1, 2. Jehovah Tehte Hna nih hruk-aihning kongah zeicah aa tlakmi phunglam an ngeih? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

DUTCH thanhca nih pumhnak pakhat ah church hruaitu pawl an i hruk-aihning kha hitin a chim: “A hleiin a linh tikah zeiti paohin an i hruk-aih. . . . Jehovah Tehte pawl i pengkomh civui ahcun cutin a si lo. Pa pawl cu suit le necktie an i hruk i nu pawl cu a tawisau a zafang a simi, chan he aa tlakmi skirt kha an i hruk.” Jehovah Tehte pawl cu an thil hruk-aihning he aa tlaiin thangṭhat an si tawn. Lamkaltu Paul nih Khrihfa pawl cu an thil hruk-aihning ah Pathian salle caah aa tlakmi, “a za tawk le aa dawh tawk” a si awk a si tiah a ti. (1 Tim. 2:9, 10) Paul nih nu pawl caah a chimmi a si nain mah phunglam cu Khrihfa pa pawl he zong aa pehtlai.

² Hruk-aihning he aa tlaimi phunglam hna cu Jehovah Tehte Hna caah siseh, an biakmi Jehovah caah siseh a biapi tuk. (Gen. 3:21) Van le vawlei ah Cungnung Bik Jehovah nih a salle caah hruk-aihning he aa tlaimi phunglam a ser tiah Baibal nih fiang tein a langhter. Cucaah hruk-aihning  kan i thim tikah kanmah duhnak lawng si loin Jehovah duhnak kha biapi deuh ah kan chiah awk a si.

3. Israel mi hna pekmi Pathian Nawlbia in hruk-aihning he aa tlaiin zeidah kan hngalh khawh?

³ Moses Nawlbia ah aa telmi phunglam hna nih Israel mi kha an pawngkam mi hna i a ṭhalomi ziaza in a hupphenh hna. Nu le pa fiang tein a thleidanter lomi thil hna, i hruk kha Jehovah nih a huat tiah Nawlbia nih a ti. Tuchan zongah cu bantuk thil kha nu he, pa he hruk khawhmi thil tiah an auh. (Deuteronomi 22:5 rel.) Pa nih nu bantukin i hruk, nu nih pa bantukin i hruk asiloah nu maw, pa maw ti thleidan awkah a hartermi thil i hruk kha Jehovah nih a duh lo ti kha mah Nawlbia in kan hngalh khawh.

4. Hruk-aihning he aa tlaiin a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah Khrihfa hna kha zeinihdah a bawmh hna?

⁴ Hruk-aihning he aa tlaiin a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah Baibal phunglam nih a kan bawmh. Zei bantuk ram i kan um ah siseh, zei bantuk nunphung le khuacan a ngeimi kan si ah siseh mah phunglam hna kha kan zulh khawh. Hruk-aihning he aa tlaiin cohlan khawhmi le cohlan khawh lomi tiin cazin saupi a herh lo. Baibal phunglam nih a awnhmi chungin kanmah duhmi hruk-aihning kha kan i thim khawh. Hruk-aihning he aa tlaiin biakhiahnak kan tuah tikah “a ṭhami thil le Pathian nih a lawmhmi thil le a tlingmi thil” hngalh khawh awkah a bawmmi Baibal phunglam cheukhat kha i ruah u sih.—Rom 12:1, 2.

5, 6. Kan thil hruk-aihning cu midang cungah zeitindah huham a ngeih awk a si?

⁵ 2 Korin 6:4 ah a biapi tukmi phunglam pakhat kha lamkaltu Paul nih a rak langhter. (Rel.) Kan thil hruk-aihning nih kan kong tampi a langhter. Cucaah mi tampi nih lenglei kan muisam cungah i hngat in biachahnak an tuah tawn. (1 Sam. 16:7) Kannih cu Pathian salle kan si caah kan sia a remmi le kan duhmi thil lawng kha kan i hruk-aih ding a si lo. Aa tet tukmi, a bak tukmi le a ṭhalomi duhnak a chuahter khomi thil hna hrial awkah Baibal phunglam nih a kan bawmh. Mah cu kan pum chung i langhter lo dingmi thil hna langhter kha kan hrial lai tinak a si. Kan thil hruk-aihning ruangah midang kha siarem loin kan umter hna awk le a ṭhalomi duhnak kan ngeihter hna awk a si lo.

⁶ Thianghlim tein le zohdawh tein kan i hruk-aih i kan i ṭamh ahcun mi nih an kan upat deuh lai. Mah lengah kan biakmi Pathian kong kha hngalh an duh deuh lai i bupi zong an upat deuh lai, cun kan  chimmi nunnak a khamhmi thawngṭha zong ngaih an duh deuh lai.

7, 8. Zeitik ah dah a hleiin aa tlakmi thil kan i hruk awk a si?

⁷ Kan thil hruk-aihning cu a thiangmi Pathian, Khrihfa unau le midang cungah huham a ngei. Cucaah Jehovah le kan chimmi thawngṭha thang a ṭhatter hngami lam in kan i hruk-aih awk a si. (Rom 13:8-10) A hleiin kan i pumh tik le phungchim kan kal tikah kan i hruk-aihning cu a biapi khun. Pathian a biami hna caah aa tlakmi ningin thil kan i hruk awk a si. (1 Tim. 2:10) Hmun pakhat ah aa tlakmi hruk-aihning cu a dang hmun ah aa tlak men lai lo. Cucaah khoika hmun i a ummi kan si hmanhah Jehovah Tehte a simi nih cun midang a hnorsuangmi thil kha kan i hruk awk a si lo.

⁸ 1 Korin 10:31 rel. Civui kan kal tikah kan thil hruk-aihning cu aa tlakmi le zohdawhmi a si a hau. Vawlei mi hna lakah a laar tukmi hruk-aihning hna kha kan i cawn awk a si lo. Civui aa thawk hlan le a dih hnuah siseh, hotel i kan luh le kan chuah tikah siseh kan thil hruk-aihning  cu zoh a chiami le aa thlak lomi a si awk a si lo. Cuticun Jehovah Tehte kan si kha uangthlar ngaiin kan langhter khawh lai i zeitik caan paohah phungchim dingin timhcia kan si lai.

9, 10. Filipi 2:4 cu kan thil hruk-aihning ah zeicah huham a ngeih awk a si?

⁹ Filipi 2:4 rel. Kan thil hruk-aihning nih unau pawl zeitindah a hnorsuan khawh hna ti kha zeicah kan ruah awk a si? A ruang pakhat cu mah ruahnak cheuhnak hi kan zulh caah a si: “Nan chung i rian a ṭuanmi vawlei pum duhnak: nu le pa sualnak te hna, dawhcah loin umtu khuasak te hna, hornak te hna, . . . hi nan thah hrimhrim awk an si.” (Kol. 3:2, 5) Unau cheukhat cu ziaza rawhralnak in an luat cang ko nain a ṭhalomi duhnak kha an doh rih men ko lai. Kan i ralrin lo ahcun kan thil hruk-aihning ruangah mah unau pawl kha Baibal ruahnak cheuhnak zulh awk le a ṭhalomi duhnak doh awkah a harter khawh hna. (1 Kor. 6:9, 10) An caah dawnkhantu si cu kan duh lai lo.

¹⁰ Unau pawl he kan umṭi tikah ziaza rawhralnak a hlorhmi hna sinin huhphenhnak kan hmu. Pumhnak ah siseh, caan dang ah siseh kan thil hruk-aihning zongin thiannak kha kan langhter awk a si. Zei bantuk thil dah kan i hruk lai ti kha zalong tein thimnak nawl kan ngei. Asinain midang nih Pathian hmaiah thiang tein an ruah, an chim i an tuah khawh zungzal nakhnga kan thil hruk-aihning ah rian kan ngei. (1 Pit. 1:15, 16) A hmaanmi dawtnak cu “tla bulbal in khua a sa lo i amah zawn lawng aa ruat lo.”—1 Kor. 13:4, 5.

11, 12. Phungchimtu 3:1, 17 nih a tlarimi si awkah zeitindah a kan bawmh?

¹¹ Hruk-aihning he aa tlaiin biakhiahnak tuah tikah “zeizong vialte hi anmahle an caan te cio” a um ti kha hngalh a hau. (Pct. 3:1, 17) Khuacaan, nunning le thil sining ruangah kan i hruk-aihning aa danmi cu a phung a si ko. Asinain Jehovah phunglam cu a zungzal in aa khat.—Mal. 3:6.

¹² Ṭhal caan ah kan thil hruk-aihning cu upat awk a tlakmi le zohdawhmi si awkah a har deuh kho men. Asinain aa tet tukmi, ṭha tein a hup lomi le a ngan tukmi thil hna kan i hruk lomi kha unau pawl nih an sunsak. (Job 31:1) Cun rilikam le tilionak hmun ah ti kan i lionak thil cu aa tlakmi a si awk a si. (Ptb. 11:2, 20) Vawlei mi tampi nih cun a lang dihmi tilionak thil kha i hruk hmanh hna sehlaw kannih cu a thiangmi Pathian, Jehovah thang a ṭhattermi thil kha kan i hruk awk a si.

13. 1 Korin 10:32, 33 ah kan hmuhmi ruahnak cheuhnak cu kan thil hruk-aihning ah zeitindah huham a ngeih awk a si?

¹³ Thil hruk-aihning he aa tlaiin kan  cungah huham a ngeimi a dang a biapimi phunglam pakhat a um rih. Midang chiaṭha thleidannak lungthin hnorsuan lo awkah kan i ralrin a hau. (1 Korin 10:32, 33 rel.) Unau pawl le Jehovah a bia lomi hna a hnorsuang khomi thil hruk kha hrial awkah rian kan ngei. Lamkaltu Paul nih hitin a ṭial: “Kan unau hna cu an ṭhatnak ding kha kan tuah awk a si, zumhnak ah an ṭhan khawh nakhnga kan ruah awk a si. Zeicahtiah Khrih zong nih khan amah zawn lawng a rak i ruat lo.” (Rom 15:2, 3) Jesuh bantukin kanmah duhnak nakin Pathian duhnak tuah le midang bawmhnak kha biapi deuh in kan hmuh awk a si. Cucaah kanmah nih kan duh ko nain kan chimmi thawngṭha a ngaimi hna a dawnkhan khotu thil hrukning kha kan i thim lai lo.

14. Nulepa nih an fale kha an thil hruk-aihning in Pathian thangṭhatter awkah zeitindah an cawnpiak khawh hna?

¹⁴ Khrihfa nulepa cu an fale nih Baibal phunglam an zulh nakhnga cawnpiak awkah rian an ngei. Mah ah anmah le an fale nih an thil hruk-aihning le an i ṭamhning ah Pathian lunglawmhter aa tel. (Ptb. 22:6; 27:11) A thiangmi Pathian le a phunglam pawl upat awkah nulepa nih an fale kha zeitindah an cawnpiak khawh hna? Nulepa nih an fale caah zohchunh awk ṭha an chiah awk a si. Aa tlakmi thil kha khoika ah le zeitindah hmuh khawh a si ti kha an cawnpiak hna awk a si. Fale nih anmah duhmi thil lawng kha an i thim awk a si lo. Mah nakin a biapi deuhmi cu an aiawhmi Jehovah Pathian thang a ṭhatter hngami thil kha an i thim awk a si.

15. A ṭhami thimnak tuah khawh awkah zeinihdah a kan bawmh awk a si?

¹⁵ Baibal cu Pathian thang a ṭhattermi thimnak tuah khawh awkah a kan bawmmi lamhruaitu a si. Asinain kan i hrukmi thil nih kan duhmi kha a langhter. Kan uarmi thil le kan i cawk khawhmi thil cu midang he aa dang kho men. Asinain kan thil hruk-aihning cu a thiangmi, zoh aa dawhmi, thil sining le hmunhma he aa tlakmi a si zungzal awk a si.

16. Aa tlakmi thil i hruk-aih awkah kan i zuammi cu zeicah a phut?

¹⁶ Zoh aa dawhmi le aa tlakmi thil hmuh cu a zungzal in cun a fawi lo. Dawr tampi nih a laarmi thil lawng kha an zuar. Cucaah aa tlakmi thil kawlnak ah a caan pek le thazaang chuah a hau men lai. Asinain zohdawhmi le aa tlakmi thil i hruk awkah kan i zuammi kha unau pawl nih an hmuh lai i an sunsak lai. Cun Pathian thang kan ṭhatter timi lungsi hnangamnak cu zei bantuk mahca ṭhatnak kan hlawtmi nakhmanh in a sunglawi dueh.

17. Unaupa pakhat nih khahmul aa chiah lai maw, chiah lai lo timi kong ah zei a kong hna dah ruah awk a si?

¹⁷ Unaupa pawl nih khahmul an i zuahmi cu aa tlak maw? Moses Nawlbia nih pa pawl kha khahmul i zuah awkah a hal hna. Asinain Khrihfa pawl cu Moses Nawlbia tangah kan um ti lo i cutin i zuah awkah hal kan si ti lo. (Lev. 19:27; 21:5; Gal. 3:24, 25) Nunphung cheukhat ah  khahmul zohdawh tein chiah cu cohlan awk tlak le upat awk tlak a si. Mah nih kan chimmi thawngṭha zong kha a zorter lo. A tak ti ahcun rian ngeimi unaupa cheukhat hmanh khahmul an i chiah. Asinain unaupa cheukhat nih cun khahmul i zuah lo awkah bia an khiah men lai. (1 Kor. 8:9, 13; 10:32) A dang nunphung le hmunhma ah khahmul chiah cu a phung a si lo i Jehovah Tehte Hna caah aa tlak lo tiah an ruah. Cucaah unaupa pakhat nih khahmul aa chiah ahcun Pathian thang a chiatter khawh i “soisel awk” a ummi a si kho men.—1 Tim. 3:2, 7; Rom 15:1-3.

18, 19. Mikah 6:8 (NW) nih zeitindah a kan bawmh?

¹⁸ Zei bantuk thil hruk-aihning dah cohlan ding, cohlan lo ding timi cazin saupi Jehovah nih a kan pek lo caah kan i lawmh tuk awk a si. Mah canah Baibal phunglam cungah aa hngatmi a tlarimi biakhiahnak tuah awkah zalong tein thimnak a kan pek. Cucaah hruk-aihning le i ṭamhning he aa tlaiin biakhiahnak kan tuah tikah Pathian hmaiah toidor tein um kan duh kha kan langhter khawh.—Mikah 6:8, NW.

¹⁹ Jehovah cu a thianghlimmi a si i a phunglam hna cu kan caah a ṭha bikmi an si ti kha toidor tein kan cohlan. Toidormi si kan duh ahcun kan nunnak ah Pathian phunglam kan zulh lai. Mah lengah midang intuarnak le ruahnak hna upat awkah toidornak nih a kan bawmh lai.

20. Kan thil hrukning le kan i ṭamhning cu midang cungah zeitindah huham a ngeih awk a si?

²⁰ Kan thil hruk-aihning nih Jehovah salle kan si kha fiang tein a langhter awk a si. Jehovah i a sangmi phunglam hna kha lungtho tein zulh kan duh. Unau pawl cu an muisam le a ṭhami an tuahsernak ruangah thangṭhat awk an si, mah nih lungthin ṭha a ngeimi hna kha nunnak a khamhmi Baibal biatak ah a hnuh hna i Jehovah thang a ṭhatter. Hruk-aihning he aa tlaiin a ṭhami biakhiahnak kan tuah ahcun “surparnak le lianngannak” in aa thuammi Pathian kha a thang kan ṭhatter zungzal lai.—Salm 104:1, 2.