1. Kan dihlak in zeidah kan duh?

ṬHA tein na hngalh i na upatmi pakhat nih na min a philh asiloah aan hngalh ti lo tikah zeitindah na um? Na lung a rawk tuk ko lai. Zeicah? Kan dihlak in midang nih cohlanmi si kan duhmi cu a phung a si ko. Asinain ahodah kan si timi lengin kan kong hngalhter kan duh hna. Zei bantuk minung dah kan si i zeidah kan rak tuah ti kha hngalhter kan duh hna.—Nam. 11:16; Job 31:6.

2, 3. Midang nih sunsakmi si kan duhnak cu zeitindah a um khawh? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

² Asinain kan i ralrin lo ahcun sunsakmi si duhnak nih a kan hrawh khawh. Satan vawlei nih minthangmi le a biapimi si a kan duhter. Cutin kan si ahcun vancung kan Pa, Jehovah Pathian kha hmuh awkah aa tlakmi hngalhnak le biaknak kan pe ti lai lo.—Biat. 4:11.

³ Jesuh chan i biaknaklei hruaitu cheukhat cu theihhngalhnak  he aa tlaiin a hmaan lomi hmuhnak an ngei. Jesuh nih a zultu pawl kha hitin ralrin a pek hna: “Phungbia cawnpiaktu saya pawl kha i ralring hna u; annih cu angkifual pipi i hruk in chawh a duhmi, chawdawrnak hmun ah mi nih hmaizahnak in ka chawnbia hna seh ti a duhmi, pumhnak i ṭhutnak ṭha aa cuhmi, puai i hmun ṭha aa hammi an si. . . . Dantatnak an hmuh ding cu a fak chinchinmi a si ko lai.” (Luka 20:46, 47) Mah he i ralkah in a si a fakmi nuhmeinu nih phaisa sen pahnihte a thlakmi kha midang nih cun an hmu men lai lo nain Jesuh nih cun a thangṭhat. (Luka 21:1-4) Jesuh theihhngalh ning cu midang he aa dang tuk. Hi capar nih theihhngalhnak he aa tlaiin Jehovah nih ngeihter a kan duhmi, a hmaanmi hmuhnak ngeih awkah a kan bawmh lai.

4. Zei bantuk theihhngalhnak phun dah a ṭha bik, zeicah?

⁴ Zei bantuk theihhngalhnak phun dah a ṭha bik? Mah cu mi tampi nih hmuh awkah an i zuammi a sangmi fimcawnnak, hlawh a tlingmi rian asiloah minthannak hna kha an si lo. Paul nih mah kong he aa tlaiin hitin a chim: “Atu cu Pathian cu nan hngalh cang, atu cu Pathian nih aan hngalh hna ka ti deuh awk tu a si, cucaah zeitindah kha a derthawmmi le san a tlai lomi thlarau hna leiah khan i mer ṭhan nan duh? Zeicahdah an sal si, i nolh ṭhan cu nan duh?” (Gal. 4:9) Van le vawlei Uktu Pathian ‘hngalhmi’ si cu tinvo sung taktak a si. Jehovah nih ahodah kan si ti kha a hngalh, a kan dawt i amah he naih tein umter a kan duh. Jehovah nih a hawi si kho dingin a kan ser.—Pct. 12:13, 14.

5. Pathian hngalhmi si awkah zeidah kan tuah a herh?

⁵ Moses cu Jehovah hawi a si ti kha kan hngalh. Jehovah kha “naa tinhmi cu ka chim tuah” tiah a nawl tikah Jehovah nih “na cungah ka lung a tling i nangmah cu ṭha tein kaan hngalh caah, na chim bantuk tein ka tuah lai” tiah a leh. (Ex. 33:12-17) Jehovah nih kannih zong pumpak pakhat cio in a kan hngalh khawh. Asinain Jehovah hawi si awkah zeidah kan tuah a herh? Jehovah kha dawt in a sinah kan i pumpek a hau.—1 Korin 8:3 rel.

6, 7. Jehovah he kan i hawikomhnak kha zeinihdah a hrawh khawh?

⁶ Vancung kan Pa he a sunglawimi kan i hawikomhnak kha kan kilven a hau. Galati khua i a hmasa Khrihfa hna bantukin hi vawleicung i hlawhtlinnak le minthannak hna telin “a derthawmmi le san a tlai lomi” thil caah sal kan si awk a si ti lo. (Gal. 4:9) Galati khua i unau pawl cu Pathian a hngalmi le Pathian zong nih a hngalhmi an si. Asinain Paul nih mah unau pawl cu santlai lomi thil leiah an “i mer ṭhan” tiah a ti. Cucaah hitin a hal hna: ‘Zeicah hruhnak le san a tlai lomi thil leiah nan i mer ṭhan i sal nan si ṭhan?’

⁷ Kannih tah cutin kan si kho ve maw? Kan si kho. Paul bantukin biatak chung kan hun luh tikah Satan vawlei i hlawhtlinnak le minthannak kha kan hlawt men lai. (Filipi 3:7, 8 rel.) Sianginn kainak caah bawmhnak, rianṭha le tangka tampi a hmuhtermi caanṭha hna kha kan hlawt men lai. Asiloah music le lente celhnak leiah thiamnak kan ngeih caah a min a  thangmi le a rummi kan hung si kho. Asinain mah caanṭha vialte kha kan hlawt. (Heb. 11:24-27) Kan biakhiahnak kha i ngaichih in mah thil pawl kan ngeih ahcun kan nunning a ṭha deuh lai tiah kan ruah ahcun hruh a si lai. Cu bantuk lungput nih “a derthawmmi le san a tlai lomi” tiah kan rak ruah ciami, hi vawlei thil leiah a kan merter ṭhan khawh. *

8. Jehovah theihhngalhmi si kan duhnak kha zeitindah kan ṭhawnter khawh?

⁸ Vawlei theihhngalhmi si loin Jehovah theihhngalhmi si kan duhnak kha zeitindah kan ṭhawnter khawh? A biapi tukmi biatak pahnih ah kan lungthin kan chiah a hau. Pakhatnak, Jehovah nih zumhfek tein amah a biami hna kha a hngalh zungzal hna. (Hebru 6:10 rel; 11:6) Jehovah nih zumhfekmi a salle kha a sunglawimi in a hmuh hna caah anmah zeirel loin um kha “a ding lomi” in a hmuh. Jehovah nih “amah ta a simi” cu a hngalh zungzal hna. (2 Tim. 2:19) Jehovah nih “miding cu an lam kha a hngalh” i zeitindah ka khamh hna lai ti kha a hngalh.—Salm 1:6; 2 Pet. 2:9.

9. Jehovah nih a mi pawl a hngalh hnanak a langhterning kha tahchunhnak pe.

⁹ A caan ah Jehovah nih a mi hna cungah a hleikhunmi lam in mithmai ṭha a langhter. (2 Chan. 20:20, 29) Tahchunhnak ah, a ṭhawngmi Faraoh ralkap nih an dawi hna lioah Jehovah nih a miphun pawl Rili Sen in a khamh hnaning kha ruathmanh. (Ex. 14:21-30; Salm 106:9-11) Mah cu khuaruahhar tuk a si caah mah hnu kum 40 hrawng tiang mi nih mah kong kha an chim rih. (Josh. 2:9-11) A rauhhlan ah Magog ram i Gog nih a kan doh cang lai caah Jehovah nih hlanlio a mi pawl a dawt hnaning le anmah khamh awkah a ṭhawnnak a hmanning i cinken cu thazaang petu taktak a si. (Ezek. 38:8-12) Mah tikah vawlei si loin Pathian mithmai ṭha hmuh dingin kan i zuam caah kan i nuam tuk lai.

10. Zei biatak ah dah kan lungthin kan chiah awk a si?

¹⁰ Kan lungthin kan pek dingmi a pahnihnak biatak cu Jehovah nih kan i ruahchan lomi lam in theihhngalhnak a langhter khawh. Midang sinin thangṭhatnak hmuh duh ruang men ah ṭhatnak a tuahmi hna cu Jehovah nih thluachuah a pe hna lai lo. Zeicah? Jesuh nih a chim bantukin midang nih an thangṭhatmi hna cu an laksawng a si cang. (Matthai 6:1-5 rel.) Phundang cun midang caah ṭhatnak an tuah nain thangṭhatnak a hmu lomi hna kha Jehovah nih ‘a hmuh hna.’ Jehovah nih an tuahmi kha a hmuh i laksawng asiloah thluachuah a pek hna. A caan ah Jehovah nih a salle kha an i ruahchan lomi lam in laksawng a pek hna. Tahchunhnak cheukhat kha i ruah hna u sih.

11. Jehovah nih Mary cungah theihhngalhnak kha zeitindah a langhter?

¹¹ Jehovah nih aa toidormi Mary kha a Fapa, Jesuh nu si dingin a thim. Mary cu Jerusalem le aa dawh tukmi biakinn he aa hlatnak Nazareth khua hmete ah a ummi a si. (Luka 1:26-33 rel.) Jehovah nih Mary kha zeicah a thim? Vancungmi Gabriel nih Mary kha “Pathian nih nangmah cu vel aan ngeih” tiah a ti. A hnuah Mary nih a rualchan Elizabeth sin a chimmi bia in anih cu Jehovah he a ṭhami pehtlaihnak a ngeimi a si ti kha kan hngalh khawh. (Luka 1:46-55) Jehovah nih Mary cu a cungah zumhfek tein a um ti kha a hmuh caah aa ruahchan lomi lam in thluachuah a pek.

12, 13. Jesuh cu a chuah lioah le a chuah in ni 40 hnuah Mary nih biakinn i a kalpi lioah zeitindah thangṭhat a si?

¹² Jesuh a chuah lioah Jehovah nih a chuahnak kong kha ahote sinah dah a chim? Jerusalem le Bethlehem i a biapimi bawi pawl asiloah uktu pawl sinah a chim lo. Mah canah Bethlehem khua leng i ramlak ah tuu a cawngmi, a nautami tuukhal pawl sinah vancungmi a thlah hna. (Luka 2:8-14) Mah hnuah tuukhal pawl cu a chuakkami ngakchia sinah an kal. (Luka 2:15-17) Cu bantuk lam in Jesuh thangṭhat a simi kha Mary le Josef nih an hmuh tikah an khuaruah a har tuk ko lai. Jehovah thil tuahning le Satan thil tuahning cu aa dang tuk. Satan nih arfi zohthiam pawl kha Jesuh le a nu le a pa sin a thlah hna tikah Jerusalem i a ummi kip nih Jesuh chuahnak kong kha an theih i mah nih harnak tampi a chuahter. (Matt. 2:3) A hnuah sualnak a ngei lomi ngakchia tampi cu thah an si.—Matt. 2:16.

¹³ Jehovah nih Israel mi a pekmi hna Nawlbia ah nu pakhat nih fapa a hrin tikah a chuah in ni 40 hnuah Jehovah sin raithawinak pek dingin a fial hna. Cucaah Mary cu Josef le Jesuh he Bethlehem in meng 6 (9 km) aa hlatnak Jerusalem biakinn ah an kal. (Luka 2:22-24) Mary nih lam ah tlangbawi nih Jesuh thangṭhatnak caah  a hleikhunmi thil pakhatkhat a tuah hnga maw tiah a ruat ko lai. Jesuh cu thangṭhat a si ko nain Mary nih aa ruahchan lomi lam in a si. Jehovah nih “miṭha le Pathian a ṭihmi” Simeon le kum 84 a si cangmi, nuhmei profet Anna kha Jesuh cu Messiah asiloah Khrih a si timi kong thanh awkah a thim hna.—Luka 2:25-38.

14. Jehovah nih Mary kha zeitindah thluachuah a pek?

¹⁴ Mary nih Jesuh kha zumhfek tein a cawm i a zohkhenh caah Jehovah nih a cungah theihhngalhnak a langhter peng maw? A langhter. Mary nih a chimmi le a tuahmi cheukhat kha Pathian nih Baibal ah a ṭialter hna. Jesuh nih kumthum le a cheu chung phung a chim lioah Mary cu Jesuh he khualtlawn khawh ti lo dawh a si. Anih cu nuhmei a si caah Nazareth khua ah a um men ko lai. Cucaah midang nih an hmuhmi hmuhtonnak ṭha tampi kha a hmu lo. Asinain Jesuh a thih lioah cuka ah a um ve. (Johan 19:26) Pentekos ni i thiang thlarau an hmuh hlanah Mary cu Jesuh zultu pawl he Jerusalem ah a um ve. (Lam. 1:13, 14) A dang zultu pawl he hmunkhat ah chiti thuh a si ve men lai. Cutin a si ahcun vancung ah Jesuh he a zungzal in umṭinak caanṭha a hmu lai tinak a si. Mah cu zumhfek tein a um caah a hmuhmi thluachuah a si.

15. Jesuh vawleicung a um lioah Jehovah nih mithmai ṭha a pek kha zeitindah a langhter?

¹⁵ Jesuh nih biaknaklei asiloah ramkhel lei hruaitu pawl sinin thangṭhatnak hmuh a duh lo. Asinain Jehovah nih vancung in amah theng nih a Fapa a dawt kha voithum tiang a langhter. Mah nih Jesuh cu a tha a umter tuk lai. Jesuh cu Jordan Tiva i tipil a in dih cangka ah Jehovah nih “amah hi ka dawtmi ka Fapa a si, amah cungah hin ka lung a tling” tiah a ti. (Matt. 3:17) Mah bia a thei vemi cu Tipil petu Johan lawng a si men lai. Cun Jesuh a thih hlan kumkhat hrawngah Jehovah nih Jesuh kong he aa tlaiin hitin a chimmi kha lamkaltu pathum  nih an theih: “Hi pa hi ka dawtmi ka Fapa, ka lung a ka tong ngaingaimi a si, amah bia kha ngai u.” (Matt. 17:5) A donghnak ah Jesuh a thih hlan ni tlawmpal aa duh ah Jehovah nih vancung in a Fapa sinah a chim ṭhan.—Johan 12:28.

16, 17. Jesuh nih aa ruahchan lomi lam in Jehovah nih zeitindah thangṭhatnak a pek?

¹⁶ Mi nih Pathian thangchiattu tiin an ka auh lai i ningzak ngaiin ka thi lai ti kha Jesuh nih a hngalh. Asinain amah duhnak si loin Pathian duhnak ningin tuah awkah thla a cam. (Matt. 26:39, 42) Jesuh nih vawlei si loin a Pa theihhngalhmi si a duh caah “vailam cung i thih ningzahnak cu zeihmanh ah a rel lo.” (Heb. 12:2) Jehovah nih Jesuh cungah theihhngalhnak kha zeitindah a langhter?

¹⁷ Jesuh nih vawleicung a um lioah vancung i a Pa he an umṭi lioah a rak ngeihmi sunparnak kha hmuh ṭhan awkah thla a cam. (Johan 17:5) Jesuh nih mah nak tam deuh in sunparnak hmuh lai kha aa ruahchan tiah Baibal nih a chim lo. Vawleicung ah Jehovah duhnak a tuah caah a hleikhunmi laksawng ka hmuh lai tiah Jesuh nih aa ruahchan lo. Asinain Jehovah nih zeidah a tuah? Jesuh nih aa ruahchan lomi lam in thangṭhatnak a pek. Jehovah nih Jesuh cu a thawhter ṭhan i vancung ah “a sannak bik hmun” kha a pek. Cun mah hlanah ahohmanh nih an hmuh bal lomi, a thi kho lomi thlarau nunnak zong a pek. * (Fil. 2:9; 1 Tim. 6:16) Jesuh nih zumhfek tein a rian a ṭuan caah Jehovah nih a pekmi laksawng cu khuaruahhar taktak a si.

18. Hi vawlei si loin Jehovah mithmai ṭha hmuh i zuam awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

¹⁸ Hi vawlei si loin Jehovah mithmai ṭha hmuh dingin i zuam awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Jehovah nih zumhfekmi a salle kha a hngalh zungzal hna i an i ruahchan lomi lam in thluachuah a pek tawn hna ti kha kan i cinken awk a si. Jehovah nih hmailei ah thluachuah a kan pek laimi kha kan mitthlam ah kan cuanter khawh. Asinain atu i hi chan ṭhalo ah buaibainak le harnak hna kan ton lioah hi vawlei cu a tlau cang lai ti kha kan i cinken a hau. Cucaah hi vawlei in hmuhmi theihhngalhnak vialte zong a tlau lai. (1 Johan 2:17) Phundang cun dawtnak a ngeimi kan Pa, Jehovah cu “miding lo” a si lo caah a rian kan ṭuanmi le a min ruangah kan langhtermi amah kan dawtnak kha zeitikhmanh ah a philh lai lo. (Heb. 6:10) Kannih zong kan i ruahchan lomi lam in kan cungah mithmai ṭha a langhter ve ko lai.