lamkaltu Paul sinin zeidah kan cawn khawh?

⁶ Lamkaltu Paul kong hi ruathmanh. Jehovah nih khuakhat hnu khuakhat ah Khrihfabu thar dirh awkah a rak hman. Lamkaltu Paul cu a dang Jesuh Khrih zultu hnanak hmanhin phungchim rian ah a hlawh a rak tling deuh. Asinain Paul nih a unau nakin ka ṭha deuh tiah a ruat lo. Toidornak he hitin a ti: “Pathian Khrihfabu kha ka rak hrem hna i cucah cun lamkaltu vialte hna lakah nauta bik ka si—a ngaingai ti ahcun lamkaltu ti awk hmanh kaa tlak hrimhrim lo.” (1 Kor. 15:9) Cun Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak a ngeihmi cu amah thilti khawhnak le aa zuamnak ruangah si loin Jehovah vel thawngin a si ti kha a hngalh. (1 Korin 15:10 rel.) Korin Khrihfabu i mi cheukhat nih sual an phawt ko nain toidornak a langhtermi kha a cakuat ah hmuh khawh a si. Paul cu toidornak langhternak ah zohchunh awk ṭha taktak a si.—2 Kor. 10:10.

7. Tuchan ah unaupa pakhat nih toidornak kha zeitindah a langhter?

⁷ Jehovah miphun tampi cu Uktu Bu chungtel a simi, Unaupa Karl F.Klein kong in thazaang tampi an i lak. Unaupa Klein nih  kum tampi chung zuamcawhnak a tonmi kha toidor tein a chim. Tahchunhnak ah, 1922 lioah innkhat hnu innkhat phungchimnak ah aa tel ko nain a har tuk caah voikhat a kal hnu in kumhnih hrawng phungchim a kal ti lo. A hnuah Bethel ah rian a ṭuan. Mah lioah unaupa pakhat nih ruahnak a cheuh tikah caan sau nawn a thin a rak hung. Cun lungdongh zawtnak zong a rak ngei i a hnu ah a dam ṭhan. Tinvo sung tampi a hmumi a si ko nain a tlinlonak kong he aa tlaiin a chimmi nih aa toidor taktakmi a si kha a langhter. Unau tampi nih a dingfelmi Unaupa Klein a kong ṭialmi kha an philh kho lo. *

8. Toidornak nih Jehovah lung a lawmhter ti hngalh awkah 1 Peter 5:6 nih zeitindah a kan bawmh?

⁸ Toidornak kan langhter awk a sinak a biapi bikmi a ruang cu mah nih Jehovah lung a lawmhter caah a si. Mah kha lamkaltu Peter nih fiang tein a langhter. (1 Peter 5:6 rel.) Peter nih a hmanmi bia kha “Ra Law Ka Zul” timi cauk ah hitin a langhter: “Porhlawtnak cu siivai he aa lo i ṭih a nung tuk. Mah nih i chuahpimi fimnak a ngei bikmi pakhat kha Pathian caah man a ngei lomi a siter khawh. Toidornak nih san a tlai lo bikmi hmanh kha Jehovah caah man a ngeimi a siter khawh. . . . Pathian nih naa toidornak cungah lunglawm tein thluachuah aan pek lai.” * Jehovah lunglawmhter nakin a ṭha deuhmi thil a um maw?—Ptb. 23:15.

9. Aa toidormi hna kha mi nih zeicah komh an duh hna?

⁹ Toidornak kan ngeih tikah Jehovah lung kan lawmhter lengah kanmah zong ṭhatnak tampi kan hmu. Aa toidormi kha mi nih komh an duh deuh hna. Kanmah zong cutin kan si ve. (Matt. 7:12) Ahohmanh nih amah duhnak lawng tuah a duh zungzalmi le midang ruahnak cheuhnak a ngai duh lomi he komh kan duh lo. Asinain ‘ruahnak khat le lungthin khat in a ummi, u le nau bantuk dawtnak a ngeimi, pakhat le pakhat cungah zaangfahnak a ngei i toidor tein a ummi’ unau pawl he kan i pehtlaih tikah hrimhnak kan hmu. (1 Pet. 3:8) Cu bantuk mi pawl kha komh kan duh hna. Kannih zong toidornak kan ngeih ahcun mi nih komh a kan duh deuh lai.

10. Toidornak nih kan nunnak kha zeitindah a fawiter deuh?

¹⁰ Toidornak nih kan nunnak kha a fawiter  deuh. A caan ah a ding lomi thil hna kan tong men lai. Fimnak a ngeimi Siangpahrang Solomon nih hitin a ti: “Sal nih rang an i cit i bawi nih sal bantukin an ke in an kal hi a si.” (Pct. 10:7) Thiamnak a ngeimi nih thangṭhatnak a hmu zungzal lo. Thiamnak a ngei tuk lomi nih thangṭhatnak a hmuh deuh caan zong a um tawn. Asinain Solomon nih phunzai canah a sining taktak cohlan cu fim a si ti kha a hngalh. (Pct. 6:9) Toidornak kan ngeih ahcun kan i ruahchanmi ningin thil a can lo tikah a sining taktak in hmuhthiam awkah kan i fawih deuh lai.

11. Ruahnak cheuh kan si tikah zeitindah kan lehrulh awk a si?

¹¹ Nifate toidornak langhter awkah caanṭha tampi kan ngei. Thil sining cheukhat hi ruathmanh. Ruahnak cheuh kan si tikah. Mi pakhatkhat nih a caan pe in ruahnak a kan cheuh ahcun mah cu kan ruahmi nakin a ṭha lo deuhmi palhnak kan tuah caah a si kho men. Cu bantuk caan ah, ruahnak cheuhnak kha al colh kan duh men lai. Mah lengah ruahnak a kan cheutu asiloah ruahnak a kan cheuh ning hmanh kha sual kan phawt men lai. Asinain toidornak kan ngeih ahcun a hmaanmi lungput langhter awkah kan i zuam lai.

12. Phungthlukbia 27:5, 6 ah a langhter bantukin mi pakhat nih ruahnak a kan cheuh tikah zeicah kan sunsak awk a si? Tahchunhnak pe.

¹² Aa toidormi nih cun ruahnak cheuhnak kha a sunsak tuk. Tahchunhnak ah, Khrihfabu pumhnak ah kaa pum tiah na mithlam ah cuanter hmanh. Unau pawl he bia nan i ruah dih hnuah pakhatkhat nih na ha ah rawl aa benhmi kha a thli tein aan chimh. Mah tikah na ning a zak tuk lai nain cutin aan chimh caah a cungah naa lawm tuk ko lai. Tuan deuh in zeicah an ka chimh hnga lo ti hmanhin na ruah men lai. Cu bantukin unau pakhat nih ruahnak a kan cheuh tikah toidor tein lunglawmhnak kan langhter awk a si. Amah kha kan ral si loin kan hawikom in kan hmuh awk a si.—Phungthlukbia 27:5, 6 rel; Gal. 4:16.

13. Midang nih tinvo sung an hmuh tikah zeitindah toidornak kan langhter khawh?

¹³ Midang nih tinvo sung an hmuh tikah. Khrihfa upa a simi Jason nih “midang nih tinvo sung an hmuh tikah zeicah keimah thim ka si hnga lo tiah ka ruat tawn” tiah a ti. Nangtah cutin na ruat bal maw? Jehovah rian tam deuh in ṭuan kan duhmi cu a ṭhami a si. (1 Tim. 3:1) Asinain kan  ruahnak kha kan i kilven a hau. Kan i ralrin lo ahcun kan lungthin ah porhlawtnak a um kho. Tahchunhnak ah, unaupa pakhat nih rian cheukhat he aa tlaiin sining a tlinh bikmi cu keimah ka si timi ruahnak hna a hun ngei kho. Unaunu pakhat zong nih ‘ka vapa cu midang nakin sining a tlinh deuh’ tiah a ruah khawh men. Asinain kan i toidor ahcun mah bantuk porhlawtnak lungput kha kan hrial lai.

14. Midang nih tinvo sung an hmuh tikah Moses nih a lehrulh ningin zeidah kan cawn khawh?

¹⁴ Midang nih tinvo sung an hmuh tikah Moses nih a lehrulh ningin kan cawn khawh. Moses nih Israel mi hruaitu in rian pek a simi kha a sunsak. Jehovah nih midang kha Moses he rian ṭuanṭi dingin nawl a awnh hna tikah Moses nih zeitindah a lehrulh? A nah a chuak lo. (Nam. 11:24-29) Biaceihnak rian cheukhat kha toidor tein midang a pek hna. (Ex. 18:13-24) Cucaah Israel mi pawl nih biachahnak kha caan saupi hngah a hau ti lo. Moses nih tinvo sung tampi hmuh nakin midang bawmhnak tu biapi ah a chiah kha mah nih a langhter. Kan caah zeitluk in dah zohchunh awk ṭha a si. Jehovah hmanmi si kan duh ahcun thiamnak a ngeimi si nakin toidornak a ngeimi si cu a biapi deuh. Jehovah cu a sang tukmi a si ko nain “toidormi cu a vel kha a pek hna.”—1 Pet. 5:5; Salm 138:6.

15. Unau tampi nih zei bantuk thil sining thlennak dah an ton?

¹⁵ Thil sining aa thlen tikah. Nai kum hna ah kum tampi chung Jehovah rian a ṭuan cangmi unau tampi cu an rian ah thlennawnnak a um. Tahchunhnak ah, 2014 ah peng zohkhenhtu le an nupile cu a dang caantling rian pek an si. Mah kum thawkin kum 70 a si cangmi unaupa hna nih peng zohkhenhtu rian ṭuan khawh a si ti lo. Cun kum 80 asiloah mahnak upa deuhmi unaupa hna zong kha Khrihfa upa phu khuakhangtu in rian  pek an si ti lo. A luancia kum hna ah Bethel chungkhar i mi tampi cu lohmun ah thlah an si. Cheukhat cu damlonak, chungkhar rian asiloah a dang kong hna ruangah caantling rian in an i din.

16. Thil sining thar he i ziak khawh awkah unau pawl nih zeitindah toidornak an langhter?

¹⁶ Unau tampi caah cu bantuk thlennak cu a fawimi a si lo. Unau tampi nih kum saupi an rak ṭuanmi an rian kha an tlaihchanh tuk. Cheukhat cu “an ngaih a chia tuk” ko nain thil sining thar he i ziak awkah an i zuam. Caan a rauh tikah thil sining thar he an hun i ziak. Zeicah? Jehovah an dawt caah a si. Annih nih an rian ah si loin Pathian sin tu ah kan pum kan i pekmi a si ti kha an hngalh. (Kol. 3:23) Rian pek an simi kha toidor tein le lunglawm tein ṭuan peng an duh. Pathian nih a kan zohkhenh ti kha an hngalh i an ‘lungretheihnak vialte kha amah cungah an chiah dih.’—1 Pet. 5:6, 7.

17. Baibal nih toidornak ngeih awkah a kan forhmi cu zeicah lunglawmh awk a si?

¹⁷ Baibal nih toidornak ngeih awkah a kan forhmi cu lunglawmh awk taktak a si. Toidornak kan langhter tikah midang he, kanmah he ṭhatnak kan hmu. Kan tonmi buaibainak hna kha kan inkhawh deuh. A biapi bikmi cu vancung kan Pa he kan hun i naih deuhmi hi a si. “A Sang i a Thiangmi Pathian” nih aa toidormi a salle pawl kha a dawt hna i a sunsak hna ti kan hngalhmi cu zeitluk lunglawmh awk dah a si.—Isa. 57:15.