Cutin tuah khawh awkah IUD a rianṭuan ning le Baibal phunglam hna kha ṭha tein an ruah awk a si.

Jehovah nih Adam le Evi sinah, cun a hnuah Noah le a chungkhar sinah “tefa tampi in ngei u” tiah nawl a pek hna. (Gen. 1:28; 9:1) Mah nawlpekmi kha Khrihfa hna nih an zulh a hau tiah Baibal nih a ti lo. Cucaah nuva hna nih fa pa zeizat dah kan ngeih lai, zeitik ah dah kan ngeih lai tiah biakhiahnak an tuah a hau i nau an ngeih nakhnga lo zei lam dah kan hman lai ti zong biakhiahnak an tuah a hau. Zei kong hna dah an ruah awk a si?

Khrihfa hna nih nau ngeih lonak he aa tlaiin biakhiahnak an tuah tikah Baibal phunglam cungah hram aa bunh awk a si. Cucaah nau ngeih lo awkah nau hrawhnak lam kha cu an cohlang lo. Timh ciammam in nau hrawh cu nunnak upat ding timi Baibal phunglam he aa ralkah. A caan a phanh tikah minung pakhat in a chuak dingmi nunnak kha Khrihfa hna nih an hrawk lai lo. (Ex. 20:13; 21:22, 23; Salm 139:16; Jer. 1:5) IUD hmannak kong tah zeitin?

1979, May 15, Vennak Innsang (cahmai 30-31) nih mah kong kha a fianter. Nau an pawi nakhnga lo nauinn chungah rawnmi plastic IUD cu mah lio caan ah an rak hman ngaimi a si. Mah capar nih IUD a rianṭuan ning kong kha fiang tein kan hngal rih lo tiah a ti. IUD nih nauinn chung i nu ci sinah baw a phanh nakhnga lo le a nun nakhnga lo a kham tiah scientist tampi nih an chim. Ci cu a nun lo tikah nunnak thar aa sem kho ti lo.

Asinain a caan ahcun ci a nung kho ti a langhtermi thil cheukhat a um. A nungkami ci cu Fallopian tube ah a ṭhang kho i nauinn chungah a phan kho. Nauinn chung a phanh tikah IUD nih a nungmi ci kha nauinn thap ah a luh khawh nakhnga lo le a ṭhan nakhnga lo a kham khawh. A ṭhang liomi nunnak donghter cu nau hrawh bantuk a si. Mah capar nih hitin a ti: “IUD hmannak he aa tlaiin an lungre a theimi, lungthin ṭha a ngeimi Khrihfa hna nih nunnak upat ding timi Baibal phunglam hna kha thukpi in an ruah awk a si.”—Salm 36:9.

Mah capar chuah a si 1979 thawkin siilei le science lei ah ṭhanchonak tampi a um.

Atu ah IUD phunhnih a um. Phunkhat cu copper IUD a si i 1988 thawkin United States ah biatak tein an hun hman. A dang phunkhat cu hormone a chuahmi IUD a si i 2001 in an hun zuar. Mah IUD phunhnih i a rian ṭuanning he aa tlaiin zeidah kan hngalh?

Copper: A hmasa ah langhter a si bantukin IUD nih baw kha nauinn chung i nu ci sinah a phanh nakhnga lo a kham. Mah lengah copper cu baw caah siivai a si i baw kha a thihter. * Cun copper IUD nih nauinn thap kha a thlenter.

A dang IUD phunkhat cu hormone aa telmi a si i nau ngeih lo awkah a bawmmi a si ve. Mah IUD nih nauinn chungah hormone a chuahter. Nu cheukhat caah cun mah nih  ci kha a chuahter lo. Ci a chuah lo ahcun a nung kho ti lo. Mah IUD nih nauinn thap zong kha a panter. * Mah lengah nauinn a par i a naang zong kha a chahter, mah nih nauinn lei ah a kalmi baw kha nauinn chungah a phanh nakhnga lo a kham.

Kan i ruah cangmi bantukin mah IUD phunhnih nih nauinn thap kha thlenter dawh a si. Asinain ci a chuah i a nun ah tah zeitin? Nauinn chungah a va lut ko nain nauinn thap ah a um kho lo. Cucaah a thawkka tein nau aa semmi kha a rawhter. Asinain scientist pawl nih cu bantuk thil sining cu a um setsai lo tiah an ti. Nau ngeihlonak sii pawl zong a caan ah cutin a um kho.

Cucaah copper asiloah hormone IUD nih zeitikhmanh ah ci kha a nunter kho lo tiah fiang tein ti khawh a si lo. Asinain a cunglei ah langhtermi bantukin IUD a hmangmi nih nau an pawi ti cu a um setsai lo.

IUD hman a duhmi Khrihfa nuva hna nih an umnak ah an hman tawnmi IUD kong le mah nih a chuahter khawhmi ṭhatnak le chiatnak kong kha siibawi te he an i ruahceih a hau. Nuva hna nih zeidah kan tuah lai ti kha siibawi telin ahohmanh biakhiahnak an tuahter hna awk a si lo, tuahpiak ding zongin an i ruahchan awk a si lo. (Rom 14:12; Gal. 6:4, 5) Mah cu nuva hna nih anmah tein an tuah dingmi biakhiahnak a si. An hmuitinh cu Pathian lung an ton nakhnga le an chiaṭha thleidannak lungthin a thian nakhnga a si awk a si.—1 Timote 1:18, 19; 2 Timote 1:3 he tahchunh.