1, 2. Judah siangpahrang pali kong kha zeicah kan i ruah hna lai?

MI PAKHAT lamcung ah a rilh i a tlukmi na hmuh ahcun mah lam i na kal ve tikah naa ralring ko lai. Cu bantukin midang nih an tuahmi palhnak kha ṭha tein na tuaktannak thawngin mah bantuk palhnak kha na hrial khawh. Tahchunhnak ah, Baibal ah langhtermi mi cheukhat tuahmi palhnak in fimnak kan i lak khawh.

² A hmasa capar ah kan i ruah cangmi Judah siangpahrang pali cu lungthin dihlak in Jehovah a biami an si. Asinain palhnak nganpi an rak tuah. An kong ṭha tein kan ruah khawh nakhnga le man a ngei tukmi fimnak kan i lak khawh nakhnga Baibal ah an kong ṭial a si. An sinin zeidah kan cawn khawh i anmah bantuk palhnak tuah lo awkah zeitindah kan hrial khawh?—Rom 15:4 rel.

3-5. (a) Asa cu Jehovah leiah a lungthin dihlak in aa biatak ko nain zei palhnak dah a rak tuah? (b) Baasha nih a doh tikah Asa nih zeicah minung kha aa bochan hna?

³ Pakhatnak ah Asa kong kha i ruah hna u sih. Ethiopia  mi nuaikhat nih Judah ram an rak doh tikah Asa nih Jehovah kha aa bochan. Asinain Israel siangpahrang Baasha he an i doh tikah cun Jehovah kha aa bochan ti lo. Baasha nih Judah ramri pawngah a ummi Israel ram caah a biapi tukmi Ramah khua a sermi kha Asa nih ngolter a duh. (2 Chan. 16:1-3) Cucaah amah bawmh awkah Siria siangpahrang kha ziknawh pek ah a ṭha lai tiah bia a khiah. Siria mi hna nih Israel ram an doh tikah Baasha nih “Ramah khua ser kha a ngol i a rian kha a ṭhulh.” (2 Chan. 16:5) Mah tikah Asa nih ka biakhiahnak cu a hmaan tiah a ruah men ko lai.

⁴ Asinain Jehovah nih zeitindah a hmuh? Asa nih amah aa bochan lomi kha Jehovah nih a duh lo i chimhhrinh awkah profet Hanani kha a thlah. (2 Chanrelnak 16:7-9 rel.) Hanani nih Asa kha “atu cun ral na ngei cang lai” tiah a ti. Asa nih Ramah khua kha a lak khawh ko nain a nunchung vialte amah le a mi pawl cu ral tampi an do.

⁵ Asa cu Jehovah mithmai ṭha a hmu ti kha a hmasa capar in kan hngalh cang. Asa cu mitlinglo a si ko nain a lungthin dihlak in amah leiah aa biatakmi kha Pathian nih a hmuh. (1 Si. 15:14) Asinain a ṭhalomi biakhiahnak a tuah ruangah a chuakmi ṭhatlonak kha cu a hrial kho lo. Asa nih Jehovah kha i bochan loin midang le amahle amah kha zeicah aa bochan? Teinak hmuhnak caah raltuknak ah hmanmi phunglam hna kha ka hman khawh tiah a ruah rungah a si men lai. Asiloah midang sinin a hmuhmi a ṭhalomi ruahnak cheuhnak kha a ngaih caah a si men lai.

6. Asa tuahmi palhnak in zei fimnak dah kan i lak khawh? Tahchunhnak pe.

⁶ Asa tuahmi palhnak in zei fimnak dah kan i lak khawh? Thil sining kip ah kanmah ruahnak si loin Jehovah tu kan i bochan awk a si. Kan tonmi buaibainak cu a nganmi a si ah, a hmemi a si ah Jehovah bawmhnak kan herh. Mah kong hna ruah hi a ṭha: A ṭha bik tiah kan ruahmi lam in buaibainak tawnghtham awkah kan i zuamnak thawngin a caan ah kanmahle kanmah aa bochanmi kan si maw? Asiloah Baibal cawnpiakmi kha ruat hmasa in buaibainak tawnghtham awkah kan i zuam maw? Tahchunhnak ah, i pumh awk le civui zawh awkah na chungkhar nih hna an ka hnawh tiah na ruah hei ti u sih. Mah thil sining kha zeitindah ka tawnghtham lai ti hngalh awkah Jehovah sinah bawmhnak na hal lai maw? Asiloah rian ngei loin caan saupi na um hnuah rian pek aan duhmi pakhat he nan i tong men lai. Mah tikah zarh fatin naa pumh a hauh kha na chim ngam lai maw? Zei bantuk buaibainak kan ton hmanhah salm caṭialtu i mah ruahnak cheuhnak hi kan i cinken a hau: “Na nunnak kha BAWIPA pe law, amah kha i  bochan law amah nih aan bawmh lai.”—Salm 37:5.

7, 8. Jehoshafat nih zei palhnak dah a tuah, a phichuak cu zeidah a si? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

⁷ Atu cu Asa fapa Jehoshafat kong i ruah hna u sih. Anih cu Jehovah duhmi sining ṭha tampi a ngei. Jehovah aa bochan caah thilṭha tampi a tuah. Asinain a ṭhalomi biakhiahnak cheukhat zong a rak tuah. Tahchunhnak ah, a fapa caah a ṭhalomi Siangpahrang Ahab fanu kha a ṭhitpiak. A hnuah profet Mikaiah nih ralrin a pek ko nain Ahab nih Siria a doh tikah Jehoshafat nih a bawmh. Raltuknak ah Siria mi hna nih Jehoshafat kha an doh i thah an timh. (2 Chan. 18:1-32) Jerusalem i a kir tikah profet Jehu nih hitin a hal: “Miṭhalo cu bawmh i BAWIPA a huami hna cu dawt awk a si maw?—2 Chanrelnak 19:1-3 rel.

⁸ Jehoshafat cu a tonmi thil le profet ralrin peknak in fimnak aa lak maw? Aa lak lo. Jehovah kha a dawt i a lungton a duh ko nain Jehovah a bia duh lomi pa pakhat kha hawikom ah a ser ṭhan. Mah cu Ahab fapa, Siangpahrang Ahaziah kha a si. Jehoshafat le Ahaziah cu tilawng an saṭi. Asinain mah tilawng cu an hman khawh hlanah a rawk.—2 Chan. 20:35-37.

9. Hawiṭhalo kan i thim ahcun zeidah a cang kho?

⁹ Jehoshafat kong in zeidah kan cawn khawh? Jehoshafat nih a hmaanmi thil a tuah i ‘BAWIPA kha a lungthin dihlak in a kawl.’ (2 Chan. 22:9) Asinain Jehovah a daw lomi hna he caan tampi a hman caah a nunnak ah buaibainak nganpipi a  rak tong. A tak ti ahcun thah hmanh a rak tong dengmang. Baibal chung i mah bia hi i cinken: “Mifim mi hna sinah i chawk ve lengmang law na fim lai, mihrut hna he i kom law a ping ah an in hruai lai.” (Ptb. 13:20) Jehovah kong mi sin chim kha kan duh. Asinain Jehovah a bia lomi hna he naih tuk in i komh cu ṭih a nung.

10. (a) Nupi ṭhit, va ngeih kan duh ahcun Jehoshafat sinin zeidah kan cawn khawh? (b) Zeidah kan i cinken awk a si?

¹⁰ Tahchunhnak ah, nupi ṭhit, va ngeih kan duh ahcun Jehoshafat sinin zeidah kan cawn khawh? Jehovah a bialomi pakhatkhat kha kan hun duh khawh men. Pathian miphun lakah innchunghawi kan hmu kho lai lo tiah kan ruah men lai. Asiloah kan chungkhat pawl nih na upat tuk hlanah innchunghawi na ngeih a hau tiah an kan forh lengmang men lai. Jehovah nih midang dawt awk le dawtnak hmuh a duhmi in a kan ser ti cu a hmaan ko. Asinain aa tlakmi innchunghawi kan hmuh khawh lo ahcun zeidah kan tuah awk a si? Jehoshafat kong ṭha tein ruahnak nih a kan bawmh khawh. Jehoshafat nih Jehovah sinah lamhruainak a hal zungzal. (2 Chan. 18:4-6) Asinain Jehovah a daw lomi Ahab he hawikom an si tikah Jehovah ralrin peknak kha zei ah a rel ti lo. Jehoshafat nih mah bia hi aa cinken awk a si: “Vawleicung dihlak ah hin BAWIPA mit cu aa chok dih i amah lei i an lung soisel awk a um lomi hna cungah a ṭhawnnak kha a langhter.” (2 Chan. 16:9) Kannih zong Jehovah nih bawmh a kan duh ti kha kan i cinken awk a si. Jehovah nih kan sining kha a hngalhthiam i a kan dawt. Dawtnak le innchunghawi hmuh awkah na herhmi kha Pathian nih aan pek lai kha na zum maw? Thil sining cheukhat ah a kan bawmh lai ti kha kan zumh khawh.

11, 12. (a) Hezekiah lungthin chungah a ummi kha zeinihdah a langhter? (b) Jehovah nih Hezekiah kha zeicah a ngaihthiam?

¹¹ Hezekiah sinin zeidah kan cawn khawh? Jehovah nih Hezekiah kha a lungthin chungah a um taktakmi kha hngalh awkah a bawmh. (2 Chanrelnak 32:31 rel.) Hezekiah cu a zawt tuk tikah Pathian nih na dam ṭhan lai tiah a ti i mah kha a zumh nakhnga hmelchunhnak zong a pek. Jehovah nih ni thladem kha karhra in a kirter. A hnuah Babilon siangpahrang fapa hna nih mah kong kha tam deuh in hngalh an duh caah Hezekiah sinah pa pawl an thlah hna. (2 Si. 20:8-13; 2 Chan. 32:24) Annih cu zeitindah pehtlaih ding an si ti kha Jehovah nih Hezekiah kha a chim lo. Hezekiah nih zeidah a tuah lai ti kha zoh awkah Jehovah nih “amah tein a thlah ko” tiah Baibal nih a ti. Hezekiah nih Babilon in a rami hna kha a ngeihmi thil  vialte a hmuhsak hna. Mah nih Hezekiah lungthin chungah a ummi kha a langhter. Zeitin in dah?

¹² Ngaihchiat awk ngai a simi cu Hezekiah cu a hun i porhlaw. Cucaah “ṭhathnemnak a tuahmi ning khan a kir ṭhan lo.” A lungthin aa thlennak a ruang kha cu Baibal nih a chim lo. Assiria a tei ruangah asiloah Jehovah nih a damter ruangah a si men lai. Asiloah a hun rum ca le a min a than caah a si men lai. Hezekiah nih Jehovah kha a lungthin dihlak in a biak ko nain caan caankhat chung cu a hun i porhlaw i Jehovah lung a tong lo. Asinain a hnuah Hezekiah cu a lung “aa ṭhum ṭhan” i Pathian nih a ngaihthiam.—2 Chan. 32:25-27; Salm 138:6.

13, 14. (a) Zeithil sining nih dah kan lungthin chung i a ummi kha a langhter khawh? (b) Midang nih an kan thangṭhat tikah zeitindah kan lehrulh awk a si?

¹³ Hezekiah sinin le a tuahmi palhnak in zeidah kan cawn khawh? Jehovah nih Assiria tei awkah a bawmh i a zawtnak in a damter hnu tlawmpal ah Hezekiah nih porhlaw ngaiin thil a tuah ti kha i cinken. Thilṭha kan ton tik asiloah midang nih an kan thangṭhat tikah zeidah kan tuah lai? Kan lehrulhning nih kan lungthin chungah a ummi kha a langhter khawh. Tahchunhnak ah, unaupa pakhat cu ṭha tein aa timtuah i mi tampi hmaiah phung a chim men lai. Mah tikah mi tampi nih an thangṭhat. Cutin an thangṭhatmi kha zeitindah a lehrulh lai?

¹⁴ Jesuh chimmi mah bia hi kan i cinken zungzal awk a si: “Tuah u tiah fialmi rian kha nan tuah dih tikah, ‘Kannih cu sal santlailo kan si ko, kan tuah awk hnga rian a simi lawng pei kan tuah ko cu,’ va ti u.” (Luka 17:10) Hezekiah cu a hun i porhlawt tikah Jehovah nih a rak bawmhmi a sunsak ti lo kha i cinken. Phung kan chimmi he aa tlaiin midang nih an kan thangṭhat tikah toidor tein um zungzal awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Jehovah nih kan ca i a tuahmi thil hna kha kan ruah khawh. Cun amah kong le a kan bawmhnak kong hna kha kan chim khawh. Ṭha tein phung kan chim khawh nakhnga Baibal le thiang thlarau a kan petu cu Jehovah lawnglawng hi a si.

15, 16. Josiah tuahmi zeithil nih dah thihnak a tonter?

¹⁵ Josiah sinin zeidah kan cawn khawh? Josiah cu siangpahrang ṭha a si ko nain palhnak a tuah i mah nih thihnak a tonter. (2 Chanrelnak 35:20-22 rel.) Zeidah a rak cang? Josiah nih a ruang um loin Izipt siangpahrang Neko kha a rak doh. A tak ti ahcun Neko nih amah he raldoh a duh lonak kong kha Josiah sinah a chim. Neko chimmi bia cu “Pathian kaa chungin a chuakmi bia” a si tiah Baibal nih a ti. Asinain Josiah nih a rak  doh, cucaah Josiah cu an rak thah. Josiah nih Neko kha zeicah a rak doh? Baibal nih a ruang a chim lo.

¹⁶ Neko chimmi bia cu Jehovah sinin a rami a si maw, si lo ti kha Josiah nih a hlat awk a si. Zeitin in dah? Jehovah i profet pakhat a simi Jeremiah kha a hal khawh. (2 Chan. 35:23, 25) Mah lengah a konglam pawl zong kha a ruah awk a si. Neko cu Jerusalem khua kha si loin Karkhemish kha doh awkah aa thawhmi a si. Neko nih Jehovah le a miphun doh kha aa tim lo. Josiah nih biakhiahnak a tuah hlanah mah thil sining hna kha ṭha tein a ruat lo. Mah in zeidah kan cawn khawh? Buaibainak kan tong i biakhiahnak tuah a herh tikah Jehovah nih tuahter a kan duhmi kha kan ruah hmasa awk a si.

17. Buaibainak kan ton tikah Josiah tuahmi palhnak bantuk tuah lo awkah zeitindah kan hrial khawh?

¹⁷ Biakhiahnak kan tuah tikah a kan bawm khomi Baibal phunglam kha kan ruah hmasa a hau i mah kha kan zulh khawh. Thil sining cheukhat ah bupi chuahmi cauk kha tam deuh hlathlai in Khrihfa upa sinah bawmhnak kan hal khawh hna. Mah tikah a dang Baibal phunglam hna ruah awkah a kan bawmh khawh. Mah thil sining hi ruathmanh: Unaunu pakhat cu Jehovah Tehte a si lomi he an i um. Aa thimmi ni ah phungchim kal aa tim. (Lam. 4:20) Asinain a vapa nih mah ni ah phungchim kalter a duh lo. Nai hrawng hi kan pahnih in caan kan hmangṭi kho lo i kaa khatkhat ah kal u sih tiah a ti. Mah tikah unaunu nih a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah a bawmmi Baibal caang hna kha a ruah. Pathian nawl ngaih a hau ti le zultu siter hna u timi Jesuh nawl pekmi kha a hngalh. (Matt. 28:19, 20; Lam. 5:29) Asinain nupile cu vale tangah i dor awk a si ti le Pathian salle cu a tlarimi kan si a hau ti zong a hngalh. (Efe. 5:22-24; Fil. 4:5) A vapa nih phungchim kalter a duh lomi maw a si, asiloah amah he caan hmanṭi a duhmi dah a si? Jehovah salle nih a tlarimi le Jehovah lung a lawmhtermi biakhiahnak tuah kan duh.

18. Judah siangpahrang pali kong ruahnak in zeidah na cawn khawh?

¹⁸ A caan ah Judah siangpahrang pali nih an tuahmi palhnak hna lak i pakhatkhat kha kan tuah ve men ko lai. (1) Kanmahle kanmah kan i bochan men lai, (2) hawikom ṭhalo kan i thim men lai, (3) porhlawtnak lungput kan ngei men lai, asiloah (4) Pathian duhnak kha ruat hmasa loin biakhiahnak kan tuah men lai. Cutin kan um hmanhah Jehovah lung kan tong kho ti lai lo tiah kan ruah awk a si lo. Jehovah nih mah siangpahrang pali i an ṭhatnak kha a hmuhpiak hna bantukin kannih zong kan ṭhatnak kha a kan hmuhpiak ve. Jehovah nih amah zeitluk in dah kan dawt ti le zeitluk in dah lungthin dihlak in amah biak kan duh ti kha a hngalh. Cucaah a nganmi palhnak hna tuah lo awkah a kan bawm khomi zohchunh awk Baibal tuanbia hna a kan pek. Mah kong hna kha ṭha tein ruat hna u sih law Jehovah nih a kan pekmi cungah i lawm hna u sih.