A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Noah, Daniel le Job bantukin Jehovah kha Na Hngal maw?

Noah, Daniel le Job bantukin Jehovah kha Na Hngal maw?

“Miṭhalo nih biading hi zeidah a si kha an hngal lo, sihmanhsehlaw BAWIPA a kawlmi hna nih cun tling tein an hngalh cikcek.”—PTB. 28:5.

HLA: 43, 49

1-3. (a) Hi donghnak caan chungah Pathian cung zumhfek tein um zungzal awkah zeinihdah a kan bawmh lai? (b) Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

 KANNIH cu donghnak caan i a donghnak leiah a nungmi kan si caah miṭhalo an tam chin lengmangmi kha kan hmuh. Annih cu ‘belh bantukin an ṭhang.’ (Salm 92:7) Cucaah mi tampi nih Pathian phunglam zei i an rel lo tikah kan khuaruah a har lo. Paul nih Khrihfa hna kha “ṭhatlonak kong ahcun ngakchia bantuk si u, sihmanhsehlaw khuaruahning ahcun nutling, patling si u” tiah a ti hna. (1 Kor. 14:20) Kannih tah zeitindah cutin kan tuah khawh ve?

2 A phi kha a bik in lakmi Baibal caang ah kan hmuh khawh. Hitin a ti: “BAWIPA a kawlmi hna nih cun tling tein an hngalh cikcek.” (Ptb. 28:5) Mah cu Jehovah mithmai ṭha hmuh awkah a herhmi vialte kha an hngalhthiam dih tinak a si. Phungthlukbia 2:7, 9 zongah Jehovah nih “miding mi hna caah fimnak ṭha kha a khon” tiah a ti. Cucaah annih nih ‘dinnak le biading cu an hngalh lai i miṭha mi hna lam kha an zulh lai.’

3 Noah, Daniel le Job cu, cu bantuk fimnak kha an ngei. (Ezek. 14:14) Tuchan i Pathian miphun zong nih an ngei ve. Nangtah zeitin? Jehovah mithmai ṭha hmuh awkah a herhmi vialte kha na hngalthiam maw? Jehovah kong kha ṭha tein na hngalh a hau. Cucaah (1) Noah, Daniel le Job nih Pathian kha zeitindah an hngalh, (2) Pathian hngalhnak nih zeitindah a bawmh hna, (3) anmah bantuk zumhnak ngeih awkah zeitindah kan tuah khawh ti kha hi capar ah kan i ruah hna lai.

Ṭhatlonak in a khatmi Vawlei ah Noah cu Pathian he An Kalṭi

4. Noah nih Jehovah kha zeitindah a hun hngalh, Pathian kong ṭha tein hngalhnak nih zeitindah a bawmh?

Noah nih Pathian sermi thil hna a zohnak thawngin Pathian sining hna kha a hmuh khawh

4 Noah nih Jehovah kha zeitindah a hun hngalh? Adam le Evi nih fa an hun ngeih tikah mi nih Jehovah kong kha lam phun thum in an cawn. Mah cu Pathian sermi thil in, a dang zumhfekmi Pathian salle sinin le a nawl an ngaihnak thawngin thluachuah an hmuhmi in a si. (Isa. 48:18) Noah nih Pathian sermi thil hna a zohnak thawngin Pathian a um ti le mah nih an langhtermi a sining hna kha a hmuh khawh. Cucaah Noah nih Jehovah cu a ṭhawng i amah lawnglawng hi a hmaanmi Pathian a si ti kha a hun hngalh. (Rom 1:20) Pathian kha zumh sawhsawh lawng si loin a cungah a fekmi zumhnak a hun ngei.

5. Minung ca i Pathian tinhnak kha Noah nih zeitindah a hngalh?

5 Baibal nih “zumhnak cu bia theihnak thawng khan a um” tiah a ti. Mah cu midang sinin kan theihmi bia nih zumhnak ngeih awkah a kan bawmh tinak a si. (Rom 10:17) Noah nih Jehovah kong kha a rualchan pawl sinin tampi a theih ko lai. Mah lakah Pathian a zummi, a pa Lamek zong aa tel i anih cu Adam a thih hlanah a chuakmi a si. (A hramthawknak hmanthlak zoh.) Cun a pu Methuselah le a pu i pu chin Jared zong an i tel. Jared cu Noah a chuah hnu, kum 366 ah a thi. a (Luka 3:36, 37) Noah nih mah pa hna le an nupile sinin Jehovah nih minung a sernak kong, fa tampi ngeih in vawlei khahter a duhnak kong le amah biak a duhnak kong kha a hngalhmi a si men lai. Cun Adam le Evi nih Jehovah nawl an ngaih lonak kong zong a hngalh lai i mah ruangah a chuakmi ṭhatlonak zong a hmuh ko lai. (Gen. 1:28; 3:16-19, 24) Noah cu a hngalhmi kong nih a lung a suk i Jehovah biak awkah a forh.—Gen. 6:9.

6, 7. Ruahchannak nih Noah zumhnak kha zeitindah a fehter?

6 Ruahchannak nih zumhnak a fehter. Noah nih “Dinhnak,” phundang cun hnemhnak timi sullam a ngeimi a min kong a hngalh tikah a zumhnak zeitluk in dah a feh chinchin lai ti khi na mitthlam ah cuanter hmanh. (Gen. 5:29) Lamek nih hitin a chim: “BAWIPA nih chiat a serhmi vawlei i rian har kan ṭuannak hin, hi pa [Noah] nih hin dinhnak a kan pek lai.” Cucaah Pathian nih thil sining a ṭhatter lai tiah Noah nih aa ruahchan. Abel le Enok bantukin rul lu a rial hngami “tefa” kha a zumh ve.—Gen. 3:15.

7 Noah nih Genesis 3:15 i Pathian biakam kha tling tein cun a hngalthiam lo. Asinain mah chimchungbia nih hmailei ruahchannak a pek ti cu a hngalh. Mah lengah Eden dum i Pathian biakam cu Jehovah nih ṭhatlonak vialte a hrawh lai tiah Enok nih a rak thanhmi bia he zong aa tlak. (Judas 14, 15) Armageddon ah a tling dingmi Enok bia nih Noah zumhnak le ruahchannak kha a fehter chin.

Zumhnak le fimnak taktak nih Satan hlennak le hi vawlei lungput in a kan huhphenh lai

8. Pathian kong ṭha tein hngalhnak nih Noah kha zeitindah a huhphenh?

8 Pathian kong a hmaanmi hngalhnak nih Noah kha zeitindah a bawmh? Noah nih Jehovah kong kha hmaan tein a hngalh caah zumhnak le fimnak leiah a ṭhangcho. Mah nih Noah kha a huhphenh, a hleiin Jehovah a ngaih a chiatter hngami thil tuahnak in a si. Zeitin in dah? Noah cu Pathian hawikom si a duh caah Jehovah a zum lomi le a hlawmi hna he aa kom lo. Minung pum aa lakmi khuachia pawl zong kha aa hlenter hna lo. Mi nih ṭhawnnak a ngeimi khuachia pawl kha an uar hna i biak hmanh an timh hna. (Gen. 6:1-4, 9) Jehovah nih minung kha tefa tampi in ngei u law vawlei khat dih u tiah a timi kha Noah nih a hngalh. (Gen. 1:27, 28) Cucaah khuachia nih minung nu pawl an ṭhit hna i fa an ngeihmi cu a phung a si lomi, a palhmi a si ti kha a hngalh. An fale cu midang fale nakin an ngan deuh i an ṭhawn deuh tikah mah cu a fiang chinchin. A donghnak ah mah miṭhalo vialte hrawh dih awkah Jehovah nih buanchukcho ka tlunter lai tiah Noah kha ralrin a pek. Mah ralrin peknak bia kha Noah nih a zumh caah amah le a chungkhar khamh awkah lawng a rak sak.—Heb. 11:7.

9, 10. Noah bantukin kan zumhnak kha zeitindah kan ṭhanter khawh?

9 Noah bantukin kan zumhnak kha zeitindah kan ṭhanter khawh? Baibal ṭha tein hlathlai, kan hngalhmi sunsak le kan nunnak ah hman cu a biapi tuk. (1 Pet. 1:13-15) Zumhnak le fimnak taktak nih Satan hlennak le hi vawlei lungput in a kan huhphenh lai. (2 Kor. 2:11) Vawlei lungput a ngeimi mi tampi cu zaangennak le ziaza rawhralnak kha an duh i a ṭhalomi duhnak hnu an zul. (1 Johan 2:15, 16) Hi vawlei donghnak a nai cang ti a langhtermi thil hna kha zei ah an rel lo. Kannih zong a fekmi zumhnak kan ngeih lo ahcun anmah bantukin kan hun ruah khawh ve. Jesuh nih kan chan hi Noah chan he a tahchunh lioah zaangennak le ziaza rawhralnak kong a chim lo nain Pathian biaknak in lungvaivuanh ṭih a nunnak kong a chimmi kha i cinken.—Matthai 24:36-39 rel.

10 Hitin i hal: ‘Ka nunnak nih Jehovah ka hngalh taktak ti kha a langhter maw? Ka zumhnak nih Jehovah i a dingmi phunglam ningin nun awk le mah kong kha midang sin chim awkah a ka forh maw?’ Na bialehnak nih Noah bantukin Pathian he a kalṭimi na si kha langhter hram ko seh.

Siasal Biaknak in a khatmi Babilon ah Daniel nih Fimnak Taktak a Langhter

11. (a) Mino Daniel nih Jehovah a dawtmi in a nu le a pa kong zeidah a kan hngalhter? (b) Daniel i zei bantuk a sining dah i zohchunh na duh?

11 Daniel nih Jehovah kha zeitindah a hun hngalh? Daniel cu a nu le a pa nih Jehovah dawt awk le a Bia sunsak awkah an cawnpiak ko lai. Daniel nih a nunchung vialte cutin a rak tuah. A tar hnu hmanhah Cathiang kha ṭha tein a hlathlai peng rih. (Dan. 9:1, 2) Cucaah Daniel nih Jehovah kong kha ṭha tein a hngalh. Jehovah nih Israel mi caah a tuahmi thil vialte zong a hngalh. Mah kha Daniel nih Daniel 9:3-19 ah toidor tein le lungtak tein thla a cammi bia in kan hngalh khawh. Mah thlacamnak kha rel law ṭha tein ruat. Cun hitin i hal: ‘Mah thlacamnak nih Daniel kong zeidah a ka cawnpiak?’

12-14. (a) Daniel nih fimnak taktak a ngeih kha zeitindah a langhter? (b) Jehovah nih Daniel ralṭhatnak le zumhfehnak kha zeitindah thluachuah a pek?

12 Pathian kong ṭha tein hngalhnak nih Daniel kha zeitindah a bawmh? Zumhfekmi Judah mi pakhat caah siasal biaknak in a khatmi Babilon khua ah um cu a har tuk. Tahchunhnak ah, Jehovah nih Judah mi hna kha “sal ah kaan taanternak hna khuapi kha a ṭhatnak ding kawl cio u” tiah a ti hna. (Jer. 29:7) Asinain keimah lawnglawng hi nan lungthin dihlak in nan ka biak lai ti zongin nawl a pek hna. (Ex. 34:14) Daniel nih mah nawl pekmi pahnih kha zeitindah a zulh khawh? Fimnak taktak nih Jehovah nawlngaihnak kha pakhatnak ah chiah ding le mah hnuah minung uktu pawl an nawl ngaih ding a si kha hngalh awkah a bawmh. Kum tampi a rauh hnuah Jesuh nih mah he aa lomi phunglam kha a kan cawnpiak.—Luka 20:25.

13 Ahohmanh nih ni 30 chung siangpahrang sin dah ti lo cu zei bantuk pathian le minung sin hmanhah thla nan cam lai lo tiah nawlbia an chuah tikah Daniel nih zeidah a tuah ti kha ruathmanh. (Daniel 6:7-10 rel.) Daniel nih ‘ni 30 chung te lawng pei a si ko cu, a zungzal in a si ṭung lo’ tiah silhnalhnak bia a chim khawh ko. Asinain minung nawlbia kha Pathian biaknak nakin biapi deuh ah a chia lo. Midang hmuhlonak ah a thli te zongin thlacam khawh a si ko. Asinain nifate thla a cam tawnmi kha mi nih an ka hmuh ti kha Daniel nih a hngalh. Cucaah ṭih a nungmi thil sining a tong ko nain mi nih Jehovah a bia ti lo tiah an ruah lai kha a duh lo caah mi nih an hmuhnak ah thla a cam zungzal.

14 Jehovah nih Daniel a ralṭhatnak le zumhfek tein a umnak kha thluachuah a pek. Khuaruahhar lam in chiandeih ral in a khamh. Cuticun Medo-Persia Uknak chungah a ummi vialte nih Jehovah kong kha an hngalh.—Dan. 6:25-27.

15. Daniel bantukin kan zumhnak kha zeitindah kan ṭhanter khawh?

15 Daniel bantukin kan zumhnak kha zeitindah kan ṭhanter khawh? A fekmi zumhnak ngeih awkah Baibal rel lawngin a za lo. A sullam kha kan hngalhthiam a hau. (Matt. 13:23) Thil sining hna he aa tlaiin Jehovah ruahning in ruah a hau. Cucaah kan relmi kong kha thukpi in ruah a hau. Thla cam lengmang zong hi a biapi tuk, a hleiin harnak kan ton caan ah a biapi. Fimnak le thazaang pek awkah Jehovah sin thla kan cam ahcun Jehovah nih siang ngaiin a kan pek lai ti kha kan zumh khawh.—Jeim 1:5.

Thil sining a Ṭhat ah siseh, a Chiat ah siseh Job nih Pathian Phunglam kha a Zulh

16, 17. Job nih Jehovah kha zeitindah a hun hngalh?

16 Job nih Jehovah kha zeitindah a hun hngalh? Job cu Israel miphun a si lo. Asinain Abaraham, Isak le Jakob cu aa hlatmi a rualchan an si. Jehovah nih annih cu amah kong le minung caah aa tinhnak kong kha a cawnpiak hna. Mah a sunglawimi biatak hna kha Job nih lam khatkhat in a rak hngalh. (Job 23:12) Jehovah kha “hna theihnak lawngin nangmah cu ka rak in theih” tiah a ti. (Job 42:5) Job nih Jehovah kong biatak kha midang a chimh hna tiah Jehovah theng nih a ti.—Job 42:7, 8.

Pathian sermi thil kan zoh i Jehovah sining hna tam deuh in kan hngalh tikah kan zumhnak cu a fek chin (Catlangbu 17 zoh)

17 Job nih sermi thil a zohnak thawngin Jehovah sining hna zong a hun hngalh. (Job 12:7-9, 13) Minung cu Pathian he tahchunh tikah zeihmanh kan si lonak kha cawnpiak awkah Elihu le Jehovah nih sermi thil kha an rak hman. (Job 37:14; 38:1-4) Jehovah bia nih Job cu a lung a suk tuk i toidor tein hitin a chim: “Nangmah nih zeizong vialte na tuah khawh i Naa tinhmi cu dawnh khawh a si lo ti kha ka hngalh. . . . Leidip le vutcam lakah ṭhu in kaa ngaihchih.”—Job 42:2, 6.

18, 19. Job nih Jehovah a hngalh taktak kha zeitindah a langhter?

18 Pathian ṭha tein hngalhnak nih Job kha zeitindah a bawmh? Job nih Pathian phunglam hna kha ṭha tein a hngalhthiam. Jehovah kha ṭha tein a hngalh i mah nih a hmaanmi lam in tuah awkah a forh. Tahchunhnak ah, Job nih minunghawi cungah dawtnak a ngei lomi nih Pathian ka dawt tiah ti khawh a si lo kha a hngalh. (Job 6:14) Midang nakin ka ṭha deuh tiah aa ruat lo. Mirum an si ah, misifak an si ah mikip kha a chungkharmi bantukin a pehtlaih hna. Job nih hitin a ti: “Paw chung i a ka sertu nih cun anmah cu a ser ve hna lo maw?” (Job 31:13-22) Job cu a rum ca le thilti khawhnak a ngeih caah aa porhlaw lo. Midang kha amah nakin a niam deuhmi in a hmu hna lo. Tuchan i mirum pawl le nawlngeitu pawl he cun aa dang tuk.

19 Job nih thilri chawva duh tuknak le Jehovah nakin biapi deuh ah i chiahnak ti bantuk siasal biaknak he aa tlaimi thil vialte kha a hlawt. Cutin ka tuah ahcun “cunglei Pathian sinah” zumhawktalk loin ka um a si lai ti kha a hngalh. (Job 31:24-28 rel.) Cun Job nih ṭhitum biakamnak kha a thianghlim tukmi in a hmuh. Nu pakhat kha a ṭha lomi duhnak he ka zoh hrimhrim lai lo tiah amahle amah bia aa kam. (Job 31:1) Mah lio caan cu pa nih nupi pakhat nak tam ngeihnak nawl Jehovah nih a awnh lio a si. Cucaah Job nih a duh ahcun nupi ngeih chap khawh a si. Asinain Jehovah nih a hmasa bik ṭhitumnak a tuah lioah nu pakhat le pa pakhat in a si ti kha a hngalh, cucaah mah phunglam kha a rak zulh. b (Gen. 2:18, 24) Kum 1,600 a rauh hnuah Jesuh nih mah he aa lomi phunglam kha a kan cawnpiak, mah cu nupa umṭinak le ṭhitumnak cu nu le va pahnih ca lawngah a si tiah a ti.—Matt. 5:28; 19:4, 5.

20. Hawikom le nuamhsaihnak he aa tlaiin a hmaanmi thimnak tuah awkah Jehovah le a phunglam ṭha tein hngalhnak nih zeitindah a kan bawmh khawh?

20 Job bantukin kan zumhnak kha zeitindah kan ṭhanter khawh? Jehovah kha ṭha tein hngalh a hau i mah hngalhnak kha kan nunnak kip ah kan hman a hau. Tahchunhnak ah, Jehovah nih “zaangennak a duhmi kha a thinlung dihlak in a huat hna” tiah Baibal nih a ti. Cucaah biatak zei ah a rel lomi hna he kan i komh awk a si lo. (Salm 11:5; 26:4 rel.) Hitin i hal: ‘Mah Baibal caang pahnih nih Jehovah ruahning he aa tlaiin zeidah a ka cawnpiak? Mah cu ka nunnak ah biapi bik ah ka chiahmi, Internet ka hmanmi, hawikom le nuamhsaihnak kaa thimmi cungah zeitindah huham a ngeih awk a si?’ Na bialehnak nih Jehovah zeitluk in dah ka hngalh ti kha hngalh awkah aan bawmh lai. Hi chan ṭhalo ah thiang tein kan um nakhnga “chia le ṭha thleidan khawhnak” kha kan cawnpiak a hau. Mah lawngah a hmaan le hmaanlo, fimnak le hruhnak kha kan thleidan khawh lai.—Heb. 5:14; Efe. 5:15.

21. Jehovah mithmai ṭha hmuh awkah a herhmi vialte ‘tling tein hngalh cikcek’ awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

21 Noah, Daniel le Job nih Jehovah ṭha tein hngalh awkah an si khawh chung an i zuam. Jehovah nih a mithmai ṭha an hmuh nakhnga a herhmi vialte kha ‘tling tein hngalh cikcek’ awkah a bawmh hna. An hmuhtonnak nih Jehovah duhnak tuahnak nih hlawhtlinnak a hmuhter ti kha a langhter. (Salm 1:1-3) Cucaah hitin i hal: ‘Noah, Daniel le Job bantukin Jehovah kha ṭha tein ka hngal maw?’ Tuchan ah Baibal biatak cu a ceu chin lengmang caah Jehovah kong kha tam deuh in kan hngalh khawh. (Ptb. 4:18) Cucaah Baibal kha ṭha tein hlathlai law thukpi in ruat. Cun thiang thlarau hmuh awkah thlacam. Mah tikah vancung na Pa he nan i naih chin lai. Hi chan ṭhalo ah fimnak he thil na tuah khawh lai.—Ptb. 2:4-7.

a Noah a pu Enok zong “a nunchung dihlak Pathian he i komh in a nung.” Asinain Noah a chuah hlan, kum 69 ah a thi.—Gen. 5:23, 24.

b Noah zong nih cutin a rak tuah ve. Adam le Evi nih Pathian nawl an ngaih lo hnuah pa nih nupi pakhat nak tam an ngei ko hna nain Noah cu nupi pakhat lawng a ngei.—Gen. 4:19.