A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Hlanlio Cazual Pakhat An Hmuh

Hlanlio Cazual Pakhat An Hmuh

1970 ah Ein Gedi ah mei nih a kangh i a rawkmi cazual pakhat kha an hmuh. 3-D scan in mah cazual kha an rel tikah Pathian pumpak min aa telmi Levitikas Baibal cheubang kha an hmuh

1970 ah hlanlio thil kong hlathlaitu hna nih Rili Thi nitlaklei pawngah a ummi Israel ram, Ein Gedi ah mei nih a kangh i a rawkmi cazual pakhat kha an hmuh. Mah cazual cu mei nih a kanghmi pumhnak inn pakhat an cawh lioah an hmuh. AD 500 hnu caan caankhat i khua hrawh a si lioah pumhnak inn cu rak kangh dawh a si. Cazual cu a rawh tuk caah samh in rel khawh a si lo. Asinain lunglawmh awk ngai a simi cu 3-D scan kha hmangin cazual kha an rel khawh. Cuticun Digital software thawngin cazual kha samh hau loin a chungah aa ṭialmi kha rel khawh a si.

Scan in an rel tikah zei kong hna dah aa tel? Cazual ah Baibal caang pawl aa tel. Mei nih a kangh dih lomi cazual i a cheubang hna ah Levitikas cauk i a hramthawknak lei Baibal caang cheukhat kha an hmuh. Mah cacaang hna ah Hebru in ṭialmi Tetragrammaton in Pathian pumpak min aa tel. Mah cazual ah aa ṭialmi nithla cu AD 50 le AD 400 karlak hrawng si dawh a si. Cucaah kut in ṭialmi Qumran [Rili Thi] cazual hna an hmuh hnuah an hmuh ṭhanmi, a hlun bikmi Hebru cazual tiah ti khawh a si. The Jerusalem Post ah Gil Zohar nih hitin a ṭial: “Ein Gedi ah Levitikas a cheubang aa telmi cazual an hmuh hlanah cun a hmasa ah an rak hmuhmi hlanlio Rili Thi Cazual [BC 100 hrawng] le kut in ṭialmi hlanlio Aleppo Codex [AD 930 hrawng] cu kum thongkhat hrawng an i thlau.” Torah [Pentateuch] baibal i Masoretic Baibal biafang hna cu “Baibal a tlengtu hna nih a palhnak um loin an rak ṭial i kum thong tampi tiang aa thleng lo” ti kha mah cazual nih a langhter tiah hlanlio thil kong hlathlaitu hna nih an ti.