1. Ngakchiapa pakhat nih thawhṭhannak aa ruahchannak kha zeitindah a langhter?

 MATTHEW timi ngakchiapa cu a zual tukmi a zawtnak ruangah voi tampi khuaihlainak tuah a hau. Kum sarih a si lioah a chungkhar he thla fatin chuahmi JW Broadcasting^® program kha an zoh. Program a donghnaklei ah thihnak in a tho ṭhanmi, dawtmi pawl donnak kong music video aa tel. b Mah program a dih tikah Matthew cu a nu le a pa pawngah a kal i an kut a tlaih hna, cun hitin a ti hna: “Nan hmu ko lo maw, Ka Nu le Ka Pa? Ka thih hmanhah thawhṭhannak ah ka rak tho ṭhan lai. Nan ka hngah khawh ko; A ṭha te ko lai.” An fapa cu thawhṭhannak a zumhnak a fek tuk ti an hngalh caah zeitluk in dah an i lawmh lai ti khi ruathmanh u.

2-3. Thawhṭhannak biakam kong ruah cu zeicah kan caah a ṭhat?

² Hmailei thawhṭhannak he aa tlaimi Baibal biakam kong ruah cu kan caah a ṭha tukmi a si. (Johan 5:28, 29) Zeicah? Zeitik ah dah a zual tukmi zawtnak kan ngeih lai asiloah zeitik ah dah ruahlopi in dawtmi nih thihtaknak kan ton lai ti kha kan hngalh lo caah a si. (Pct. 9:11; Jeim 4:13, 14) Thawhṭhannak ruahchannak nih cu bantuk zuamcawhnak hna kha inkhawh awkah a kan bawmh. (1 Thes. 4:13) Vancung Kan Pa nih ṭha tein a kan hngalh i a kan dawt tuk ti kha Cathiang nih a kan zumhter. (Luka 12:7) Jehovah Pathian nih a hmasa kan sining le kan i cinkenmi ning tein thawhter ṭhan awkah ṭha tein a kan hngalh a hau. Jehovah nih a kan dawt tuk i zungzal nunnak hmuh khawh awkah a kan timhtuahpiak. Cucaah kan thih hmanhah a kan thawhter ṭhan lai!

³ Hi capar ah thawhṭhannak biakam kan zumh khawhnak a ruang kha kan i ruah hmasa hna lai. Cun a bik in lakmi Baibal caang “Na ṭa cu a tho ṭhan lai” timi bia aa telnak, kan zumhnak a fehtermi Baibal tuanbia kong kan i ruah hna lai. (Johan  11:23) A donghnak ah, thawhṭhannak ruahchannak kan zumhnak kha zeitindah kan fehter khawh timi zong kan i ruah hna lai.

4. Biakam pakhat zumh khawh awkah zeidah kan zumh a hau? Tahchunhnak pe.

⁴ Biakam pakhat zumh khawh awkah biakamnak a tuahtu nih a biakam ningin tuah duhnak a ngeih lengah tuah khawhnak ṭhawnnak asiloah sining a ngei ti kha kan zumh a hau. Tahchunhnak ah, thlichia ruangah nan inn cu a rawk dih hei ti u sih. Mah tikah na hawi pakhat cu na sinah a ra i ‘Na inn sak ṭhan awkah kaan bawmh lai’ tiah bia aan kamh. Mah cu lungtak tein a chimmi a si i bawmh a ka duh ti kha na zumh. Anih cu innsak a thiam i a herhmi hriamnam zong a ngeih caah a ka bawmh khawh ti kha na hngalh. Cucaah a biakam kha na zumh. Cu a si ah, thawhṭhannak he aa tlaimi Pathian biakam tah zeitin? A biakam ningin tuah duhnak le tuah khawhnak ṭhawnnak a ngei taktak maw?

5-6. Jehovah nih mithi thawhter ṭhan a duh ti kha zeicah kan zumh khawh?

⁵ Jehovah nih mithi thawhter ṭhan a duh maw? A duh ti cu a fiang ko. Hmailei thawhṭhannak a biakam kong ṭial awkah Baibal ṭialtu tampi kha thaw a chuah hna. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Biat. 20:11-13) Jehovah nih biakamnak a ser tikah mah a biakam kha a tlinter zungzal. (Josh. 23:14) Jehovah nih mithi kha thawhter ṭhan a duh tuk hna. Zeicah cutin kan chim khawh?

⁶ Job chimmi bia hi ruathmanh. Ka thih hmanhah Jehovah nih nunter ṭhan a ka duh tuk lai ti kha a zumh. (Job 14:14, 15) Jehovah nih amah a biami, mithi vialte kha thawhter ṭhan a duh tuk hna. A ngan a dammi le a nuammi nunnak in thawhter ṭhan lai kha aa ngaih tuk. Jehovah kong biatak cawn awkah caanṭha a hmu lomi mi nuai tampi kong ah tah zeitin? Dawtnak a ngeimi kan Pathian nih annih zong thawhter ṭhan a duh hna. (Lam. 24:15) A hawi sinak caanṭha le vawlei ah zungzal nunnak caanṭha hmuhter a duh hna. (Johan 3:16) Jehovah nih mithi thawhter ṭhan a duh tuk ti cu a fiang ko.

7-8. Jehovah cu mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngei tiah zeicah kan zumh khawh?

⁷ Jehovah cu mithi thawhter ṭhan awkah ṭhawnnak tah a ngei maw? A ngei! Anih cu “Lianngan Bik” a si. (Biat. 1:8, NW) Cucaah anih cu ral vialte, thihnak hmanh tei khawhnak ṭhawnnak a ngei. (1 Kor. 15:26) Mah kong hngalhnak nih thazaang le hnemhnak a kan pek. Unaunu Emma Arnold hmuhtonnak kong hi ruathmanh u. Amah le a chungkhar cu Vawlei Ralpi IInak lioah a fak tukmi zumhnak hneksaknak hna an rak tong. Nazi rianhrang ṭuannak thonginn ah a fanu cu a dawtmi mi tampi nih an thihtak caah Emma nih a hnemh i hitin a ti: “Mithi pawl zeitikhmanh ah an thawh ṭhan ti lo ahcun kan ral thihnak cu Pathian nakin a ṭhawng deuh tinak a si lai. Asinain mah cu a si kho lomi a si.” Jehovah nakin a ṭhawng deuhmi zeihmanh a um lo ti cu a fiang ko! Nunnak sertu Lianngan Bik Pathian cu a thimi pawl nunnak pek ṭhan khawhnak ṭhawnnak a ngei.

⁸ Pathian cu mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngei ti kan hngalhnak a dang a ruang pakhat cu ri a um lomi cinken khawhnak a ngeih caah a si. Arfi pakhat cio kha an min in a auh hna. (Isa. 40:26) Cun mithi pawl zong kha aa cinken hna. (Job 14:13; Luka 20:37, 38) A thawhter ṭhan dingmi hna i an muisam le an ziaza, an hmuhtonnak le an i cinkenmi i telin an kong a dikthliar vialte kha fawi tein aa cinken khawh.

9. Hmailei thawhṭhannak kong Jehovah biakam kha zeicah na zumh khawh?

 ⁹ Jehovah nih mithi kha thawhter a duh hna i thawhter khawhnak ṭhawnnak zong a ngei ti kan hngalh caah hmailei thawhṭhannak he aa tlaiin Jehovah biakam kha kan zumh khawh. Thawhṭhannak kong Pathian biakam kan zumhnak a dang a ruang pakhat kha zohhmanh hna u sih: Jehovah nih mithi kha a rak thawhter cang hna. Baibal chan lioah Jesuh i telin zumhfekmi pa pawl kha mithi thawhter ṭhan khawhnak ṭhawnnak a rak pek hna. Jesuh nih a thawhter ṭhanmi hna lakah Johan 11 ah langhtermi a kong pakhat kha zohhmanh hna u sih.

10. Jesuh cu Bethani khua in Jordan tiva ral i phung a chim lioah zeidah a rak cang, cun zeidah a tuah? (Johan 11:1-3)

¹⁰ Johan 11:1-3 rel. AD 32 a donghnaklei ah Bethani khua i a cangmi kong kha ruathmanh. Jesuh nih mah khua ah Lazaruh le a farle pahnih Mari le Martha timi hawikom ṭha a rak ngei. (Luka 10:38-42) Asinain Lazaruh cu a zaw i a farle cu an lungre a thei tuk. Bethani khua in nihnih lamkal hrawng a simi Jordan tiva ral ah a ummi Jesuh sinah bia an hei cah. (Johan 10:40) Ngaihchiat awk ngai a simi cu Jesuh sin thawngpang a phanh lio hrawngah Lazaruh cu a rak thi cang. Jesuh nih a hawipa a thi cang ti kha a hngalh ko nain cuka ah nihnih a caam rih i mah hnuah Bethani khua ah a kal. Cucaah Jesuh a va phanh tikah Lazaruh a thihnak cu nili a si cang. Jesuh nih a hawile caah ṭhathnemhnak a pe dingmi le Pathian thang a ṭhatter dingmi thil pakhat tuah awkah aa tim.—Johan 11:4, 6, 11, 17.

11. Hawikomhnak he aa tlaimi mah kong in zeidah kan cawn khawh?

¹¹ Mah kong in hawikomhnak he aa tlaimi a kong pakhat kan cawn. Mah hi ruathmanh: Mari le Martha nih Jesuh sin bia an cah lioah Bethani ah rat dingin an cah lo. A dawtmi a hawipa cu a zaw ti lawngin an ti. (Johan 11:3) Lazaruh a thih tikah Jesuh nih lamhla in a thawhter khawh ko. Asinain a hawile Mari le Martha sinah Bethani khua ah kal dingin a rak i thim. Bawmhnak hal loin aan bawm dingmi hawikom na ngei maw? Na ngeih ahcun “harnak” ton tikah bawmhnak caah bochan khawh a si ti kha na hngalh. (Ptb. 17:17) Jesuh bantukin midang caah cu bantuk hawikom kan si kho ve. Atu mah kong kha zoh ṭhan hna u sih law mah hnuah a cangmi kong zong zohhmanh hna u sih.

12. Jesuh nih Martha kha zei bia dah a kamh, mah biakam kha zeicah a zumh khawh? (Johan 11:23-26)

¹² Johan 11:23-26 rel. Martha nih Jesuh cu Bethani khua pawngah a phan ti kha a hngalh. Jesuh ton awkah a kal colh i hitin a ti: “Bawipa hika ah hin rak um law cu, ka ṭa hi a thi hnga lo.” (Johan 11:21) Jesuh nih Lazaruh kha a damter khawh ti cu a hmaan ko. Asinain Jesuh nih aa thleidang deuhmi lam in thil pakhat tuah a duh. Hitin bia a kamh: “Na ṭa cu a tho ṭhan lai.” A biakam zumh awk a sinak a dang a ruang pakhat zong Martha kha a  chimh, hitin a ti: “Keimah hi thawhṭhannak le nunnak cu ka si.” Pathian nih Jesuh kha mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a pek. A hmasa deuh ah Jesuh nih a thikami ngakchianu kha a thawhter i mino pa pakhat zong a thih ni ah a rak thawhter. (Luka 7:11-15; 8:49-55) Asinain a thihnak nili a si cangmi le a pum a thu hnik cangmi pakhat kha tah a thawhter ṭhan kho lai maw?

13. Johan 11:32-35 ah langhtermi bantukin Jesuh nih Mari le midang pawl an ṭahmi a hmuh tikah zeitindah a lehrulh? (Hmanthlak zong zoh.)

¹³ Johan 11:32-35 rel. A hnuah zeidah a cang ti kha nan mitthlam ah cuanter hmanh u. Mari le a dang Lazaruh far pakhat cu Jesuh ton awkah an kal. A unu nih a chim bantukin hitin a ti ve: “Bawipa hika ah hin rak um law cu, ka ṭa hi a thi hnga lo.” Mari le a sinah a um vemi midang pawl cu an ngaih a chia tuk. An ṭahmi kha a hmuh i a theih tikah Jesuh cu a ngaih a chia tuk ve. A hawile kha a zaangfak tuk hna caah a mitthli a tla. Dawtmi pakhat nih thihtak cu zeitluk in dah a fah ti kha a hngalh. Cucaah an mitthli a tlaktermi thil hlohpiak a duh tuk ti cu a fiang!

14. Mari a ṭahmi Jesuh lehrulh ning in Jehovah kong zeidah kan cawn khawh?

¹⁴ Mari a ṭahmi Jesuh lehrulh ning nih Jehovah cu zaangfahnak a ngeimi Pathian a si ti kha a kan cawnpiak. Zeicah cutin kan chim khawh? A hmasa capar ah kan i ruah cang bantukin Jesuh nih a Pa ruahnak le intuarnak kha tling tein a langhter. (Johan 12:45) Jesuh nih a ngaih a chiami a hawile kha a zaangfak tuk hna i a ṭap timi kong kan rel tikah Jehovah zong kan ngaih a chiat i kan ṭahmi a hmuh tikah a kan zaangfak tuk ve ti kha kan hngalh khawh. (Salm 56:8) Mah ruangah zaangfahnak a ngeimi Pathian he naih tein um na duh ko lai.

15. Johan 11:41-44 ningin Lazaruh thlan ah zeidah a cang? (Hmanthlak zong zoh.)

¹⁵ Johan 11:41-44 rel. Lazaruh thlan an phanh tikah Jesuh nih thlanlung kharnak lungpher kha ṭhial u tiah a ti hna. Martha nih atu cu a ruak a nam tuk cang lai tiah a ti i a duh lo. Jesuh nih hitin a leh: “Na zumh ahcun Pathian sunparnak na hmuh lai tiah ka rak in ti  lo maw?” (Johan 11:39, 40) Cun Jesuh cu van a cau i zapi hmaiah thla a cam. Mah hnuah a cang dingmi thil kong he aa tlaiin Jehovah kha thangṭhatnak pek a duh. Cun “Lazaruh, ra chuak tuah” tiah a au. Mah tikah Lazaruh cu thlan chungin a hung chuak. Mi cheukhat nih a si kho lai lo tiah an ruahmi thil kha Jesuh nih a rak tuah.—2008, January 1, Vennak Innsang [Myanmar] i “Jesuh cu Lazaruh thlan phanh awkah zeicah nili a rauh? timi capar kha zoh.

16. Johan dal 11 ah langhtermi kong nih thawhṭhannak ruahchannak cung kan zumhnak kha zeitindah a fehter?

¹⁶ Johan dal 11 ah langhtermi kong nih thawhṭhannak ruahchannak cung kan zumhnak kha a fehter chin. Zeitindah? Jesuh nih Martha sinah “Na ṭa cu a tho ṭhan lai” tiah bia a kamhmi kha i cinken. (Johan 11:23) A Pa bantukin Jesuh nih mah biakam kha tlinter a duh i tlinter khawhnak ṭhawnnak zong a ngei. Jesuh mitthli nih mithi thawhter kha a duh tuk i mi pawl an ngaih a chiattermi thihnak kha hloh a duh tuk ti a langhter. Lazaruh thlan chungin a rak chuah lio zongah Jesuh nih mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngeih kha a rak langhter ṭhan. Cun Martha sinah a chimmi Jesuh bia kha ruathmanh: “Na zumh ahcun Pathian sunparnak na hmuh lai tiah ka rak in ti lo maw?” (Johan 11:40) Thawhṭhannak kong Pathian biakam cu a tling hrimhrim lai ti zumh khawh a sinak a ruang tampi a um. Asinain mah ruahchannak cu kan caah sullam a ngeih chinchin nakhnga zeidah kan tuah khawh?

17. Thawhṭhannak kong Baibal tuanbia kan rel tikah zeidah kan i cinken awk a si?

¹⁷ Hlanah a rak tho ṭhanmi hna kong kha rel law ṭha tein ruat. Baibal nih vawleicung ah a rak tho ṭhanmi minung pariat kong kha a langhter. c An kong pakhat cio kha ṭha tein hlathlai. Na hlathlai tikah annih cu a rak nung taktakmi—pa, nu le ngakchia an si ti kha i cinken. Na cawn khawhmi a kong hna  kha kawl. A kong pakhat cio nih Pathian cu mithi thawhter a duh i thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngei ti a langhter ning kha ruat. Mah thawhṭhannak hna lakah a biapi bikmi—Jesuh thawhṭhannak kong kha ruat. Jesuh a thawh ṭhanmi kha mi tampi nih an hmuh i mah cu hmailei thawhṭhannak kan zumhnak caah a hrampi a si ti kha i cinken.—1 Kor. 15:3-6, 20-22.

18. Thawhṭhannak ruahchannak he aa tlaimi kan hla pawl kha zeitindah ṭha tein na hman khawh? (A tanglei fianternak zong zoh.)

¹⁸ Thawhṭhannak ruahchannak kong a langhtermi hla hna kha ngai u, sa u law ruat u. d (Efe. 5:19) Mah hla hna nih thawhṭhannak kha kan caah sullam a ngeihter chin i a sunglawi tukmi mah ruahchannak kan zumhnak kha a fehter chin. Chungkhar pumhnak nan tuah lioah mah hla hna kha ngai u, cawng u law a hlabia kha i ruah u. Nan ruahnak le nan lungthin chungah a luh nakhnga hlabia hna kha nan mitthlam ah cuanter u. Nan nunnak a tlerhkhonhmi harnak nan ton asiloah dawtmi nih thihtaknak nan ton ahcun Jehovah thlarau nih mah hla pawl i cinken awkah aan bawmh hna lai i hnemhnak le thazaang nan hmu lai.

19. Thawhṭhannak kong he aa tlaiin zeidah na mitthlam ah na cuanter khawh? (“ Zei Bia Dah Na Hal Hna Lai?” timi rinli kulh kha zoh.)

¹⁹ Mitthlam cuanter khawhnak kha hmang. Jehovah nih kanmahle kanmah vawlei thar ah kan um tiah mitthlam cuanter khawhnak sining a kan pek. Unaunu pakhat nih hitin a ti: “Rose pangpar in a khatmi vawlei thar Paradis ah a ummi in keimahle keimah mitthlam kaa cuanter lengmang.” Baibal chan i zumhfekmi nu le pa pawl he kan i tong tiah na mitthlam ah cuanter. Ahodah hmuh lai naa ngaih bik? Amah kha zei biahalnak dah tuah na duh? Na dawtmi a thimi hna he zong kan i tong tiah na mitthlam ah cuanter hmanh. Nan i ton tikah—a hmasa bik na chim dingmi bia, nan i kuh dingmi le lawmhnak mitthli a tlak dingmi hna kha na mitthlam ah cuanter.

20. Zeitindah bia kan khiah awk a si?

²⁰ Thawhṭhannak kong Jehovah biakam cungah kan i lawm tuk! Jehovah nih mithi kha thawhter a duh hna i thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngeih caah mah biakam cu a tling hrimhrim lai tiah kan zumh khawh. Mah a sunglawi tukmi ruahchannak cungah kan zumhnak fehter peng dingin biakhiak hna u sih. Cutin kan tuahnak thawngin ‘Nan dawtmi hna cu an tho ṭhan lai!’ tiah bia a kan kamhtu Pathian he kan i naih chinchin lai.