A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

“A Tho Ṭhan Lai Ti Cu Ka Hngalh Ko”

“A Tho Ṭhan Lai Ti Cu Ka Hngalh Ko”

“Kan hawi Lazaruh kha aa hngilh cang, sihmanhsehlaw ka va kal lai i ka va thawh lai.”—JOHAN 11:11.

HLA: 54, 51

1. Martha nih a ṭapa kong he aa tlaiin zeidah a zumh? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

JESUH i hawikom ṭha le a zultu a simi Martha cu a ngaih a chia tuk. Zeicatiah a ṭapa, Lazaruh cu a thi. Hnemhnak a pe khomi thil pakhatkhat a um maw? A um. Jesuh nih “na ṭa cu a tho ṭhan lai” tiah bia a kamh. Mah bia nih a ngaihchiatnak vialte kha a hlo kho dih lo. Asinain Martha nih Jesuh biakam kha a zumh caah hitin a ti: “A si, a tho ṭhan lai ti cu ka hngalh ko, sihmanhsehlaw ni hmanung bik thawhṭhannak ah pei a si ko lai cu.” (Johan 11:20-24) Martha nih hmailei ah thawhṭhannak a um lai ti kha a zumh. Jesuh nih khuaruahhar thil pakhat a rak tuah. Lazaruh kha mah ni ah a rak thawhter.

2. Martha bantuk zumhnak ngeih kha zeicah na duh?

2 Jesuh le a Pa nih kan dawtmi a thimi hna kha atu ah an thawhter ṭhan hna lai tiah i ruahchan awkah a ruang kan ngei lo. Asinain Martha bantukin na dawtmi a thimi hna cu hmailei ah an tho ṭhan lai tiah na zum maw? Na va asiloah na nupi, na nu le na pa, na pi le na pu asiloah na fale nih an in thihtak men lai. Mah na dawtmi hna he i kuh, bia i ruah le nihṭi kha naa ngaih tuk ko lai. Martha bantukin ‘ka dawtmi a tho ṭhan lai ti cu ka hngalh ko’ tiah chim awk a ruang ṭha hna na ngei. Cu bantuk zumhnak kan ngeihnak a ruang hna ruah cu Khrihfa pakhat cio caah a ṭha.

3, 4. Jesuh nih zeidah a tuah, mah nih Martha zumhnak kha zeitindah a fehter chin?

3 Martha cu Jerusalem khua pawngah a ummi a si caah Jesuh nih Galilee peng, Nain khua i nuhmeinu fapa a thawhtermi kha a hmu men lai lo. Asinain mah kong kha a theih ko lai. Cun Jairu fanu a thawhtermi zong a theih men ko lai. Jairu inn i a ummi vialte nih ngakchianu cu “a thi ko ti kha an hngalh.” Asinain Jesuh nih a kut kha a tlaih i “Tho tuah, ka fanu” tiah a ti. Mah tikah ngakchianu cu a tho colh. (Luka 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Jesuh nih mizaw a damter khawh hna ti kha Martha le a nau Mary nih an hngalh. Cucaah Jesuh hi an sinah rak um sehlaw Lazaruh cu a thi lai lo tiah an zumh. Atu ah Lazaruh cu a thih cang caah Martha nih zeidah aa ruahchan? Lazaruh cu hmailei ni hmanung bik” ah a thoṭhan lai tiah a timi kha i cinken. Zeicah cutin a zumh? Na dawtmi hna i telin hmailei ah thawhṭhannak a um lai ti kha zeicah na zumh khawh?

4 Thawhṭhannak zumh khawh a sinak a ruang ṭha hna a um. Mah lak i cheukhat kha atu i ruah hna u sih. Na ruah theng lomi a kong hna kha Baibal ah na hmuh men lai. Mah nih na dawtmi hna he kan i tong ṭhan lai timi na zumhnak kha a fehter chin lai.

Ruahchannak A Kan Pemi Thil Sining

5. Martha nih Lazaruh a tho ṭhan lai ti kha zeicah a zumh?

5 Martha nih ka ṭa ‘a tho ṭhan lai ti cu kaa ruahchan’ tiah a ti lo. “A tho ṭhan lai ti cu ka hngalh ko” tiah a ti. Martha nih zeicah a zumh? Hlan lioah a rak ummi thawhṭhannak kong hna kha a hngalh caah a si. A ngakchiat lioah inn ah le biakinn ah a hngalhmi a si kho men. Baibal ah ṭialmi thawhṭhannak hna lakin pathum kha atu i ruah hna u sih.

6. Zei khuaruahhar thil kong dah Martha nih a hngalh?

6 A hmasa bik thawhṭhannak cu Pathian nih profet Elijah kha khuaruahhar thil tuah khawhnak ṭhawnnak a pek lioah a cangmi a si. Chaklei Israel, Foinisia peng, Zarephath khua ah profet Elijah cungah khual dawtnak a langhtermi a si a fakmi nuhmeinu a um. Jehovah nih khuaruahhar thil pakhat a rak tuah. Nuhmeinu le a fapa an nun nakhnga caah changreu le chiti kha a dihter lo. (1 Si. 17:8-16) A hnuah a fapa cu a zaw i a thi. Asinain Elijah nih a rak bawmh. Elijah nih ngakchiapa kha a tawngh i Jehovah sinah hitin thla a cam: “Ka Pathian, hi ngakchia nunnak hi a chungah lut ṭhan ko seh.” A thlacam ningin a rak cang. Pathian nih Elijah thlacamnak kha a theih i ngakchiapa kha a nunter ṭhan. Mah cu Baibal ah ṭialmi a hmasa bik thawhṭhannak a si. (1 Siangpahrang 17:17-24 rel.) Martha nih cinken awktlak a simi mah kong kha a hngalh lai ti cu a fiang ko.

7, 8. (a) A ngaih a chia tukmi nu cu Elisha nih zeitindah a hnemh? (b) Elisha tuahmi khuaruahhar thil nih Jehovah kong zeidah a langhter?

7 Baibal ah langhtermi a pahnihnak thawhṭhannak cu profet Elisha nih a tuahmi khuaruahhar thil a si. Shunem khua ah fa pakhat hmanh a ngei lomi Israel minu pakhat a um. Elisha cungah khual dawtnak a langhter caah Jehovah nih thluachuah a pek i kum upa a simi a vapa he fapa pakhat an ngei. Kum tlawmpal hnuah mah ngakchiapa te cu a thi. Mah tikah a nu cu zeitluk in dah a ngaih a chiat lai khi ruathmanh. A ngaih a chia tuk i meng 19 aa hlatnak Karmel Tlang ah Elisha kha a va kawl. Ngakchiapa te thawhter ṭhan awkah Elisha nih amah a bawmtu Gehazi kha Shunem khua ah a thlah hmasa. Asinain Gehazi nih a nunter ṭhan kho lo. A hnuah Elisha le a ngaih a chiami nu cu inn ah an va phan.—2 Si. 4:8-31.

Pathian nih mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngeih kha a langhter

8 Elisha cu mithi an chiahnak khaan ah a kal i thla a cam. Jehovah nih Elisha thlacamnak kha a leh i khuaruahhar lam in ngakchiapa te cu a nunter ṭhan. A fapate a nun ṭhanmi kha a hmuh tikah aa nuam tuk. (2 Siangpahrang 4:32-37 rel.) Hannah a thlacamnak bia hna kha aa cinken men ko lai. Hannah cu fa a ngei kho lo, asinain a hnuah Jehovah nih thluachuah a pek i Samuel kha a hrin. Jehovah cu ‘Sheol ah a kalter kho i a chuah zong a chuahter’ khotu a si caah Hannah nih a rak thangṭhat. (1 Sam. 2:6) Shunem khua i ngakchiapa a thawhternak thawngin Pathian nih mithi thawhter khawhnak ṭhawnnak a ngeih kha a langhter.

9. Baibal ah ṭialmi a pathumnak thawhṭhannak kong kha chim.

9 A dang khuaruahhar thil pakhat cu Elisha a thih hnuah a cangmi a si. Kum 50 leng profet rian a ṭuan hnuah Elisha cu ‘a thihpi hnga ding zawtnak in a zaw i a thi.’ Caan a liam thluahmah tikah Elisha cu a ruh lawng a tang. Nikhat cu Israel mi nih mipa pakhat an vui lioah ruahlopi in an ral pawl an ratmi kha an hmuh. Mah tikah an luat khawh nakhnga khulrang tein a thimi pa kha Elisha thlan ah an thlak. Baibal nih hitin a ti: “Mipa nih Elisha ruh a vun tawngh cangka hna cun a nung ṭhan i a ke in a dir.” (2 Si. 13:14, 20, 21) Mah kong hna nih Pathian cu thihnak cungah ṭhawnnak a ngei ti zumh awkah Martha kha a bawmh. Nang zong mah kong hna nih Pathian ṭhawnnak cu ri a ngei lo ti kha aan zumhter ve ko lai.

Lamkaltu hna Chan ah a CangmiThil Sining

10. A thimi Khrihfa unaunu pakhat kha Peter nih zeitindah a bawmh?

10 Khrihfa Greek Baibal zong ah zumhfekmi Pathian salle nih mithi an thawhter ṭhanmi hna kong aa tel. Jesuh nih Nain khua pawng le Jairu inn ah mithi a thawhṭhanmi hna kong kha kan hngalh cang. Caan tlawmpal hnuah lamkaltu Peter nih Tabitha ti zongin auhmi Dorcas kha a thawhter. Peter cu mithi an chiahnak khaan ah a kal, thla a cam i “Tabitha, tho tuah” tiah a ti. Mah tikah Dorcas cu a nung ṭhan i Peter nih cuka i a ummi Khrihfa hna kha “a nung in an sinah cun a pek hna.” Cucaah cuka khua i “mi tampi nih Bawipa kha an zumh.” Mah zultu thar hna nih Jesuh kong thawngṭha le Jehovah nih mithi a thawhter khawh timi kong kha mikip sinah an chim.—Lam. 9:36-42.

11. Siibawi Luka nih minopa kong he aa tlaiin zeidah a chim, mah thil sining cu midang cungah zeitindah huham a ngeih?

11 A dang thawhṭhannak a hmumi midang zong an um. Voikhat cu lamkaltu Paul nih atu ah chaklei nitlak Turkey tiah auhmi, Troas khua i inncung pakhat ah pumhnak a tuahpi hna. Paul nih zanṭim tiang a cawnpiak hna. Minopa Zutikhas cu aa pum ve i thlalangawng pawngah a ṭhu. Asinain aa hngilh i inn dot thum cungin vawlei ah a tla. Zutikhas sinah a phan hmasa bikmi cu siibawi Luka a si i anih cu aa khawnden ruangah mah hngal loin a ummi a si lo, a thihmi tu a si ti kha a hngalh. Paul zong inntang leiah a ṭum ve. Zutikhas kha a pom i “a nung ko rih” tiah a ti hna. Mah khuaruahhar thil cu thil sining a hmumi vialte hna cungah huham a ngei tuk. Minopa cu a thi i a nung ṭhan ti an hngalhmi nih ‘an hna a ngamter tuk hna.’—Lam. 20:7-12.

Zumhawktlak Ruahchannak

12, 13. Kan i ruah cangmi thawhṭhannak kong he aa tlaiin zei bia dah kan i hal khawh?

12 Kan i ruah cangmi thawhṭhannak kong hna nih Martha bantuk zumhnak a kan ngeihter ve awk a si. Nunnak a kan petu Pathian nih a thimi a nunter ṭhan khawh hna ti kha kan zumh khawh. Pathian nih khuaruahhar thil a tuah lioah Elijah, Jesuh asiloah Peter ti bantuk zumhfekmi Pathian salle an ummi cu lungthawh awk ngai a si. Khuaruahhar thil tuah a si ti lo hnuah a thimi hna tah zeitin? Pathian nih hmailei ah mithi a thawhter ṭhan hna lai tiah zumhfekmi nu le pa hna nih an i ruahchan maw? Martha nih a ṭapa kong he aa tlaiin ‘ni hmanung bik thawhṭhannak ah a tho ṭhan lai ti cu ka hngalh ko’ tiah a chim bantukin a fekmi zumhnak an ngei ve maw? Martha nih hmailei thawhṭhannak a um lai ti kha zeicah a zumh, nangtah zeicah na zumh?

13 Zumhfekmi Pathian salle nih hmailei ah thawhṭhannak a um lai ti an zumh kha Baibal ah ṭialmi a kong tampi nih a langhter. Mah lak i a kong cheukhat kha i ruah hna u sih.

14. Abraham kong nih thawhṭhannak he aa tlaiin zeidah a kan cawnpiak?

14 Abraham nih caan saupi a hngah hnuah a ngeihmi a fapa Isak cungah Jehovah nih tuah a fialmi kong kha ruathmanh. Jehovah nih hitin a ti: “Na fapa, fapa pakhat lawngte na ngeihmi Isak na dawtmi kha i lak law Moriah ram ah va kal. Cuka ah cun kaan hmuhsak laimi tlang cungah khanghthawinak ah na khangh lai.” (Gen. 22:2) Mah bia a theih tikah Abraham zeitindah a um lai tiah na ruah? Abraham tefa thawngin miphun vialte nih thluachuah an hmuh lai tiah Jehovah nih bia aa kam. (Gen. 13:14-16; 18:18; Rom 4:17, 18) Mah lengah Jehovah nih thluachuah kaan pek dingmi cu “Isak chungin a chuak lai” tiah a ti. (Gen. 21:12) Asinain Abraham nih a fapa kha raithawinak ah a pek ahcun zeidah a cang kho? Pathian nih Isak cu thihnak in a thawhter ṭhan khawh ti kha Abraham nih a zumh tiah Paul nih a fianter. (Hebru 11:17-19 rel.) Asinain Isak cu hmakhatte ah, suimilam tlawmpal, nikhat asiloah zarhkhat hnuah a nung ṭhan lai tiah Abraham nih a ruah tiah Baibal nih a chim lo. Abraham nih a fapa cu zei tikah dah thawhter a si lai ti kha a hngal lo. Asinain Jehovah nih Isak kha a nunter ṭhan lai ti cu a zumh.

15. Zumhfekmi Job nih zei ruahchannak dah a ngeih?

15 Zumhfekmi Job zong nih hmailei ah thawhṭhannak a um lai ti kha a hngalh. Thingkung cu hau a si tikah a thar in a corh ṭhan kho i thingkung thar bantuk a hung si ti kha a hngalh. Asinain minung tu cu cutin a si kho lo. (Job 14:7-12; 19:25-27) Mi pakhat cu a thih tikah amah tein aa nunter ṭhan kho lo. (2 Sam. 12:23; Salm 89:48) Mah cu Pathian nih mi kha a thawhter kho hna lo tinak a si lo. Jehovah nih a ka philh lai lo tiah Job nih a zumh. (Job 14:13-15 rel.) Job nih mah cu zeitik ah dah a si lai ti kha a hngal lo. Asinain minung nunnak a Sertu nih a ka cinken khawh i a ka cinken lai, cun a ka thawhter ṭhan lai tiah a zumh.

16. Vancungmi nih Daniel kha zeitindah thazaang a pek?

16 A dang zumhfekmi Daniel kong hi ruathmanh. A nunchung vialte zumhfek tein Jehovah rian a ṭuan i Jehovah nih a rak bawmh. Voikhat cu vancungmi nih Daniel kha hitin a ti: “Pathian nih aan dawt, . . . na caah zeizong vialte a ṭha dih ko lai. Na lung ṭhawng ko.”—Dan. 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Jehovah nih Daniel kha zei bia dah a kamh?

17 Daniel cu kum 100 hrawng a si i a nunnak a dongh lai ah a ton laimi kong hna kha a ruat men ko lai. Daniel nih ka tho ṭhan lai tiah aa ruahchan maw? Aa ruahchan. Daniel Baibal cauk a donghnak ah, Pathian nih bia a kamhmi kong kha hitin kan hmuh: “Nang cu a donghnak tiangin zumhawktlak tein um ko. Cun na thi lai.” (Dan. 12:13) Daniel nih a rauhhlan ah a kalnak ding hmun a simi “Sheol ah cun rian siseh, ruahnak siseh, hngalhnak siseh, fimnak siseh a um ti lo” ti kha a hngalh. (Pct. 9:10) Asinain Daniel caah mah cu a donghnak a si lo. Jehovah nih a ṭha tukmi hmailei ruahchannak kha bia a kamh.

18 Jehovah vancungmi nih hitin a ti: “Chan donghnak caan ah na hmuh awk hnga kha co awkah nang cu na tho te lai.” Daniel nih mah cu zeitik ah dah a si lai ti kha fiang tein a hngal lo. Ka thi lai i kaa din lai ti kha a hngalh. Asinain “na tho ṭhan te lai” timi biakam a theihmi nih hmailei ah ka tho ṭhan lai ti kha a hngalhter. Mah cu a thih in caan saupi a rauh hnu, “chan donghnak caan” ah a cang dingmi a si. Jerusalem Baibal nih cun “caan donghnak ni ah na tho ṭhan te lai” tiah a ti.

Martha bantukin thawhṭhannak a um lai ti kha na zumh khawh(Catlangbu 19, 20 zoh)

19, 20. (a) Martha nih Jesuh sinah a chimmi bia he aa tlaiin zei kong hna dah kan i ruah? (b) A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

19 Martha nih zumhfekmi a ṭapa Lazaruh cu “ni hmanung bik thawhṭhannak” ah a tho ṭhan lai ti zumh awkah a ruang ṭha hna a ngei ti cu a fiang ko. Jehovah nih Daniel bia a kamhmi le Martha nih Jesuh sin a chimmi bia nih kannih zong zumhnak a kan ngeihter ve awk a si. Thawhṭhannak a um lai.

20 Hlanah a rak um taktakmi thawhṭhannak kong hna kha kan hngalh cang. Mah nih mithi an nung ṭhan kho ti kha a langhter. Zumhfek tein Pathian a biami nu le pa hna cu hmailei thawhṭhannak ah kan hmuh ṭhan hna lai. Asinain biakam a si in kum tampi hnuah thawhṭhannak a um lai ti a langhtermi thil a um maw? A um ahcun mah nih hmailei thawhṭhannak kha i ngaih awkah a ruang tampi a kan pek lai. Asinain mah cu zeitik ah dah a si lai? A hnu capar ah mah kong cu kan i ruah te hna lai.