1, 2. Hebru 13:4 nih zei tuah awkah dah a kan forh?

KAN dihlak in Jehovah upat kha kan duh. Anih cu kan sinin upatnak hmuh awkah aa tlak i upatnak kaan pek ve hna lai tiah bia aa kam. (1 Sam. 2:30; Ptb. 3:9; Biat. 4:11) Pathian nih cozah nawlngeitu ti bantuk midang zong kha upatnak pe hna seh ti a kan duh. (Rom 12:10; 13:7) Asinain a hleiin upatnak langhter a herhnak hmun pakhat a um. Mah cu ṭhitumnak ah a si.

² Lamkaltu Paul nih hitin a ṭial: “Ṭhitumnak hi mi vialte nih kan hmaizah awk a si i nuleva hi zumhawktlak an si veve awk a si.” (Heb. 13:4) Paul nih ṭhitumnak kha a sawhsawh men in a langhter lo. Khrihfa a simi nih ṭhitumnak kha an upat awk a si, phundang cun a sunglawimi in an hmuh awk a si tiah a ti. Nangtah ṭhitumnak kha cutin na hmu ve maw? A hleiin innchunghawi a ngeimi na si ahcun nan i ṭhitumnak kha cutin na hmu maw?

3. Jesuh nih ṭhitumnak he aa tlaiin zei a biapimi ruahnak cheuhnak dah a kan pek? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

³ Ṭhitumnak kha a sunglawimi in na hmuh ahcun zohchunh awk ṭha tuk a simi Jesuh hnu na zulh a si. Jesuh nih ṭhitumnak  kha a upat. Farasi mi nih i maknak kong he aa tlaiin an hal lioah a hmasa bik ṭhitumnak ah Pathian chimmi mah bia hi a rak langhter: “Hi caah hin pa nih a nu le a pa kha a kaltak hna lai i a nupi he an i komh lai, an pahnih cun pakhat ah an cang lai.” Jesuh nih hitin a ti chap: “Pathian nih a fonhmi hna cu minung nih ṭhen awk a si lo.”—Marka 10:2-12 rel; Gen. 2:24.

4. Innchungkhar ca i Jehovah tinhnak cu zeidah a si?

⁴ Pathian cu innchungkhar a dirhtu a si i mah innchungkhar cu zungzal ca in a si awk a si ti kha Jesuh nih a cohlan. Pathian nih a hmasa bik innchungkhar a dirh lioah Adam le Evi kha nan i ma ṭhan kho tiah a ti hna lo. Mah canah aa tinhnak cu “an pahnih” in an innchungkhar ah lungrual tein um zungzal ding kha a si.

5. Thihnak cu ṭhitumnak cungah zeitindah huham a ngeih?

⁵ Adam nih sualnak a tuah tikah thil tampi aa thleng. Mah lakah pakhat cu minung an hun thihmi hi a si i mah thlennak nih innchungkhar kha a hnorsuan. Lamkaltu Paul nih thihnak nih ṭhitumnak kha a donghter i a taangmi innchunghawi cu i nupi, va ngeih ṭhan awkah a luat tiah a ti.—Rom 7:1-3.

6. Pathian nih ṭhitumnak a hmuhning he aa tlaiin Moses Nawlbia nih zeidah a kan cawnpiak?

⁶ Pathian nih Israel mi a pekmi hna Nawlbia ah ṭhitumnak kong a dikthliar in aa tel. Tahchunhnak ah, Israel mi pa pakhat nih nupi pakhat nak tam ngeih khawh a si. Mah phunglam cu Pathian nih Nawlbia a pek hna hlanin a um cangmi a si. Asinain mah Nawlbia nih nu pawl le an fale kha a ding lomi pehtlaihnak in a huhphenh hna. Tahchunhnak ah, Israel mi pa pakhat nih sal pakhat kha a ṭhit i a hnuah nupi dang a ngeih ṭhan ahcun a hmasa bantukin a pakhatnak a nupi kha a herhmi vialte a zohkhenh rih lai. A hmasa a nupi kha a huhphenh rih lai i a zohkhenh rih lai tiah Pathian nih a ti. (Ex. 21:9, 10) Tuchan ah Moses Nawlbia cu kan zul ti lo. Asinain mah nih ṭhitumnak kha  Pathian nih a sunglawi tukmi in a hmuh ti kha a kan cawnpiak. Cun kanmah zong ṭhitumnak kha upat ve awkah a kan bawmh.

7, 8. (a) Deuteronomi 24:1 ningin Nawlbia nih i maknak kong he aa tlaiin zeidah a chim? (b) Jehovah nih i maknak kha zeitindah a hmuh?

⁷ I maknak he aa tlaiin tah Nawlbia nih zeidah a chim? Jehovah nih nuleva i mak ding kha zeitikhmanh ah a tim bal lo nain Israel pa pakhat nih a nupi cungah “thil dawh lo zeimaw a hmuh” ahcun mak awkah Nawlbia nih a awnh. (Deuteronomi 24:1 rel.) “Thil dawh lo zeimaw” timi cu zeidah a si ti kha Nawlbia nih a chim lo. Asinain mah cu ningzak a simi thil asiloah thinhunnak hmete men si loin thil pipa a si a hau. (Deut. 23:14) Ngaihchiat awk ngai a simi cu Jesuh chan a phanh tikah Judah mi tampi nih an nupile kha “zei ruang paohin” an mak hna. (Matt. 19:3, NW) Kannih cu, cu bantuk lungput ngeih kha kan duh hrimhrim lo.

⁸ Profet Malakhi chan ah pa pakhat nih a hmasa nupi mak cu a phung bantuk a hung si, mah cu Jehovah a bia lomi, a no deuhmi nu ṭhit ṭhan awkah a si men lai. Asinain Pathian nih i maknak he aa tlaiin a hmuhning kha fiang tein a langhter. Hitin a ti: “I mak kha ka huat.” (Mal. 2:14-16, NW) Ṭhitumnak he aa tlaiin Pathian hmuhning cu aa thleng bal lo. A hmasa bik ṭhitumnak ah Pathian nih ‘pa nih a nupi he an i fonh lai i pumkhat ah an cang lai’ tiah a ti. (Gen. 2:24) Cun Jesuh nih “Pathian nih a fonhmi hna cu mi nih an ṭhen awk hna a si lo,” tiah a ti tikah ṭhitumnak he aa tlaiin a Pa hmuhning kha a cohlanmi a si.—Matt. 19:6.

9. Marka 10:11, 12 i Jesuh chimmi bia cu zei sullam dah a ngeih?

⁹ Mi cheukhat nih “Khrihfa pakhat caah i maknak le nupi, va ngeih ṭhan khawhnak a ruang a um maw?’ tiah biahalnak an tuah men lai. Jesuh chimmi hi i cinken: “A nupi kha a ma i nudang a ṭhimi cu a nupi cungin nudang duh sualnak a tuah a si; cu bantuk ṭhiamṭhiam in a va kha a kirtak i midang a vami cu va cungin pa aa duh a si ve.” (Mar. 10:11, 12; Luka 16:18) Jesuh nih ṭhitumnak kha a upat i midang zong nih upat ve hna seh ti a duh. Pa pakhat nih zumhawktlak tein a ummi a nupi kha a mak i nupi dang a ngeih ahcun a zuangzammi a si lai. Cu bantukin nu pakhat nih zumhawktlak tein a ummi a va kha a mak ahcun cutin a si ve lai. Mah cu ṭhitumnak kha i maknak lawng nih a donghter khawh lo caah a si. Pathian nih nuva hna kha “pakhat” in a hmuh rih hna. Cun pa pakhat nih sualnak a ngei lomi a nupi kha a mak ahcun a nupi kha a zuangzammi a siter khawh ti zongin Jesuh nih a ti. Cutin zeitindah a si khawh? Mak a simi nu nih khuasaknak caah vadang ngeih ṭhan ka hau tiah a ruah men lai. Vadang a ngeih ṭhan tikah a zuangzammi bantuk a si lai.

10. Khrihfa pakhat caah i mak le nupi, va ngeih ṭhan khawhnak a ruang pakhat cu zeidah a si?

¹⁰ Jesuh nih nuva i mak khawhnak a  ruang pakhat lawng a um tiah a ti: “Nupa sualnak ruang dah ti loin a dangdang ruangah a nupi kha a ma i nudang a ṭhimi paoh cu a zuangzammi a si.” (Matt. 19:9, NW) Tlangcung Cawnpiaknak zongah mah kong kha a chim ṭhan. (Matt. 5:31, 32) A voihnih ning tein Jesuh nih “nupa sualnak” kha a langhter. Nupa sualnak ah zuanzamnak, hlawhhlang sinak, aa ṭhium lomi hna nih nupa sualnak tuahnak, nu le nu pa le pa sualnak le saram he sualnak ti bantuk sualnak hna aa tel. Tahchunhnak ah, nupi a ngei cangmi pa pakhat nih nupa sualnak a tuah ahcun a nupi nih ka ma lai maw, ma lai lo ti kha biakhiahnak a tuah khawh. A mak ahcun Pathian nih nuva in a hmu ti hna lai lo.

11. A innchunghawi nih nupa sualnak a tuah hmanhah i ṭhen lo dingin Khrihfa pakhat nih zeicah bia a khiah khawh men?

¹¹ Jesuh nih innchunghawi a ngei cangmi pakhat nih nupa sualnak a tuah ahcun sualnak a ngei lomi innchunghawi nih a mak a hau tiah a ti lo. Tahchunhnak ah, a vapa nih nupa sualnak a tuah ko nain a nupi nih i ṭhen lo awkah aa thim khawh. Zeicah? A vapa kha a dawt rih caah a ngaihthiam i an pahnih in an innchungkhar ṭhanchoter awkah i zuam a duh men lai. Cun a vapa kha a ṭhen i vadang a ngeih ṭhan lo tikah harnak cheukhat a tong men lai. Tahchunhnak, thilri chawva le nupa umṭi duhnak he aa tlaiin tah zeitin? Umhar lileng in a um lai maw? I maknak nih a fale kha zeitindah a hnorsuan hna lai? A fale biatak chung i ṭhanter awkah a harter deuh lai maw? (1 Kor. 7:14) Sualnak a ngei lomi innchunghawi nih i ṭhen dingin aa thim tikah harnak tampi a tong kho.

12, 13. (a) Hosea innchungkhar ah zeidah a cang? (b) Hosea nih zeicah Gomer kha a lak ṭhan, mah in zeidah kan cawn khawh?

¹² Profet Hosea kong nih innchungkhar he aa tlaiin Pathian hmuhning kha tam deuh in a kan cawnpiak. Pathian nih Hosea kha “mizuangzamnu” Gomer kha va ṭhit in ‘fa ngeih’ awkah a fial. Gomer le Hosea cu fapa pakhat an ngei. (Hos. 1:2, 3) A hnuah, Gomer nih padang he fanu le fapa dang zong ngeih dawh a si. Gomer cu voi tampi a zuangzam ko nain Hosea nih a ma lo. A donghnak ah Hosea sinin a zam i sal pakhat a hung si. Asinain Hosea nih a lak ṭhan. (Hos. 3:1, 2) Israel mi cu a cungah zumhawktlak loin an um i pathian dang hna an bia ko nain Jehovah nih atu le atu a ngaihthiam hna ning kha langhter awkah Jehovah nih Hosea a hman. Hosea kong in zeidah kan cawn khawh?

¹³ Khrihfa pakhat i a innchunghawi nih nupa sualnak a tuah ahcun sualnak a ngei lomi innchunghawi nih biakhiahnak a tuah a hau lai. Jesuh nih sualnak a ngei lomi innchunghawi nih ṭhen awkah bia a khiah ahcun nupi, va ngeih ṭhan awkah a luat tiah a ti. Asinain ngaithiam awkah aa thim zongah a palh hlei lo. Hosea zong nih Gomer kha a lak ṭhan ve. A sinah a kir ṭhan hnu cun pa dang aho he hmanh nupa sualnak na tuah kho ti lo tiah Hosea nih a ti. Caan caankhat chung cu Hosea nih Gomer kha a pehtlaih lo. (Hos. 3:3) Asinain a hnuah, Hosea nih a nupi kha a pehtlaih ṭhan. Pathian nih Israel mi kha cohlan ṭhan awk le pehtlaih ṭhan awkah a duh ti kha mah nih a langhter. (Hos. 1:11; 3:3-5) Mah nih tuchan ṭhitumnak kong he aa tlaiin zeidah a kan  cawnpiak? Sualnak a ngei lomi nih sualnak a ngeimi a innchunghawi he an umṭi ṭhan ahcun mah nih a ngaihthiam ti kha a langhter. (1 Kor. 7:3, 5) Mah hnu cun i ṭhen awkah a ruang a um ti lo. Mah hnuah nuva hna nih hmunkhat ah rian an ṭuanṭi awk a si i ṭhitumnak kha Pathian hmuh ningin hmuh awkah an i bawmh awk a si.

14. 1 Korin 7:10, 11 ningin innchungkhar ah zeidah a cang kho?

¹⁴ Khrihfa nih cun Jehovah le Jesuh bantukin ṭhitumnak kha kan upat awk a si. Asinain kan dihlak in mitlinglo kan si caah a caan ah cutin kan tuah kho men lai lo. (Rom 7:18-23) Cucaah kumzabu pakhatnak i Khrihfa cheukhat nih an innchungkhar ah buaibainak nganpi an ngeihmi cu kan khuaruah a har awk a si lo. “Nu nih a va kha a kirtak hrimhrim lai lo” tiah Paul nih a ṭial. Asinain a caan ah cu bantuk thil a um tawn.—1 Korin 7:10, 11 rel.

15, 16. (a) Innchungkhar ah buaibainak a um tikah nuva hna i an hmuitinh cu zeidah a si awk a si, zeicah? (b) Jehovah a bia lomi innchunghawi a ngeimi nih mah kha zeitindah an zulh khawh?

¹⁵ Paul nih nuva i ṭhen khawh a sinak thil sining hna kha a chim lo. Asinain tahchunhnak ah, a vapa nih nupa sualnak a tuah ahcun i mak khawh a si ti kha kan hngalh. Phundang cun a nupi nih a mak khawh i vadang a ngei ṭhan kho. Paul nih a va he a dangdang in a ummi nu cu “va ngei loin um lan ko seh, asilole a va he cun i rem ṭhan ko hna seh” tiah a ti. Zeicathiah annih cu Pathian hmuhnak ah aa ṭhiummi an si rih. Paul nih nuva hna nih zei bantuk buaibainak asiloah harnak an ngeih hmanhah an zuamzammi a si lo ahcun an hmuithin cu i rem ṭhan awk, phundang cun an buaibainak tawnghtham awk le hmunkhat ah umṭi awk kha a si awk a si tiah a ti. Khrihfa upa sinah bawmhnak an hal khawh. Mah tikah Khrihfa upa nih kapkhatlei lawng ṭan loin Baibal in hman awk tlakmi ruahnak cheuhnak an pek hna awk a si.

¹⁶ Khrihfa pakhat cu Jehovah a bia lomi he ṭhitumnak a tuah ah tah zeitin? An chungkhar ah buaibainak a um tikah i ṭhen khawh a si tinak a si maw? Kan hngalh cang bantukin Baibal nih nupa sualnak tuah lawngah mak khawh a si tiah a ti. Asinain nuva i ṭhen khawh a sinak a ruang kha cu Baibal nih a chim lo. Paul nih hitin a ṭial: “Nu pakhatkhat nih a zummi a si lomi va a ngeih i a va nih cun umṭi kha a lung a si ko ahcun, kirtak hlah seh.” (1 Kor. 7:12, 13) Mah cu tuchan he zong aa pehtlai.

17, 18. Khrihfa cheukhat cu buaibainak nganpi an ngei ko nain zeicah an innchunghawi he an i ṭhen lo?

 ¹⁷ Asinain “a zummi a si lomi va” nih a nupi he ‘umṭi awkah a lung a si’ lonak a langhtermi thil sining cheukhat a um men lai. Tahchunhnak ah, a nupi nih ka ngandamnak le ka nunnak caah ṭihnung a si tiah ruah tiang hmanhin pumsalei fahnak a pek khawh men. A nupi le a chungkhar kha thilri chawvalei in zohkhenh a duh men hna lai lo asiloah Pathian biak khawh lo tiangin a tuah men lai. Cu bantuk thil sining ah a vapa nih a nupi he ‘umṭi awkah a lung a si’ lo i i ṭhen a herh tiah a ti ahcun Khrihfa a simi a nupi nih amah tein biakhiahnak a tuah a hau lai. Asinain cu bantuk thil sining a tongmi Khrihfa cheukhat nih cun i ṭhen lo awkah bia an khiah men lai. An innchungkhar tu kha ṭhanchoter awkah fakpi in an i zuam men lai. Cutin tuah awkah zeicah bia an khiah?

¹⁸ Cu bantuk thil sining ruangah an i ṭhen hmanhah annih cu nuva an si rih. Cun a cunglei ah langhtermi harnak hna zong an tong men lai. Lamkaltu Paul nih nuva cu hmunkhat ah an um awk a sinak a dang a ruang zong a chim. Hitin a ti: “A zummi a si lomi pa cu a nupi he an i pehtlaihnak thawng khan Pathian cohlan awk tlak ah a cang i a zummi a si lomi nu cu a va Khrihfa a simi he an i pehtlaihnak thawngin Pathian cohlan awk tlak ah a cang. Hiti hin rak si hlah sehlaw an fale cu lawkih fale bantuk an rak si hnga; asinain atu cu Pathian cohlan awk tlakmi an si.” (1 Kor. 7:14) Khrihfa tampi nih a har tukmi thil sining hna an ton hmanhah Jehovah a bia lomi an innchunghawi he i ṭhen lo awkah bia an khiah. Mahca ṭhatnak an hlawt ruangah an innchunghawi cu a hnuah Jehovah Tehte pakhat a hung si tikah an i lawm tuk.—1 Korin 7:16 rel; 1 Pet. 3:1, 2.

19. Khrihfabu ah a hlawh a tlingmi innchungkhar tampi zeicah an um?

¹⁹ Jesuh nih maknak kong he aa tlaiin ruahnak a kan cheuh i lamkaltu Paul nih i ṭhennak kong he aa tlaiin ruahnak a kan cheuh. An pahnih in Pathian salle nih ṭhitumnak kha upat hna seh ti an duh. Tuchan vawleicung pumpi i Khrihfabu ah a hlawh a tlingmi innchungkhar tampi an um. Nan Khrihfabu ah zumhawktlakmi vale nih an nupile an dawtmi hna, nupile nih an vale an upatmi hna, aa nuammi nuva tampi kha na hmuh ko hna lai. An dihlak in ṭhitumnak an upat kha an langhter. Nuva nuai tampi nih Pathian bia a hmaan kha an langhter tikah kan i lawm: “Hi ruangah hin pa nih a nu le a pa kha a kaltak hna lai i a nupi he khan an i komh lai i an pahnih in pumkhat an si cang lai.”—Efe. 5:31, 33.