1. Baibal nih zeidah a kan pek?

JEHOVAH cu a Lianngan Bikmi Cawnpiaktu a si caah kan tonmi zei bantuk buaibainak paoh kha kan tawnghtham khawh. (Isa. 30:20, 21) A Bia Baibal nih ‘zeizong zeizong ah tlamtlingmi si awk’ le ‘thilṭha phun zakip tuah khawh awkah thilthuam tling tein a ngeimi si awkah’ kan herhmi paoh kha a kan pek. (2 Tim. 3:17) Baibal cawnpiaknak kan zulh ahcun ‘hi vawlei fimnak’ a hlorhmi hna nakin kan fim deuh lai.—1 Kor. 3:19; Salm 119:97-100.

2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

² Kan cawn lai bantukin vawlei fimnak nih mahzawn ruahnak lungput kha a hlorh. Cucaah vawlei mi hna an ruahnak le an tuahsernak hna doh kha kan i harh men lai. Baibal nih hitin a ti: “Minung nih pakhat le pakhat an i cawnpiak chin lengmangmi chungin a chuakmi minung fimnak, santlaihnak zeihmanh a ngei lomi fimnak, hlennak menmen a simi cu hmangin, ahohmanh nih sal ah in ser hna hlah seh.” (Kol. 2:8) Hi capar ah mi nih Satan cawnpiaknak lihbia pahnih kha zeitindah an hun zumh timi kong kan i ruah hna lai. Mah thil sining ah vawlei fimnak cu zeicah pakpalawng a si ti le Pathian Bia in hmuhmi fimnak cu vawlei in hmuhmi zei bantuk thil nakhmanh in zeitindah a ṭhat deuh ti zong kan i ruah hna lai.

3-4. Kumzabu 20nak a hramthawk lioah, ziaza rawhralnak he aa tlaiin United States i mi pawl an hmuhning cu zeitindah aa thlen?

³ Kumzabu 20nak a hramthawk lioah, ziaza rawhralnak he aa tlaiin United States i mi pawl an hmuhning cu aa thleng tuk. A hmasa ah mi tampi nih nupa umṭinak cu aa ṭhium cangmi ca  lawngah a si i mipi sinah chim lo dingmi a si tiah an zumh. Asinain mah zumhnak hna cu a rawk i nupa umṭinak he aa tlaiin duh ning paoh in tuah khawh a si timi ruahnak tu a karh.

⁴ 1920-1929 karah zatlang nun cu aa thleng tuk. Hlathlaitu pakhat nih “baisikup, drama, hla, cauk le thanhlaar hna ah nupa sualnak aa telmi kong tampi an hun langhter” tiah a ti. Mah kum chungah laam ning cheukhat nih nupa sualnak kha a hlorh i dawhcah loin thil an hun i hruk. Baibal nih donghnak caan he aa tlaiin a chimchung bantukin mi nih “nuamhnak kha an duh deuh lai.”—2 Tim. 3:4.

5. 1960 hnuah ziazalei phunglam he aa tlaimi vawlei hmuhning cu zeitindah a hung si?

⁵ 1960 hnuah ṭhitumnak tuah loin umṭinak, nulenu, palepa i duhnak le maknak hna cu a hung tam chinchin. Cun nuamhsaihnak tampi nih nupa sualnak kha a hung langhter chin. Mah vialte nih zeidah a chuahter? Mi nih “nupa umṭinak he aa tlaiin duh ning paoh in tuah khawh a si timi ruahnak an cohlan tikah” chungkhar i ṭhencheunak, innchunghawi a ngei lomi chungkhar le lungthinlei fahnak asiloah a thurhnawmmi hmanthlak zoh nih leemnak ti bantuk ngaihchiatnak tampi a chuak tiah caṭialtu pakhat nih a ti. Mah lengah nupa sualnak nih AIDS ti bantuk zawtnak tampi a chuahter. Vawlei nih a ṭha tiah a hlorhmi nunning cu pakpalawng a si taktak ko ti kha mah vialte nih a langhter.—2 Pet. 2:19.

6. Nupa sualnak he aa tlaiin vawlei hmuhning cu zeitindah Satan duhnak a si?

⁶ Nupa sualnak he aa tlaiin vawlei hmuhning cu Satan duhnak men a si. Pathian laksawng a simi nupa umṭinak le ṭhitumnak kha ningcang loin an hman tikah Satan cu aa nuam tuk ti cu a fiang ko. (Efe. 2:2) Ziaza rawhralnak nih Jehovah pekmi fa ngeihnak laksawng mi nih an sunsak lo kha a langhter. Mah nih zungzal nunnak zong a sunghter khawh hna.—1 Kor. 6:9, 10.

7-8. Nupa umṭinak he aa tlaiin Baibal hmuhning cu zeicah vawlei hmuhning nakin a ṭhat deuh?

⁷ Vawlei fimnak a cohlangmi hna nih ziazalei he aa tlaimi Baibal phunglam kha zei ah an rel lo i Baibal phunglam cu zulh awk aa tlak lomi a si tiah an ti. Cu bantuk mi hna nih ‘Pathian nih zeicah nupa umṭi duhnak he a kan ser i mah kha tuah lo awkah a kan thlauh?’ tiah biahalnak an tuah men lai. Mi nih thil pakhatkhat tuah an duh ahcun an tuah awk a si tiah palh ngaiin an ruah caah cutin an halmi a si. Asinain Baibal nih cutin a chim lo. Baibal nih tuah kan  duhmi paoh kha kan tuah awk a si lo, asinain palhnak tuah kha kan doh awk a si tiah a ti. (Kol. 3:5) Mah lengah Jehovah nih chungkhar a nuamh nakhnga aa ṭhiummi hna caah nupa umṭi duhnak lungthin kha aa tlakmi lam in hman awkah a timhtuah. (1 Kor. 7:8, 9) Cuticun nuva hna nih i ngaihchihnak le ziaza rawhralnak ruangah a chuakmi lungretheihnak hna um loin nupa umṭinak ah an i nuam kho.

⁸ Vawlei fimnak he i ralkah in Baibal nih cun nupa umṭinak he aa tlaiin a hmaanmi hmuhnak kha a hlorh. Nupa umṭinak nih nuamhnak a pek khawh tiah Baibal nih a ti. (Ptb. 5:18, 19) Asinain Baibal nih hitin a ti ṭhan: “Nan dihlak in nan pum uk kha nan thiam awk a si, nan pum cu nan thianter awk le nan upat awk a si. Pathian a hngal lomi lawkihmi bantukin hornak ah khan a duhduh in nan nunter awk a si lo.”—1 Thes. 4:4, 5.

9. (a) Kumzabu 20nak a hramthawknak ah Jehovah miphun nih Baibal in hmuhmi, a ṭha tukmi fimnak zulh awkah zeitindah bawmhnak an hmuh? (b) 1 Johan 2:15, 16 ah a ṭha tukmi zei bantuk ruahnak cheuhnak dah kan hmuh? (c) Rom 1:24-27 ningin zei bantuk ziaza rawhralnak hna dah kan doh awk a si?

⁹ Kumzabu 20nak a hramthawknak ah Jehovah miphun nih ‘ningzah zeihmanh a hngal lomi’ hna hmuh ning kha an i hlenter lo. (Efe. 4:19) Jehovah phunglam kha fek tein i tlaih awkah an i zuam. 1926, May 15, Vennak Innsang nih “nu pakhat asiloah pa pakhat nih amah he nupa sinak aa dangmi cungah a ruahnak le a tuahsernak cu a thian awk a si” tiah a ti. An pawngkam ah a cangmi kha biapi ah chia loin Jehovah miphun nih Baibal in an hmuhmi a ṭha tukmi fimnak kha an zulh. (1 Johan 2:15, 16 rel.) Baibal kan ngeih caah kan i lawm tuk. Jehovah nih ziaza rawhralnak he aa tlaimi vawlei fimnak kha doh awkah a kan bawmmi thlarau rawl kha a caan hmaan tein a kan pek ca zongah kan i lawm tuk. *—Rom 1:24-27 rel.

10-11. Baibal nih donghnak caan chungah zei a cang lai tiah dah ralrin a kan pek?

¹⁰ Baibal nih donghnak caan chungah mi pawl cu “anmah zawn lawng aa ruatmi” an si lai tiah ralrin a kan pek. (2 Tim. 3:1, 2) Cucaah vawlei nih mahzawn ruahnak lungput a hlorhmi kan hmuh tikah kan khuaruah a har lo. Hlathlainak cauk pakhat nih 1970 hnuah “mahzawn ruahnak lungput a hlorhmi cauk cu a karh chin” tiah a ti. Cauk cheukhat nih “careltu hna kha anmahle anmah i hngalh in i cohlan awkah le thangṭhatnak i pek awkah a forh hna.” Tahchunhnak ah, cauk pakhat nih a langhtermi hi ruathmanh: “A nungmi lakah aa dawh bikmi le man a ngei bikmi na si caah nangmahle nangmah kha i daw.” Cun mah cauk nih mi pakhat nih zeitindah ka nun lai ti kha amah tein biakhiahnak a tuah awk a si i a hmaanmi le aa tlakmi a si tiah a ruahmi paoh kha a tuah khawh tiah a ti.

¹¹ Hlan ah mah cu na thei bal maw? Satan nih Evi kha mah he aa lomi thil tuah awkah a rak fial. Evi kha “amah [Pathian] bantukin hngalhnak nan ngei ve lai i a ṭha le a ṭhalo kha nan hngal ve lai” tiah a rak ti. (Gen. 3:5) Tuchan ah mi tampi nih anmahle anmah kha a sang tuk in an i ruah caah a hmaan le hmaanlo kong kha ahohmanh nih an kan chim kho lo asiloah Pathian hmanh nih a kan chim kho lo tiah an ti. Tahchunhnak ah, mah lungput cu a hleiin ṭhitumnak he aa tlaiin mi pawl an hmuh ning ah a lang.

12. Vawlei nih ṭhitumnak he aa tlaiin zei bantuk hmuhnak dah a hlorh?

¹² Baibal nih nuva hna kha pakhat le pakhat cungah upatnak langhter awk le an i ṭhitum lioah an tuahmi biakamnak kha fehter zungzal awkah a cawnpiak hna. Cun nuva hna kha hmunkhat ah kan umṭi lai timi an biakhiahnak  fehter awk zongah a forh hna. Hitin a ti: “Pa nih a nu le a pa a kaltak hna i a nupi he an i fonh i pumkhat i an can hi a si cu.” (Gen. 2:24) Mah he i ralkah in vawlei fimnak nih aa dangmi hmuhnak kha a hlorh. Nupi a si zong, va a si zongah anmah herhmi kha biapi ah an chiah awk a si tiah a ti. Maknak kong he aa tlaiin a langhtermi cauk pakhat nih ram cheukhat ah “‘kan nun chung kan umṭi lai’ timi ṭhitum biakamnak kha ‘kan i dawt chung paoh kan umṭi lai’ tiin an airolh” tiah a ti. Mi nih ṭhitumnak cu zungzal ca a si lo tiah an ruah caah chungkhar tampi cu an hun i ṭhen i mi tampi cu lungfahnak an tuar. Cucaah ṭhitumnak he aa tlaimi vawlei hmuhnak cu pakpalawng a si ti cu a fiang ko.

13. Jehovah nih aa porhlawmi hna a huat hnanak a ruang pakhat cu zeidah a si?

¹³ Baibal nih “miruamkai cu BAWIPA caah fihnung an si” tiah a ti. (Ptb. 16:5) Jehovah nih aa porhlawmi hna kha zeicah a huat hna? A ruang pakhat cu mahzawn ruahnak lungput a ngeimi le a hlorhmi hna cu Satan bantukin an hun i porhlawt caah a si. Jesuh nih a ka biak lai timi Satan ruahnak cu zeitluk i porhlawt dah a si ti khi na mitthlam ah cuanter hmanh. (Matt. 4:8, 9; Kol. 1:15, 16) Pathian caah vawlei fimnak cu pakpalawng a si ti kha mahle mah biapi ah i chiah awk a si timi hmuhnak a ngeimi hna sinin kan hngalh khawh.

14. Kanmahle kanmah kha a tlari tein i hmuh awkah Rom 12:3 nih zeitindah a kan bawmh?

¹⁴ Baibal nih kanmahle kanmah kha a tlari tein i hmuh awkah a kan bawmh. Baibal nih mahle mah i dawtnak cheukhat cu aa tlakmi a si tiah a ti. Jesuh nih “na minung hawi kha nangmah bantukin va daw hna” tiah a ti. Mah nih kan herhmi kha a tlari tein lungthin kan pek awk a si ti kha a langhter. (Matt. 19:19) Asinain Baibal nih midang nakin kan biapi deuh tiah zeitikhmanh ah kan i ruah awk a si lo tiah a kan cawnpiak. Mah canah hitin a ti: “Pakhat le pakhat i entainak le mah pumpak thangṭhat  kawlnak kha nan lakah umter hlah u. Toidornak lungthin tu kha ngei cio u law midang nakin ka ṭha deuh tiah zeitikhmanh ah vaa ruat hlah u.”—Fil. 2:3; Rom 12:3 rel.

15. Mahle mah biapi ah i chiahnak he aa tlaiin Baibal ruahnak cheuhnak cu zulh awkah aa tlakmi a si tiah zeicah na ruah?

¹⁵ Tuchan ah, mifim tampi hmanh nih Baibal ruahnak cheuhnak cu a biapi lo tiah an ti. Midang cu keimah nakin an biapi deuh tiah na ruah ahcun a derthawmmi na si i anmah nih na cungah a miat an i lak lai tiah an ti men lai. Asinain Satan vawlei nih a hlorhmi lungput nih zeidah a chuahter? Nangtah zeitindah na ruah? Mah zawn lawng aa ruatmi hna cu an i nuam maw? A nuammi chungkhar an ngei maw? Hawikom ṭha an ngei maw? Pathian he a ṭhami pehtlaihnak an ngei maw? Vawlei fimnak zulhnak nih maw a ṭhami thil a chuahter asiloah Pathian Bia in hmuhmi fimnak zulhnak nih dah?

16-17. Zeibantuk thil caah dah kan i lawmh khawh, zeicah?

¹⁶ Vawlei nih mifim tiah a hmuhmi hna i ruahnak cheuhnak a zulmi cu an pahnih in lam an tlau ko nain a khualtlawnṭi hawi sinah lamhruainak a halmi, khual a tlawngmi pakhat he an i lo. Jesuh nih a chan lioah “mifim” in an hmuhmi hna kong he aa tlaiin hitin a ti: “Hruaitu mitcaw an si ko; mitcaw nih mitcaw kha a hruai ahcun an pahnih in khor ah an tla tawn.” (Matt. 15:14) Hi vawlei fimnak cu Pathian hmaiah pakpalawng a si taktak ko.

¹⁷ Baibal in hmuhmi ruahnak cheuhnak cu “biatak cawnpiaknak caah le palhnak cawnpiaknak alnak caah le palhmi remhnak caah le ding tein nunnak ding cawnpiaknak caah a ṭhahnemmi” a si zungzal. (2 Tim. 3:16) Jehovah nih a bupi hmangin hi vawlei fimnak in a kan huhphenh caah a cungah kan i lawm tuk. (Efe. 4:14) Baibal phunglam zulh awkah kan herhmi thazaang kan hmuh nakhnga thlarau rawl a kan pek. Jehovah nih Baibal in bochan awk a tlakmi fimnak le lamhruainak a kan pekmi cu thluachuah taktak a si.