1, 2. (a) Tuchan ah Pathian miphun kha zeinihdah a lawmhter hna? (b) Nulepa le Khrihfa upa pawl nih mino pawl kha tipil a sullam hngalhthiam awkah zeitindah an bawmh khawh hna?

KHRIHFA upa pakhat nih kum 12 a simi Christopher kha hitin a ti: “Na chuahka in kaan hngalhmi na si. Atu tipil in na duh ti ka theih caah kaa lawm tuk. Asinain ‘Zei ruangah dah tipil in na duh?’ ti kha hal kaan duh.” Cutin hal awkah a ruang ṭha zong a um. Kum fatin mino tampi tipil an inmi kan hmuh caah kan i lawm tuk. (Pct. 12:1) Asinain mino pawl nih anmah tein biakhiahnak an tuah i tipil a sullam ṭha tein an hngalhthiam ti kha i fian awkah nulepa le Khrihfa upa nih an tuah awk a si.

² Pumpeknak le tipil innak cu Khrihfa pakhat caah nunnak thar aa thawknak a si tiah Baibal nih a langhter. Mah caan thawkin Jehovah sinin thluachuah tampi hmuh a si  lai bantukin Satan sinin ralchanhnak zong ton a si lai. (Ptb. 10:22; 1 Pit. 5:8) Cucaah nulepa nih fale kha Khrih zultu taktak sinak ah zeidah aa tel ti kha a caan pek in cawnpiak a hau. Khrihfa nulepa a ngei lomi mino pawl kha Khrihfa upa nih pumpeknak le tipil innak a sullam hngalhthiam awkah dawtnak in an bawmh hna lai. (Luka 14:27-30 rel.) Inn pakhat kha a dihlak in sak khawh awkah i timhtuah a hauh bantukin mino pawl nih tipil an in hlanah an i timhtuah a hau. Mah lawngah zumhfek tein Jehovah kha “a dongh tiangin” an biak khawh lai. (Matt. 24:13) Jehovah kha a zungzal in ka biak lai tiah biakhiah awkah mino pawl kha zeinihdah a bawmh hna lai? Zohhmanh hna u sih.

3. (a) Tipil in a biapitnak he aa tlaiin Jesuh le Piter chimmi bia nih zeidah a kan cawnpiak? (Matt. 28:19, 20; 1 Pit. 3:21) (b) Zei biahalnak hna dah kan i ruah hna lai, zeicah?

³ Nang cu tipil in a duhmi mino pakhat na si maw? Na si ahcun, mah cu a ṭha bikmi hmuitinh a si. Jehovah Tehte pakhat in tipil in cu tinvo sung taktak a si. Mah cu Khrihfa pakhat nih tuah dingmi thil a si i harnak nganpi chungin luat a duhmi hna caah a biapi tukmi kehlan a si. (Matt. 28:19, 20; 1 Pit. 3:21) Tipil na inmi nih Jehovah ka biak zungzal lai tiah bia naa kammi kha a langhter. Mah na biakam ningin tuah na duh taktak. Cucaah tipil in ding timhcia na si le si lo hngalh awkah a tanglei biahalnak hna nih aan bawmh lai: (1) Biakhiahnak a tuah khomi nutling, patling ka si cang maw? (2) Mah lungtho tein tipil in a duhmi ka si maw? (3) Jehovah sin, i pumpeknak a sullam kha ka hngalthiam maw? Mah biahalnak hna kha i ruah hna u sih.

4, 5. (a) Tipil innak cu zeicah upa ca lawngah a si lo? (b) Khrihfa pakhat caah nutling, patling si timi cu zeidah a si?

⁴ Kum upa a simi lawng asiloah rikhiahmi kum a tling cangmi lawng tipil in khawh a si tiah Baibal nih a chim lo. Phungthlukbia 20:11 (NW) ah hitin kan hmuh: ‘Ngakchia pakhat hmanh kha a ziaza a ṭha maw ṭhalo, a ding maw ding lo ti kha a tuahsernak in hngalh khawh a si.’ Cucaah ngakchia hmanh nih a hmaanmi thil tuah le Sertu sin, i pumpek cu zeidah a si ti kha an hngalhthiam khawh. Jehovah sinah aa pumpe i nutling, patling a si a langhtermi mino pakhat caah tipil in cu a biapimi le aa tlakmi a si.—Ptb. 20:7.

⁵ Nutling, patling si timi cu zeidah a si? Nutling, patling ti tikah kumkhua asiloah pumrua a ṭhangmi lawng kha a chimduhmi a si lo. Nutling, patling a simi nih a hmaan le hmaanlo hngalhthiam awkah “chia le ṭha thleidan khawhnak”  a cawnpiakmi an si tiah Baibal nih a ti. (Heb. 5:14) Nutling, patling a simi nih Pathian mithmuh ah a hmaanmi thil kha a hngalh i mah ningin tuah awkah bia a khiah. Cucaah fawi tein palhnak a tuah lai lo i a hmaanmi thil tuah awkah mi pakhatkhat nih forh lengmang a hau lai lo. Nulepa le a dang upa pawl an um lo hmanhah tipil a ing hngami mino pakhat nih Pathian phunglam ningin a hmaanmi thil a tuah lai tiah i ruahchan cu aa tlakmi a si.—Filipi 2:12 he tahchunh.

6, 7. (a) Babilon ah Daniel nih a tonmi zuamcawhnak hna kha chim. (b) Daniel nih patling a sinak kha zeitindah a langhter?

⁶ Mino pakhat nih cu bantuk nutling, patling sinak kha an langhter kho taktak hnga maw? Baibal chung i Daniel kong kha ruathmanh u. Anih cu kumhra fai a si lioah a nu le a pa he aa hlatnak, Babilon khua ah an kalpimi a si kho men. Daniel cu Pathian nawlbia a zul lomi hna lakah ruahlopi in khua a hung sa. Mah lengah zuamcawhnak pakhat a rak tong: Babilon mi hna nih a hleikhun in ṭha tein an rak pehtlaih. A tak ti ahcun Siangpahrang rian ṭuan awkah a hleiin thimmi mino tlawmte lakah Daniel zong aa tel ve. (Dan. 1:3-5, 13) Israel ram ah a hmuh bal lomi sining hna kha Babilon ah rak hmuh dawh a si.

⁷ Mino Daniel nih zeitindah a lehrulh? A sining i philh in a lungput aa thleng maw asiloah a zumhnak a der maw? Cutin a rak um lo. Mah canah ‘i thurhhnawmhter hrimhrim lo awk,’ phundang cun a hmaan lomi biaknak he aa pehtlaimi zei thil paoh hrial awkah bia a khiak. (Dan.  1:8) Mah nih patling a si taktak kha a langhter.

8. Daniel kong in zeidah na cawn khawh?

⁸ Daniel kong in zeidah na cawn khawh? Nutling, patling a simi mino pakhat cu a harmi thil sining hmanhah a zumhnak kha fek tein aa tlaih lai. Pawngkam thil sining ruangah a rong aa thleng lengmangmi kinglang bantuk a si lai lo. Biakinn ah Pathian hawi bantukin aa umter i sianginn ah vawlei hawi bantukin a ummi a si lai lo. Mah canah hneksaknak a ton tik hmanhah zumhfek tein a um zungzal lai.—Efesa 4:14, 15 rel.

9, 10. (a) Hmanung bik hneksaknak ka ton lioah zeitindah ka lehrulh timi ruahnak nih zeicah ṭhatnak aan hmuhter khawh? (b) Tipil in timi a sullam cu zeidah a si?

⁹ A tlingmi ahohmanh kan um lo ti cu a hmaan ko. Mino he, upa he palhnak kan tuah tawn. (Pct. 7:20) Asinain tipil in a duhmi nih Jehovah nawlbia zulh awkah zeitluk in dah ka biakhiahnak a feh ti tuaktan cu fim a si. ‘Jehovah nawlbia kha zeitluk in dah ka zulh cang?’ tiah nangmahle nangmah i hal. Hmanung bik hneksaknak na ton lioah zeitindah ka lehrulh ti kha ruathmanh. A hmaanmi thil kha na thleidang kho maw? Daniel bantukin na thiamnak kha Satan vawlei i hman awkah an in forh ahcun zeitindah na tuah lai? Cu bantuk hneksaknak hna na ton tikah Jehovah duhnak kha na hngalthiam kho lai maw?—Efe. 5:17.

¹⁰ Mah biahalnak hna i a phi hngalh cu zeicah a biapit? Zeicahtiah mah nih tipil in a biapitnak kha hngalhthiam awkah aan bawmh lai caah a si. Tipil innak cu Jehovah sinah a biapimi biakamnak na tuah ti a langhtermi hmelchunhnak a si. Ka lungthin dihlak in Jehovah ka dawt lai i a zungzal in ka biak lai tiah bia naa kammi a si. (Mar. 12:30) Tipil a ingmi kip nih an biakam ningin zulh awkah bia an khiah awk a si.—Phungchimtu 5:4, 5 rel.

11, 12. (a) Tipil in ding a ruatmi pakhat nih zeidah fiang tein a hngalh a hau? (b) Tipil innak he aa tlaiin Jehovah hmuhning ngeih awkah zeinihdah aan bawmh lai?

¹¹ Mino telin Jehovah miphun dihlak nih “anmah lungtho tein” Jehovah an biak lai tiah Baibal nih a ti. (Salm 110:3) Cucaah tipil in a duhmi pakhat nih keimah lungtho tein tipil in ka duhmi a si maw ti kha i fian awkah aa zuam awk a si. A hleiin biatak ah a ṭhangmi hna nih cutin i dothlat a hau men lai.

¹² Na hawile le na chuahṭi unau ti bantuk midang tipil an inmi kha na rak hmuh lengmang ko lai. Asinain midang tipil an in ruangah asiloah na kumkhua ruangah tipil ka in a hau cang tiah ruah lo awkah i ralring. Tipil innak kha Jehovah hmuhning in hmuh awkah zeidah na tuah khawh? Tipil in cu zeicah a biapit tuk ti  kha a caan pe in ruat. Hi capar le a hnu capar ah a ruang tampi na hngalh lai.

13. Nangmah lungtho tein tipil in ding ah bia na khiahmi a si maw ti kha zeitindah na hngalh khawh?

¹³ Nangmah lungtho tein tipil in awkah bia na khiahmi a si le si lo hngalh khawhnak lam tampi a um. Lamkhat cu na thlacamnak hlathlainak thawngin a si. Jehovah sinah zeitluk in dah thla na cam? Cu set kha set tiin na cam maw? Mah nih Jehovah he nan i pehtlaihnak zeitluk in dah a ṭhat ti kha a langhter ko lai. (Salm 25:4) Kan thlacamnak kha Jehovah nih Baibal hmangin voi tampi a kan leh. Cucaah Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak ngeih na duh le nangmah lungtho tein biak na duh kha hngalh khawh awkah aan bawmmi a dang lamkhat cu hlathlainak na tuahning dothlatnak thawngin a si. (Josh. 1:8) Hitin i hal: ‘Pumpak Baibal hlathlainak kha hmaan tein ka tuah maw? Chungkhar pumhnak ah lungtho tein kaa tel maw?’ Mah biahalnak hna nih nangmah lungtho tein tipil in ding ah bia na khiahmi a si maw ti kha hngalh awkah aan bawmh lai.

14. Pumpeknak le tipil innak an i dannak kha fianter.

¹⁴ Pumpeknak le tipil innak aa dannak kha mino cheukhat nih an hngalthiam men lai lo. Tahchunhnak ah, mino cheukhat nih Jehovah sinah kaa pumpe cang nain tipil in awkah cun timhcia ka si rih lo tiah an chim men lai. Asinain mah cu a si kho ngai hnga maw? Pumpeknak timi cu Jehovah kha a zungzal in kaan biak lai tiah thlacamnak in bia i kammi kha a si. Tipil in timi cu Jehovah sinah pumpeknak ka tuah cang ti kha mi hmaiah langhternak a si. Cucaah tipil na in hlanah Pathian sin, i pumpeknak a sullam kha na hngalhthiam a hau.

15. Pumpeknak a sullam cu zeidah a si?

¹⁵ Jehovah sinah pumpeknak na tuah tikah Jehovah ta ka si cang tiah na chimmi a si. Na nunnak ah Jehovah duhnak kha pakhatnak ah ka chiah lai tiah bia naa kammi a si. (Matthai 16:24 rel.) Pathian kan pekmi mah biakamnak cu a biapi tukmi a si. (Matt. 5:33) Cu a si ah kan nunnak cu kanmah ta si ti loin Jehovah ta a si cang ti kan hngalh kha zeitindah kan langhter khawh?—Rom 14:8.

16, 17. (a) Kan nunnak cu kanmah ta a si lo timi nih zeidah a chimduhmi a si ti kha fianter. (b) Jehovah sin pumpeknak a tuahmi nih zeidah a chimmi a si?

¹⁶ Tahchunhnak ah, na hawi pakhat nih mawṭaw laksawng aan pek tiah hei ti u sih. Upadi ningin mawṭaw a ngeitu sinak catlap pawl aan pek pah in “mah mawṭaw hi nangmah ta a si cang” tiah a ti. Asinain “tawh cu keimah nih ka ken lai. Keimah lawng nih ka mawngh lai, nangmah nih na mawng lai lo” tiah aan ti rih. Mah laksawng he aa tlaiin zeitindah na um lai? Mawṭaw aan petu na hawipa kha tah zeitindah na hmuh lai?

¹⁷ Mi pakhat nih Jehovah sin pumpeknak a tuah tikah Pathian kha “ka nunnak hi kaan pek. Nangmah ta ka si cang” tiah a timi a si. Cucaah Jehovah nih a biakam ningin a zulh lai tiah aa ruahchan. Asinain mah pa nih Jehovah nawl ngaih ti loin zumlotu pakhat he a thli tein an i duh asiloah pumhnak le phungchimnak caah a  caan a pe kho tuk ti lomi rian a cohlan tiah hei ti u sih. Mah pa cu a biakam ningin a zul ti lomi a si lai i mawṭaw tawh a kengmi pa he an i lo lai. Jehovah sin kan i pumpek tikah “Ka nunnak cu keimah ta a si ti lo, nangmah ta a si cang” tiah kan timi a si. Cucaah Jehovah duhnak le kanmah duhnak cu aa khah lo hmanhah Jehovah duhnak tu kha kan tuah zungzal lai. Hitin a chimmi Jesuh kha i zohchunh hna u sih: “Vancung in ka rung ṭum cu keimah duhnak tuah awkah khan si loin a ka thlahtu duhnak tuah awkah khan a si deuh.”—Johan 6:38.

18, 19. (a) Tipil innak cu thluachuah a kan hmuhtertu a si kha Rose le Christopher chimmi bia nih zeitindah a langhter? (b) Tipil innak he aa tlaiin zeitindah na hmuh?

¹⁸ Tipil innak cu a biapi tukmi biakhiahnak a si ti cu a fiang ko. Jehovah sin, i pumpek le tipil in cu a sunglawi tukmi tinvo a si. Jehovah a dawmi le pumpeknak a sullam a hngalthiammi mino pawl cu an nunnak kha Pathian sin, i pek awk le tipil in awkah an i cungcang lo. An biakhiahnak ruangah an i ngaichih lo. Tipil a ing cangmi, kumhra fai a simi Rose nih hitin a chim: “Jehovah kha ka dawt i amah biaknak nakin a ka nuamhter deuh khotu zeithil hmanh a um lo. Ka nunnak ah tipil in awk i ka biakhiahnak nakin a fiang deuhmi zeihmanh a um lo.”

¹⁹ Hi capar a thawknak ah a kong ṭialmi Christopher kong kha ruat ṭhan hmanh. Kum 12 a si lioah tipil in awk bia a rak khiahmi he aa tlaiin zeitindah a um? Cu bantuk biakhiahnak ka rak tuah caah kaa lawm tuk tiah a ti. Kum 17 a si tikah hmaanhmaan a hung ṭuan i kum 18 ah bu rianṭuantu a hung si. Atu cu Bethel ah rian a ṭuan cang. Hitin a chim: “Tipil in ding biakhiahnak cu a hmaanmi biakhiahnak a si. Ka nunnak cu Jehovah le a bupi ca rianṭuannak thawngin lungsi hnangamnak in a khat.” Tipil in na duh ahcun zeitindah naa timhtuah khawh? Mah kong kha a hnu capar ah kan i ruah hna lai.