1. Jehovah cu a siangmi a si ti kha zeinihdah a langhter?

JEHOVAH nih zeihmanh a ser hlanah amah lawngin a um ko nain amah ca lawng kha aa ruat lo. Thil a tuaktan khomi thlarau minung le taksa minung kha nunnak a pek hna. “Aa nuammi Pathian” Jehovah nih siannak langhter kha a duh. (1 Tim. 1:11, NW; Jeim 1:17) Kannih zong nuamhter a kan duh ve caah siannak langhter dingin a kan cawnpiak.—Rom 1:20.

2, 3. (a) Siannak kan langhter tikah zeicah kan i nuamh? (b) Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

² Pathian nih minung cu amah he aa lo in a kan ser. (Gen. 1:27) Mah cu a ngeihmi sining pawl ngeih ve awkah a kan ser tinak a si. Kan i nuamh nakhnga le Jehovah thluachuah kan hmuh nakhnga amah kan i zohchunh a hau. Midang cungah siaherhnak langhter in siang ngaiin a petu kan si a hau. (Fil. 2:3, 4; Jeim 1:5) Zeicah? Jehovah nih cutin tuah awkah a kan  ser caah a si. Mitlinglo kan si ko nain Jehovah kha i zohchunh in siannak kan langhter khawh.

³ Siannak he aa tlaiin Baibal cawnpiakmi a kong cheukhat kha atu kan i ruah hna lai. Siannak kan langhter tikah Jehovah aa lawmhnak a ruang zong kan i ruah hna lai. Siannak nih Jehovah pekmi rianṭuannak ah zeitindah a kan bawmh khawh ti le siannak kan langhter tikah kan i lawmhnak a ruang zong kan i ruah hna lai. Cun zeicah siannak kan langhter zungzal awk a si ti zong kan i ruah hna lai.

4, 5. Jehovah le Jesuh nih zeitindah siannak an langhter, zeicah kan i zohchunh hna awk a si?

⁴ Jehovah nih amah kha ka zohchunh hna seh ti a duh caah siannak kan langhter tikah a lung kan lawmhter. (Efe. 5:1) Jehovah nih minung kha i nuam hna seh ti a duh. Khuaruahhar lam in a kan ser caah le aa dawh tukmi vawlei kha a ser i kan i nuamh nakhnga zeizong vialte a kan pek caah mah kha kan hngalh khawh. (Salm 104:24; 139:13-16) Cucaah midang lunglawmhter dingin kan i zuam tikah Jehovah kan thangṭhatmi a si.

⁵ Siannak langhternak ah zohchunh awk ṭha bik Jesuh kha a hmaanmi Khrihfa hna nih an i zohchunh. Jesuh nih hitin a ti: “Cuticun pei Mi Fapa hi a si cu, rianṭuanpiak dingah ka rat ṭung lo, mi tampi an rian ṭuanpiak awk le annih tlanhnak ca i ka nunnak pek awkah pei ka rat cu.” (Matt. 20:28) Lamkaltu Paul nih Khrihfa pawl kha hitin a forh hna: “Nan lungputning cu Khrih nih a rak ngeihmi lungputning kha si seh; . . . Amah lungtho tein cu vialte cu a hlawt dih hna i sal sinak tu kha aa lak.” (Fil. 2:5, 7) Cucaah ‘Jesuh hnu kha naih deuh in ka zul kho lai maw?’ tiah kanmah le kanmah kan i hal kho.—1 Peter 2:21 rel.

6. Samaria mipa bianabia in Jesuh nih zeidah a kan cawnpiak? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

⁶ Jehovah le Jesuh nih kan caah an chiahmi zohchunhawk ṭha kha kan i zohchunh tikah Jehovah cu aa lawm. Mi cungah siaherhnak ngei in bawmh khawhnak lam kan kawlnak thawngin cutin kan tuah khawh. Mah cu zeitluk in dah a biapit ti kha Jesuh nih Samaria mipa kong bianabia a chimmi in a langhter. (Luka 10:29-37 rel.) Jesuh nih zei bantuk minung an si ah, khoika in a rami an si ah midang bawmh awkah a zultu pawl kha a cawnpiak hna. Jesuh nih mah bianabia a chimnak a ruang kha naa cinken maw? Judah mipa pakhat nih Jesuh kha “ahodah ka innpa cu a si?” tiah a hal caah a si. Jehovah lunglawmhter kan duh ahcun Samaria mipa bantukin siannak kan langhter a hau ti kha Jesuh bia nih a kan cawnpiak.

7. Jehovah thil tuahning cu a ṭha bikmi a si ti kan zumh kha zeitindah kan langhter khawh? Fianter.

⁷ Siannak langhter awk a sinak a dang a ruang pakhat cu Eden dum ah a cangmi thil sining he aa pehtlai. Adam le Evi nih Jehovah nawl ngaih loin anmah ca lawng an ruah ahcun an i nuam deuh lai tiah Satan nih a ti. Evi cu amah zawn lawng aa ruat i Pathian bantuk si a duh. Adam cu amah zawn lawng aa ruat i Pathian lunglawmhter nakin Evi lunglawmhter kha a duh deuh. (Gen. 3:4-6) A phichuak cu ṭih a nung tuk. Amah zawn lawng aa ruatmi cu ahohmanh an i nuam kho lo. Asinain mah zawn ruahnak lungput  ngei loin siannak kan langhter tikah Jehovah thil tuahning cu a ṭha bikmi a si ti kan zumh kha kan langhtermi a si.

8. Adam le Evi nih midang caah zeidah an ruah awk a si?

⁸ Adam le Evi cu Eden dum ah anmah lawngin an um ko nain midang ca kha an ruah awk a si. Zeicah? Jehovah nih ṭuan awk rian a pek hna. An tefa in vawlei khahter dih ding le paradis ah canter dingin a fial hna. (Gen. 1:28) Jehovah nih an dihlak in nuamhter a duh hna bantukin Adam le Evi zong nih hmailei an tefa pawl kha nuamhter an duh ve hna awk a si. Vawleicung pumpi paradis i ser awkah an dihlak in hmunkhat ah rian an ṭuanṭi lai. Mah cu a ngan tukmi rian a si.

9. Minung nih vawlei paradis an ser lioah zeicah an i nuamh lai?

⁹ Vawlei paradis a si nakhnga le Jehovah duhnak a tlin nakhnga a tlingmi minung nih Jehovah he zong naih tein rian an ṭuan a hau. Cuticun Pathian dinhnak chungah an lut kho lai. (Heb. 4:11) Mah rian cu zeitluk in dah lungsi awk le a nuammi a si lai ti kha ruathmanh. Mah zawn ruat loin midang a zohkhenhmi hna kha Jehovah nih thluachuah a pek hna lai.

10, 11. Phungchimnak le zultu siternak rian ah zeinihdah a kan bawmh lai?

¹⁰ Tuchan zongah Jehovah nih a hleikhunmi rianṭuan awk a kan pek. Phungchim  hna sehlaw zultu siter hna seh ti a kan duh. Mah rian ṭuan khawh awkah midang cungah siaherhnak taktak kan ngeih a hau. Jehovah le minunghawi cungah dawtnak kan ngeih lawngah mah rian kha kan ṭuan khawh zungzal lai.

¹¹ Paul nih amah le kumzabu pakhatnak i Khrihfa hna cu phung kan chim i biatak mi kan cawnpiak hna caah “Pathian ca i hmunkhat ah rian a ṭuanṭimi kan si” tiah a ti. (1 Kor. 3:6, 9) Kan caan, kan thazaang le kan thilri kha Pathian pekmi phungchim rian ah siang ngaiin kan hmannak thawngin “Pathian ca i hmunkhat ah rian a ṭuanṭimi kan si” kho ve. Mah cu tinvo sung taktak a si.

12, 13. Zultu siternak rian cu thluachuah a si tiah zeicah na chim khawh?

¹² Kan caan le kan thazaang hmangin phung kan chim i mi kan cawnpiak hna tikah lunglawmhnak nganpi kan hmu. Mah cu Baibal cawnpiaknak tuah awkah caanṭha a hmumi unau tampi nih an chimmi a si. Baibal a cawngmi hna nih Baibal cawnpiakmi an hun hngalhthiammi, zumhnak taktak an hun ngeihmi, an nunnak an i thlenmi le an hngalhmi kong midang sin an chimmi hna kan hmuh tikah kan i nuam tuk. Jesuh nih phungchim awkah a thlahmi 70 cu hmuhtonnak ṭha he “thanuam ngaiin an ra kir” tikah Jesuh zong aa nuam tuk.—Luka 10:17-21.

¹³ Baibal biatak nih mi pawl an nunnak thlen awkah a bawmhmi hna an hmuh tikah vawleicung pumpi i unau pawl cu an i nuam tuk. Tahchunhnak ah, mino unaunu Anna cu Jehovah caah rian tam deuh ṭuan a duh. * Cucaah phungchimtu tam deuh a herhnak Nichuahlei Europe ah aa ṭhial. Hitin a ṭial: “Hika ah Baibal cawnpiaknak tampi tuahnak caanṭha ka hmuh caah kaa nuam tuk. Ka rian nih lunglawmhnak nganpi a ka pek. Inn ka ṭin tikah keimah kong ruahnak caan ka ngei lo. Baibal kan cawnpiakmi hna i an tonmi buaibainak le an lungretheihnak kong hna kha ka ruat. Anmah thazaang pek khawhnak le bawmh khawhnak lam hna kha ka kawl. Mah tikah ‘pek leiah hin hmuh lei nakin lunglawmhnak a um deuh’ timi bia kha ka hun zumh.”—Lam. 20:35.

14. Mi nih an ngaih duh lo hmanhah phungchimnak ah zeitindah kan i nuamh khawh?

¹⁴ Phung kan chim tikah mi nih an ngaih duh lo hmanhah thawngṭha theih khawhnak caanṭha kan pek hna caah kan i lawm kho. Jehovah nih Ezekiel tuah a fialmi kha kan sin zongin aa ruahchan ve: “An ngaih duh zongah, an ngaih duh lo zongah ka bia cu na chimh ko hna lai.” (Ezek. 2:7; Isa. 43:10) Mi nih zeitin an kan lehrulh hmanhah kan i zuamnak kha Jehovah nih a sunsak. (Hebru 6:10 rel.) Unaupa pakhat nih a phungchimnak he aa tlaiin hitin a chim: “A ci kan tuh, ti kan toih i ruahchannak he thla kan cam, asinain a ṭhantertu cu Jehovah a si.”—1 Kor. 3:6.

15. Mi nih ṭha tein an kan lehrulh lawngah siannak langhter awk a si maw? Fianter.

¹⁵ Siannak nih lawmhnak a chuahter caah Jesuh zong nih siang hna seh ti a kan duh. Siannak kan langhter tikah mi tampi zong nih kan cungah siannak an langhter ve lai. Cucaah hitin a kan forh: “Midang kha thil va ṭhen hna u, nannih zong Pathian nih aan ṭhenh ve hna lai: liam thluahmah in, nan i chap khawh chungin, nan zawi khawh le khawh loin nan kut chungah aan thlet hna lai. Midang ca i nan hmanmi tahnak rel kha Pathian nih nanmah ca zongah a hman ve lai.” (Luka 6:38) Siannak na langhter tikah mikip nih lawmhnak an langhter men lai lo. An i lawmh lo hmanhah siannak langhter zungzal ko. Siannak voikhatte na langhtermi nih zeitluk in dah ṭhatnak a chuahter khawh ti kha na hngal lo.

16. Ahote cungah dah siannak kan langhter awk a si, zeicah?

¹⁶ Siannak taktak a ngeimi nih cun pakhatkhat kan hmuh ṭhan lai timi ruahchannak he an pekmi a si lo. Jesuh nih hitin a ti: “Rawl danghnak na tuah tikah, misifak, kutzeng, kezeng le mitcaw kha va sawm hna law annih nih an in cham khawh lai lo caah thluachuahnak na hmu lai.” (Luka 14:13, 14) Baibal nih “siannak lungthin a ngeimi cu thlua a chuak lai” tiah a ti. Cun hitin a ti chap: “Sifak zawn a ruatmi cu lunglawmmi a si.” (Ptb. 22:9; Salm 41:1) Midang bawmh kan duh taktak hna caah siannak kan langhter awk a si.

17. Lawmhnak a kan hmuhter khomi lam cheukhat cu zeidah an si?

¹⁷ Paul nih “pek leiah hin hmuh lei nakin lunglawmhnak a um deuh” timi Jesuh bia a cherhchan tikah thilri chawva peknak kong  lawng kha a chim duhmi a si lo. Midang kha thazaang kan pek khawh hna, Baibal in ruahnak kan cheuh khawh hna i an herhmi bawmhnak kan pek khawh hna. (Lam. 20:31-35) Paul nih a biachim le a tuahsernak in kan caan, kan thazaang, kan lungthin le kan dawtnak hna siang ngaiin pek cu zeitluk in dah a biapit ti kha a kan cawnpiak.

18. Siannak kong he aa tlaiin hlathlaitu tampi nih zeidah an chim?

¹⁸ Minung ziaza kong a hlathlaitu hna zong nih peknak nih mi a lawmhter ti kha an hmuh. Midang ca thilṭha kan tuah tikah kan i nuam tiah capar pakhat nih a ti. Hlathlaitu hna nih midang kan bawmh hna tikah kan nunnak cu man a ngei deuh i sullam a ngei deuh tiah an ti. Cucaah mifim cheukhat nih a ngan a dam deuhmi le aa nuam deuhmi si awkah mi ca ṭhatnak rian kha ṭuan u tiah an ti. Mah cu kan khuaruah a har lo. Zeicahtiah dawtnak a ngeimi Sertu Jehovah nih peknak nih lawmhnak a chuahter tiah a chim zungzal caah a si.

19, 20. Zeicah siannak langhter na duh?

¹⁹ Kan pawngkammi hna cu anmah zawn lawng an i ruah caah siannak langhter zungzal cu a har kho. Asinain a ngan bikmi nawlbia pahnih cu Jehovah kha lungthin dihlak, nunnak dihlak, ruahnak dihlak le thazaang dihlak in dawt le kan innpa kha kanmah kan i dawt bantukin dawt a si ti kha Jesuh nih a kan hngalhter ṭhan. (Mar. 12:28-31) Hi capar ah Jesuh aa zohchunh i Jehovah a dawmi hna kong kan hmuh. Jehovah le Jesuh cu a siangmi an si. Siannak nih lawmhnak taktak a chuahter ti kha an hngalh caah anmah i zohchunh dingin a kan forh. Pathian ca le midang caah siannak kan langhter ahcun Jehovah kan thangṭhatmi a si lai i kanmah he, midang he ṭhatnak kan hmu lai.

²⁰ Na si khawh chungin midang cungah siannak na langhter, a hleiin unau cungah siannak na langhter lai ti cu a fiang ko. (Gal. 6:10) Cutin na tuah zungzal ahcun mi cu na cungah an i lawm lai, an in dawt lai i nang zong naa nuam ve lai. Baibal nih hitin a ti: “Nun va siang law na rum lai, midang kha va bawm hna law an in bawmh ve lai.” (Ptb. 11:25) Kan nunnak le phungchimnak ah mah zawn ruat loin dawtnak le siannak langhter khawhnak lam tampi a um. Mah lak i cheukhat kha a hnu capar ah kan i ruah hna lai.