1, 2. (a) Atu ah zei bantuk daihnak dah kan hmuh? (b) A tlingmi daihnak cu atu tiang zeicah a um khawh lo? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

KAN dihlak in kan nunnak ah lungretheihnak ngei loin daihnak hmuh kan duh. Jehovah nih “Pathian daihnak” a kan pek caah kan i lawm tuk. Mah nih kan thin a huntermi ruahnak le intuarnak hna in a kan huhphenh. (Fil. 4:6, 7) Jehovah sin kan i pumpek caah ‘Pathian he remnak’ kan hmu. Mah cu Pathian he pehtlaihnak ṭha kan ngei tinak a si.—Rom 5:1.

² Asinain Pathian nih vawlei ah daihnak tling a tlunter lai caan cu a phan rih lo. Ni hmanung bik caan ah kan nun caah lungretheihnak a chuahtermi buaibainak tampi a um. Kan pawngkam mi hna cu a puarhrangmi lawngte an si. (2 Tim. 3:1-4) Cucaah Khrihfa a simi nih Satan le Satan nih a hlorhmi a hmaanlomi cawnpiaknak hna kha kan doh a hau. (2 Kor. 10:4, 5) Asinain kan lungre a kan theihter kho bikmi cu Jehovah a bia lomi kan rualchan hna sinin a rami ralchanhnak hi a si. Cheukhat nih kan zumhnak kha capo ah an saih asiloah  chungkhar a ṭhencheutertu nan si tiah sual an kan puh. Nan zumhnak nan hlawt lo ahcun kan chungkhar chungin kan in hlawt hna lai ti hmanhin an kan tlerhkhonh men lai. Chungkhar sinin a rami ralchanhnak kha zeitindah kan hmuh awk a si? Cu bantuk thil a um tikah daihnak zeitindah kan umter khawh?

3, 4. (a) Jesuh cawnpiaknak nih zeidah a chuahter khawh? (b) Jesuh hnu zulh awkah zeitik ah dah a hleiin a har khun lai?

³ Jesuh nih a cawnpiaknak cu mikip nih an cohlang lai lo ti kha a hngalh. Mi cheukhat nih a zultu hna kha an ralchanh hna lai caah ralṭhatnak an ngeih a hau lai ti zong a hngalh. Mah ralchanhnak nih an innchungkhar daihnak kha a hnorsuan khawh. Jesuh nih hitin a ti: “Vawleicung ah daihnak tlunter awkah a ra, tiah ka ruat hlah u, daihnak tlunter awkah ka ra lo, vainam tlunter awk tu ah ka ra. Ka ratnak chan cu fale hna le pale hna dohter awk, fanule hna le nule hna dohter awkah a si; nan ral ṭhalo bik hna cu nanmah innchungkhar chungmi lila an si lai.”—Matt. 10:34-36.

⁴ Jesuh nih “daihnak tlunter awkah a ra, tiah ka ruat hlah u” tiah a ti tikah zeidah a chimduhmi a si? A zultu an hung si tikah an ton khawhmi thil kha hngalhter a duh hna caah a si. Jesuh tinhnak cu chungkhar ṭhencheuter awkah a si lo, Pathian kong biatak cawnpiak awkah a si. (Johan 18:37) Asinain Jesuh hnu zulh cu a zungzal in cun a fawi lai lo ti kha a zultu hna nih an hngalh a hau, a hleiin an hawile le an chungkharmi nih biatak an cohlan lo tikah a har khun lai.

5. Jesuh zultu hna nih zeidah an ton lai?

⁵ A zultu pawl nih an inkhawh a herhmi thil lakah pakhat cu chungkhar sinin a rami ralchanhnak hi a si tiah Jesuh nih a ti. (Matt. 10:38) Jesuh lungton awkah a zultu hna cu an innchungkhar mi nih capo ah an saih hna tik asiloah an hlawt hna tik hmanhah an inkhawh a hau. Asinain an sunghmi nakin a let tampi in an hmuh ṭhan lai.—Marka 10:29, 30 rel.

6. Kan rualchan pawl nih an kan ralchanh tikah zeidah kan i cinken a hau?

⁶ Jehovah kan biak ruangah kan rualchan pawl nih an kan ralchanh hmanhah kan dawt ṭhiamṭhiam hna. Asinain Pathian le Khrih kan dawtnak cu pakhatnak a si awk a si ti kha kan i cinken a hau. (Matt. 10:37) Cun chungkhar kan dawtnak kha hmangin Jehovah cung kan zumhfehnak hrawh awkah Satan cu aa zuam ti kha kan hngalh a hau. A harmi thil sining cheukhat le zeitindah kan tei khawh ti kha i ruah hna u sih.

7. Na innchunghawi cu Jehovah a biami a si lo hmanhah na sining kha zeitindah na hmuh awk a si?

⁷ Baibal nih aa ṭhiummi hna cu “harnak” asiloah buaibainak an tong lai tiah ralrin a kan pek. (1 Kor. 7:28) Zumlotu innchunghawi a ngeimi na si ahcun nan innchungkhar ah a hleiin lungretheihnak nan tong lai. Asinain na sining kha Jehovah hmuhning in hmuh cu a biapi. Na innchunghawi cu Jehovah a biami a si lo ruang men ah kaa dangdang in um asiloah i ṭhen, i mak khawh a si lo tiah Jehovah nih a ti. (1 Kor. 7:12-16) Na vapa cu Jehovah a bia lomi le a hmaanmi biaknak ah aan hruai khotu a si lo  hmanhah chungkharlu in na upat ṭhiamṭhiam awk a si. Cun na nupi cu Jehovah a bia lomi a si hmanhah na dawt awk le na zohkhenh awk a si.—Efe. 5:22, 23, 28, 29.

8. Na innchunghawi nih na biaknak ah rikhiahpiak aan duh ahcun zei bia dah naa hal khawh?

⁸ Na innchunghawi nih na biaknak ah rikhiahpiak aan duh ahcun zeidah na tuah awk a si? Tahchunhnak ah, unaunu pakhat cu a vapa nih zarhkhat ah ni cheukhat lawngah phungchim na kal kho tiah a ti. Cu bantuk thil sining na ton ve ahcun hitin i hal: ‘Ka innchunghawi nih Jehovah biak hrimhrim lo awkah a ka thlauhmi a si maw? A si lo ahcun a chimmi ningin ka tuah kho lai maw?’ A tlarimi na si ahcun nan innchungkhar ah buaibainak a tlawm deuh lai.—Fil. 4:5.

9. Khrihfa hna nih an fale kha zumlotu a simi an nu le an pa upat awkah zeitindah an cawnpiak khawh hna?

⁹ Zumlotu innchunghawi a ngeimi hna caah fale cawnpiaknak cu a har kho men. Tahchunhnak ah, “na nu le na pa upat hna” timi Baibal nawlbia zulh awkah na fale kha na cawnpiak hna a hau. (Efe. 6:1-3) Asinain na innchunghawi cu Baibal phunglam a zul lomi a si ahcun zeidah na tuah awk a si? Na innchunghawi na upatnak thawngin na fale caah zohchunh awk ṭha na chiah khawh. A ngeihmi sining ṭha hna kha ruat law a cungah lawmhnak bia chim. Na fale hmaiah na innchunghawi i a chambaunak kha chim hlah. Mah canah Jehovah biak ding, biak lo ding timi cu pakhat cio nih kan i thim awk a si ti kha chim hna. Na fale kha zumlotu a simi nulepa upat awkah na cawnpiak hna ahcun a ṭhami an tuahsernak nih na innchunghawi kha Jehovah kong cawn a duhter men lai.

10. Khrihfa nulepa hna nih an fale kha Jehovah dawt awkah zeitindah an cawnpiak khawh hna?

¹⁰ Zumlotu nulepa cheukhat nih an fale kha anmah biaknak puai hna tuahter asiloah a hmaanlomi biaknak cawnpiaknak kha cawnter an duh men hna lai. Vale cheukhat nih Khrihfa a simi an nupile kha an  fale Baibal kong cawnpiak awkah an thlauh men hna lai. Asinain cu bantuk thil sining hmanhah nupile nih an fale biatak kong cawnpiak awkah a si khawh chungin an i zuam ko lai. (Lam. 16:1; 2 Tim. 3:14, 15) Tahchunhnak ah, an nupile nih an fale hmaan tein Baibal an cawnpiakmi hna asiloah pumhnak ah an kalpimi hna kha zumlotu vale nih an duh men lai lo. An vale biakhiahnak cungah upatnak an langhter buin a si khawh tik caan paohah an zumhnak kong kha an fale an chimh khawh hna. Cuticun fale nih Jehovah kong le a hmaan, hmaanlo kong i Jehovah phunglam hna kha an cawn khawh. (Lam. 4:19, 20) A donghnak ah biaknak he aa tlaiin fale nih anmah tein biakhiahnak an tuah a hau. *—Deut. 30:19, 20.

11. Zeinihdah Jehovah a bia lomi kan rualchan pawl he buaibainak a kan ngeihter khawh?

¹¹ Jehovah Tehte Hna he Baibal kan hlathlaimi kha a hmasa ah cun kan chungkhar pawl kha kan chim men hna lai lo. Asinain kan zumhnak a ṭhan tikah Jehovah biak kan duhnak kong kha chimh an hau ti kha kan hngalh. (Mar. 8:38) Pathian cungah zumhfek tein na ummi nih nangmah le na chungkhar karlak ah buaibainak a chuahter khawh. Daihnak a um nakhnga le Jehovah cungah zumhfek tein na um zungzal nakhnga na tuah khawhmi thil cheukhat kong kha i ruah hna u sih.

12. Zei ruangah dah kan rualchan pawl nih an kan ralchanh khawh men, an intuarnak biapi ah kan chiah kha zeitindah kan langhter khawh?

¹² Zumlotu na rualchan pawl i an intuarnak kha hngalhthiam i zuam. Baibal in biatak kan hun hngalh tikah kan i nuam tuk. Asinain kan rualchan pawl nih hlen an si asiloah biaknak dang ah an i ṭhial cang tiah an ruah khawh men. An tuahmi biaknaklei puai hna ah kan i tel lo caah an kan daw ti lo tiah an ruah men lai. Kan thih hnuah thil ṭhalo an tong lai ti hmanh an phang men lai. An intuarnak hngalhthiam awk le kan ca i an lungretheihnak kong an chimmi kha ṭha tein ngaihpiak awkah kan i zuam a hau. (Ptb. 20:5) Lamkaltu Paul nih “mikip” sinah thawngṭha a chim khawh nakhnga an sining kha hngalhthiam awkah aa zuam. Kannih zong kan innchungkhar mikip i an sining kha hngalhthiam awkah kan i zuam ahcun biatak kan cawnpiak khawh ve hna lai.—1 Kor. 9:19-23.

13. Zumlotu kan rualchan pawl kha zeitindah kan chawnhbiak hna awk a si?

¹³ Nem tein bia chim. “Nan biachim nan holh rel cu a zungzal in ngaih a nuammi . . . a si awk a si” tiah Baibal nih a ti. (Kol. 4:6) Mah cu a fawi men lai lo. Kan rualchan pawl  cungah nemnak le dawtnak ngeih dingin Jehovah sinah thiang thlarau bawmhnak kan hal khawh. A hmaan lomi an zumhnak kong he aa tlaiin bia kan al hna awk a si lo. An chimmi asiloah an tuahmi nih kan lung a kan fahter tikah lamkaltu pawl kha kan i zohchunh khawh hna. Paul nih hitin a ti: “Chiat an kan serh tikah thluachuah le vanluh kan pek hna; an kan hrem tikah a in, in kan i in; an ningzak seh tiah biaziar in an kan ti tikah bianem in kan leh hna.”—1 Kor. 4:12, 13.

14. A ṭhami ziaza langhternak nih zei ṭhatnak dah a chuahter?

¹⁴ A ṭhami ziaza langhter zungzal. Mah cu zeicah a biapit? Nem tein biachimnak cu kan rualchan pawl he daihnak ngeih awkah bawmtu a si ahcun a ṭhami ziaza langhternak cu bawmtu a si chinchin. (1 Peter 3:1, 2, 16 rel.) Jehovah Tehte Hna cu an innchungkhar ah an i nuam, an fale ṭha tein an zohkhenh hna, Baibal phunglam ningin an nung i an nunnnak cu sullam a ngei ti kha na tuahsernak in na rualchan pawl hngalhter hna. Kan rualchan pawl nih biatak an cohlan lo hmanhah a ṭhami ziaza kan langhtermi nih Jehovah a lung a lawmhter ti hngalhnak nih a kan lawmhter ve.

15. Kan rualchan pawl he bia alnak hrial khawh awkah zeitindah kan timhtuah khawh?

¹⁵ Timhtuahnak ngei. Na rualchan pawl he bia alnak a chuahter khomi thil sining hna kha ruat. Cun zeitindah ka tawnghtham lai ti kha biakhiak cia. (Ptb. 12:16, 23) Australia ah a ummi unaunu pakhat nih hitin a chim: “Ka vapa i a pa nih biatak kha fakpi in a ralchanh. A sin i kan kal hlanah thinhunnak in bia kan leh sual nakhnga lo bawmh awkah Jehovah sinah kan nuva in thla kan cam tawn. Ṭha tein kan i ruahṭi khawhmi a kong hna kha kan i ruah hmasa. Biaknaklei kong i alnak a chuahter khomi bia hna kha kan hrial i kan len caan kha ri kan khiah.”

16. Kan rualchan pawl an lung kan ton hna lo tikah ka palh timi ruahnak kan ngeihmi kha zeitindah kan tei khawh?

¹⁶ Zumlotu rualchan pawl he lung i khahlonak vialte cu kan hrial kho lai lo. Cucaah lung i khahlonak a um tikah kan dawt hna ca le an lungton kan duh caah ka palh timi ruahnak kan ngei men lai. Asinain Jehovah cung zumhawktlak kan sinak cu kan chungkhar kan dawtnak nakin a ṭhawn deuh awk a si. Mah kha na chungkhar pawl nih an hngalh tikah Jehovah biak cu zeitluk in dah a biapit ti kha an hngalhthiam lai. Biatak cohlan awkah ahohmanh na hnek kho hna lo. Asinain Jehovah phunglam na zulhmi cu na caah zeitluk in dah bawmtu a si ti kha na hngalhter khawh hna. Jehovah nih amah biak awkah caanṭha a kan pek bantukin annih zong a pek ve hna.—Isa. 48:17, 18.

17, 18. Chungkharmi pakhat nih Jehovah a kaltak tikah zeinihdah aan bawmh khawh?

¹⁷ Kan chungkharmi pakhat cu buchung in chuah a si tik asiloah amah tein Khrihfabu he hawikomhnak a tuah ti lo tikah a hleiin a har men ko lai. Mi pakhat nih nam in a kan chunh bantukin a fak tuk men lai. Mah kha zeitindah na tawnghtham khawh?

¹⁸ Jehovah biaknak ah na lungthin chia zungzal. Baibal hmaan tein relnak, pumhnak caah i timhtuah in i pumhnak, phungchimnak ah hmaan tein i telnak le inkhawhnak ngeih awkah thlacamnak thawngin na zumhnak kha fehter. (Judas 20, 21) Mah vialte na tuah ko buin na lungfahnak cu a tlau hlei lo ah tah zeitin? Na lung dong hlah. Jehovah biaknak ah na lungthin chia zungzal. A hnuah mah nih na ruahnak le na intuarnak hna i uk khawh awkah aan bawmh ko lai. Mah cu Salm 73 a ṭialtu nih a rak tonmi a si. Anih zong a ruahnak le a intuarnak hna i uk awkah aa harh caan a rak um. Asinain Jehovah biaknak nih thil sining kha a hmaanmi lam in hmuh ṭhan awkah a rak bawmh. (Salm 73:16, 17) Nang zong cutin na si kho.

19. Jehovah chimhhrinhnak kan upat kha zeitindah kan langhter khawh?

¹⁹ Jehovah chimhhrinhnak kha upat. Pathian chimhhrinhnak cu buchung chuahmi hna telin mikip caah ṭhatnak a si ti kha Pathian nih a hngalh. Kan dawtmi pakhat chimhhrinh a si tikah lung a fak tuk ko lai nain mah nih Jehovah sin kir ṭhan awkah a bawmh khawh. (Hebru 12:11 rel.) An rak kir ṭhan hlan tiang buchung chuahmi hna he “nan i kom lai lo” timi Jehovah lamhruainak kha kan upat a hau. (1 Kor. 5:11-13) Mah cu a fawi lo. Asinain telephone in le cakuatnak in pehtlaihnak tuah kha kan hrial a hau.

20. Zeidah kan i ruahchan zungzal awk a si?

²⁰ I ruahchan peng. Dawtnak cu ‘ruahchannak a ngei,’ cucaah kan dawtmi hna Jehovah sinah an rak kir ṭhan lai ti kha kan i ruahchan zungzal. (1 Kor. 13:7) Na chungkharmi a lungput aa thlenmi na hmuh tikah Baibal in thazaang a hmuh ṭhan khawh nakhnga le “ka sinah ra kir u” timi Jehovah sawmnak a cohlan nakhnga a caah thla na campiak khawh.—Isa. 44:22.

21. Jesuh hnu na zulh ruangah na chungkhar nih an in ralchanh ahcun zeidah na tuah awk a si?

²¹ Jesuh nih zei bantuk minung nakhmanh in amah kha kan dawt deuh awk a si tiah a ti. A zultu pawl cu an chungkhar nih an ralchanh hna hmanhah a cungah zumhfek tein an um lai ti kha a zumh. Jesuh hnu na zulh ruangah na chungkhar nih an in ralchanh ahcun Jehovah kha i bochan. Inkhawhnak ngeih awkah Jehovah sinah bawmhnak hal. (Isa. 41:10, 13) Jehovah le Jesuh nih an in dawt i zumhfek tein na um caah laksawng an in pek lai, cucaah i lawm.