1. Fimhring tein um peng timi cu zei sullam dah a si? (1 Peter 5:8)

 HARNAK kan ton tikah Jehovah le a bupi cung i kan zumhfehnak cu hneksak a si kho men. Cu bantuk zuamcawhnak hna kha zeitindah kan tei khawh? Zumhfek tein um awkah fimhring tein le ralring tein kan um peng a hau. (1 Peter 5:8 rel.) Dai tein le ṭha tein khua kan ruahnak thawngin le thil sining hna kha Jehovah hmuh ningin hmuh kan i zuamnak thawngin fimhring tein kan um. Cutin kan tuah ahcun kan intuarnak nih kan ruahnak kha a uk ti lai lo.

2. Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

² A hmasa capar ah Khrihfabu lengin a ra khomi zuamcawhnak pathum kong kan i ruah cang. Hi capar ah Jehovah cung kan zumhfehnak a hneksak khomi, Khrihfabu chungin a rami zuamcawhnak pathum kong kan i ruah hna lai. Mah cu (1) zumtukhat unau pakhat nih a ding loin a kan pehtlaih tiah kan ruah tikah, (2) chimhhrinh kan si tikah le (3) bupi thlennak cohlan kan i harh tikah an si. Cu bantuk zuamcawhnak hna kan ton tikah zeitindah fimhring tein le Jehovah le a bupi cungah zumhfek tein kan um peng khawh?

3. Zumtukhat unau pakhat nih a ding loin a kan pehtlaih tiah kan ruah tikah zeitindah kan lehrulh khawh?

³ Rian a ngeimi unau pakhat nih a ding loin a ka pehtlaih tiah na ruat bal maw? Mah unaupa nih na lungfahter awkah aa timhmi a si men lai lo. (Rom 3:23; Jeim 3:2) Asinain a tuahsernak  nih na thin aan hunter khawh. Mah kong ruahnak nih aan hngilhter kho men lai lo. ‘Unau pakhat nih mah bantukin a tuah ahcun mah hi Pathian bupi a si taktak hnga maw?’ ti hmanhin na ruah men lai. Mah bantuk ruahnak cu Satan nih ngeihter aan duhmi a si. (2 Kor. 2:11) A ṭha lomi mah ruahnak nih Jehovah le a bupi sinin a kan hlatter khawh. Cucaah unau pakhatkhat nih a ding loin a kan pehtlaih tiah kan ruah ahcun zeitindah fimhring tein kan um khawh peng? Ṭih a nungmi ruahnak kha zeitindah kan hrial khawh?

4. Josef cu a ding loin pehtlaih a si tikah zeitindah fimhring tein a um, a sinin zeidah kan cawn khawh? (Genesis 50:19-21)

⁴ Na lung i fahter hlah. Josef cu kumhra fai a si lioah a ule nih a ding loin an rak pehtlaih. An huat tuk i a cheu nih cun thah hmanh an duh. (Gen. 37:4, 18-22) A donghnak ah sal ah an zuar. Mah ruangah Josef cu kum 13 chung hrawng a fakmi harnak a phunphun a rak tong. Mah tikah Jehovah nih a ka daw taktak hnga maw timi lunghrinnak a ngei kho men. Bawmhnak a herh lioah Jehovah nih a ka hlawt ti zongin a ruah khawh. Asinain Josef cu lungfak in a um lo. Mah canah dai tein a umnak thawngin fimhring tein a um peng. A ule teirul chamnak caanṭha a hmuh tik zongah teirul a cham hna lo, an cungah dawtnak a langhter i a ngaihthiam hna. (Gen. 45:4, 5) Josef nih cutin a tuahmi cu ṭha tein khua a ruah khawh caah a si. A tonmi buaibainak cungah lungthin pek loin Jehovah duhnak tu kha a ruat peng. (Genesis 50:19-21 rel.) Zeidah kan cawn khawh? A ding loin pehtlaih na si ahcun Jehovah cungah na lung fak hlah asiloah Jehovah nih a ka hlawt caah maw a si tiah ruat hlah. Mah canah harnak inkhawh awkah Jehovah nih aan bawmh ning kha ruat. Cun midang nih a ding loin an in pehtlaih ahcun dawtnak in an tlinlonak kha khuhpiak awkah i zuam.—1 Pet. 4:8.

5. Miqueas nih a ding loin pehtlaih ka si tiah a ruah tikah zeitindah fimhring tein a um?

⁵ Thlanglei America i Miqueas timi Khrihfa upa pakhat i a hmuhtonnak hi zohhmanh u. b Khrihfabu ah rian ngeimi unaupa cheukhat nih zaangfahnak ngei loin an ka pehtlaih timi ruahnak a rak ngeih lio caan kha aa cinken rih. Hitin a ti: “A hlanah mah bantuk lungretheihnak phun hi ka tong bal lo. Ka rak lau tuk. Zan ah kaa hngilh kho lo i ka tuah khawhmi zeihmanh a um lo caah ka ṭap.” Asinain Miqueas cu fimhring tein a um peng i a intuarnak kha uk khawh awkah fakpi in aa zuam. Jehovah nih thiang thlarau le inkhawhnak thazaang a pek nakhnga atu le atu thla a cam. Bupi chuahmi ca hna in a caah bawmtu a si hngami a kong kha a kawl. Zeidah kan cawn khawh? Unau pakhatkhat nih a ding loin a ka pehtlaih tiah na ruah ahcun lungdai tein um law na ngeih khawhmi, a ṭha lomi zei bantuk intuarnak paoh kha uk i zuam. Zei bantuk thil sining ruangah dah mah pa nih hitin a chim asiloah a tuah ti kha na hngal men lai lo. Cucaah thlacamnak in Jehovah sinah phuang law midang dirhmun in thil sining hmuhthiam awkah bawmhnak hal. Cutin tuahnak nih zumtukhat na unau cungah lunghrinnak ngeih lo awk le ngaihthiam awkah aan bawmh lai. (Ptb. 19:11) Jehovah nih na sining kha a hngalh i inkhawhnak ngeih awkah na herhmi thazaang aan pek lai kha i cinken.—2 Chan. 16:9; Pct. 5:8.

6. Jehovah chimhhrinhnak kha a dawtnak langhternak in hmuh cu zeicah a biapit? (Hebru 12:5, 6, 11)

⁶ Chimhhrinhnak nih lung a fahter khawh.  Kan lungfahnak cung lawngah lungthin kan pek ahcun mah chimhhrinhnak cu a ding lo asiloah a fak tuk timi ruahnak kan hun ngei kho. Mah tikah a biapi tukmi thil pakhat kha kan hmu kho ti lai lo, mah cu chimhhrinhnak kha Jehovah dawtnak langhternak in hmuh khawh ti lo kha a si. (Hebru 12:5, 6, 11 rel.) Kan intuarnak kha kan i ukter ahcun Satan caanṭha kan pekmi a si. Satan nih chimhhrinhnak kha cohlang hna hlah seh ti a kan duh, mah nakin a ṭha lo deuhmi cu Jehovah le Khrihfabu he hlatter a kan duh. Chimhhrinh na si tikah zeitindah fimhring tein na um peng khawh?

7. (a) Hmanthlak ah langhtermi bantukin Peter nih chimhhrinhnak a cohlan hnuah Jehovah nih zeitindah a hman? (b) Peter kong in zeidah na cawn?

⁷ Chimhhrinhnak kha cohlang law a herhmi thlennak tuah. Jesuh nih Peter kha a dang lamkaltu pawl hmaiah voikhat nak tam a rak chimhhrinh. (Marka 8:33; Luka 22:31-34) Mah nih Peter kha a ning a zahter tuk men ko lai! Asinain Peter cu Jesuh cungah zumhawktlak tein a um peng. Chimhhrinhnak kha a cohlan i a palhnak in a rak cawn. Cucaah Jehovah nih laksawng a pek i Khrihfabu ah rian nganpipi a rak pek. (Johan 21:15-17; Lam. 10:24-33; 1 Pet. 1:1) Peter sinin zeidah kan cawn khawh? Chimhhrinhnak ruangah zeitluk in dah kan ning a zah timi cungah lungthin pek loin cawnpiaknak kha kan cohlan i a herhmi thlennak kan tuah tikah kanmah he, midang he ṭhatnak kan hmu. Cutin kan tuah tikah Jehovah le unau pawl caah man a ngei deuhmi hmanh kan hung si.

8-9. Bernardo cu chimhhrinh a si tikah a hmasa ah zeitindah a um, asinain a ruahnak i remh awkah zeinihdah a bawmh?

⁸ Mozambique i unaupa Bernardo nih a tongmi thil hi zohhmanh u. Khrihfa upa pakhat in dinh a si. A hmasa ah Bernardo cu zeitindah a um? “Ka hmuhmi chimhhrinhnak kha ka duh lo caah ka thin a hung” tiah a ti. Khrihfabu i unau pawl nih zeitindah an ka hmuh lai ti kha a phang. Hitin a ti: “Thil sining kha a hmaan ning tein hmuh awk, Jehovah le a bupi cungah zumhnak ngeih ṭhan awkah a caan tlawmpal ka pek.” Bernardo cu a lungput i thlen awkah zeinihdah a bawmh?

⁹ Bernardo nih a ruahnak cu a remh. Hitin a ti: “Khrihfa upa pakhat ka ṭuan lioah midang kha Jehovah chimhhrinhnak cungah a hmaanmi hmuhnak ngeih dingin bawmh  awkah Hebru 12:7 kha ka hman. Atu ah ‘mah Baibal caang hi zulh awkah ahodah a herh?’ tiah kaa hal. Keimah i telin Jehovah salle dihlak nih kan herh.” Bernardo nih Jehovah le a bupi cungah zumhnak a ngeih ṭhan nakhnga a dang thlennak hna a tuah. Baibal relnak le thukpi in ruahnak ti bantuk thlaraulei tuah tawnmi hna kha lungtho tein a tuah. Unau pawl nih zeitindah an ka hmuh lai ti kha a phang rih ko nain anmah he phungchim a kal i Khrihfabu pumhnak ah aa tel. A hnuah Bernardo cu Khrihfa upa pakhat in rian pek a si ṭhan. Bernardo bantukin chimhhrinh na si ahcun ningzahnak kha tei i zuam, ruahnak cheuhnak kha cohlang law a herhmi thlennak tuah. c (Ptb. 8:33; 22:4) Cutin na tuah ahcun Jehovah nih amah le a bupi cungah zumhfek tein na um caah laksawng aan pek lai.

10. Zei bantuk bupi thlennak dah Israel mi pa cheukhat caah an zumhfehnak hneksaktu a si?

¹⁰ Bupi thlennak hna nih kan zumhfehnak kha a hneksak khawh. Kan i ralrin lo ahcun Jehovah he hmanh a kan hlatter khawh. Tahchunhnak ah, Moses Nawlbia tangah bupi thlennak pakhat nih Israel mi cheukhat a hnorsuan hna ning kha ruathmanh u. Nawlbia pek an si hlanah chungkharlu nih tlangbawi rian kha an ṭuan. Biakṭheng an ser i an chungkhar caah Jehovah sinah rai an thawi. (Gen. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5) Asinain Nawlbia pek an si tikah chungkharlu hna nih mah tinvo sung kha tuahnak nawl an ngei ti lo. Raithawinak pek awkah Aaron chungkhar i tlangbawi pawl kha Jehovah nih rian a pek hna. Mah bupi thlennak pek a si hnuah Aaron tefa a si lomi, chungkharlu pakhat nih tlangbawi bantukin a tuah ahcun thih dan pek khawh a si. d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Mah thlennak cu Korah, Dathan, Abiram le hruaitu 250 nih Moses le Aaron an ralchanh hnanak a ruang tampi lakah pakhat a si maw? (Nam. 16:1-3) Fiang tein cun kan chim kho lo. Zeitin a si hmanhah Korah le a hawile cu Jehovah cungah zumhfek tein an um lo. Bupi thlennak nih na zumhfehnak a hneksak ahcun zeidah na tuah khawh?

11. Levi mi Kohath phun cheukhat hna kong in zeidah kan cawn khawh?

¹¹ Bupi thlennak kha lungtak in bawm. Thetse ram i an vaih lioah Kohath mi hna cu a hleikhunmi rian pakhat an ngei. Israel mi riahhmun an i ṭhial fatin Kohath mi cheukhat nih mi vialte hmai in biakamnak kuang kha an phorh. (Nam. 3:29, 31; 10:33; Josh. 3:2-4) Tinvo sung taktak a si! Asinain Israel mi Biakammi Ram an phanh tikah thil sining cu aa thleng. Biakamnak kuang cu ṭhial lengmang a hau ti lo. Cucaah Solomon siangpahrang a ṭuan tikah Kohath mi cheukhat cu hlasatu in, a cheu cu kutka cawngtu in le a dang cu chawhlawn kuang zohkhenhtu in rian pek an si. (1 Chan. 6:31-33; 26:1, 24) Mah tikah Kohath mi cu an phunzai asiloah a hleikhunmi a hmasa an rian ruangah a biapi deuhmi rian an hal tiah langhtermi a um lo. Zeidah kan cawn khawh? Na rian aan hnorsuangmi i telin Jehovah bupi nih an tuahmi zei bantuk thlennak paoh kha lungthin dihlak in cohlang. Pek na simi zei rian poahah i lawm. Jehovah hmaiah a sunglawimi na sinak cu na rian ruangah a si lo ti kha i cinken. Jehovah nih zei bantuk rian nakhmanh in na nawlngaihnak kha a sunsak deuh.—1 Sam. 15:22.

12. Zaina cu Bethel in rian dang pek a si tikah zeitindah a um?

 ¹² Nichuah Laifang i a ummi unaunu Zaina kong hi zohhmanh u. Anih cu a rian aa thleng i a sunsak tukmi tinvo sung kha a rak sung. Bethel ah kum 23 leng a ṭuan hnuah lohmun ah rian pek a si. Hitin a ti: “Ka rian aa thlenmi nih a ka lauter tuk. San ka tlai lo tiah ka ruah i ‘Zei zawn ah dah ka chambau hnga?’ tiah keimahle keimah kaa hal peng.” Ngaihchiat awk ngai a simi cu Khrihfabu i unau cheukhat chimmi bia nih a ngaihchiatnak kha a zualter chin. Hitin an ti: “Na chambaunak a um lo ahcun bupi nih an in chuahter lai lo.” Caan caankhat chung Zaina cu a lung a dong tuk i zan fatin a ṭap. Asinain hitin a chim: “Bupi asiloah Jehovah dawtnak cungah zeitikhmanh ah lunghrinnak ngeih lo dingin kaa zuam.” Zaina cu zeitindah fimhring tein a um khawh peng?

13. Zaina nih a ṭha lomi a intuarnak kha zeitindah a tei?

¹³ Zaina nih a ṭha lomi intuarnak a ngeihmi kha a tei khawh. Zeitin in dah? A tonmi zuamcawhnak hna tawnghtham awkah a bawmmi capar hna kha a rel. 2001, February 1, Vennak Innsang i “Lungdonghnak Kha Na Tei Khawh!” timi capar nih tampi a bawmh. Mah capar ah Baibal ṭialtu Marka cu a rian thlen a si tikah cu bantuk intuarnak hna tei khawh awkah aa zuam ning kong kha a fianter. Zaina nih “Marka kong cu ka lungdonghnak tei khawhnak caah siiṭha a si” tiah a ti. Zaina cu a hawile he naih tein a um. Amah te lawngin a um lo i amahle amah i zaangfah tuk zongin a um lo. Jehovah bupi biakhiahnak cu thiang thlarau lamhruainak in a si i hruaitu unaupa hna nih an ka siaherh tuk ti kha a hun hngalh. Asinain Pathian bupi nih Jehovah rian kha a ṭha bik in an ṭuan a hau ti zong a hngalh.

14. Vlado cu zei bantuk bupi thlennak dah cohlan awkah aa harh, zeinihdah a bawmh?

¹⁴ Slovenia i kum 73 a simi Vlado cu a Khrihfabu le a dang Khrihfabu fonh a si i amah aa pumhnak Biakinn khar a si tikah aa harh tuk. Hitin a ti: “Mah tlukin aa dawhmi Biakinn zei ruangah dah khar a si ti kha ka hngalthiam lo. Nai ah remh ṭhan a si caah ka ngaih a chia tuk. Kei cu lehtama ka si i innchung thilri cheukhat kha a thar in ka ser. Cun mah i fonhnak ah thlennak tampi tuah a hau i kum upa thawngthanhtu kan caah cun a fawi lo.” Lamhruainak cohlan awkah Vlado cu zeinihdah a bawmh? Hitin a ti: “Jehovah bupi tuahmi thlennak  hna cohlannak nih thluachuah tampi a chuahter zungzal. Mah nih hmailei i a ngan deuhmi thlennak caah a kan timhtuah.” Khrihfabu fonhnak asiloah rian thlennak ruangah thlennak tuah kha naa harh maw? Jehovah nih na intuarnak a hngalhthiam ti kha zum. Cu bantuk thlennak hna na cohlan i Jehovah le Jehovah nih a hmanmi a bupi cungah zumhawktlak tein naa bek ahcun thluachuah na hmu hrimhrim lai.—Salm 18:25.

15. Khrihfabu in a rami zuamcawhnak hna kan ton tikah zeitindah fimhring tein kan um khawh?

¹⁵ Hi chan donghnak kan naih chin bantukin Khrihfabu in a ra khomi zuamcawhnak hna zong kan i ruahchan khawh. Mah zuamcawhnak hna cu Jehovah cung kan zumhfehnak caah hneksaknak a si kho. Cucaah fimhring tein kan um peng a hau. Unau pakhat nih a ding loin a ka pehtlaih tiah na ruah ahcun na lung i fahter hlah. Chimhhrinh na si ahcun ningzahnak kha tei i zuam, ruahnak cheuhnak kha cohlang law a herhmi thlennak tuah. Cun Jehovah bupi tuahmi thlennak hna nih nangmah theng aan hnorsuan tikah lungthin dihlak in cohlang law lamhruainak kha zul.

16. Jehovah le a bupi cung i na zumhnak kha zeitindah na kilven khawh?

¹⁶ Na zumhfehnak hneksak a si tikah Jehovah le a bupi cung na zumhnak kha na kilven khawh. Asinain cutin tuah khawh awkah fimhring tein na um a hau, mah cu dai tein um, ṭha tein khua ruah le thil sining kha Jehovah hmuh ningin hmuh kha a si. Mah bantuk thil sining hna a tei khomi Baibal i an kong ṭialmi hna kong kha hlathlai awk le ṭha tein ruah awkah bia khiak. Thlacamnak in Jehovah sinah bawmhnak hal. Khrihfabu he a dang tein um hlah. Cutin na tuah ahcun zei thil a can hmanhah Satan nih Jehovah le a bupi sinin aan ṭhen kho lai lo.—Jeim 4:7.