1. AD kumzabu pakhatnak a donghnak leiah lamkaltu Johan nih zei thil sining dah a ton?

AD KUMZABU pakhatnak a donghnak leiah lamkaltu Johan cu a har tukmi thil sining a rak tong. Johan cu a tar cang i Patmos tikulh ah thong a tla. Lamkaltu hna lakah a nungmi cu amah lawng si dawh a si. (Biat. 1:9) Ralchanhtu hna nih a hmaan lomi cawnpiaknak kha an karhter i Khrihfabu ah ṭhencheunak an chuahter ti kha a hngalh. A ruahhlan ah a hmaanmi Khrihfa pakhat hmanh um ti lo dawh a si.—Judas 4; Biat. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Biathlam 7:9-14 ningin Johan nih lungthawh awk ngai a simi zei langhnak dah a hmuh? (A phaw hmanthlak zoh.)

² Johan nih a harmi thil sining a ton lioah lungthawh awk ngai a simi langhnak a hmuh. Mah langhnak ah Pathian sal hna hmelchunhnak pek an si dih hlan tiang hrawhnak thlitu kha thlah rih lo awkah vancungmi hna kha a fial hna. (Biat. 7:1-3) Mah phu cu Jesuh Khrih he van ah uktu a ṭuanṭi hngami 144,000 an si. (Luka 12:32; Biat. 7:4) Cun Johan nih a dang phu nganpi pakhat he aa tlai zongin hitin a ti: “Cu hnu ah cun khua ka hun zoh i mibu nganpi, ahohmanh nih a rel in rel cawk lomi khi ka hmuh. Annih cu phun kip, ram kip, holh kip le hrin kip chungin a rami an si i bawiṭhutdan hmai le Tuufa hmaiah cun an dir.” (Biathlam 7:9-14 rel.) Hmailei ah a hmaanmi lam in Pathian a biami, mi tampi an um lai ti kha a hngalh caah Johan cu aa nuam tuk ko lai.

3. (a) Johan hmuhmi langhnak nih zeicah kan zumhnak a fehter awk a si? (b) Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

³ Mah langhnak nih Johan zumhnak kha a fehter lai ti cu a fiang ko. Kannih cu langhnak a tlin lio caan ah kan nun caah mah nih kan zumhnak a fehter chin awk a si. Harnak nganpi  in a luat i vawlei ah zungzal a nung hngami mi nuai tampi pumh an simi kha kan hmuh. Hi capar ah a luancia kum 80 leng hrawngah Jehovah nih mibu nganpi cu ahote dah an si ti a dotdot in a langhter ning kong kan i ruah hna lai. Mibu nganpi he aa tlaiin a kong pahnih zong kan i ruah hna lai: (1) Tampi an si i (2) phun kip in a rami an si. Mah kong hna nih mibu nganpi ah aa telmi dihlak an zumhnak kha a fehter chin lai.

4. Khrihfa ram nih zeibantuk Baibal biatak dah an hngalhthiam lo, mah cu Baibal Siangngakchia hna hngalhthiamnak he zeitindah aa lawh lo?

⁴ Khrihfa ram nih cun nawl a ngaimi cu vawileicung ah zungzal in an nung lai timi Baibal biatak kha an cawnpiak hna lo. (2 Kor. 4:3, 4) Tuchan ah biaknak tam deuh nih miṭha vialte cu an thih hnuah vancung an kai lai tiah an cawnpiak hna. Asinain mah cu 1879 thawkin Vennak Innsang mekazin a chuahtu Baibal Siangngakchia phu hmete hngalhthiamnak he aa lo lo. Annih nih Pathian nih vawlei kha paradis ah a canter ṭhan lai i nawl a ngaimi mi nuai tampi cu van ah si loin vawlei ah an nung lai ti kha an hngalh. Asinain nawl a ngaimi hna cu ahote dah an si ti kha hngalh awkah a caan an rak pek.—Matt. 6:10.

5. Baibal Siangngakchia hna nih 144,000 he aa tlaiin zeitindah an zumh?

⁵ Baibal Siangngakchia hna nih mi cheukhat cu Jesuh he vancung ah uktu ṭuanṭi awkah “vawleicung in tlanh” an si lai ti kha Baibal in an hngalh. (Biat. 14:3) Mah phu cu vawleicung an um lioah zumhfek tein Pathian a biami, lungthawhnak a ngei i aa pumpe cangmi Khrihfa 144,000 in dirh a si. Mibu nganpi he aa tlaiin tah zeitindah an rak zumh?

6. Baibal Siangngakchia hna nih mibu nganpi he aa tlaiin zeitindah an zumh?

⁶ Langhnak ah Johan nih ‘bawiṭhutdan hmai le Tuufa hmaiah a dirmi’ phu pakhat kha a hmuh hna. (Biat. 7:9) Mah bia ruangah Baibal siangngakchia hna nih mibu nganpi zong 144,000 bantukin vancung ah an kai lai tiah an rak ruah. 144,000 he, mibu nganpi he an phuhnih ningin vancung ah an kai ahcun zeitindah an i dan ti lai? Baibal siangngakchia hna nih mibu nganpi cu vawleicung an um lioah Pathian nawl tling tein a ngai lomi khrihfa an si tiah an ruah. Annih cu ziazalei Baibal phunglam a zulmi an si ko nain an lak i cheukhat cu khrihfa ram church ah aa tel rihmi an si men lai. Mibu nganpi cu Jesuh he uktu ṭuanṭi ding tiangin lungthawhnak an ngeih lo lengah Pathian kha lungthin dihlak in an dawt lo caah bawiṭhutdan cungah si loin bawiṭhutdan hmaiah rianṭuan ding lawngin sining an tlinh tiah an rak ruah.

7. Baibal Siangngakchia hna nih Kum Thongkhat Uknak chungah vawlei ah ahote dah a nung lai tiah dah an zumh, hlanlio zumhfekmi hna he aa tlaiin tah zeitindah an zumh?

⁷ Ahote dah vawlei ah an nung lai? Baibal Siangngakchia hna nih 144,000 le mibu nganpi van ah pumh an si hnuah mi nuai tampi cu Khrih Kum Thongkhat Uknak tangah vawilei ah nunnak laksawng an hmu lai tiah an zumh. Mah mi hna cu Khrih Kum Thongkhat Uknak aa thawk hlanah Jehovah a bia cangmi si loin Kum Thongkhat Uknak chungah Jehovah phunglam kha a cawng dingmi an si lai tiah an ruah. Mah hnuah Jehovah phunglam a zulmi cu vawlei ah zungzal nunnak laksawng an hmu lai i nawl a ngai lomi cu hrawh an si lai. Cun Baibal Siangngakchia hna nih Kum Thongkhat Uknak  chungah vawleicung ah ‘siangpahrang fapa’ hna in rian a ṭuanmi cheukhat cu Kum Thongkhat Uknak a donghnak ah vancung nunnak laksawng pek an si lai i anmah lakah a tho ṭhan hngami “hlanlio zohchunhawk ṭha a simi” (Khrih hlanah a thimi zumhfekmi pa hna) zong an i tel lai tiah an rak ruah.—Salm 45:16.

8. Pathian tinhnak ah zei bantuk phu pathum an um tiin dah an rak ruah?

⁸ Baibal Siangngakchia hna nih phu pathum an um tiah an rak ruah. Mah phu hna cu (1) Jesuh he vancung ah uktu a ṭuanṭi hngami 144,000; (2) vancung ah Jesuh bawiṭhutdan hmaiah a dir hngami, lungthawhnak a ngei lomi mibu nganpi le (3) Khrih Kum Thongkhat Uknak chungah vawleicung i Jehovah phunglam a cawng hngami mi nuai tampi an si. * Asinain Jehovah nih ri a khiahmi caan ah mah kong he aa tlaiin biatak ceunak cu a hung ceu chin.—Ptb. 4:18.

9. (a) Mibu nganpi cu vawlei ah an um buin zeitilam in dah “bawiṭhutdan hmai le Tuufa hmaiah cun an dir” khawh lai? (b) Biathlam 7:9 he aa tlaiin hngalhthiamnak thar cu zeicah aa tlakmi a si?

⁹ 1935 ah Johan hmuhmi langhnak i mibu nganpi cu ahote dah an si ti kha Jehovah Tehte Hna nih fiang tein an hun hngalh. Mibu nganpi cu “bawiṭhutdan hmai le Tuufa hmaiah” dir khawh awkah vancung ah kai taktak a hau lo ti le langhternak in a chimmi a si ti kha an hun hngalh. Mibu nganpi cu vawlei ah an um ko lai nain Jehovah nawlngeihnak le cungnung bik a sinak kha an cohlannak thawngin ‘bawiṭhutdan hmaiah’ an dir kho ve lai. (Isa. 66:1) Cun Jesuh tlanhnak man an zumhnak thawngin “Tuufa hmaiah” an dir kho lai. Biathlam 7:9 ah a chimmi cu langhternak bia a si ti kha hngalhthiam awkah Matthai 25:31, 32 ah a chimmi nih a kan bawmh khawh. Mah ah miṭhalo pawl i telin “vawleicung mi vialte cu” Jesuh bawiṭhutdan “hmaiah pumh an si lai” tiah a ti. Mah miphun pawl cu van ah si loin vawlei ah an um ti cu a fiang ko. Mah hngalhthiamnak thar cu aa tlakmi a si. Baibal nih mibu nganpi cu van ah an kai lai tiah a chim lonak a ruang kha mah nih a langhter. Phu pakhat lawng vancung ah zungzal nun dingin bia kamh an si, annih cu Jesuh he ‘siangpahrang in vawlei a ukṭi’ dingmi 144,000 an si.—Biat. 5:10.

10. Mibu nganpi nih Kum Thongkhat Uknak aa thawk hlanah Jehovah phunglam kha zeicah an cawn awk a si?

¹⁰ 1935 thawkin Jehovah Tehte Hna nih Johan hmuhmi langhnak chung i mibu nganpi cu vawlei ah zungzal nunnak ruahchannak a ngeimi zumhfekmi Khrihfa hna an si ti kha an hngalhthiam. Mibu nganpi nih harnak nganpi in luat khawh awkah Kum Thongkhat Uknak aa thawk hlanah Jehovah phunglam kha an cawn a hau. Cun ‘hi a tlung hnga dingmi thil vialte hi him tein chuak lakin an tan khawh nakhnga’ Khrih Kum Thongkhat Uknak aa thawk hlanah a fekmi zumhnak an ngeih kha an langhter a hau.—Luka 21:34-36.

11. Mi cheukhat cu Kum Thongkhat Uknak hnuah van ah an kai lai tiah Baibal Siangngakchia cheukhat nih zeicah an rak zumh?

¹¹ Vawleicung i zohchunh awk a ṭhami cheukhat cu Kum Thongkhat Uknak hnuah vancung ah an kai lai timi ruahnak he aa tlaiin tah zeitin? Cutin a si men lai tiah 1913, February 15, Vennak Innsang ah a langhter. ‘Hlanlio zumhfekmi pa cheukhat nih vawlei ro co in an zumhnak a fek tuk lomi Khrihfa hna nih zeicah vancung ro cu an co lai’ tiah na ruah men lai. Mah ruahnak cu (1) Mibu nganpi cu van an kai lai, (2) mibu nganpi cu  lungthawhnak a ngei tuk lomi Khrihfa an si lai timi a hmaan lomi ruahnak pahnih cungah hram aa bunh caah a si.

12-13. Chiti thuhmi le mibu nganpi nih an hmuh dingmi laksawng he aa tlaiin zeidah an hngalh?

¹² Asinain kan theih cang bantukin 1935 ah Jehovah Tehte Hna nih Armageddon in a luat hnga dingmi cu Johan hmuhmi langhnak chung i mibu nganpi an si lai ti kha fiang tein an hngalhthiam. Annih cu “hremnak nganpi” in an luat lai i aw thangpi in hitin an au lai: “Kan khamhnak cu bawiṭhutdan cungah a ṭhumi Pathian le Tuufa sinin a rami a si.” (Biat. 7:10, 14) Mah lengah Baibal nih vancung ah nun dingin a tho ṭhan hngami hna cu hlanlio zumhfekmi pa hna nakin ‘a ṭha deuhmi’ ruahchannak an ngei tiah a kan cawnpiak. (Heb. 11:40) Unaupa hna nih vawleicung i zungzal nunnak ruahchannak he Jehovah biak dingin mi pawl kha lungtho tein an hun sawm hna.

¹³ Mah mibu nganpi cu an i ruahchannak ruangah an i nuam tuk. Van a si ah, vawlei a si ah khoika ah dah zumhfekmi hna nih a rian an ṭuan lai ti cu Jehovah nih bia a khiah ti kha ṭha tein an hngalhthiam. Chiti thuhmi le mibu nganpi nih an hmuh dingmi laksawng cu Jehovah timhpiakmi, Jesuh tlanhnak man thawng lawngin a si ti kha an hngalh.—Rom 3:24.

14. 1935 hnuah mibu nganpi he aa tlaimi chimchungbia cu zeitindah a tlin lai ti kha mi tampi nih zeicah an rak ruah?

¹⁴ 1935 ah Jehovah Tehte Hna an hngalhthiam ning a hun fian hnu hmanhah vawlei ruahchannak a ngeimi hna cu zeitindah tampi an hung si lai tiah mi tampi nih an ruah rih. Tahchunhnak ah, mibu nganpi cu ahote dah an si ti fiang tein hngalh a si lioah Ronald Parkin cu kum 12 a si. Hitin a ti: “Mah lioah vawlei pumpi ah thawngthanhtu 56,000 hrawng an um i tam deuh cu chiti thuhmi an si. Cucaah mibu nganpi cu tampi si dawh a lo lo.”

15. Mibu nganpi pumhnak cu zeitindah a ṭhancho peng?

¹⁵ Mah hnu kumzabu chungah missionary pawl cu ram tampi ah thlah an si, mah tikah Jehovah Tehte Hna milu cu khulrang in an hung karh. Cun 1968 ah Baibal cawnnak program kha Zungzal Nunnak ah a Hruaimi Biatak timi cauk hmangin an hun thawk. Mah Baibal biatak nih aa toidormi tampi kha a hnuh hna. Kum li chungah zultu thar sing nga leng tipil an ing. Catholic Church cu Latin America le a dang ram hna ah nawl a ngei tuk ti lo i Nitlaklei Europe le Africa ram hna ah kan rianṭuannak kha an khenkham ti lo caah mi nuai tampi cu tipil an ing. (Isa. 60:22) Nai kum  hna ah midang Baibal cawnpiaknak ah hmual a ngeimi a dang hriamnam tampi zong Jehovah bupi nih a kan timhpiak. Atu ah nuai riat leng pumh an si cang caah mibu nganpi an si cang.

16. Mibu nganpi cu khoika hmun in dah pumh an si?

¹⁶ Johan hmuhmi langhnak ah mibu nganpi cu “phun kip, ram kip, holh kip le hrin kip chungin” a rami an si lai tiah a ti. Profet Zekhariah zong nih hitin a rak chimchung: “Khi caan ah cun holh phun kip a hmangmi miphun kip chungin mi pahra nih Judah mi pakhat kha a puan in an i tlaih lai i, ‘Pathian cu na sinah a um ti kha kan theih caah na sinah kan kal ko lai’ tiah an ti lai.”—Zek. 8:23.

17. Holh phun kip a hmangmi hna lakin mi pawl kha bawmh khawh awkah zeidah tuah a si?

¹⁷ Jehovah Tehte Hna nih holh phun kip a hmangmi hna lakin mi pawl pumh khawh awkah holh phun kip in thawngṭha chim a hau ti kha an hngalh. Baibal hrambunhmi cauk pawl kan lehnak hi kum 130 leng a si cang. Atu ah cun holh phun a za lengin leh a si cang. Mah cu tuanbia lakah hlawhtlinnak a hmu bikmi holhlehnak a si. Mibu nganpi kha phun kip chungin pumhnak timi chanthar khuaruahhar thil kha Jehovah nih  a tuah ti cu a fiang ko. Vawlei pumpi in a rami mibu nganpi nih Baibal le Baibal hrambunh in chuahmi ca hna kha holh phun tampi in an hmuh caah lungrual tein Jehovah kha an biak khawh. Jehovah miphun pawl cu lungtho tein phung a chimmi le unau dawtnak a ngeimi in hngalh an si. Mah nih kan zumhnak a fehter chin.—Matt. 24:14; Johan 13:35.

18. (a) Isaiah 46:10, 11 ningin Jehovah nih mibu nganpi he aa tlaimi chimchungbia a tlintermi cungah zeicah kan khuaruah a har lo? (b) Vawlei ruahchannak a ngeimi hna cu zeicah an lung a dongh lo?

¹⁸ Mibu nganpi kong chimchungbia cu lungthawh awk taktak a si. Jehovah nih khuaruahhar lam in mah chimchungbia a tlintermi cungah kan khuaruah a har lo. (Isaiah 46:10, 11 rel.) Mibu nganpi cu Jehovah nih a pekmi hna ruahchannak cungah an i lawm tuk. Annih cu Jesuh he vancung ah rian tuanṭi dingin Pathian thlarau nih chiti a thuh hna lo caah an lung a dong lo. Baibal chungah thiang thlarau nih lam a hruaimi, zumhfekmi nu le pa tampi kong kan rel, asinain annih cu 144,000 ah an i tel lo. Anmah lak i pakhat cu Tipil Petu Johan a si. (Matt. 11:11) Cun a dang pakhat cu David a si. (Lam. 2:34) Anmah i telin a dang rel cawk lomi mi hna zong vawlei Paradis ah nun dingin an tho ṭhan lai. An dihlak in Jehovah le Pathian cungnung bik a sinak cungah zumhawktlak tein an um kha mibu nganpi he langhternak caanṭha an hmu lai.

19. A biapi bikmi caan ah kan nung ti kha zeitindah kan hngalh khawh?

¹⁹ Pathian nih atu bantukin phun kip in a rami, mi nuai tampi kha hmunkhat ah amah biakṭi dingin a pumhmi hna cu a voikhatnak a si. Cucaah vancung ruahchannak a ngeimi kan si ah, vawlei ruahchannak a ngeimi kan si ah mi tampi kha “tuu dang” chung i mibu nganpi ah i tel dingin kan si khawh chungin kan bawmh hna a hau. (Johan 10:16) A rauhhlan ah Jehovah nih minung cungah harnak a chuahtermi cozah le biaknak pawl a hrawk hngami harnak nganpi kha a tlunter cang lai. Mibu nganpi ah aa telmi hna cu tinvo sung taktak an ngei. Annih cu vawlei ah an um lai i Jehovah kha zungzal in an biak lai.—Biat. 7:14.