1, 2. (a) Mi nih an ngaih duh lonak sang ah phung a chimmi unau pawl cu zeicah thazaang petu an si? (A hramthawknak hmanthlak zoh.) (b) Jesuh nih “amah khua” i phungchimnak kong he aa tlaiin zeidah a chim?

SERGIO LE OLINDA cu United States ah hmaikal a ṭuanmi nuva an si. An pahnih in kum 80 leng an si cang. Nai hrawng in cun an ke a fak i lam kal an i harh. Asinain kum tampi chung an rak tuah tawn bantukin zingka suimilam pasarih in khuachung i mi an tamnak hmun ah an kal peng. Mawṭaw dirnak pawngah an dir i aa chawkmi pawl kha bupi chuahmi cauk an pek hna. Mi tam deuh nih cun an lanhtak hna nain Sergio le Olinda cu an dir peng i anmah a zohmi hna kha an nih hna. Chun ah inn ah an ṭin. A thaizing zing suimilam pasarih ah mawṭaw dirnak hmun ah an kal ṭhan. Cuticun zarhkhat ah ni ruk phungchim an kal peng.

² Sergio le Olinda bantukin mi tampi nih an ngaih duh lonak  hmun ah kum tampi chung phung a chimmi zumhfekmi unau tampi an um. Nang zong cu bantuk hmun ah phung a chimmi na si ve men lai. Cutin na si ahcun kan in thangṭhat. Zeicahtiah harnak lakah inkhawhnak he phung na chim zungzal caah a si. * Na hmuhtonnak nih unau tampi le hmuhtonnak tampi a ngei cangmi hmanh kha thazaang a ngeihter hna. Peng zohkhenhtu cheukhat nih hitin an chimmi kha na theih ko lai: “Phungchimnak ah cu bantuk zumhfekmi unaunu, unaupa hna he ka ṭuanṭi tikah an hmuhtonnak in thazaang ka hmu.” “An zumhfehnak nih phungchim rian ah teima tein ṭuan awk le ralṭhatnak ngeih awkah a ka bawmh.” “An hmuhtonnak nih ka lung a ka suk tuk.”

3. Zei biahalnak pathum dah kan i ruah hna lai, zeicah?

³ Hi capar ah mah biahalnak pathum hi kan i ruah hna lai: Zeicah a caan ah kan lung a dongh khawh men? Thei tlai timi a sullam cu zeidah a si? Inkhawhnak he thei tlai zungzal awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Mah biahalnak hna i a phi hngalhnak nih Jesuh nih a kan pekmi phungchim rian ṭuan zungzal awkah a kan forh lai.

4. (a) Judah mi tampi nih a ṭhalomi lam in an lehrulh tikah Paul cu zeitindah a um? (b) Zeicah Paul nih cutin a intuar?

⁴ Phung na chimnak hmun i mi hna nih Pennak kong an ngaih duh lo caah na lung a dong bal maw? Cutin na si ahcun lamkaltu Paul intuarnak kha na hngalhthiam ko lai. Kum 30 hrawng phung a chim i mi tampi kha Khrihfa si awkah a bawmh hna. (Lam. 14:21; 2 Kor. 3:2, 3) Asinain Judah mi tampi kha Khrihfa si awkah a bawm kho hna lo. Mi tampi nih Paul chimmi kha an ngai duh lo i cheukhat nih cun a hrem hmanh an hrem. (Lam. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Cu bantuk a ṭha lomi lehrulhnak kha Paul nih zeitindah a hmuh? Paul nih “ka ngaih a chia hringhran ko i ka lung chung fahnak cu a dong lo” tiah a ti. (Rom 9:1-3) Zeicah cutin a intuar? Phungchim rian kha a sunsak tuk i mi kha a dawt tuk hna caah a si. Paul nih Judah mi kha a sia an herh tuk i Pathian zaangfahnak an hlawt tikah a ngaih a chia tuk.

5. (a) Phungchim awkah zeinihdah a kan forh? (b) A caan ah kan lung a donghmi cu zeicah a phung a si?

⁵ Paul bantukin kannih zong mi cungah siaherhnak kan ngeih ca le bawmh kan duh hna caah phung kan chim. (Matt. 22:39; 1 Kor. 11:1) Jehovah rianṭuannak i kan hmuhtonnak cu nunnak ah a ṭha bikmi a si ti kha kan hngalh. Midang zong nih an nunnak ah a ṭha bikmi a si ti an hngalh ve nakhnga bawmh kan duh hna. Cucaah Jehovah kong biatak le minung ca i aa tinhnak kong cawn awkah kan forh zungzal hna. Mah cu a ṭha tukmi laksawng kan put hna i: ‘Mah hi cohlang ko’ tiah kan nawlmi hna bantuk a si. Cucaah mah laksawng an cohlan duh lo tikah Paul bantukin ‘kan lung a fak.’ Cutin kan lung a fahmi cu kan zumhnak a der caah si loin mi cungah dawtnak taktak kan ngeih caah a si. Cucaah a caan ah kan lung a dong kho men ko nain phung kan chim zungzal. Hmaikal kum 25 leng a ṭuanmi Elena nih hitin a ti: “Phungchim rian cu  a har ti kha ka hngalh. Asinain mah rian nakin a ṭha deuhmi rian a um lo.”

6. Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

⁶ Zei bantuk hmun i phung kan chim hmanhah hlawhtlinnak kan hmu kho ti kha zeicah kan zumh khawh? Mah a biapimi biahalnak i a phi hngalh awkah ‘thei tlai’ a herhnak kong Jesuh chimmi bianabia pahnih kha i ruah hna u sih. (Matt. 13:23) A pakhatnak bianabia cu mitsur ruang kong a si.

7. (a) Jesuh chimmi bianabia i “dum ngeitu,” “mitsur ruang” le “mitsur nge” nih ahote dah a aiawh hna? (b) Zei biahalnak i a phi dah kan hngalh a hau?

⁷ Johan 15:1-5, 8 rel. Mah bianabia ah Jesuh nih Jehovah cu “dum ngeitu” a si, amah Jesuh theng cu “mitsur ruang” a si i a zultu pawl cu “mitsur nge” an si tiah a fianter. * Mah hnuah lamkaltu pawl kha hitin a ti hna: “Nannih nih thei tampi nan tlai thawngin ka Pa sunparnak kha nan langhter i cuticun ka zultu i nan i canning cu a si.” Thei tlai timi cu zei sullam dah a si? Mah bianabia ah Jesuh nih zei bantuk thei ti kha a chim lo nain mah biahalnak i a phi hngalh awkah a bawmmi kong kha a langhter.

8. (a) Jesuh chimmi bianabia i ‘thei tlai’ timi nih zeicah zultu thar siternak kha a chim duhmi a si lo? (b) Jehovah nih tuah awkah a kan fialmi vialte i a hmaannak cu zeidah a si?

⁸ Jesuh nih a Pa kong he aa tlaiin hitin a chim: “Thei a tlai lomi ka nge vialte kha a tan dih hna.” Phundang cun thei kan tlai lawnglawng ah Jehovah sal kan si kho lai. (Matt. 13:23; 21:43) Cucaah mah bianabia i thei tlai timi nih zultu thar siternak kha a chim duhmi a si lo. (Matt. 28:19) Zultu thar siternak kha a chimmi a si ahcun mi pakhat kha Jesuh zultu si awkah a bawm kho lomi, zumhfekmi Jehovah Tehte Hna cu thei a tlai lomi a nge bantuk an si lai. Asinain mah cu a hmaan lo. Zeicah? Mi kha zultu si awkah kan hnek kho hna lo. Jehovah cu dawtnak a ngeimi a si. Kan tuah khawh lomi kha tuah awkah Jehovah nih zeitikhmanh ah a kan fial bal lo. Kan tuah khawhmi lawng kha tuah awkah a kan fial.—Deut. 30:11-14.

9. (a) Zeitindah thei kan tlai khawh? (b) Zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁹ Thei tlai timi cu zei sullam dah a si? Mah cu kan dihlak in kan tuah khawhmi thil pakhat tuah kha a si. Jehovah nih a salle dihlak kha zei rian dah a pek hna? Pathian Pennak kong thawngṭha chim ding rian a pek hna. * (Matt. 24:14) Jesuh chimmi thlaici vorhtu bianabia nih mah kong kha a fianter. Atu mah bianabia kong kha i ruah hna u sih.

10. (a) Jesuh chimmi bianabia i thlaici le vawlei cu zeidah an si? (b) Changvut kung in zeidah a tlai lai?

¹⁰ Luka 8:5-8, 11-15 rel. Thlaici vorhtu bianabia ah Jesuh nih thlaici cu “Pathian bia” asiloah Pathian Pennak kong thawngṭha kha a si tiah a fianter. Vawlei cu minung lungthin kha a si. Vawlei ṭha ah a tlami thlaici cu a hung keuh i a kung ah aa chuah. Cun “theifang let za khat” a vui. Mah kung cu changvut kung a si ahcun zei bantuk thei dah a tlai lai? Changvut kung hmetete ma? A si lo, a hnuah a ṭhang i changvut kung a chuahter khomi thlaici pawl a tlai lai. Mah  bianabia ah thlaici pakhat nih thlaici 100 a chuahter. Mah nih phungchimnak kong he aa tlaiin zeidah a kan cawnpiak?

11. (a) Thlaici vorhtu bianabia nih phungchimnak he aa tlaiin zeidah a kan cawnpiak? (b) Thlaici thar kha zeitindah kan chuahter khawh?

¹¹ Khrihfa nulepa asiloah a dang Jehovah Tehte Hna nih Pathian Pennak kong a kan chimh hmasa bikmi cu vawlei ṭha ah thlaici an tuh bantuk a si. Biatak kan cohlanmi an hmuh tikah an i lawm tuk. Mah thlaici cu a thei a tlai tiang a ṭhang thluahmah. A hmasa i langhtermi changvut kung nih a kung thar a chuahter lo nain ci thar a chuahter. Cu bantukin kannih zong zultu thar kan chuahter lo nain thlaici thar kan chuahter. * Cutin zeitindah kan tuah khawh? Pathian Pennak kong midang sin kan chim fatin kan lungthin chungah a ummi thlaici tampi in kan vorh bantuk a si. (Luka 6:45; 8:1) Cucaah Pathian Pennak kong kan chim lengmang tikah ‘inkhawhnak he thei a tlaimi’ kan si.

12. (a) Jesuh chimmi mitsur ruang le thlaici vorhtu bianabia in zeidah kan cawn khawh? (b) Mah nih zeitindah aan umter?

¹² Jesuh chimmi mitsur ruang le thlaici vorhtu bianabia in zeidah kan cawn khawh? ‘Thei tlai’ timi cu mi nih kan chimmi thawngṭha an ngai maw, ngai lo timi cungah aa hngat lo. Mah cu phung kan chim zungzal maw, zungzal lo timi cungah aa hngatmi a si. Paul nih mah kong he aa tlaiin hitin a fianter: “An ṭuan ning cio khan Pathian nih laksawng a pek ko hna lai.” (1 Kor. 3:8) Jehovah nih kan rianṭuannak i a phichuak cungah si loin kan ṭuannak cung tu ah thluachuah a kan pek lai. Kum 20 chung hmaikal a ṭuan cangmi Matilda nih “Jehovah nih kan i zuamnak cungah thluachuah a kan pek ti ka hngalhmi nih a ka lawmhter tuk” tiah a ti.

13, 14. Rom 10:1, 2 ningin Paul nih phung a chim zungzalnak a ruang cu zeidah a si?

¹³ ‘Inkhawhnak he thei tlai’ awkah zeinihdah a kan bawmh lai? Paul kong kha tam deuh in zohhmanh u sih. Judah mi nih Pennak kong thawngṭha an cohlan lo caah Paul cu a lung a dong. Asinain an sin phungchim  kha a ngol lo. Judah mi he aa tlaiin a intuarnak kha hitin a chim: “Ka phun hawi mi hi khamh si hna seh ti cu ka lungthin dihlak in ka duh hringhran ko. An caah Pathian sinah thla ka cam lengmang. Pathian a ṭanh ngaingaimi an si cu tehte ka khan khawh, sihmanhsehlaw cu an ṭanhning cu palh ṭanh a rak si.” (Rom 10:1, 2) Zeicah Paul nih phung a chim zungzal?

¹⁴ Pakhatnak, Paul nih ‘ka lungthin dihlak in ka duhnak’ nih Judah mi sin phungchim awkah a ka forh tiah a ti. Khamhnak hmu hna seh ti kha a duhpiak taktak hna. (Rom 11:13, 14) Pahnihnak, ‘Pathian sinah thla a campiak lengmang hna.’ Judah mi dihlak nih Pennak kong thawngṭha an cohlan nakhnga bawmh awkah Jehovah sinah a nawl. Pathumnak, Paul nih annih cu “Pathian a ṭanh ngaingaimi an si” tiah a ti. Paul nih mi pawl i an ṭhatnak le Jehovah a biami an si kho ti kha a hmuh. Mah a lung a tho ngaimi Judah mi hna cu amah bantukin a lung a thomi Khrih zultu an si kho ti kha a hngalh.

15. Paul kha zeitindah kan i zohchunh khawh? Tahchunhnak pe.

¹⁵ Paul kha zeitindah kan i zohchunh khawh? Pakhatnak, “zungzal nunnak hmu dingah thim a simi hna” kha kawl kan duh taktak hnanak thawngin a si. Pahnihnak, phung kan chim tikah lungthinṭha a ngeimi pawl bawmh awkah Jehovah sinah kan  nawl. (Lam. 13:48; 16:14) Hmaikal kum 30 dengmang a ṭuan cangmi Silvana nih cutin a rak tuah. “Phungchim ka kal hlanah a hmaanmi lungput ngeih awkah ka bawm tiah Jehovah sinah thla ka cam” tiah a ti. Kannih zong thawngṭha ngaih a duhmi hna kawlnak ah vancungmi nih a kan bawmh nakhnga thla kan cam. (Matt. 10:11-13; Biat. 14:6) Kum 30 leng hmaikal a ṭuan cangmi Robert nih “inn ngeitu pawl sining a hngalmi vancungmi pawl he rian ṭuanṭi cu lung a tho tuk” tiah a ti. Pathumnak, mi pawl i an ṭhatnak le Jehovah a biami an si kho ti kha hmuh awkah kan i zuam. Tipil a innak kum 50 leng a si cangmi Khrihfa upa Carl nih “mi pakhat i a nihmi, zaangfahnak in mi a zohmi le biahalnak a tuahmi ti bantuk a sining taktak a langhtermi thil hmetete kha ka kawl” tiah a ti. Cutin kan tuah ve ahcun Paul bantukin ‘inkhawhnak he thei a tlaimi’ kan si kho ve lai.

16, 17. (a) Phungchimtu 11:6 in zeidah kan cawn khawh? (b) Kan phungchim rian cu a kan ngiatu hna cungah zeitindah huham a ngeih khawh?

¹⁶ Kan phungchimmi kha ahohmanh nih an ngaih duh lomi a lawh hmanhah mi cungah zeitluk in dah huham a ngeih ti kha philh hlah. (Phungchimtu 11:6 rel.) Mi nih an kan ngiat ko. Thiang tein le zoh dawh tein thil kan i hrukmi, upatnak le hmaipanhnak he mi kan chawnhbiakmi hna kha an hmuh. Mah nih an lung a suk khawh hna i kan cungah a ṭhalomi hmuhnak a ngeimi hna hmanh a hnuah a ṭhami hmuhnak an hun ngei kho. Sergio le Olinda nih mah kha an ton.

¹⁷ Sergio nih “kan dam lo caah chikkhat chung cu mi tamnak hmun ah kan kal kho lo. Kan kal ṭhan tikah aa chawkmi pawl nih ‘Zeidah a cang? Kan in ngai hna’” tiah an kan ti. Olinda nih a nih buin hitin a ti chap: “Mawṭaw mawngmi pawl nih an kut an kan zaoh i cheukhat nih an ṭhutnak in ‘A ṭha tuk’ tiah an rak au. Cun kan cauk hmanh an kan hal.” Mipa pakhat cu Sergio le Olinda phung an chimnak leng pawngah a ra i pangpar tom kha a pek hna i an ṭuanmi rian cungah lunglawmhnak bia a chim tikah an khuaruah a har tuk.

18. ‘Inkhawhnak he thei a tlaimi’ si awkah zeicah bia na khiah?

¹⁸ Pathian Pennak kong midang sin na chimmi kha na “ngol” lo caah “miphun vialte” sin thawngṭha chim ding timi a biapimi rian ah naa tel. (Matt. 24:14) Jehovah lung ka lawmhter ti na hngalh caah lawmhnak nganpi na hmu ve lai. ‘Inkhawhnak he thei a tlaimi’ kha Jehovah nih a dawt hna.