“Khuazakip ah va Kal u law Miphun Vialte kha Ka Zultu ah va Ser hna u”
“Khuazakip ah va kal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u; . . . tipilnak va pe hna u law, kaan fialmi vialte hna hi an zulh nakhnga va cawnpiak hna u.”—MATT. 28:19, 20.
HLA: 47, 17
1, 2. Matthai 24:14 i Jesuh bia in zei biahalnak hna dah a chuak?
JESUH nih donghnak caan ah Pennak kong thawngṭha cu miphun vialte sinah chim a si lai tiah a rak chimchung. (Matt. 24:14) Jehovah Tehte Hna cu phung kan chim caah vawleicung pumpi nih hngalhmi kan si. Kan chimmi thawngṭha kha mi cheukhat nih an duh i cheukhat nih cun an duh lo. Asinain a duh lomi mi cheukhat hmanh nih kan rianṭuannak cu an upat. Jesuh nih a rak chimchungmi rian kha kan ṭuanmi a si tiah kan thanh. Cutin chimnak nawl kan ngei maw? Phungchim rian cu Jesuh nih a rak chimchungmi rian a si tiah zeicah kan chim khawh?
2 Biaknak bu tampi hna nih thawngṭha kan chim tiah an ti. Asinain church, TV le Internet ti bantuk lawngah phung an chim, cun Jesuh kong zeitindah kan hngalh ti lawng kha an chim. Mi cheukhat nih mi nih an herhmi va bawmh asiloah siibawi, sii sayamah le sianginn lei saya ti bantuk mi ca ṭhatnak a pemi rian va ṭuan cu phungchimning phunkhat a si tiah
an ruah. Asinain mah rian hna cu Jesuh chimmi phungchim rian kha a si maw?3. Matthai 28:19 ningin Jesuh zultu a simi nih zei thil pali dah kan tuah a hauh?
3 Jesuh nih a zultu hna kha mi pawl an sin an rat tiang hngahter a duh hna maw? A duh lo. Jesuh nih a thawhṭhan hnuah a zultu tampi sinah hitin a chim: “Cucaah khuazakip ah va kal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u; . . . tipilnak va pe hna u law, kaan fialmi vialte hna hi an zulh nakhnga va cawnpiak hna u.” (Matt. 28:19, 20) Cucaah Jesuh zultu a simi nih cun thil pali kan tuah a hau. Zultu kan siter hna a hau, tipil kan pek hna a hau i kan cawnpiak hna a hau. Asinain a pakhatnak ah mi sinah kan kal a hau. Baibal lei mifim pakhat nih hitin a chim: “Lam nai ah siseh, lam hla ah siseh va kal awk cu zumtu pakhat cio i kan rian a si.”—Matt. 10:7; Luka 10:3.
4. “Mi tlaitu” sinak ah zei hna dah aa tel?
4 Jesuh nih a zultu hna sinin zeidah aa ruahchan? Anmah duhning cio in phungchim ding kha maw asiloah ṭha tein dirhmi phu pakhat in phungchim ding kha dah? Mi pakhat nih “miphun vialte” sinah phungchim ding cu a si khawh lai lo caah a zultu pawl kha phu pakhat in ṭha tein dirh an hau. Jesuh nih a zultu hna kha “mi tlaitu” si awk i a sawm hna tikah mah kha a chimduhmi a si. (Matthai 4:18-22 rel.) Pakhat cio nih nga sio ding kha Jesuh nih a chim duhmi a si lo. Cutin tuah cu nga nih a rawl a rak ei lai hngah kha a si. Mah canah sur thlak in ngatlaihnak kha a chimduhmi a si. Cu bantuk rianṭuannak ah i zuamnak, ṭha tein dirhnak le mi tampi hmunkhat i ṭuanṭinak hna a herh.—Luka 5:1-11.
5. Zei bantuk biahalnak pali i a phi dah hngalh a hau, zeicah?
5 Tuchan ah thawngṭha a chimmi cu ahote dah an si ti hngalh awkah mah biahalnak pali i a phi hi kan hngalh a hau:
-
Jesuh zultu hna nih zei kong dah an chim awk a si?
-
Zeinihdah a forh hna awk a si?
-
Zei bantuk lam dah an hman awk a si?
-
An rianṭuanning cu zeitluk in dah a kauh awk a si i zei can dah an ṭuan awk a si?
Mah biahalnak hna a phi nih nunnak khamhnak rian a ṭuanmi cu ahote dah an si ti hngalh awk le phungchim duhnak lungput ngeih zungzal awkah a kan bawmh lai.—1 Tim. 4:16.
Zei Kong dah An Chim awk a Si?
6. Jehovah Tehte Hna nih an chimmi thawngṭha cu Jesuh nih chim dingin a kan fialmi kong a si tiah zeicah na zumh khawh?
6 Luka 4:43 rel. Jesuh nih “Pennak kong thawngṭha” a chim i a zultu hna zong nih chim ve hna seh ti a duh. Mi vialte sinah thawngṭha a chimmi cu zei phu dah an si? Jehovah Tehte Hna lawng an si. Jehovah Tehte Hna a duh lomi mi cheukhat hmanh nih mah kha an cohlan. Tahchunhnak ah, ram tampi ah a um balmi biaknaklei hruaitu pakhat nih Jehovah Tehte pakhat sinah a chimmi bia hi ruathmanh. A phanhnak ram kip ah Jehovah Tehte Hna kha zei kong dah nan chim tiah a hal hna. Mah pa nih hitin a chim: “An dihlak in mihrut an si, ‘Pennak kong thawngṭha’ kan chim tiah an ti dih.” Biaknaklei hruaitu pa chimmi bia nih kan hruhmi si loin a hmaanmi Khrihfa in kan lung aa rualnak tu kha a langhter. (1 Kor. 1:10) Pathian Pennak cu Vennak Innsang Jehovah Pennak Thanhnak i a biapi bikmi a kong zong a si. Mah mekazin cu holh phun 254 in chuah a si i voikhat ah buaktlak in uk 59,000,000 lengmang chuah a si. Mah cu vawleicung pumpi ah tam bik in chuahmi mekazin a si.
Jehovah Tehte Hna lawng hi Pathian Pennak kong thawngṭha a chimmi an si
7. Jesuh nih chim awkah a kan fialmi thawngṭha kha Khrihfaram hruaitu hna nih an chim lo ti kha zeitindah kan hngalh?
7 Khrihfaram i biaknaklei hruaitu hna nih Pathian Pennak kong an chim lo. Pennak kong an chim hmanhah mi pakhat i lungthin chungah a ummi a si tiah an ti. (Luka 17:21) Pennak cu Jesuh nih a ukmi vancung cozah a si ti kha mi an cawnpiak hna lo. Cun Pathian Pennak lawnglawng nih minung tonmi buaibainak vialte a tawnghtham lai i a rauhhlan ah vawleicung i ṭhatlonak vialte hi a hloh dih cang lai timi kong zong an cawnpiak hna lo. (Biat. 19:11-21) Mah canah Christmas asiloah Easter ti bantuk caan lawngah Jesuh kong kha an chim. Khrihfaram hruaitu hna nih Pathian Pennak ah Siangpahrang in Jesuh nih a tuah laimi thil hna kha an hngal lo. Zei kong dah kan chim lai ti an hngalh lo caah zeicah phung kan chim awk a si ti an hngalh lomi cu khuaruahhar awk a si lo.
Phungchim Rian Ṭuan awkah Zeinihdah a Kan Forh awk a Si?
8. Phungchim rian ṭuannak ah a hmaan lomi lungput cu zeidah a si?
8 Jesuh zultu hna cu tangka hmuh awk asiloah inn nganpipi sak awkah phung an chim awk a si lo. Jesuh nih hitin a ti: “Nannih nih man pek loin nan hmuh i man pek loin va pe ve hna u.” (Matt. 10:8) Cucaah phungchim rian cu chawlehnak caah a si awk a si lo. (2 Kor. 2:17) Jesuh zultu hna nih phung an chim caah a man an hal hna awk a si lo. (Lamkaltu 20:33-35 rel.) Jesuh lamhruainak cu a fiang tuk ko nain church tampi nih an hruaitu hna le a dang rianṭuantu hna kha lahkhah an pek khawh hna nakhnga thawhlawm kholhnak ah an rian a tam. Mah ruangah Khrihfaram hruaitu hna cu an hung rum tuk.—Biat. 17:4, 5.
Phungchim rian kha chawlehnak caah kan hman awk a si lo
9. Jehovah Tehte Hna nih an chimmi cu a hmaanmi a si ti kha zeinihdah a langhter?
9 Jehovah Tehte Hna nih Biakinn asiloah civui ah thawhlawm an kholh maw? An kholh lo. An rian cu mahle lungtho tein pekmi thawhlawm in ṭuanmi a si. (2 Kor. 9:7) Nikum lawnglawng ah Jehovah Tehte Hna nih Pennak kong thawngṭha chimnak ah suimilam billion pahnih dengmang an hman i thla fatin nuaikua leng Baibal cawnpiaknak an tuah. Phungchim rian an ṭuan caah tangka an hmu lo, mah rian ṭuan khawh awkah anmah pumpak tangka kha lunglawm tein an hman. Hlathlaitu pakhat nih Jehovah Tehte Hna rianṭuannak he aa tlaiin hitin a chim: “An hmuitinh cu phungchimnak le cawnpiaknak kha a si.” Jehovah Tehte Hna nih lahkhah a eimi hruaitu an ngei lo ti zongin a chim. Tangka ruangah a si lo ahcun phungchim awkah zeinihdah a kan forh? Jehovah le kan minunghawi kan dawt hna caah lungtho tein phung kan chimmi a si. Cu bantuk lungput nih Salm 110:3 i chimchungbia kha a tlinter. (Rel.)
Zei bantuk Lam dah Kan Hman awk a Si?
10. Jesuh le a zultu hna nih phungchimnak ah zei lam hna dah an hman?
10 Jesuh le a zultu hna nih phungchimnak ah zei lam hna dah an hman? Annih cu mi an umnak hmun paohah an kal. Tahchunhnak ah, lam cungah, dawr hna ah le inn hna ah phung an chim. (Matt. 10:11; Luka 8:1; Lam. 5:42; 20:20) Innkhat hnu innkhat phungchimnak cu mikip sin phanh khawh awkah a ṭha tukmi lam a si.
11, 12. Thawngṭha chimnak he aa tlaiin Khrihfaram hna le Jehovah Tehte Hna i rian an ṭuanning kha tahchunh.
11 Khrihfaram church hna nih Jesuh bantukin Pennak kong thawngṭha an chim maw? Lahkhah a eimi biaknaklei hruaitu hna cu an church mi hna sin lawngah phung an chim. Annih nih zultu thar siternak rian kha an ṭuan lo i an church i a um ciami hna tu kha hmunhter awkah an i zuam. A caan ah an bu chungmi hna kha phungchim awkah an forh hna. Tahchunhnak
ah, 2001 ah Pope John Paul II nih a cakuat ah a buchung mi hna kha Thawngṭha nan chim awk a si i “Thawngṭha cu chim loin rak um ning law zeitluk in dik ka caah a poi hnga” tiah a chimmi lamkaltu Paul bantukin lungthawhnak nan ngeih awk a si tiah a ti hna. Cun mah phungchim rian cu ṭha tein cawnpiak a simi mi tlawmte lawng nih si loin bu chungmi dihlak nih ṭuan awk a si ti zongin a ti. Asinain mah forhfialnak kha mi tlawmte lawng nih an rak zulh.12 Jehovah Tehte Hna tah zeitin? 1914 ah Jesuh nih Siangpahrang in a uk cang ti a chimmi cu anmah lawnglawng hi an si. Jesuh bia kha an ngaih i phungchim rian kha an nunnak ah pakhatnak ah an chiah. (Mar. 13:10) Cauk pakhat (Pillars of Faith—American Congregations and Their Partners) nih Jehovah Tehte Hna caah phungchim rian cu a biapi tukmi a si tiah a ti. A paw a ṭammi, a lung a lengmi le a zawmi an hmuh hna tikah an bawmh hna, asinain an hmuitinh a simi khamhnak kong mi cawnpiak ding le hi vawlei donghnak kong chim ding kha zeitikhmanh ah an philh bal lo. Jehovah Tehte Hna cu Jesuh le a zultu hna hmanmi phungchimning kha an i zohchunh i thawngṭha an chim zungzal.
Phungchim Rian cu Zeitluk in dah a Kauh awk a Si i Zei Can dah Ṭuan awk a Si?
13. Phungchim rian cu zeitluk in dah a kauh awk a si?
13 Jesuh nih a zultu hna kha “Pennak kong Thawngṭha hi khuazakip ah” nan chim lai i nan cawnpiak hna lai tiah a ti hna. “Khuazakip” ah va kal u law mi kha ka zultu ah va ser hna u ti zongin nawl a pek hna. (Matt. 24:14; 28:19, 20) Mah cu vawleicung pumpi ah thawngṭha chim a hau tinak a si.
14, 15. Jehovah Tehte Hna nih phungchim rian a kauhnak he aa tlaiin Jesuh chimchungbia an tlinter kha zeinihdah a langhter? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)
14 Vawleicung pumpi ah thawngṭha chim a si lai timi Jesuh chimchungbia cu Jehovah Tehte Hna lawng nih an tlinter. Zeicah cutin kan chim khawh? United States ah Pennak kong thawngṭha a chimmi Jehovah Tehte 1,200,000 hrawng an um lioah Khrihfaram biaknaklei hruaitu 600,000 hrawng lawng an um. Vawleicung pumpi ah Catholic siangbawi 400,000 hrawng an um, asinain ram 240 ah Pennak kong thawngṭha a chimmi Jehovah Tehte nuai 8 leng an um. Jehovah Tehte hna cu vawleicung pumpi ah thawngṭha a chimmi, Jehovah a thangṭhatmi le a upatmi an si.—Salm 34:1; 51:15.
15 Jehovah Tehte Hna i an hmuitinh cu donghnak a rat hlanah mi tam khawh chung tam sin Pennak kong thawngṭha chim ding kha a si. Mah rian ṭuan khawh awkah cauk, mekazin, cazual le civui le Ruahnolhnak sawmnak ca hna kha holh phun 700 lengin kan leh i kan chuah. Mah ca hna kha man loin mi kan pek hna. Nikum lawngah Baibal hrambunhmi cauk hna kha billion 4.5 hrawng kan chuah. Vawlei Thar Lehnak Baibal kha holh phun 130 lengin uk nuai 200 leng kan chuah. Kan website ah holh phun 750 lengin zoh khawh a si. Cu bantuk khuaruahhar awk tlak in rian a ṭuanmi cu Jehovah Tehte Hna lawng an si.
16. Jehovah Tehte Hna sinah Pathian thiang thlarau a um ti kha zeitindah kan hngalh khawh?
Lam. 1:8; 1 Pit. 4:14) Biaknak cheukhat nih “Thiang thlarau kan sinah a um” tiah an chim men ko lai. Asinain hi donghnak caan chungah Jehovah Tehte Hna nih an ṭuanmi rian kha an ṭuan kho maw? Phu cheukhat nih kanmah bantukin phungchim awkah an i zuam ko nain an hlawh a tling lo. Cheukhat nih cun chikkhat lawng phungchim an duh. Cheukhat tu cu innkhat hnu innkhat ah phung an chim ko nain Pennak kong thawngṭha an chim lo. Cucaah Jesuh nih a rak thawkmi rian kha an ṭuan kho lo.
16 Phungchim rian cu zei can dah ṭuan a si lai? Jesuh nih donghnak a rat hlan tiang Pennak kong thawngṭha cu chim a si lai tiah a ti. Jehovah Tehte Hna nih donghnak caan chungah phungchim rian kan ṭuan khawhmi cu Jehovah thiang thlarau bawmhnak thawng lawngin a si. (Tuchan ah Pennak kong Thawngṭha a Chimmi cu Ahote dah An Si?
17, 18. (a) Tuchan ah Pennak kong thawngṭha a chimmi cu Jehovah Tehte an si tiah zeicah kan chim khawh? (b) Mah rian hi zeicah kan ṭuan khawh zungzal?
17 Tuchan ah Pennak kong thawngṭha a chimmi cu ahote dah an si? Jehovah Tehte lawng an si. Mah cu zeitindah kan hngalh khawh? Jesuh nih chim awkah a kan fialmi Pennak kong thawngṭha kha kan chim caah a si. Mi kha kanmah nih kan kawl hna caah a hmaanmi lam kan hman. Jehovah le kan minunghawi kha kan dawt hna ruangah phung kan chimmi a si caah a hmaanmi lungput kan ngei. Miphun zakip le holh phun zakip a hmangmi hna sinah phung kan chim caah kan rianṭuannak cu a kau tuk. Cun donghnak a rat hlan tiang Pennak kong thawngṭha kha kan chim lengmang rih ko lai.
18 Hi donghnak caan chungah Jehovah miphun nih Pennak kong thawngṭha ṭha tein an chim khawhmi cu khuaruahhar taktak a si. Mah rian vialte hi zeitindah kan ṭuan khawh? Lamkaltu Paul nih hitin a fianter: “Pathian tinhmi kha nan zulh khawh nakhnga le cu tuah duhnak lungthin nan ngeih nakhnga Pathian cu nan chungah rian a ṭuan zungzal ko.” (Fil. 2:13) Kan si khawh chungin Pennak kong thawngṭha kan chim khawh nakhnga a herhmi thazaang kha Jehovah nih kan pe zungzal hram ko seh.—2 Tim. 4:5.